המכלול:געשעענישן אינעם לוח/תשרי

תשרי
א' תשרי	דער ערשטער טאג פון די עשרת ימי תשובה א' – אדם הראשון און חוה באשאפן אין דעם טאג, לויט רבי אליעזר ב'פ"ה – עקידת יצחק, לויט איין שיטה ב'תמ"ח – אפגעשטעלט די ארבעט פון אידן אין מצרים ה'תרפ"ד – דער דף היומי הייבט אן ווערן געלערנט ה'תש"א – חורבן אייראפע: די ווישי רעגירונג נעמט אן אנטיסעמיטישע געזעצן ה'תש"ב – חורבן אייראפע: ארום 25,000 אידן דערשאסן אין וויניצע ג'של"ט – גדליהו בן אחיקם, דער פירער פון אידן אין ארץ ישראל נאכן חורבן בית ראשון, אומגעברענגט דורך ישמעאל בן נתניה אין דעם טאג לויט איין דעה ד'תשע"ב – רבי אמנון פון מאגענצא, צו וועמען עס ווערט צוגעשריבן דער פיוט ונתנה תוקף ה'תר"מ – דער מלבי"ם, רב און מפרש פון תנ"ך	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
ב' תשרי	דער צווייטער טאג פון די עשרת ימי תשובה א' – דער זיבעטער טאג פון בריאת העולם, דער ערשטער שבת (לויט רבי אליעזר) ה'תש"ב – חורבן אייראפע: די נאציס מאכן די ערשטע פראבעס מיט גאז אין אוישוויץ; די קהילה פון זוועהיל הייבט אן ווערן פארטיליגט ה'תרפ"ב – רבי ישראל פערלאוו (אין בילד), דער "ינוקא" פון סטאלין	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
ג' תשרי	דריטער טאג פון די עשרת ימי תשובה א' – אדם הראשון קלאפט צוזאם צוויי שטיינער און ברענגט ארויס פייער, צוליב וואס מיר מאכן "בורא מאורי האש" ביי הבדלה א יום טוב אין מגילת תענית, ווייל מען האט מבטל געווען דאס שרייבן דעם נאמען פון השי"ת אין די שטרות ה'תקנ"ז – געבוירן רבי ישראל פון רוזשין, גרינדער פון דעם רוזשינער חסידות ה'תמ"ג – רבי אברהם אבלי הלוי גאמבינער (אין בילד), מחבר פונעם מגן אברהם אויף שלחן ערוך אורח חיים ה'תר"ח – רבי זעקל לייב ווארמזער, דער בעל שם פון מיכלשטאט ה'תרכ"א – רבי ישראל ליפשיץ, רב אין דאנציג, מחבר פון "תפארת ישראל" אויף משניות ה'תר"צ – רבי נפתלי טראפ, ראש ישיבה אין ראדין ה'תר"צ – רבי שמעון נתן נטע בידערמאן, דער פינפטער לעלובער אדמו"ר	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
ד' תשרי	פערטער טאג פון די עשרת ימי תשובה דער תענית צום גדליה (נדחה), צוליב דעם מארד פון גדליהו בן אחיקם אין יאר ג'של"ט ה'ת"ש – דער סאוויעטן פארבאנד אינוואדירט פוילן (אין בילד) ה'תש"ז – געבוירן רבי אברהם שלום ישכר דוב ליפשיץ האלבערשטאם, סטראפקאווער רבי אין ירושלים ה'תק"ח – רבי צבי הירש אשכנזי, רב פון ביאלע און האלבערשטאט, מחבר פון "כוס ישועות" ה'תקפ"א – רבי אברהם דאנציג, מחבר פון ‏"חיי אדם" ה'תרע"ז – רבי יצחק מאלצאן, א תלמיד פון רבי ישראל סאלאנטער און מחבר פון "שביתת השבת"	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
