יארן ב'ת' - ב'תצ"ט
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
יארן ב'ת' (2400) - ב'תצ"ט (2499) האבן זיך אנגעהויבן, לויט דער כראנאלאגיע באזירט אויף סדר עולם רבה, 3385 יאר צוריק און האבן זיך געענדיגט 3286 יאר צוריק.
די יארן ווערן דא גערעכנט לויטן ציילונג באניצט אין סדר הדורות און אין אנדערע ספרים אויף אידישע כראנאלאגיע. זיי רעכענען אדם הראשון הראשון איז באשאפן געווארן ראש שנה שנת 0, און שנת א' האט זיך אנגעהויבן ווען ער איז געווען איין יאר אלט. די רעכענונג וואס איז היינט אנגענומען (אין וועלכע דער יעצטיגער יאר איז ה'תשפ"ה), נעמט אן אז אדם הראשון איז באשאפן געווארן ראש השנה שנת ב' לבריאת העולם, און שנת א' האט אנטהאלטן בלויז די ערשטע פינף טעג פון ששת ימי בראשית. לויט דער רעכענונג דארף מען צולייגן צוויי יאר צו די חשבונות[1].
געשעענישן
ב'ת' - ב'תמ"ז
- ב'תי"ח – טייל פון די בני אפרים גייען ארויס פון מצרים דרייסיג יאר איידער דער צייט, און ווערן אומגעברענגט דורך די פלשתים
- ב'תמ"ז, ט"ו ניסן[2] – השי"ת באווייזט זיך צו משה רבינו אויף הר סיני ביים מראה הסנה, און שיקט אים אויסצולייזן די אידן פון גלות מצרים
- ב'תמ"ז, כ"א ניסן – משה נעמט אן דעם שליחות, נאך זיבן טעג וואס ער האט פרובירט זיך אפצוזאגן
- משה קומט צו פרעה, און עס הייבן זיך אן די צען מכות
ב'תמ"ח
- א' תשרי – אפגעשטעלט די ארבעט פון אידן אין מצרים[3]
- א' ניסן – געגעבן געווארן די מצוה פון קידוש החודש און די הלכות פון קרבן פסח
- י' ניסן – אידן קויפן די שאף פאר דעם קרבן פסח
- י"ד ניסן – שחיטת הפסח
- ט"ו ניסן – מכת בכורות; יציאת מצרים
- כ"א ניסן – קריעת ים סוף
- ט"ז אייר – הייבט אן צו קומען דער מן
- כ"א אדער כ"ב אייר – ערשטער שבת וואס אידן האבן געהיטן
- כ"ח אייר – מלחמת עמלק
- א' סיון – אידן קומען אן צום הר סיני
- ו' סיון לויט די חכמים, ז' סיון לויט רבי יוסי – מעמד הר סיני, ווען אידן האבן געהערט די עשרת הדברות און באקומען די תורה
- ז' סיון – משה רבינו גייט ארויף פאר פערציג טעג אויפן בארג סיני
- ט"ז תמוז – חטא העגל
- י"ז תמוז – משה רבינו קומט אראפ פון בארג סיני, און צעברעכט די לוחות הברית
- י"ח[4] אדער י"ט תמוז[5] – משה רבינו גייט ארויף צום צווייטן מאל אויפן בארג סיני פאר פערציג טעג, צו בעטן השי"ת זאל פארצייען דעם חטא העגל
- כ"ח אדער כ"ט אב – השי"ת באוויליגט צו געבן די צווייטע לוחות, און משה קומט אראפ צום צווייטן מאל פון בארג סיני
- כ"ט[6] אדער ל' אב[7] אדער א' אלול[8] – משה גייט ארויף צום דריטן מאל, צו באקומען די צווייטע לוחות; השי"ת באווייזט זיך צו אים מיט די י"ג מידות[9]
ב'תמ"ט
- י' תשרי – משה רבינו קומט אראפ מיט די צווייטע לוחות; געבט איבער די מצוה פון אויפשטעלן דעם משכן
- כ"ה כסלו – געענדיגט אנצוגרייטן דעם משכן, לויט איין מקור[10]
- כ"ג אדר – אנהייב פון די שבעת ימי המילואים
- א' ניסן – חנוכת המשכן; הייבן זיך אן די קרבנות הנשיאים
- ב' ניסן – אלעזר הכהן מאכט די ערשטע פרה אדומה
- י"ד ניסן – די ערשטע און איינציגסטע קרבן פסח געברענגט אין מדבר
