אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "בשז יאר"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
(המשך) |
ק (החלפת טקסט – "({{דעסקריפציע.*?}})\n\n" ב־"$1") |
||
| (7 צווישנדיגע ווערסיעס פונעם זעלבן באַניצער נישט געוויזן) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
א '''בשז יאר''' איז איין פון פערצן [[קביעות פון יאר|סארטן יארן]] אין דער באשטימטער [[אידישער לוח]]. א בשז יאר הייבט זיך אין [[מאנטאג]] ('''ב'''), איז שלימה ('''ש''') - [[חשון]] און [[כסלו]] פארמאגן ביידע דרייסיג טעג, און פסח הייבט זיך אן [[שבת]] ('''ז'''). אזא סארט יאר איז אן [[עיבור יאר]] (מיט צוויי [[אדר]]ים), און איז לאנג 385 טעג, וואס אין זיי 55 שבתים. | {{דעסקריפציע|איין פון פערצן סארטן יארן אין אידישן לוח}}א '''בשז יאר''' איז איין פון פערצן [[קביעות פון יאר|סארטן יארן]] אין דער באשטימטער [[אידישער לוח]]. א בשז יאר הייבט זיך אין [[מאנטאג]] ('''ב'''), איז שלימה ('''ש''') - [[חשון]] און [[כסלו]] פארמאגן ביידע דרייסיג טעג, און פסח הייבט זיך אן [[שבת]] ('''ז'''). אזא סארט יאר איז אן [[עיבור יאר]] (מיט צוויי [[אדר]]ים), און איז לאנג 385 טעג, וואס אין זיי 55 שבתים. | ||
א בשז יאר קומט אויס ווען דער [[מולד]] פון [[תשרי|חודש תשרי]] פון אן עיבור יאר פאלט אויס צווישן [[זונטאג]], 20 שעה און 491 [[חלק (צייט)|חלקים]] אין טאג, און [[מאנטאג]], 18 שעה אין טאג{{הערה|ספר העבור, מאמר ב' שער ט'; יסוד עולם, מאמר ד' פרק י'; {{רמב"ם|קידוש החודש|ח|י|מפרש=מפרש}}; {{טור|אורח חיים|תכח}}.}}, וואס באטרעפט ארום 4.72% פון אלע יארן{{הערה|יעקב מתלון, "[https://www.shoresh.org.il/spages/articles/hl007.htm חזרה של קביעות השנה אחרי שלוש שנים: לוח השנה וחשבונו תוך בירור שאלת המחזוריות]", אין: '''יסודות הלוח העברי''', הוצאת לוח, תשע"ג}}. דער יאר בעפאר איז אלעמאל [[הכז יאר|הכז]]. | א בשז יאר קומט אויס ווען דער [[מולד]] פון [[תשרי|חודש תשרי]] פון אן עיבור יאר פאלט אויס צווישן [[זונטאג]], 20 שעה און 491 [[חלק (צייט)|חלקים]] אין טאג, און [[מאנטאג]], 18 שעה אין טאג{{הערה|ספר העבור, מאמר ב' שער ט'; יסוד עולם, מאמר ד' פרק י'; {{רמב"ם|קידוש החודש|ח|י|מפרש=מפרש}}; {{טור|אורח חיים|תכח}}.}}, וואס באטרעפט ארום 4.72% פון אלע יארן{{הערה|יעקב מתלון, "[https://www.shoresh.org.il/spages/articles/hl007.htm חזרה של קביעות השנה אחרי שלוש שנים: לוח השנה וחשבונו תוך בירור שאלת המחזוריות]", אין: '''יסודות הלוח העברי''', הוצאת לוח, תשע"ג}}. דער יאר בעפאר איז אלעמאל [[הכז יאר|הכז]]. | ||
