מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
(פארברייטערט) |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (45 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{אידיש יאר באשרייבונג/פארברייטערט|5784}} | {{אידיש יאר באשרייבונג/פארברייטערט|5784}} | ||
==געשעענישן== | |||
===תשרי=== | |||
* [[א' תשרי]] – די מיליטערישע רעגירונגען פון [[ניזשער]], [[מאלי|מאַלי]] און [[בורקינע פאסא|בורקינע פאַסאָ]] חתמ'ען אַ קעגנזייטיגער פאַרטיידיגונג פּאַקט, גערופן די אַליאַנץ פון סאַהעל שטאַטן, אין פאל פון אן אינערליכע אויפשטאנד אָדער א דרויסנדיגע מיליטערישע אַגרעסיע {{ענ|Alliance of Sahel States}}. | |||
* [[ד' תשרי]] – [[אזערביידזשאן]] הייבט אָן א צוויי טאָגיגע מיליטערישע אָפענסיווע קעגן [[ארמעניע|ארמענער]] אין [[נאגארנא קאראבאך|נאַגאָרנאָ קאַראַבאַך]] {{העב|כיבוש נגורנו קרבאך (2023)}}. | |||
* [[ז' תשרי]] – [[רוסישע אינוואזיע אויף אוקראינע]]: די הויפטקווארטיר פון די שווארצע ים פלאטע אין סעוואַסטאָפּאָל, קרים ווערט אטאקירט דורך אוקראינע מיסילס {{ענ|2023 missile strike on the Sevastopol Naval Base}}. | |||
* [[י"א תשרי]] – א געשאצטע 170 מענטשן אומגעקומען און איבער 300 פארוואונדעט דורכאויס אן אויפרייס אין א גאז סטאנציע אין נאגארנא קאראבאך {{ענ|Berkadzor fuel depot explosion}}. | |||
* [[י"ב תשרי]] – א [[פייער]] ביי א קריסטליכע חתונה אין נִינְוֵה געגנט אין [[איראק]], פאסירט דורך [[פייערווערק]] פלאַמען ארויסגעלאזט אין זאל, הרג'עט איבער 114 מענטשן פון די טויזנט אנוועזנדע {{ענ|Qaraqosh wedding fire}}. | |||
* [[כ"ב תשרי]] – אפעראציע אל-אקצא מבול {{ענ|Operation Al-Aqsa Flood}}: [[חאמאס]] שיסט איבער 3,500 ראקעטן פון [[עזה פאס]] צו [[מדינת ישראל]] און אינפילטרירט איר [[דרום דיסטריקט (ישראל)|דרום דיסטריקט]] אין [[חאמאס טעראר אטאקע אויף מדינת ישראל 2023|א סורפּרייז אטאקע]]. | |||
* כ"ב תשרי – חאמאס רצח'עט אויס 260 מענטשן ביי א טראנס מוזיק פעסטיוואל. פרעמדע נאַציאָנאַלן זענען צווישן די גע'הרג'עטע אין די שחיטה {{העב|הטבח במסיבת הטבע ליד רעים}}. אויך פארכאפּט זי קורצליך קאנטראל פון [[צה"ל]]'ס 143סטע "עזה" דיוויזיע [[הויפטקווארטיר]] אין רֵעִים, אשכול ראיאן ראט, איידער די [[צה"ל|מדינת ישראל טרופן]] נעמען עס צוריק {{העב|קרב רעים}}. חאמאס פאַרכאַפּט הונדערטע משכונות קיין עזה {{העב|החטיפה לעזה (מלחמת חרבות ברזל)}}. | |||
* כ"ב תשרי – אַן [[עגיפטן|עגיפּטישער]] פּאָליציאַנט הרג'עט צוויי מדינת ישׂראל [[טוריזם|טוריסטן]] און אַן עגיפּטישער טור־פירער און פאַרוואונדעט אַ דריטן ישׂראלי אין [[אלעקסאנדריע]], עגיפּטן. דער שיסער ווערט שפעטער ארעסטירט {{העב|פיגוע הירי באלכסנדריה (2023)}}. | |||
