רוי:עשרת הדברות

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
אידן און אידישקייט
מנורה
עיקרי האמונה
אמונה · שלושה עשר עיקרים
עשרת הדיברות · תורה · מצוות · משיח
הייליגע ספרים
תנ"ך · תורה
משנה · גמרא
זוהר · מדרש
שולחן ערוך
אידישע שטרעמונגען
אידן · חרדים · חסידים · ארטאדאקסן
הויפט פערזענליכקייטן
אבות ואמהות · משה · דוד
נביאים · עזרא הסופר · הלל · תנאים · ריב"ז
ר' עקיבא · אמוראים · סבוראים · גאונים
ראשונים · רמב"ם · רבי יוסף קארו · אחרונים
עבודת ה' און ימים טובים
שחרית · מוסף · מנחה · ערבית
שמע ישראל · שמונה עשרה · קריאת התורה
קידוש · תפילות און ברכות
ראש השנה · יום כיפור · סוכות
פסח · שבועות · תשעה באב
אידיש קהילה לעבן
אויפגאבעס:
רב · דיין · חזן
גבאי · מוהל
שוחט · חברה קדישא
מוסדות:
שול · מקווה
חדר · ישיבה
כולל · בית מדרש
מקומות הקדושים
דער משכן · בית המקדש · הר הבית
כותל המערבי · מערת המכפלה
קבר רחל · קבר יוסף · קברי צדיקים
ירושלים · חברון · טבריה · צפת
מצוות און מנהגים
הלכה · תרי"ג מצוות · בית דין · תפילה
לימוד תורה · צדקה · גמילות חסדים
שמע ישראל · ברית מילה
פדיון הבן · בר מצווה · נישואין
טהרת המשפחה · לוויה · קבורה
שבעה · קדיש · חברה קדישא
אויסגעשלאסענע שטרעמונגען
שומרונים · קראים · מינים
קאנסערוואטיווער · רעפארמער
זעט אויך
גיור · אנטיסעמיטיזם

עשרת הדברות זענען די גרונדענע געזעצן פון די תורה וואס זיי זענען געזאגט געווארן דירעקט דורך גאט צו די יידישע פאלק ביים מעמד הר סיני (אנדערש ווי די גאנצע תורה וואס גאט האט געזאגט נאר צו משה רבינו).
די עשרת הדיברות האט מען געשריבן אויף צוויי טאוולען (לוחות הברית) און אריינגעלייגט אין דער ארון הברית, וואס איז שפעטער געלעגן אין בית המקדש ביי דעם קודש הקדשים.

די ערשטע 5 דברות אין בין אדם למקום, און די לעצטע 5 דברות איז בין אדם לחבירו.

צוויי ווערסיעס פון די עשרת הדברות

די עשרת הדברות ווערט געבראכט צוויי מאל אין די תורה, איינמאל אין ספר שמות און דערנאך ווערט דאס ווי דער שטייגער איבערגע'חזרט דורך משה אין ספר דברים.

אין שמות כ':

  • אָנֹכִי ה' אֱלֹקֶיךָ, אֲשֶׁר הוֹצֵאתִיךָ מֵאֶרֶץ מִצְרַיִם מִבֵּית עֲבָדִים
- אויסרוף אז גאט איז דער גאט פון די אידן, און די אידן זענען זיין אויסדערוועלטע פאלק.
  • לֹא-יִהְיֶה לְךָ אֱלֹהִים אֲחֵרִים, עַל-פָּנָי
גאט איז איינער.
  • לֹא-תַעֲשֶׂה לְךָ פֶסֶל, וְכָל-תְּמוּנָה...
- נישט דינען עבודה זרה.
  • לֹא תִשָּׂא אֶת-שֵׁם-ה' אֱלֹקֶיךָ, לַשָּׁוְא
- נישט שווערן אויף פאלש.
  • זָכוֹר אֶת-יוֹם הַשַּׁבָּת, לְקַדְּשׁוֹ
- היטן שבת.
  • כַּבֵּד אֶת-אָבִיךָ, וְאֶת-אִמֶּךָ
- מכבד זיין די טאטע און מאמע.
  • לֹא תִרְצָח
  • לֹא תִנְאָף
  • לֹא תִגְנֹב
  • לֹא-תַעֲנֶה בְרֵעֲךָ עֵד שָׁקֶר
- נישט זאגן פאלשע עדות.
  • לֹא תַחְמֹד, בֵּית רֵעֶךָ...
- נישט גלוסטן. דאס איז די שווערסטע דיבר.
א בילד פון יאר ה'תקכ"ח

אין ויקרא י"ט:

  • קדושים תהיו כי קדוש אני ה' אלקיכם
  • אל תפנו אל האלילים
  • ואלקי מסכה לא תעשו לכם
  • ולא תשבעו בשמי לשקר
  • ואת שבתותי תשמרו
  • איש אמו ואביו תיראו
  • לא תעמוד על דם רעך
  • אל תחלל את בתך להזנותה
  • לא תגנבו
  • לא תכחשו ולא תשקרו איש בעמיתו
  • ואהבת לרעך כמוך
תרי"ג מצוות (לויט ספר החינוך)


דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!