צווישן די יארן [[ה'ת"ש]]-ה'תת"נ געפאלט דער קביעות אין די יארן: [[ה'תש"ח]], [[ה'תשכ"ה]], [[ה'תשנ"ב]], [[ה'תשע"ו]], [[ה'תשע"ט]], [[ה'תת"ג]], ה'תת"נ. | צווישן די יארן [[ה'ת"ש]]-ה'תת"נ געפאלט דער קביעות אין די יארן: [[ה'תש"ח]], [[ה'תשכ"ה]], [[ה'תשנ"ב]], [[ה'תשע"ו]], [[ה'תשע"ט]], [[ה'תת"ג]], ה'תת"נ. | ||
אין בשז און [[השג יאר|השג]] יארן זענען פארהאן די מערסטע [[דאווענען|תפילות]] (1247 אין חוץ לארץ){{הערה|{{היברובוקס|רבי דוד הלוי העבער|שערי זמנים|53055|סימן כ"ב|page=208}}}}. | |||
==קאלענדאר== | ==קאלענדאר== | ||
| שורה 24: | שורה 26: | ||
==חגים וזמנים== | ==חגים וזמנים== | ||
* אין א בשז יאר איז פארהאן דריי מאל א [[שבת]] [[ראש חודש]]: ראש חודש [[טבת]] איז שבת און זונטאג, ראש חודש [[ניסן]] איז שבת, און ראש חודש [[אלול]] איז שבת און זונטאג. | * אין א בשז יאר איז פארהאן דריי מאל א [[שבת]] [[ראש חודש]]: ראש חודש [[טבת]] איז שבת און זונטאג, ראש חודש [[ניסן]] איז שבת, און ראש חודש [[אלול]] איז שבת און זונטאג. | ||
* [[חנוכה]] געפאלט פון מאנטאג (זונטאג נאכט) ביז מאנטאג | * [[חנוכה]] געפאלט פון מאנטאג (זונטאג נאכט) ביז מאנטאג. | ||
* [[ט"ו בשבט]] געפאלט מאנטאג. | * [[ט"ו בשבט]] געפאלט מאנטאג. | ||
* [[פורים]] געפאלט דאנערשטאג ([[שושן פורים]] פרייטאג). | * [[פורים]] געפאלט דאנערשטאג ([[שושן פורים]] פרייטאג). | ||
| שורה 33: | שורה 35: | ||
==פרשיות און הפטורות== | ==פרשיות און הפטורות== | ||
אין א בשז יאר זענען פארהאן 55 שבתים, וואס אין צוויי אדער דריי פון זיי טוט מען נישט [[קריאת התורה|ליינען]] א [[פרשת השבוע]]: שבת [[חול המועד|חול המועד סוכות]] און שבת פון ערשטן טאג [[פסח]], און אין [[חוץ לארץ]] אויך [[אחרון של פסח]]. דער צאל פון די פרשיות געליינט אין שבת (53, [[פרשת וזאת הברכה|וזאת הברכה]] ווערט געליינט אין [[שמחת תורה]]) איז גלייך מיט דער צאל פון שבתים אין וועלכע זיי ווערן געליינט אין ארץ ישראל, און קיין שום פרשה ווערט דארט נישט צאמגעשטעלט. אין [[חוץ לארץ]] גלייכט זיך אויס דער חשבון ווען מען שטעלט צוזאמען [[פרשת מטות|מטות]]-[[פרשת מסעי|מסעי]]. | אין א בשז יאר זענען פארהאן 55 שבתים, וואס אין צוויי אדער דריי פון זיי טוט מען נישט [[קריאת התורה|ליינען]] א [[פרשת השבוע]]: שבת [[חול המועד|חול המועד סוכות]] און שבת פון ערשטן טאג [[פסח]], און אין [[חוץ לארץ]] אויך [[אחרון של פסח]]. דער צאל פון די פרשיות געליינט אין שבת (53, [[פרשת וזאת הברכה|וזאת הברכה]] ווערט געליינט אין [[שמחת תורה]]) איז גלייך מיט דער צאל פון שבתים אין וועלכע זיי ווערן געליינט אין ארץ ישראל, און קיין שום פרשה ווערט דארט נישט צאמגעשטעלט. אין [[חוץ לארץ]] גלייכט זיך אויס דער חשבון ווען מען שטעלט צוזאמען [[פרשת מטות|מטות]]-[[פרשת מסעי|מסעי]]. | ||
דריי מאל אין דעם יאר ווערן ארויסגענומען דריי ספרי תורה: שמחת תורה, [[שבת חנוכה]] - ראש חודש טבת, און שבת החודש - ראש חודש ניסן. | |||
פרשיות אין וועלכע מען ליינט נישט די געווענליכע הפטורה: | פרשיות אין וועלכע מען ליינט נישט די געווענליכע הפטורה: | ||
| שורה 48: | שורה 52: | ||
די וואס פירן זיך לויט די שיטה פון [[שולחן ערוך]]{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|תכה|א}}}} (נישט ווי דער [[רמ"א]]) און זאגן נישט "השמים כסאי" אין שבת ראש חודש אלול, ליינען אינגאנצן נישט די הפטורה אין דעם יאר. | די וואס פירן זיך לויט די שיטה פון [[שולחן ערוך]]{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|תכה|א}}}} (נישט ווי דער [[רמ"א]]) און זאגן נישט "השמים כסאי" אין שבת ראש חודש אלול, ליינען אינגאנצן נישט די הפטורה אין דעם יאר. | ||
{| class="wikitable" | |||
|+לוח פון פרשיות (וואו עס ערשיינען צוויי דאטומען, איז דער צווייטער אין חו"ל) | |||
! colspan="2" |[[בראשית|ספר בראשית]] | |||
! colspan="2" |[[שמות|ספר שמות]] | |||
! colspan="3" |[[ויקרא|ספר ויקרא]] | |||
! colspan="3" |[[במדבר|ספר במדבר]] | |||
! colspan="2" |[[דברים|ספר דברים]] | |||
|- | |||
!פרשה | |||
!דאטום | |||
!פרשה | |||
!דאטום | |||
!פרשה | |||
! colspan="2" |דאטום | |||
!פרשה | |||
! colspan="2" |דאטום | |||
!פרשה | |||
!דאטום | |||
|- | |||
|[[פרשת בראשית|בראשית]] | |||
|[[כ"ז תשרי]] | |||
|[[פרשת שמות|שמות]] | |||
|[[כ"א טבת]] | |||
|[[פרשת ויקרא|ויקרא]] | |||
| colspan="2" |[[ט' אדר ב']] | |||
|[[פרשת במדבר|במדבר]] | |||
|[[כ"ז אייר]] | |||
|ה' סיון | |||
|[[פרשת דברים|דברים]] | |||
|[[ט' אב]] | |||
|- | |||
|[[פרשת נח|נח]] | |||
|[[ד' חשון]] | |||
|[[פרשת וארא|וארא]] | |||
|[[כ"ח טבת]] | |||
|[[פרשת צו|צו]] | |||
| colspan="2" |[[ט"ז אדר ב']] | |||
|[[פרשת נשא|נשא]] | |||
|[[ה' סיון]] | |||
|י"ב סיון | |||
|[[פרשת ואתחנן|ואתחנן]] | |||
|[[ט"ז אב]] | |||
|- | |||
|[[פרשת לך לך|לך לך]] | |||
|[[י"א חשון]] | |||
|[[פרשת בא|בא]] | |||
|[[ו' שבט]] | |||
|[[פרשת שמיני|שמיני]] | |||
| colspan="2" |[[כ"ג אדר ב']] | |||
|[[פרשת בהעלותך|בהעלותך]] | |||
|[[י"ב סיון]] | |||
|י"ט סיון | |||
|[[פרשת עקב|עקב]] | |||
|[[כ"ג אב]] | |||
|- | |||
|[[פרשת וירא|וירא]] | |||
|[[י"ח חשון]] | |||
|[[פרשת בשלח|בשלח]] | |||
|[[י"ג שבט]] | |||
|[[פרשת תזריע|תזריע]] | |||
| colspan="2" |[[א' ניסן]] | |||
|[[פרשת שלח|שלח]] | |||
|[[י"ט סיון]] | |||
|כ"ו סיון | |||
|[[פרשת ראה|ראה]] | |||
|[[ל' אב]] | |||
|- | |||
|[[פרשת חיי שרה|חיי שרה]] | |||
|[[כ"ה חשון]] | |||
|[[פרשת יתרו|יתרו]] | |||
|[[כ' שבט]] | |||
|[[פרשת מצורע|מצורע]] | |||
| colspan="2" |[[ח' ניסן]] | |||
|[[פרשת קרח|קרח]] | |||
|[[כ"ו סיון]] | |||
|ג' תמוז | |||
|[[פרשת שופטים|שופטים]] | |||
|[[ז' אלול]] | |||
|- | |||
|[[פרשת תולדות|תולדות]] | |||
|[[ב' כסלו]] | |||
|[[פרשת משפטים|משפטים]] | |||
|[[כ"ז שבט]] | |||
|[[פרשת אחרי|אחרי]] | |||
|[[כ"ב ניסן]] | |||
|כ"ט ניסן | |||
|[[פרשת חקת|חקת]] | |||
|[[ג' תמוז]] | |||
|י' תמוז | |||
|[[פרשת כי תצא|כי תצא]] | |||
|[[י"ד אלול]] | |||
|- | |||
|[[פרשת ויצא|ויצא]] | |||
|[[ט' כסלו]] | |||
|[[פרשת תרומה|תרומה]] | |||
|[[ד' אדר א']] | |||
|[[פרשת קדושים|קדושים]] | |||
|[[כ"ט ניסן]] | |||
|ו' אייר | |||
|[[פרשת בלק|בלק]] | |||
|[[י' תמוז]] | |||
|י"ז תמוז | |||
|[[פרשת כי תבוא|כי תבוא]] | |||
|[[כ"א אלול]] | |||
|- | |||
|[[פרשת וישלח|וישלח]] | |||
|[[ט"ז כסלו]] | |||
|[[פרשת תצוה|תצוה]] | |||
|[[י"א אדר א']] | |||
|[[פרשת אמור|אמור]] | |||
|[[ו' אייר]] | |||
|י"ג אייר | |||
|[[פרשת פינחס|פינחס]] | |||
|[[י"ז תמוז]] | |||
|כ"ד תמוז | |||
|[[פרשת נצבים|נצבים]] | |||
|[[כ"ח אלול]] | |||
|- | |||
|[[פרשת וישב|וישב]] | |||
|[[כ"ג כסלו]] | |||
|[[פרשת כי תשא|כי תשא]] | |||
|[[י"ח אדר א']] | |||
|[[פרשת בהר|בהר]] | |||
|[[י"ג אייר]] | |||
|כ' אייר | |||
|[[פרשת מטות|מטות]] | |||
|[[כ"ד תמוז]] | |||
|ב' אב | |||
|[[פרשת וילך|וילך]] | |||
|[[ו' תשרי]] | |||
|- | |||
|[[פרשת מקץ|מקץ]] | |||
|[[ל' כסלו]] | |||
|[[פרשת ויקהל|ויקהל]] | |||
|[[כ"ה אדר א']] | |||
|[[פרשת בחוקותי|בחוקותי]] | |||
|[[כ' אייר]] | |||
|כ"ז אייר | |||
|[[פרשת מסעי|מסעי]] | |||
|[[ב' אב]] | |||
|צאמגעשטעלט | |||
|[[פרשת האזינו|האזינו]] | |||
|[[י"ג תשרי]] | |||
|- | |||
|[[פרשת ויגש|ויגש]] | |||
|[[ז' טבת]] | |||
|[[פרשת פקודי|פקודי]] | |||
|[[ב' אדר ב']] | |||
| | |||
| colspan="2" | | |||
| | |||
| colspan="2" | | |||
|[[פרשת וזאת הברכה|וזאת הברכה]] | |||
|[[שמחת תורה]] | |||
|- | |||
|[[פרשת ויחי|ויחי]] | |||
|[[י"ד טבת]] | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| colspan="2" | | |||
| | |||
| colspan="2" | | |||
| | |||
| | |||
|} | |||
==צו ליינען מער== | |||
* יוסף עופר, [https://yosefofer.com/papers/frequency%20of%20haftarot.pdf שכיחותן של קביעות השנה ושל ההפטרות], אין: '''סיני קכא''', תשנ"ח, עמ' רי-רכד. | |||
* {{היברובוקס|רבי דוד הלוי העבער|שערי זמנים|53055|סימן כ"א|page=190|קעפל=בענין הפטרות שאינם מצויות|סופיקס=יא}} | |||
==רעפערענצן== | |||
{{רעפערענצן}} | |||
{{קביעות'ן פון יארן}} | |||
[[קאַטעגאָריע:יארן לויט קביעות]] | |||
[[קאַטעגאָריע:בשז יארן|*]] | |||
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | |||
[[he:שנת בשז]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 13:34, 12 נאוועמבער 2023
א בשז יאר איז איין פון פערצן סארטן יארן אין דער באשטימטער אידישער לוח. א בשז יאר הייבט זיך אין מאנטאג (ב), איז שלימה (ש) - חשון און כסלו פארמאגן ביידע דרייסיג טעג, און פסח הייבט זיך אן שבת (ז). אזא סארט יאר איז אן עיבור יאר (מיט צוויי אדרים), און איז לאנג 385 טעג, וואס אין זיי 55 שבתים.
א בשז יאר קומט אויס ווען דער מולד פון חודש תשרי פון אן עיבור יאר פאלט אויס צווישן זונטאג, 20 שעה און 491 חלקים אין טאג, און מאנטאג, 18 שעה אין טאג[1], וואס באטרעפט ארום 4.72% פון אלע יארן[2]. דער יאר בעפאר איז אלעמאל הכז.
צווישן די יארן ה'ת"ש-ה'תת"נ געפאלט דער קביעות אין די יארן: ה'תש"ח, ה'תשכ"ה, ה'תשנ"ב, ה'תשע"ו, ה'תשע"ט, ה'תת"ג, ה'תת"נ.
אין בשז און השג יארן זענען פארהאן די מערסטע תפילות (1247 אין חוץ לארץ)[3].
קאלענדאר
| יום טוב / רו טאג |
יום טוב וואס איז נישט קיין רו טאג |
פאסט טאג |
חגים וזמנים
- אין א בשז יאר איז פארהאן דריי מאל א שבת ראש חודש: ראש חודש טבת איז שבת און זונטאג, ראש חודש ניסן איז שבת, און ראש חודש אלול איז שבת און זונטאג.
- חנוכה געפאלט פון מאנטאג (זונטאג נאכט) ביז מאנטאג.
- ט"ו בשבט געפאלט מאנטאג.
- פורים געפאלט דאנערשטאג (שושן פורים פרייטאג).
- ל"ג בעומר געפאלט דאנערשטאג.
- שבועות געפאלט זונטאג (אויך מאנטאג אין חוץ לארץ).
- תעניתים: צום גדליה געפאלט מיטוואך, עשרה בטבת געפאלט דינסטאג, תענית אסתר געפאלט מיטוואך, תענית בכורים געפאלט פרייטאג, און שבעה עשר בתמוז און תשעה באב ווערן ביידע נדחה אויף זונטאג.