* כ"ב–[[ל' תשרי]] – פיר [[ערדציטערניש]]ן אין [[העראט פראווינץ]] אין [[אפגאניסטאן]], געשפירט ביז [[איראן]] און [[טורקמעניסטאן]], ברענגט אום 1,480 מענטשן {{ענ|2023 Herat earthquakes}}. | |||
* [[כ"ג תשרי]] – מדינת ישראל דערקלערט קריג קעגן די טעראר גרופעס אין [[עזה פאס]], צום ערשטן מאל זינט די [[יום כיפור מלחמה]] {{העב|מלחמת חרבות ברזל}}, באמבארדירנדיג העפטיג איבער'ן פאס. זי לייגט אויך ארויף א טאטאלע בלאקאדע אויף עזה, בלאקירנדיג עסן, וואסער, גאז, און עלעקטער {{ענ|October 2023 Israeli blockade of the Gaza Strip}}. | |||
* כ"ג תשרי – [[חיזבאלא]] שיסט אויף מדינת ישראל מיליטערישע פאזיציעס מיט אנטי טאנק מיסילס און ארטילעריע, און די [[צה"ל]] שיסט צוריק {{העב|החזית הלבנונית במלחמת חרבות ברזל}}. | |||
* [[כ"ט תשרי]] – טיילווייזע [[ליקוי חמה]], זעבאר אין טיילן פון צפון און צענטראל אמעריקע, פון [[ארעגאן]] ביז [[בראזיל]] {{ענ|Solar eclipse of October 14, 2023}}. | |||
* כ"ט תשרי – אלגעמיינע וואלן פארגעקומען אין [[ניו זילאנד]], אין וועלכע דער לעיבאר פארטיי ליידט די ערגסטע דורכפאל פאר אן אמטירנדע פארטיי אין די מאדערנע היסטאריע פון ניו זילאנד {{ענ|2023 New Zealand general election}}. | |||
===חשון=== | |||
* [[א' חשון]] – צוויי [[שוועדן|שוועדישע]] בירגער ווערן ערמארדעט און איינער פארוואונדעט ביי א שיסעריי אין [[בריסל ראיאן]], [[בעלגיע]]. דער פארברעכער, אן [[איסלאמישע שטאט]] סימפּאטיקער, ווערט גע'הרג'עט דורך די [[פאליציי]] {{העב|פיגוע הירי בבריסל (2023)}}. | |||
* [[ג' חשון]] – אן אויפרייס פאסירט ביים אל-אהלי אראבי שפיטאל אין [[עזה פאס]], וואו פילע פארוואגלטע [[פאלעסטינער]] האבן דאן געוויילט. נאך קעגנזייטיגע באשילדונגען, ווערט אנגענומען ביי רוב שפיאנאזש אגענטורן און אומאפהענגיגע אנאליסטן אז עס האט פאסירט דורך א דורכגעפאלענע ראקעט ארויסגעשאסן פון אינערהאלב עזה {{העב|הפיצוץ בבית החולים הערבי אל-אהלי}}. | |||
* [[י' חשון]] – [[שטורעם ווינט|האריקעין]] אטיס באטרעפט [[מעקסיקא]], איבערלאזנדיג ווייניגסטענס 80 טויטע. עס איז דער שטערקסטער האריקעין אין היסטאריע צו באטרעפן מעקסיקא, מיט די שנעלע ווינטן גרייכנדיג 165 מייל פער שעה {{ענ|Hurricane Otis}}. | |||
* י' חשון – א [[מאסן שיסעריי]] ווערט דורכגעפירט אין צוויי לאקאציעס אין לואיסטאן, [[מעין]]. אכצן מענטשן שטארבן און דרייצן ווערן פארוואונדעט {{ענ|2023 Lewiston shootings}}. | |||
* [[כ' חשון]] – אן [[ערדציטערניש]] באטרעפט דעם קארנאלי פראווינץ אין [[נעפאל]], איבערלאזנדיג מער ווי 150 טויטע {{ענ|2023 Nepal earthquake}}. | |||
===כסלו=== | |||
* [[ד' כסלו]] – איין [[צה"ל]] זעלנער אומגעקומען און פינף מענטשן פארוואונדעט אין א שיסעריי אטאקע {{העב|פיגוע הירי במחסום המנהרות}}. | |||
