מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק (שווערמער האט אריבערגעפירט בלאט דרעפט:פרשת קרח צו פרשת קרח אן לאזן א ווייטערפירונג) |
(הגהה, עטוואס פארברייטערט (זמן האירועים)) |
||
| שורה 13: | שורה 13: | ||
| הפטורה1 = {{תנ"ך|שמואל א|יא|יד}}-{{תנ"ך|שמואל א|יב|כב|אן=ספר}} | | הפטורה1 = {{תנ"ך|שמואל א|יא|יד}}-{{תנ"ך|שמואל א|יב|כב|אן=ספר}} | ||
}} | }} | ||
[[טעקע:Dore Death of Korah, Dathan and Abiram.jpg|קליין|קרח און זיין קליקע ווערן | [[טעקע:Dore Death of Korah, Dathan and Abiram.jpg|קליין|קרח און זיין קליקע ווערן איינגעשלונגען אין דער ערד. קריצונג דורך [[גוסטאוו דורעי]], 1865]] | ||
'''{{מנוקד|פרשת קֹרַח}}''' איז די פינפטע [[סדרה]] פון [[ספר במדבר]], און די 38'סטע פון דער תורה בכלל. די פרשה גייט פון {{תנ"ך|במדבר|טז|א|אן=ספר|לאנג=יא}}, ביז {{תנ"ך|במדבר|יח|לב|אן=ספר|לאנג=יא}}, לויט דער אנגענומענער צעטיילונג פון [[קאפיטלען פון תנ"ך|קאפיטלען]], פארמאגנדיג אינאיינעם 95 פסוקים און דרייצן פרשיות - זיבן [[פרשה פתוחה|פתוחות]] און זעקס [[פרשה סתומה|סתומות]]. | '''{{מנוקד|פרשת קֹרַח}}''' איז די פינפטע [[סדרה]] פון [[ספר במדבר]], און די 38'סטע פון דער תורה בכלל. די פרשה גייט פון {{תנ"ך|במדבר|טז|א|אן=ספר|לאנג=יא}}, ביז {{תנ"ך|במדבר|יח|לב|אן=ספר|לאנג=יא}}, לויט דער אנגענומענער צעטיילונג פון [[קאפיטלען פון תנ"ך|קאפיטלען]], פארמאגנדיג אינאיינעם 95 פסוקים און דרייצן פרשיות - זיבן [[פרשה פתוחה|פתוחות]] און זעקס [[פרשה סתומה|סתומות]]. | ||
די פרשה באציט זיך בעיקר צו דער געשיכטע פון דעם מחלוקת פון קרח און זיין קליקע איבער משה און אהרן, ווי זיי זענען באשטראפט געווארן, און די נאכפאלגן. דאן ווערן געברענגט דינים פון [[שבט לוי]] און זייערע פריווילעגיעס. | די פרשה באציט זיך בעיקר צו דער געשיכטע פון דעם מחלוקת פון קרח און זיין קליקע איבער משה און אהרן, ווי זיי זענען באשטראפט געווארן, און די נאכפאלגן. דאן ווערן געברענגט דינים פון [[שבט לוי]] און זייערע פריווילעגיעס. | ||
די פרשה איז צווישן [[פרשת שלח]], וואס שילדערט פאסירונגען פון צווייטן יאר צו [[יציאת מצרים]], און [[פרשת חקת]], וואס שילדערט בעיקר געשעענישן פון פערציגסטן יאר. אין פרשת קרח ווערט נישט דערמאנט דער צייט אין די פסוקים: לויט חז"ל און רוב מפרשים איז עס געווען אין די צווייטע יאר{{הערה|{{אוצר החכמה|יצחק מאיר גולדשטיין|סדרי פרשיות|198585|page=575|לינק טעקסט=פרשת קרח}}}}, און לויט איין דעה איז עס געווען פיל שפעטער{{הערה|{{תנ"ך|יחזקאל|כ|כא|מפרש=רבי יוסף קרא}}}}. | |||
פרשת קרח ווערט געליינט צווישן די דאטומען [[כ"ג סיון]] און [[ה' תמוז]] (אין [[חוץ לארץ]]). | פרשת קרח ווערט געליינט צווישן די דאטומען [[כ"ג סיון]] און [[ה' תמוז]] (אין [[חוץ לארץ]]). | ||
| שורה 22: | שורה 24: | ||