פרשיות און הפטורות
אין א בשז יאר זענען פארהאן 55 שבתים, וואס אין צוויי אדער דריי פון זיי טוט מען נישט ליינען א פרשת השבוע: שבת חול המועד סוכות און שבת פון ערשטן טאג פסח, און אין חוץ לארץ אויך אחרון של פסח. דער צאל פון די פרשיות געליינט אין שבת (53, וזאת הברכה ווערט געליינט אין שמחת תורה) איז גלייך מיט דער צאל פון שבתים אין וועלכע זיי ווערן געליינט אין ארץ ישראל, און קיין שום פרשה ווערט דארט נישט צאמגעשטעלט. אין חוץ לארץ גלייכט זיך אויס דער חשבון ווען מען שטעלט צוזאמען מטות-מסעי.
דריי מאל אין דעם יאר ווערן ארויסגענומען דריי ספרי תורה: שמחת תורה, שבת חנוכה - ראש חודש טבת, און שבת החודש - ראש חודש ניסן.
פרשיות אין וועלכע מען ליינט נישט די געווענליכע הפטורה:
- פרשת מקץ - ליינט מען די הפטורה פון שבת חנוכה, "רני ושמחי"
- פרשת ויקהל - ליינט מען די הפטורה פון פרשת שקלים
- פרשת פקודי - די אשכנזים אין ארץ ישראל פירן זיך צו ליינען סיי די הפטורה פון ויקהל און סיי פון פקודי
- פרשת ויקרא - ליינט מען די הפטורה פון שבת זכור
- פרשת שמיני - ליינט מען די הפטורה פון פרשת פרה
- פרשת תזריע, שבת ראש חודש ניסן - ליינט מען די הפטורה פון פרשת החודש
- פרשת מצורע - אין רוב קהילות פירט מען זיך צו ליינען די הפטורה פון שבת הגדול
- פרשת קדושים - ליינט מען די הפטורה פון ערב ראש חודש, מחר חודש
- פרשת ראה - די אשכנזים ליינען די הפטורה פון שבת ראש חודש, "השמים כסאי"
אין קעגנזאץ, זאגט מען אין דעם יאר די הפטורה פון פרשת צו, א זאך וואס מאכט זיך זעלטן אין די קהילות וועלכע ליינען די הפטורה פון שבת הגדול אין יעדע יאר[4]. אן אנדערע זעלטענע "געווענליכע" הפטורה איז פרשת פינחס אין ארץ ישראל, וואס קומט אויס בעפאר די תלת דפורענותא.
די וואס פירן זיך לויט די שיטה פון שולחן ערוך[5] (נישט ווי דער רמ"א) און זאגן נישט "השמים כסאי" אין שבת ראש חודש אלול, ליינען אינגאנצן נישט די הפטורה אין דעם יאר.
צו ליינען מער
- יוסף עופר, שכיחותן של קביעות השנה ושל ההפטרות, אין: סיני קכא, תשנ"ח, עמ' רי-רכד.
- רבי דוד הלוי העבער, "בענין הפטרות שאינם מצויות", שערי זמנים, סימן כ"א, אויף היברובוקס
רעפערענצן
- ↑ ספר העבור, מאמר ב' שער ט'; יסוד עולם, מאמר ד' פרק י'; מפרש, אויף משנה תורה לרמב"ם, הלכות קידוש החודש, פרק ח', הלכה י'; טור, אורח חיים, סימן תכ"ח.
- ↑ יעקב מתלון, "חזרה של קביעות השנה אחרי שלוש שנים: לוח השנה וחשבונו תוך בירור שאלת המחזוריות", אין: יסודות הלוח העברי, הוצאת לוח, תשע"ג
- ↑ רבי דוד הלוי העבער, שערי זמנים, סימן כ"ב
- ↑ אין א שנה פשוטה ליינען זיי אלעמאל די הפטורה פון שבת הגדול אין פרשת צו, און אין אן עיבור יאר איז עס בדרך כלל פרשת זכור אדער פרשת פרה.
- ↑ שולחן ערוך, אורח חיים, סימן תכ"ה, סעיף א'
| קביעות פון יארן אינעם לוח | |
|---|---|
|