* [[ט' כסלו]] – [[2023 מדינת ישראל–חאמאס קריג]]: [[חאמאס]] און [[מדינת ישראל]] גייען איין אויף א טיילווייזע, פיר-טאגיגע, [[וואפן שטילשטאנד]], דורכאויס וועלכע צענדליגע משכונות געהאלטן אין [[עזה פאס]] וועלן ווערן ארויסגעלאזט אין אויסטויש פאר ארעסטירטע פאלעסטינער. | |||
* [[י"ז כסלו]] – שיסעריי אטאקע נעבן [[ירושלים]] ברענגט אום דריי, און נאך א בירגער וועלכער שיסט דעם [[טעראריסט]] ווערט בטעות אומגעברענגט דורך א זעלנער {{העב|פיגוע הירי ביציאה מירושלים}}. | |||
* י"ז כסלו – [[בראזיל]] מעלדט אז עס וועט זיך אנשליסן אין [[אפעק]]{{הערה|1={{Cite web |last=Iordache |first=Ruxandra |date=2023-11-30 |title=Brazil set to join the influential OPEC+ oil producers' alliance |url=https://www.cnbc.com/2023/11/30/brazil-set-to-join-the-influential-opec-oil-producers-alliance.html |access-date=2023-11-30 |website=CNBC |language=en |archive-date=30 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231130203311/https://www.cnbc.com/2023/11/30/brazil-set-to-join-the-influential-opec-oil-producers-alliance.html |url-status=live }}|כיוון=שמאל}}. | |||
* [[כ' כסלו]] – דער מאראפי [[וואולקאן]] בארג אין [[אינדאנעזיע]] רייסט אויף, אומברענגנדיג 23 מענטשן {{ענ|2023 eruption of Mount Marapi}}. | |||
* [[כ"ג כסלו]] – [[גוגל]] געבט ארויס א נייע שפראך מאדעל פאר [[קינסטליכע אינטעליגענץ]] {{ענ|Gemini (language model)}} וואס וועט אנגעבליך פארנעמען אן אינטעגראלן טייל אין [[גוגל (זוכמאשין)|זוכעניש]] און אנדערע געצייג{{הערה|1={{Cite news |date=2023-12-06 |title=Google claims new Gemini AI 'thinks more carefully' |language=en-GB |url=https://www.bbc.com/news/technology-67630454 |access-date=2023-12-07 |archive-date=6 December 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231206173245/https://www.bbc.com/news/technology-67630454 |url-status=live }}|כיוון=שמאל}} | |||
===טבת=== | |||
* [[כ' טבת]] – אן [[ערדציטערניש]] באטרעפט די מערב ברעג פון [[יאפאן]], ווערנדיג נאכגעפאלגט מיט איבער 155 ציטערנישן אין קומענדיגן מעת לעת. ווייניגסטענס 221 מענטשן קומען אום און 1,120 פארוואונדעט {{העב|רעידת האדמה בים יפן (2024)}}. | |||
===שבט=== | |||
* [[ב' שבט]] – אן [[אמעריקאנישער פלאט|אמעריקאנער]]-געפירטע קאאליציע אטאקירן צילן פון חות'י רעבעלן אין [[תימן]], נאך זייערע אנגייענדע אטאקעס אויף שיפן אין [[ים סוף|רויטן ים]] {{העב|המתקפה האווירית בתימן (2024)}}. | |||
* [[ד' שבט]] – מארגרעט די צווייטע, קעניגין פון [[דענמארק]], טרעט אפ פון טראן צום 52'סטן יארטאג פון איר קרוינונג; קרוין-פרינץ פרעדעריק נעמט איבער אלס פרעדעריק דער 10'טער {{ענ|הוויתור על הכס של מרגרטה השנייה}}. | |||
==נפטר געווארן== | |||
* [[ח' תשרי]] – [[הרב צוריאל שקד]], עלטסטער מנהיג פון אידן פון [[טריפאלי]] | |||