== פרשה אינהאלט == | == פרשה אינהאלט == | ||
===מחלוקת קרח ועדתו=== | ===מחלוקת קרח ועדתו=== | ||
[[קרח]] האט זיך אוועקגעשטעלט, אינאיינעם מיט [[דתן און אבירם]] און [[און בן פלת|אוֹן בן פלת]] פון [[שבט ראובן]], מיט 250 פירערס פון פאלק, קעגן [[משה]] און [[אהרן]], און געקריגט אויף זיי פארוואס זיי האבן גענומען די פירערשאפט פון השי"ת'ס הייליג פאלק. דערהערנדיג דאס, איז משה געפאלן אויף זיין פנים, און זיי געזאגט אז צומארגנס וועט גאט צואוויסנטון | [[קרח]] האט זיך אוועקגעשטעלט, אינאיינעם מיט [[דתן און אבירם]] און [[און בן פלת|אוֹן בן פלת]] פון [[שבט ראובן]], מיט 250 פירערס פון פאלק, קעגן [[משה]] און [[אהרן]], און געקריגט אויף זיי פארוואס זיי האבן גענומען די פירערשאפט פון השי"ת'ס הייליג פאלק. דערהערנדיג דאס, איז משה געפאלן אויף זיין פנים, און זיי געזאגט אז צומארגנס וועט גאט צואוויסנטון וועמען ער האט געהייליגט און אויסגעוועלט, ווען יעדער פון דער גרופע וועט מקריב זיין [[קטורת]]. משה האט זיך געוואנדן צו קרח און אים גע'מוסר'ט אויף וואס ער באגנוגנט זיך נישט מיט'ן זיין אויסגעוועלט אלס [[שבט לוי|לוי]] און טון די עבודה אין משכן, און פארלאנגט אויך [[כהן|כהונה]], וואס דער אויסוואל פון אהרן איז געווען אויפ'ן באפעל פון גאט, און דערפאר איז די קריגעריי וועלכע ער פירט אן, קעגן השי"ת. משה האט גערופן דתן און אבירם, אבער זיי האבן מיט חוצפה געענטפערט אז זיי קומען נישט, און משה האט מיט צארן געזאגט צום אויבערשטן זאל זיך נישט קערן צו זייער קרבן. | ||
משה האט געזאגט צו קרח ער זאל - אינאיינעם מיט זיין גרופע, און אהרן, זיך שטעלן פאר גאט, און איטליכער זאל נעמען א מחתה און לייגן דערויף קטורת און דאס מקריב זיין פאר'ן אויבערשטן. נאכ'ן מקריב זיין די קטורת, האבן זיי זיך געשטעלט ביים | משה האט געזאגט צו קרח ער זאל - אינאיינעם מיט זיין גרופע, און אהרן, זיך שטעלן פאר גאט, און איטליכער זאל נעמען א מחתה און לייגן דערויף קטורת און דאס מקריב זיין פאר'ן אויבערשטן. נאכ'ן מקריב זיין די קטורת, האבן זיי זיך געשטעלט ביים עפענונג פון [[אהל מועד]], אינאיינעם מיט'ן פאלק וועלכע קרח האט אנגעדרייט קעגן משה, ווען דער כבוד פון אויבערשטן האט זיך באוויזן. | ||
גאט האט געזאגט צו משה און אהרן זאלן זיך אפשיידן פונעם פאלק, און ער וועט זיי פארלענדן אין אן אויגנבליק, אבער זיי האבן זיך איינגעבעטן: "{{מנוקד|הָאִישׁ אֶחָד יֶחֱטָא וְעַל כָּל הָעֵדָה תִּקְצֹף}}?", האט דער אויבערשטער זיי באפוילן צו זאגן דאס פאלק זיך צו אפקערן פון קרח, דתן און אבירם. משה האט זיך געוואנדן מיט די זקנים צו דתן און אבירם, און באפוילן דאס פאלק זיך אפצוטון פון זייערע געצעלטן און זייער אייגנטום, נישט צו פארכאפט ווערן מיט זייער זינד. | גאט האט געזאגט צו משה און אהרן זאלן זיך אפשיידן פונעם פאלק, און ער וועט זיי פארלענדן אין אן אויגנבליק, אבער זיי האבן זיך איינגעבעטן: "{{מנוקד|הָאִישׁ אֶחָד יֶחֱטָא וְעַל כָּל הָעֵדָה תִּקְצֹף}}?", האט דער אויבערשטער זיי באפוילן צו זאגן דאס פאלק זיך צו אפקערן פון קרח, דתן און אבירם. משה האט זיך געוואנדן מיט די זקנים צו דתן און אבירם, און באפוילן דאס פאלק זיך אפצוטון פון זייערע געצעלטן און זייער אייגנטום, נישט צו פארכאפט ווערן מיט זייער זינד. | ||