- א' אייר – ערשטע ציילונג פון אידישן פאלק; די שבטי ישראל ווערן אויסגעשטעלט מיט זייערע דגלים, און שבט לוי ווערט געשטעלט אויפן משכן
- י"ד אייר – דער קרבן פון פסח שני געברענגט צום ערשטן מאל
- כ' אייר – אידן פארן אוועק פון הר סיני
- כ'[11] אדער כ"ב[12] אדער כ"ג אייר[13] – חטא המתאוננים; משה רבינו שטעלט די זקנים; אלדד ומידד זאגן נבואה
- כ"ט[13] אדער ל' סיון[12] – די מרגלים ווערן ארויסגעשיקט, צו אויסשפיאנירן ארץ ישראל
- ח'[13] אדער ט' אב[12] – די מרגלים קומען צוריק און רעדן אפ די אידן, וועלכע וויינען אין דעם נאכט דערויף (וואס איז באשטימט געווארן אלס בכיה לדורות[א])
- ט' אדער י' אב – משה געבט איבער די גזירה פון השי"ת, אז דער דור המדבר וועט אויסשטארבן אין מדבר און נישט אריינגיין אין ארץ ישראל; חטא המעפילים
ב'תפ"ז
- ווערט אפגעשטעלט די בארה של מרים; מי מריבה
- אין תמוז – אדום לאזט נישט די אידן דורכגיין אויפן וועג קיין ארץ ישראל
- ט"ו אב – אידן מאכן א יום טוב, אז עס שטארבט מער קיינער נישט פון זיי אין מדבר
- אין אלול (א' אלול[14] אדער סוף חודש[15]) – מלחמת סיחון
ב'תפ"ח
- כ"ג תשרי[16] – מלחמת עוג
- א' שבט – משה רבינו הייבט אן זיין לעצטע דרשה בעפאר זיין פטירה (ספר דברים)
- ז' אדר – משה רבינו ווערט נפטר; יהושע בן נון פירט די אידן
- ו' ניסן – יהושע שיקט מרגלים צו יריחו, וואו זיי קומען אן צום שטוב פון רחב
- י' ניסן – אידן גייען אריבער דעם ירדן טייך און גייען אריין אין ארץ ישראל
- דער משכן ווערט אויפגעשטעלט אין גלגל, פאר די קומענדיגע פערצן יאר
- י"ד ניסן – ערשטער קרבן פסח אין ארץ ישראל
- כ"ב ניסן – אידן הייבן אן ארומרינגלען די מויערן פון יריחו
- כ"ח ניסן – די מויערן פון יריחו פאלן אום, און דער שטאט ווערט איינגענומען
- ג' תמוז[17] – מלחמת גבעון; יהושע שטעלט אפ די זון און לבנה
געבוירן
- ב'ת"ו[18] – יהושע בן נון
- ב'ת"ט – כלב בן יפונה
- ב'תי"ח – חור (דער זון פון כלב מיט מרים הנביאה, לויט טייל מקורות)
- ב'תל"ה – בצלאל, אן אייניקל פון חור
- ב'תל"ח[19] – רחב
נפטר געווארן
- ב'תמ"ח, ט"ז תמוז – חור
- ב'תמ"ט, א' ניסן – נדב און אביהוא, די צוויי קינדער פון אהרן הכהן
- ב'תפ"ז, י' ניסן – מרים הנביאה
- ב'תפ"ז, א' אב – אהרן הכהן
- ב'תפ"ח, ז' אדר – משה רבינו
פיל-יעריגער לוח
| ►► | ב'ת' - ב'תצ"ט | ◄◄ |
| טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי | טבת | ניסן | תמוז | תשרי |
| ב'ת' | ב'ת"א | ב'ת"ב | ב'ת"ג | ב'ת"ד | ב'ת"ה | ב'ת"ו | ב'ת"ז | ב'ת"ח | ב'ת"ט ☼ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ב'ת"י | ב'תי"א | ב'תי"ב | ב'תי"ג | ב'תי"ד | ב'תט"ו | ב'תט"ז | ב'תי"ז | ב'תי"ח | ב'תי"ט | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ב'ת"כ | ב'תכ"א | ב'תכ"ב | ב'תכ"ג | ב'תכ"ד | ב'תכ"ה | ב'תכ"ו | ב'תכ"ז | ב'תכ"ח | ב'תכ"ט | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ב'ת"ל | ב'תל"א | ב'תל"ב | ב'תל"ג | ב'תל"ד | ב'תל"ה | ב'תל"ו | ב'תל"ז ☼ | ב'תל"ח | ב'תל"ט | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ב'ת"מ | ב'תמ"א | ב'תמ"ב | ב'תמ"ג | ב'תמ"ד | ב'תמ"ה | ב'תמ"ו | ב'תמ"ז | ב'תמ"ח | ב'תמ"ט | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ב'ת"נ | ב'תנ"א | ב'תנ"ב | ב'תנ"ג | ב'תנ"ד | ב'תנ"ה | ב'תנ"ו | ב'תנ"ז | ב'תנ"ח | ב'תנ"ט | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ב'ת"ס | ב'תס"א | ב'תס"ב | ב'תס"ג | ב'תס"ד | ב'תס"ה ☼ | ב'תס"ו | ב'תס"ז | ב'תס"ח | ב'תס"ט | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ב'ת"ע | ב'תע"א | ב'תע"ב | ב'תע"ג | ב'תע"ד | ב'תע"ה | ב'תע"ו | ב'תע"ז | ב'תע"ח | ב'תע"ט | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ב'ת"פ | ב'תפ"א | ב'תפ"ב | ב'תפ"ג | ב'תפ"ד | ב'תפ"ה | ב'תפ"ו | ב'תפ"ז | ב'תפ"ח | ב'תפ"ט | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ב'ת"צ | ב'תצ"א | ב'תצ"ב | ב'תצ"ג ☼ | ב'תצ"ד | ב'תצ"ה | ב'תצ"ו | ב'תצ"ז | ב'תצ"ח | ב'תצ"ט | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| א יאר אין אידישן לוח* | יוליאנישער יאר | ☼ = אנהייב מחזור פון 28 יארן פון ברכת החמה |
⑦ = שמיטה יאר אנגעהויבן פון ג'ת"נ |
* א באשטימטע סדר צו רעכענען די קביעות פון די יארן איז איינגעפירט געווארן אין יאר ד'קי"ט דורך הלל נשיאה, פארדעם איז דער עיבור און ראשי חודשים באשטימט געווארן דורך בית דין.
צו ליינען מער
- אברהם עקביא, סדרי זמנים לפי המסרת, תל אביב, תש"ג (פארלאנגט אומזיסטע רעגיסטראַציע)
נאטיצן
- ↑ לויט רש"י איז דער נאכט דערויף געווען תשעה באב. לויט תוספות איז זייער עיקר געוויין געווען אין די נאכט צו י' אב, גלייך צום חורבן בית המקדש ווען רוב פון דער היכל איז פארברענט געווארן אין י' אב (ע"פ ב"ח ומהרש"א). נאך א מהלך זעט אין אבן עזרא, במדבר יג, כה, אז די מרגלים זענען מעגליך צוריקגעקומען אין נאכט וואס הייבט אן דעם פערציגסטן טאג, און אין זעלבן נאכט האבן די אידן געוויינט.
רעפערענצן
- ↑ זעט: אברהם עקביא, סדרי זמנים לפי המסרת, תל אביב, תש"ג, עמ' 4. פארהאן נאך צדדים אין דעם, זעט: רבי אברהם ישעיהו קארעליץ, חזון איש, אורח חיים, סימן ק"מ, ס"ק ג'.
- ↑ סדר עולם פרק ה', לויט ווי ערקלערט אין רבינו בחיי, שמות ג, ד; תשב"ץ קטן, סימן תס"ז
- ↑ ראש השנה יא, א
- ↑ רש"י, שמות יח, יג
- ↑ רש"י, שמות לג, יא. זעט: תוספות, שבת פט, א, ד"ה לסוף; תוספות, בבא קמא פב, א, ד"ה כדי.
- ↑ רשב"ם, בבא בתרא קכא, א
- ↑ תוספות, בבא קמא פב, א, ד"ה כדי
- ↑ רש"י, שמות לג, יא; זעט טור, אורח חיים, סימן תקפ"א.
- ↑ אבן עזרא, שמות לד, כח. לויט מושב זקנים, שמות לד, א איז עס געווען ביי די ענדע פון די פערציג טעג, אום יום כיפור.
- ↑ במדבר רבה, פרשה י"ג, פסקה ב', געברענגט אין רמ"א, אורח חיים, תרע, סעיף ב. לויט איין דעה אין מדרש תנחומא, פרשת פקודי פסקה י"א, איז עס געווארן געענדיגט א' אדר.
- ↑ סדר עולם, פרק ח
- ↑ 12.0 12.1 12.2 תוספות, תענית כט, א
- ↑ 13.0 13.1 13.2 רש"י, תענית כט, א
- ↑ פנים יפות, פרשת בלק
- ↑ ילקוט ראובני פרשת בלק, בשם מגלה עמוקות
- ↑ סדר הדורות בשם ראש יוסף, על פי מדרש תנחומא פרשת חוקת סוף פסקה כ"ד
- ↑ סדר עולם, פרק י"א
- ↑ סדר עולם, פרק י"ב
- ↑ רש"י, יהושע ב, יא