* [[י"א חשון]] – [[רבי ברוך מרדכי אזרחי]], [[ראש ישיבה|ראש ישיבת]] עטרת ישראל, פון די הויפט מיטגלידער פון [[מועצת גדולי התורה]] פון [[דגל התורה]], און מיטגליד פון נשיאות [[ועד הישיבות]] און [[מפעל הש"ס]], מחבר פון "ברכת מרדכי" (געבוירן [[ה'תרפ"ט]]) | |||
* [[כ"ב טבת]] – [[רבי מתתיהו סאלאמאן]], [[משגיח]] אין די ישיבות פון [[ישיבת בית יוסף (געיטסהעד)|געיטסהעד]] און [[בית מדרש גבוה|לעיקוואוד]], און פון די מנהיגים פון חרד'ישן אידנטום אין די [[פאראייניגטע שטאטן]] (געבוירן [[ה'תרצ"ז]]) | |||
* [[י"ז סיון]] – [[רבי משה וואלפסאן]], משגיח פון ישיבה [[תורה ודעת]] און רב פון אמונת ישראל (געבוירן [[ה'תרפ"ה]]) | |||
* [[כ"ג סיון]] – [[רבי שרגא פייוויש האגער]], [[קאסוב (חסידות)|קאסובער]] רבי פון [[בארא פארק]] (געבוירן [[ה'תשי"ח]]) | |||
== ערווארטעטע געשעענישן == | == ערווארטעטע געשעענישן == | ||
* [[ד' שבט]] – בערנארדא ארעוואלא {{העב|ברנרדו ארבאלו}} וועט ווערן איינגעשוואוירן אלס פרעזידענט פון [[גוואטעמאלע]] | * [[ד' שבט]] – בערנארדא ארעוואלא {{העב|ברנרדו ארבאלו}} וועט ווערן איינגעשוואוירן אלס פרעזידענט פון [[גוואטעמאלע]] | ||
* [[י"ח שבט]] – פרעזידענט-וואלן אין [[פינלאנד]] | * [[י"ח שבט]] – פרעזידענט-וואלן אין [[פינלאנד]] | ||
* [[כ"ה שבט]] – אלגעמיינע וואלן אין [[על סאלוואדאר]] | * [[כ"ה שבט]] – אלגעמיינע וואלן אין [[מאלי]] און אין [[על סאלוואדאר]] | ||
* [[ה' אדר א']] – אלגעמיינע וואלן אין [[אינדאנעזיע]] | * [[כ"ט שבט]] – אלגעמיינע וואלן אין [[פאקיסטאן]] {{ענ|2024 Pakistani general election}} | ||
* [[ה' אדר א']] – אלגעמיינע וואלן אין [[אינדאנעזיע]] {{ענ|2024 Indonesian presidential election}} | |||
* [[ז' אדר ב']] – פרעזידענט-וואלן אין [[רוסלאנד]] | * [[ז' אדר ב']] – פרעזידענט-וואלן אין [[רוסלאנד]] | ||
* [[כ' אדר א']] – סיום [[מסכת בבא קמא]] אין דער [[דף היומי]] | |||
* [[ט"ו אדר ב']] – [[ליקוי לבנה]], גענצליך זעבאר אין רוב פון די אמעריקאנע קאנטינענטן {{ענ|March 2024 lunar eclipse}} | |||
* [[כ"ט אדר ב']] – [[גאנצע ליקוי חמה פון אפריל 8, 2024|גאנצע]] [[ליקוי חמה]], זעבאר דורכאויס [[צפון אמעריקע]] {{העב|ליקוי החמה המלא ב-8 באפריל 2024}} | |||
* [[כ"ז ניסן]] – אלגעמיינע וואלן אין [[פאנאמא]] | * [[כ"ז ניסן]] – אלגעמיינע וואלן אין [[פאנאמא]] | ||
* [[י"א אייר]] – אלגעמיינע וואלן אין [[דאמיניקאנישע רעפובליק]] | * [[י"א אייר]] – אלגעמיינע וואלן אין [[דאמיניקאנישע רעפובליק]] | ||
* [[כ"ה אייר]] – אלגעמיינע וואלן אין [[מעקסיקא]] | * [[כ"ה אייר]] – אלגעמיינע וואלן אין [[מעקסיקא]] | ||
* [[כ"ט אייר]] – וואלן פאר די [[אייראפעאישער פארלאמענט]] וועלן זיך אנהייבן | * [[כ"ט אייר]] – וואלן פאר די [[אייראפעאישער פארלאמענט]] וועלן זיך אנהייבן | ||
* [[כ' סיון]] – סיום [[מסכת בבא מציעא]] אין דער [[דף היומי]] | |||