ווען דאס פאלק האט זיך אפגערוקט פון זייערע געצעלטן האט משה געגעבן א צייכן מיט וועלכע מען וועט וויסן אז ער טוט אלעס בשליחות פון אויבערשטן – נעמליך, אויב גאט וועט באשאפן א נייעם פענאמען, און דער ערד וועט איינשלינגען די מענטשן צום | ווען דאס פאלק האט זיך אפגערוקט פון זייערע געצעלטן האט משה געגעבן א צייכן מיט וועלכע מען וועט וויסן אז ער טוט אלעס בשליחות פון אויבערשטן – נעמליך, אויב גאט וועט באשאפן א נייעם פענאמען, און דער ערד וועט איינשלינגען די מענטשן צום אפגרונד לעבעדיגערהייט. ווי נאר משה האט געענדיגט די רייד האט זיך די ערד געשפאלטן אונטער זיי און איינגעשלונגען אלע וואס האבן אנגעהערט צו קרח מיט זייערע הייזער, פאמיליעס, און פארמעגן, זיי איבערגעדעקט לעבעדיגערהייט, בשעת די אידן אנטלויפן מיט שרעק. דאן איז ארויס א פייער פון גאט און פארלענדט די 250 לייט וואס האבן מקריב געווען דער קטורת{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|טז|לאנג=יא|אן=ספר}}.}}. | ||
===נאכפאלגן=== | ===נאכפאלגן=== | ||
[[אלעזר הכהן|אלעזר]] האט, אויפ'ן באפעל פון גאט, אויסגעפלאַכט די פייער-פאנען וואס זענען הייליג געווארן, און געמאכט פון זיי א בלעכערנעם דעק פאר'ן [[מזבח]], דינענדיג אלס דערמאנונג אז א זר זאל נישט מקריב זיין קטורת. | [[אלעזר הכהן|אלעזר]] האט, אויפ'ן באפעל פון גאט, אויסגעפלאַכט די פייער-פאנען וואס זענען הייליג געווארן, און געמאכט פון זיי א בלעכערנעם דעק פאר'ן [[מזבח]], דינענדיג אלס דערמאנונג אז א זר זאל נישט מקריב זיין קטורת. | ||
דאן האבן די אידן זיך באקלאגט אויף משה און אהרן אז זיי האבן ערמארדעט דעם אויבערשטנ'ס פאלק, זיך | דאן האבן די אידן זיך באקלאגט אויף משה און אהרן אז זיי האבן ערמארדעט דעם אויבערשטנ'ס פאלק, זיך צוזאמנעמענדיג ביים אהל מועד, ווען דער כבוד פון גאט האט זיך באוויזן, און משה און אהרן זענען אריין אהין. גאט האט ווידער געוואלט פארלענדן דאס פאלק, און משה האט באפוילן אהרן ארויסצוגיין צום פאלק מיט א מחתה פון קטורת און אפשטעלן די מגיפה וואס האט אויסגעבראכן. די מגיפה האט זיך אפגעשטעלט און די טויטע האבן געציילט 14,700. | ||
אויפ'ן באפעל פון גאט האט משה גענומען פונעם [[נשיאי שבטי ישראל|נשיא]] פון יעדן שבט א שטעקן, זייערע נעמען געשריבן דערויף, און אויך א [[מטה אהרן|שטעקן פון אהרן]], מיט זיין נאמען געשריבן. משה האט געלייגט די | אויפ'ן באפעל פון גאט האט משה גענומען פונעם [[נשיאי שבטי ישראל|נשיא]] פון יעדן שבט א שטעקן, זייערע נעמען געשריבן דערויף, און אויך א [[מטה אהרן|שטעקן פון אהרן]], מיט זיין נאמען געשריבן. משה האט געלייגט די שטעקנס פאר'ן [[ארון הברית|ארון]], און צומארגנס האט אהרנ'ס שטעקן ארויסגעשפראצט [[מאנדל]]ען, און משה האט עס ארויסגעברענגט צייגנדיג דאס פאלק אין וועמען השי"ת האט אויסגעוועלט. דער באשעפער האט באפוילן משה אוועקצולייגן אהרנ'ס שטעקן ביים ארון, אלס זכר פאר צוקונפטיגע ווידערשפעניגער{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|יז|לאנג=יא|אן=ספר}}.}}. | ||
===דינים פון שבט לוי=== | ===דינים פון שבט לוי=== | ||
נאך דער אומגליק אין רעזולטאט פון מקריב זיין קטורת אומבארעכטיגט, האט גאט באפוילן אהרן צו שטעלן די כהנים און לויים צו היטן דעם משכן און בית המקדש אז אזעלכע וואס זענען נישט באפולמעכטיגט א געוויסע עבודה זאלן זיך נישט דערנענטערן עס טון; א "זָר" סיי וועלכע עבודה, כהנים און לויים מיט'ן | נאך דער אומגליק אין רעזולטאט פון מקריב זיין קטורת אומבארעכטיגט, האט גאט באפוילן אהרן צו שטעלן די כהנים און לויים צו היטן דעם משכן און בית המקדש אז אזעלכע וואס זענען נישט באפולמעכטיגט א געוויסע עבודה זאלן זיך נישט דערנענטערן עס טון; א "זָר" סיי וועלכע עבודה, כהנים און לויים מיט'ן צווייטנס עבודה. | ||
דאן ווערן אויסגערעכנט די מתנות וואס שבט לוי באקומט צוגעטיילט, אריינגערעכנט: [[תרומות און מעשרות]], [[ביכורים]], [[חרם (מתנות כהונה)|חרמות]], [[קידוש בכורות|דינים פון בכורים]], און [[תרומת מעשר]] וואס די לויים שיידן אפ פון [[מעשר ראשון]] פאר'ן כהן{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|יח|לאנג=יא|אן=ספר}}.}}. | דאן ווערן אויסגערעכנט די מתנות וואס שבט לוי באקומט צוגעטיילט, אריינגערעכנט: [[תרומות און מעשרות]], [[ביכורים]], [[חרם (מתנות כהונה)|חרמות]], [[קידוש בכורות|דינים פון בכורים]], און [[תרומת מעשר]] וואס די לויים שיידן אפ פון [[מעשר ראשון]] פאר'ן כהן{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|יח|לאנג=יא|אן=ספר}}.}}. | ||
| שורה 90: | שורה 92: | ||
!6 | !6 | ||
|לאו | |לאו | ||
|נישט אויסלייזן א בכור פון טהור'ע בהמות | |||
|אַךְ בְּכוֹר שׁוֹר אוֹ בְכוֹר כֶּשֶׂב אוֹ בְכוֹר עֵז לֹא תִפְדֶּה קֹדֶשׁ הֵם ({{תנ"ך|במדבר|יח|יז|אן=ספר}}) | |אַךְ בְּכוֹר שׁוֹר אוֹ בְכוֹר כֶּשֶׂב אוֹ בְכוֹר עֵז לֹא תִפְדֶּה קֹדֶשׁ הֵם ({{תנ"ך|במדבר|יח|יז|אן=ספר}}) | ||
|יא (אין א"י, מה"ת) | |יא (אין א"י, מה"ת) | ||
| שורה 114: | שורה 116: | ||
|וְאֶל הַלְוִיִּם תְּדַבֵּר וגו' וַהֲרֵמֹתֶם מִמֶּנּוּ תְּרוּמַת ה' מַעֲשֵׂר מִן הַמַּעֲשֵׂר ({{תנ"ך|במדבר|יח|כו|אן=ספר}}) | |וְאֶל הַלְוִיִּם תְּדַבֵּר וגו' וַהֲרֵמֹתֶם מִמֶּנּוּ תְּרוּמַת ה' מַעֲשֵׂר מִן הַמַּעֲשֵׂר ({{תנ"ך|במדבר|יח|כו|אן=ספר}}) | ||
|ניין | |ניין | ||
| | |לויים | ||
|} | |} | ||
רעדאגירונגען