ה' תשרי	פינפטער טאג פון די עשרת ימי תשובה ב'קצ"ז - געבוירן נפתלי, דער זעקסטער זון פון יעקב אבינו א תענית צדיקים, ווייל אין דעם טאג (אין יאר ג'תתפ"ג) איז רבי עקיבא איינגעשפארט געווארן דורך די רוימער צו ווערן געפירט אויף קידוש השם ה'תרנ"ג – אנהייב פון דער באן אין ארץ ישראל, ווען עס איז געווארן באנייט די ערשטע ליניע צווישן יפו און ירושלים (אין בילד) ב'ש"ל – נפתלי בן יעקב ה'תשנ"ב – רבי ברוך שלום אשלג, א זון פון דער בעל הסולם	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
ו' תשרי	זעקסטער טאג פון די עשרת ימי תשובה ה'תרצ"ט — דייטשלאנד אנעקסירט דעם סודעטן געביט ה'תש"ז – אורטייל ארויסגעגעבן איבער די נאצי פירער ביים נירנבערג פראצעס (אין בילד) ה'תקע"ב – רבי אריה לייב פון שפאלע, דער שפאלער זיידע ה'תשכ"ה – חנה שניאורסאהן, די מאמע פון דער ליובאוויטשער רבי ה'תשס"ט – רבי דב מאיר אייזנשטיין, א למדן פון ירושלים און מיטגליד פון די אוצר הפוסקים און אנציקלופדיה תלמודית רעדאקציעס	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
ז' תשרי	זיבעטער טאג פון די עשרת ימי תשובה ב'קצ"ט – געבוירן זבולון זון פון יעקב אבינו ה'תקכ"ג – געבוירן רבי משה סופר, דער חתם סופר ה'תרצ"ט – מאורעות תרצ"ו–תרצ"ט: שחיטה אין טבריה, וואו ניינצן אידן זענען אומגעברענגט געווארן (אין בילד‏: זייערע קברים) ב'שי"ג – זבולון זון פון יעקב אבינו	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
ח' תשרי	אכטער טאג פון די עשרת ימי תשובה ב'תתקל"ו – הייבט זיך אן זיבן טעג פון חנוכת הבית פארן ערשטן בית המקדש ה'תש"ב – חורבן אייראפע: הייבט זיך אן דער מאסן מארד אין באבי יאר דורך די נאציס און זייערע העלפער, וואו ארום 50,000 אידן פון קיעוו זענען אומגעברענגט געווארן (אין בילד‏: א דענקמאל אין באבי יאר) ה'תשמ"ט – די ערשטע סאטעליט פון מדינת ישראל, אופק 1, ווערט ארויפגעשאסן צום קאסמאס ה'תשס"ד – זעלבסטמארד אטאקע אין א רעסטוראנט אין חיפה, מיט 21 פאטאליטעטן ה'תקצ"ג – רבי נח לעכאוויטשער ה'ת"ש – רבי שלמה בנציון טווערסקי, טשערנאבילער רבי	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
ט' תשרי	ניינטער טאג פון די עשרת ימי תשובה, ערב יום כיפור ג'תתפ"ג – רבי עקיבא איז אומגעברענגט געווארן על קידוש השם אין דעם טאג, לויט איין גירסא ה'ר"פ – רבי אברהם סבע, רב און מקובל, אין דעם דור פון גירוש ספרד ה'תש"כ – רבי יצחק זאב הלוי סאלאווייטשיק (אין בילד), בריסקער רב, שפעטער געפירט א ישיבה אין ירושלים	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
י' תשרי	ב'מ"ז – ברית מילה ווערט געגעבן פאר אברהם אבינו, לויט איין מקור ב'פ"ה – עקידת יצחק, לויט איין שיטה ב'תמ"ט – משה רבינו קומט אראפ פון הר סיני מיט די צווייטע לוחות, און מיט א בשורה אז השי"ת האט מוחל געווען דעם חטא העגל ה'רנ"ג – אלע אידן, אריינגערעכנט פליטים פון שפאניע, ווערן פארטריבן פון פערפיניאן, פראנקרייך ה'תש"א – חורבן אייראפע: ארויסגעגעבן דער באפעל אויפצושטעלן דער ווארשעווער געטא ה'תשל"ד – ברעכט אויס די יום כיפור מלחמה, ווען עגיפטן און סיריע אטאקירן מדינת ישראל ג'ק' – זכריה בן יהוידע, דער כהן גדול און א נביא, אומגעברענגט אין בית המקדש אויפ'ן באפעל פון קעניג יהואש ג'תתפ"ג – רבי עקיבא, אומגעברענגט אויף קידוש השם דורך די רוימער ה'תרנ"ה – רבי נפתלי חיים הורוויץ, דער צדיק פון ירושלים ה'תשט"ו – רבי יהודה לייב אשלג, מחבר פונעם "סולם" אויפן זוהר ה'תשל"ז – רבי משה יצחק געווירצמאן, פשעווארסקער רבי אין אנטווערפן ה'תש"ע – רבי שמעון נתן נטע בידערמאן, לעלובער רבי אין בני ברק	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
י"א תשרי	ד'רכ"ח – נפטר געווארן מר בר רב אשי, ראש ישיבת סורא, פון די לעצטע אמוראים אין בבל ה'תר"כ – געבוירן אלפרעד דרייפוס, א אידישער אפיציר אין דער פראנצויזישער ארמיי ה'תרפ"א – געבוירן רבי עובדיה יוסף, דער ראשון לציון און ספרד'ישער הויפט רב פון מדינת ישראל ה'תש"ד – חורבן אייראפע: ליקווידאציע אקציע אין צוזמיר ה'תש"ז – עלף געגנטער ווערן אויפגעשטעלט איבערנאכט אין דער נגב ה'תשס"ד – רבי אשר פריינד (אין בילד), א צדיק פון ירושלים, גרינדער פון די "יד עזרה" ארגאניזאציע	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
י"ב תשרי	ה'תש"ח – בריטאניע מעלדט פאר די UN איבער איר באשלוס אויפצוגעבן דעם מאנדאט און פארלאזן ארץ ישראל ה'תש"ט – מלחמת העצמאות: אנהייב פון "מבצע יואב" צו באפרייען דעם נגב ה'תשל"ד – יום כיפור מלחמה: די קאנטער-אפענסיווע קעגן עגיפטן ביים סועץ קאנאל פאלט דורך ה'תשנ"ז – אומרוען אין מדינת ישראל דורך פאלעסטינער צוליב די טונעלן וועלכע זענען געגראבן געווארן אונטערן כותל המערבי (אין בילד) ה'תקל"ז – רבי אברהם המלאך, זון פון דעם מעזריטשער מגיד	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
י"ג תשרי	ה'תש"ג – חורבן אייראפע: אקציע אין געטא נעבן טוטשין, ווען אידן שטעלן זיך אקטיוו אנטקעגן צום ערשטן מאל ה'תקע"ג – מאיר אמשיל ראטשילד, גרינדער פון דער ראטשילד דינאסטיע ה'תקצ"ח – רבי עקיבא אייגער (אין בילד), פון די גדולי התורה אין זיין דור ה'תרמ"ג – רבי שמואל שניאורסאהן, דער פערטער רבי פון חב"ד-ליובאוויטש	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
י"ד תשרי	ה'תש"ג – חורבן אייראפע: ליקווידאציע אקציע אין סאסנאווע ה'תש"ד – צווייטע וועלט-מלחמה: די נייע רעגירונג אין איטאליע דערקלערט קריג קעגן דייטשלאנד ה'תקס"ג – רבי שלום שכנא פון פראהבישט ה'תקע"ה – רבי ישראל האפשטיין, דער קאזשניצער מגיד ה'תש"ט – רבי יוסף צבי דושינסקיא (אין בילד), רב פון חוסט און גאלאנטא און גאב"ד פון די עדה החרדית אין ירושלים	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
ט"ו תשרי	ה'תש"ג – חורבן אייראפע: ליקווידאציע אקציע אין ביאלע ה'תש"ד – אויפשטאנד אין דעם סאביבאר פארניכטונג לאגער ב'רנ"ה – יעקב אבינו ה'תרנ"ו – רבי מרדכי לייפער, נאדווארנער רבי ה'תשמ"ו – רבי שמעלקא טויבענפעלד, רב פון "קהל חרדים" אין מאנסי ה'תשס"ח – הרב אברהם אלקנה שפירא, רב הראשי פון מדינת ישראל און ראש ישיבת מרכז הרב	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
ט"ז תשרי	ב'מ"ח – סדום ווערט איבערגעקערט ה'תש"ג – חורבן אייראפע: ליקווידאציע אקציע אין פאריסוב ה'תשל"ד – יום כיפור מלחמה: פרעזידענט ריטשארד ניקסאן באפעלט אריבערצופירן וואפן פאר מדינת ישראל ה'תרל"ט – רבי יצחק דב באמבערגער, רב פון ווירצבורג און מחבר פון "יד הלוי" ה'תקע"ד – רבי צבי הירש שפירא (אין בילד), רב פון מונקאטש און מחבר פון "דרכי תשובה"	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
י"ז תשרי	ה'תש"ב – חורבן אייראפע: 9,000 אידן אומגעברענגט אין אומאן; ליקווידאציע אקציעס אין וויטעבסק און בירזש ה'תשמ"ו – מדינת ישראל באמבארדירט די הויפטקווארטירן פון די פאלעסטינע באפרייאונג ארגאניזאציע אין טוניס ה'תשע"ב – מרת בת-שבע קאניעווסקי, רביצין פון רבי חיים קאניעווסקי און טאכטער פון רבי יוסף שלום אלישיב	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
י"ח תשרי	ה'תע"ד – געבוירן רבי יחזקאל לאנדא, דער "נודע ביהודה" ה'תש"ג – חורבן אייראפע: ליקווידאציע אקציע אין זוואלין ה'תקס"ב – רבי משולם איגרא, רב פון טיסמעניץ און פרעשבורג, און פון די בארימסטע גאונים אין זיין דור ה'תקע"א – רבי נחמן פון ברסלב, גרינדער פון בראסלעווער חסידות ה'תקפ"א – רבי בצלאל רענשבורג, פון די חכמים פון פראג ה'תש"ג – רבי חנה האלבערשטאם (אין בילד), קאלאשיצער רב, אומגעברענגט אויף קידוש השם	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
י"ט תשרי	ה'תשנ"ד – דורכאויס א קאנסטיטוציאנעלער קריזיס אין רוסלאנד, באפעלט באריס יעלצין פאר די טאנקען פון ארמיי צו שטורעמען דעם פארלאמענט ה'תקנ"ח – רבי אליהו, דער ווילנער גאון (אין בילד) ה'תקע"ד – רבי יעקב יצחק פון פשיסחא, דער "איד הקדוש" פון פרשיסחא ה'תרמ"א – רבי אברהם יהושע העשל פון מעזשיבוזש ה'תרס"ח – רבי מאיר יהודה שפירא, רב אין בוקאווסק	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
כ' תשרי	ה'תש"ג – חורבן אייראפע: די טויערן פון דראהביטשער געטא ווערן פארשפארט ה'תש"ה – די אידישע זאנדערקאמאנדא ארגאניזירן אן אויפשטאנד אין אוישוויץ ה'תכ"ד – רבי העשיל פון קראקא, מחבר פון "חנוכת התורה" ה'תקפ"ט – רבי אליעזר פאפו, מחבר פון "פלא יועץ" ה'תשס"ו – רבי אברהם ישכר ענגלארד (אין בילד), דער זעקסטער אדמו"ר פון איזשביצע-ראדזין	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
כ"א תשרי	ב'תתקל"ו – געענדיגט די פערצן טעג פון פייערונג צום אויפבוי פון ערשטן בית המקדש ג'ת"ח – חגי זאגט נבואה פאר זרובבל בן שאלתיאל, איבער דעם אויפבוי פון צווייטן בית המקדש ה'רנ"ג – קריסטאפער קאלומבוס אנטדעקט אמעריקע ה'תש"ב – חורבן אייראפע: מאסן מארד אין סטאניסלאוו, וואו עס זענען אומגעברענגט געווארן נאנט צו 12,000 אידן; ערשטע אקציע אין טשערנאוויץ ה'תקל"א – רבי מנחם מענדל פון פרימישלאן, א תלמיד פון בעל שם טוב ה'תקפ"ב – רבי רפאל בירדוגא, פון די גרויסע רבנים פון מאראקא ה'תרי"ט – רבי מרדכי זאקהיים, א רב און מקובל פון טשעכאנאוויץ און פינסק ה'תרס"ד – רבי דוד משה פרידמאן פון טשארטקאוו ה'תש"מ – רבי יעקב אריה טווערסקי, אדמו"ר פון טריסק אין לאנדאן	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
כ"ב תשרי	ה'תש"ב – חורבן אייראפע: מארד פון 12,000 אידן אין דניפרא ה'תשפ"ד – כאמאס אינוואדירט מדינת ישראל אין א סורפרייז-אטאקע ארויס פון עזה פאס ה'תקמ"ג – רבי דוד טעבלי שייאר, א דיין, רב און ראש ישיבה אין פארשידענע קהילות אין דייטשלאנד ה'תרי"ד – צבי הירש לעהרן, א באנקיר און פילאנטראפ פון אמסטערדאם	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
כ"ג תשרי	ב'תפ"ח – די מלחמה מיט עוג מלך הבשן ג'תתכ"ח – גרויסער אידישער אויפשטאנד: גמלא, דער פעסטונג אין רמת הגולן, פאלט צו די רוימער, וועלכע ווענדן אלע זייערע קרעפטן קיין ירושלים. ה'תש"ה – געבוירן רבי חיים שלום דייטש, א משפיע אין קהילת מעייני ישראל ה'תשל"ב – רבי דוד יונגרייז, ראב"ד פון די עדה החרדית אין ירושלים ה'תשמ"ב – רבי בן ציון חיים שלמה משולם זושא טווערסקי, דער הארנסטייפלער רבי, און רב פון דענווער קאלאראדא ה'תש"פ – רבי נסים קארעליץ, א בארימטער פוסק אין בני ברק	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
כ"ד תשרי	ג'תי"ד – די כנסת הגדולה ווערט געגרינדעט, און אידן טיילן זיך אפ פון די גוי'אישע ווייבער ה'רמ"ב – די שפאנישע אינקוויזיציע שטעלט די ערשטע צוויי אינקוויזיטארן ה'תש"ג – חורבן אייראפע: ליקווידאציע אקציעס אין דובנא און כמעלניק ה'רס"ט – רבי יהודה מינץ, פון די גרעסטע רבנים אין איטאליע ה'תקמ"ב – רבי יעקב יוסף פון פולנאה, דער "תולדות יעקב יוסף", תלמיד פון בעל שם טוב און ערשטער מחבר פון ספרי חסידות ה'תרל"ה – רבי אליהו גוטמאכער (אין בילד), רב אין גריידיץ און באקאנטער בעל מופת אין דייטשלאנד ה'תרמ"ד – רבי אברהם יהודה הכהן שווארץ, רב אין בערעגסאז און אין מאדע, מחבר פון "קול אריה"	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
כ"ה תשרי	ה'תקצ"ט – געבוירן רבי אברהם בורנשטיין, דער "אבני נזר" פון סאכאטשוב ה'תקנ"ה – רבי יום טוב ליפמאן היילפרין פון קאפוליע, מחבר פון "קדושת יום טוב" ה'תק"ע – רבי לוי יצחק פון בארדיטשוב, דער "קדושת לוי" ה'תקצ"ה – רבי צבי הירש העללער ("חריף"), רב פון אונגוואר און באניהאד, מחבר פון "טיב גיטין" ה'ת"ר – רבי משה סופר, דער חת"ם סופר (אין בילד), פון די גרויסע אחרונים און דער פירער פון אונגארישן אידנטום ה'תר"צ – רבי מנחם גרינוואלד, רב פון שאפראן ה'תשנ"ח – רבי דוד מתתיהו ראבינאוויטש, אדמו"ר פון ביאלע-בני ברק ה'תשע"ג – רבי אברהם גענאכאווסקי	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
כ"ו תשרי	ה'תש"א – געבוירן רבי דוד טווערסקי (אין בילד), דער סקווירער רבי ה'תש"ה – צווייטע וועלט-מלחמה: די רויטע ארמיי באפרייט ריגע פון אונטער נאצי דייטשלאנד ה'תקע"ז – רבי אהרן פון זשיטאמיר, מחבר פון "תולדות אהרן" ה'תקפ"ז – רבי אשר פון סטאלין, דער דריטער אדמו"ר פון קארלין סטאלין ה'תרצ"ד – רבי דוד שפירא פון דינוב ה'תש"פ – רבי שאול ברייש, רב אין ציריך	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
כ"ז תשרי	ג'תט"ו – אנשי כנסת הגדולה שוואכן אפ דעם יצר הרע נאך דריי טעג פון תפילות ה'תרפ"ח – שטאָט נתניה ווערט געגרינדעט ארום ד'תתק"מ – ר"י הזקן, פון די הויפט בעלי תוספות ה'ש"ג – רבי אברהם בן אביגדור, רב פון פראג ה'תק"ב – רבי אלעזר, מחבר פון "מעשה רוקח", רב אין בראד און אין אמסטערדאם ה'תר"ג – רבי אפרים יצחק פון פרעמישלא, מחבר פון "משנה ראשונה" און "משנה אחרונה" ה'תרי"ד – רבי יוסף יאסקי שפירא (אין בילד), רב פון קורניק און לעסלא, מחבר חידושי מהר"י שפירא	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
כ"ח תשרי	ה'תש"י – געבוירן בנימין נתניהו ה'שצ"ד – רבי אפרים זלמן שור, דער "תבואות שור", רב פון בריסק און לובלין ה'תקצ"ה – רבי שמואל לאנדא (אין בילד), ראש בית דין און ראש ישיבה אין פראג, א זון פון דער נודע ביהודה ה'תש"ה – רבי אברהם אביכזיר, א רב אין אלעקסאנדריע און ירושלים	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
כ"ט תשרי	ה'תש"ב – חורבן אייראפע: אנהייב פון ליקווידאציע אקציע אין באריסאווער געטא ג'תתמ"ח – שמעון הצדיק, כהן גדול ביים בית שני און פון די אנשי כנסת הגדולה ה'רס"ט – רבי יצחק אברבנאל ה'תר"א – רבי אברהם דוד וואהרמאן פון בוטשאטש, מחבר פון "אשל אברהם" אויף שולחן ערוך ה'תרמ"ה – רבי מנחם מענדיל האגער, ערשטער וויזשניצער רבי, דער "צמח צדיק" ה'תרפ"ד – רבי שמואל צבי דאנציגער (אין בילד), דער "תפארת שמואל" פון אלכסנדר	רעדאגיר | מוסטער | שמועס
ל' תשרי	ה'תקי"ח – דער בישאף דעמבאווסקי פון קאמעניץ-פאדאלסקי געבט ארויס אן אורטייל לטובת די פראנקיסטן ה'תשט"ז – אין ווייצמאן אינסטיטוט ווערט אנגעצינדן דער ערשטער קאמפיוטער אין מדינת ישראל און פון די ערשטע אויף דער וועלט ה'תרט"ז – רבי צבי הירש חיות (אין בילד), רב אין זאלקווא און קאליש און מחבר פון הגהות אויף תלמוד בבלי ה'תרס"ט – רבי אברהם יהושע העשיל רובין, רב אין יאסלא ה'תש"מ – רבי שלום קלזאן, פון די תימן'ער חכמים אין ירושלים ה'תשע"ב – רבי אברהם אליעזר מינצבערג, א דיין אין די עדה החרדית אין ירושלים	רעדאגיר | מוסטער | שמועס