* [[כ' תמוז]]-[[ז' אב]] – די 33'סטע [[זומער אלימפיאדע 2024|זומער אלימפיאדע]] וועט פארקומען אין [[פאריז]], [[פראנקרייך]] | * [[כ' תמוז]]-[[ז' אב]] – די 33'סטע [[זומער אלימפיאדע 2024|זומער אלימפיאדע]] וועט פארקומען אין [[פאריז]], [[פראנקרייך]] | ||
* [[י"ג אב]] – {{קישור שפה|עברית|נוסאנטארה|נוסאנטארא}} וועט ווערן דער [[הויפטשטאט]] פון [[אינדאנעזיע]], ערזעצנדיג [[דזשאקארטא]]{{הערה|1={{cite news |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-08-02/indonesia-breaks-ground-on-nusantara-as-jakarta-sinks |title=Indonesia Breaks Ground on Nusantara as Jakarta Sinks |work=Bloomberg |author1=Faris Mokhtar |author2=Rieka Rahadiana |date=2 August 2022 }}|כיוון=שמאל}} | * [[י"ג אב]] – {{קישור שפה|עברית|נוסאנטארה|נוסאנטארא}} וועט ווערן דער [[הויפטשטאט]] פון [[אינדאנעזיע]], ערזעצנדיג [[דזשאקארטא]]{{הערה|1={{cite news |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-08-02/indonesia-breaks-ground-on-nusantara-as-jakarta-sinks |title=Indonesia Breaks Ground on Nusantara as Jakarta Sinks |work=Bloomberg |author1=Faris Mokhtar |author2=Rieka Rahadiana |date=2 August 2022 }}|כיוון=שמאל}} | ||
| שורה 30: | שורה 74: | ||
{{קעפל אידישן קאלענדאר|5784}} | {{קעפל אידישן קאלענדאר|5784}} | ||
{{MIHY|תשרי|2023|9|16|1978|1|55311|11125|11125|44444|45211|11111}} | {{MIHY|תשרי|2023|9|16|1978|1|55311|11125|11125|44444|45211|11111}} | ||
{{MIHY| | {{MIHY|חשון|2023|10|16|1978|0|11111|11111|13111|11111|11111|11120}} | ||
{{MIHY|כסלו|2023|11|14|1978|1|11111|11111|11111|11111|11114|44440}} | {{MIHY|כסלו|2023|11|14|1978|1|11111|11111|11111|11111|11114|44440}} | ||
{{MIHY|טבת|2023|12|13|1978|0|44411|11113|11111|11111|11111|11110}} | {{MIHY|טבת|2023|12|13|1978|0|44411|11113|11111|11111|11111|11110}} | ||
| שורה 38: | שורה 82: | ||
{{MIHY|ניסן|2024|4|9|1996|0|11111|11111|11125|44444|52111|11311}} | {{MIHY|ניסן|2024|4|9|1996|0|11111|11111|11125|44444|52111|11311}} | ||
{{MIHY|אייר|2024|5|9|1996|1|11113|51111|21121|11411|11111|11410}} | {{MIHY|אייר|2024|5|9|1996|1|11113|51111|21121|11411|11111|11410}} | ||
{{MIHY| | {{MIHY|סיון|2024|6|7|1996|0|11112|52111|11111|11111|11111|11111}} | ||
{{MIHY|תמוז|2024|7|7|1996|1|11111|11111|11111|13111|11111|11120}} | {{MIHY|תמוז|2024|7|7|1996|1|11111|11111|11111|13111|11111|11120}} | ||
{{MIHY|אב|2024|8|5|1996|0|11111|11131|11112|11111|11111|11111}} | {{MIHY|אב|2024|8|5|1996|0|11111|11131|11112|11111|11111|11111}} | ||
| שורה 52: | שורה 96: | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | ||