אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרשת וישלח"

1 בייט אראפגענומען ,  פֿאַר 2 יאָר
ק
(פארברייטערט)
שורה 28: שורה 28:
די פרשה זעצט פאָר פון סוף [[פרשת ויצא]] די שילדערונג פון יעקב'ס רייזע אהיים פון לבן אין [[חרן]] קיין [[ארץ כנען]]:
די פרשה זעצט פאָר פון סוף [[פרשת ויצא]] די שילדערונג פון יעקב'ס רייזע אהיים פון לבן אין [[חרן]] קיין [[ארץ כנען]]:
===באגעגעניש פון יעקב און עשו===
===באגעגעניש פון יעקב און עשו===
יעקב האט געשיקט מלאכים צו זיין ברודער עשו זיי זאלן פרובירן אים צו אפווייכן פון זיין פיינטשאפט צו אים. די מלאכים האבן זיך צוריקגעקערט צו יעקב, פארציילנדיג אז עשו קומט אים אנטקעגן מיט 400 מענטשן. רש"י ברענגט ארויס{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|לב|ט|אן=ספר|מפרש=רש"י}}, לויט [[s:מדרש_תנחומא_הקדום/כרך_א/בראשית_לב_ד|מדרש תנחומא הישן, לב, ד]].}}, אז יעקב האט זיך געגרייט צו אנטפאנגען עשו מיט "{{טערמין|דוֹרוֹן|מתנות}}, [[תפלה]] און [[מלחמה]]"; יעקב האט צעטיילט זיינע באגלייטער אין צוויי מחנות, אז אין פאל פון א מלחמה זאל די צווייטע מחנה קענען אנטלויפן בשעת די ערשטע קעמפט. יעקב האט זיך געשטעלט בעטן ביים אויבערשטן ער זאל אים ראטעווען פון די הענט פון עשו: {{ציטוטון|הַצִּילֵנִי נָא מִיַּד אָחִי מִיַּד עֵשָׂו}}, און דערמאנט די הבטחה פון גאט אז ער וועט אים פארמערן. יעקב האט געשיקט מיט זיינע קנעכט מתנות וועלכע זיי זאלן צעביסלעכווייז איבערגעבן פאר עשו און אים דערמיט איבערבעטן.
יעקב האט געשיקט מלאכים צו זיין ברודער עשו זיי זאלן פרובירן אים צו אפווייכן פון זיין פיינטשאפט צו אים. די מלאכים האבן זיך צוריקגעקערט צו יעקב, פארציילנדיג אז עשו קומט אים אנטקעגן מיט 400 מענטשן. רש"י ברענגט ארויס{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|לב|ט|אן=ספר|מפרש=רש"י}}, לויט [[s:מדרש_תנחומא_הקדום/כרך_א/בראשית_לב_ד|מדרש תנחומא הישן, לב, ד]].}}, אז יעקב האט זיך געגרייט צו אנטפאנגען עשו מיט "{{טערמין|דוֹרוֹן|געשאנקען}}, [[תפלה]] און [[מלחמה]]"; יעקב האט צעטיילט זיינע באגלייטער אין צוויי לאגערן, אז אויב עשיו פאלט איבער איינס זאל דער צווייטער קענען אנטלויפן. יעקב האט זיך געשטעלט בעטן ביים אויבערשטן ער זאל אים ראטעווען פון די הענט פון עשו: {{ציטוטון|הַצִּילֵנִי נָא מִיַּד אָחִי מִיַּד עֵשָׂו}}, און דערמאנט די הבטחה פון גאט אז ער וועט אים פארמערן. יעקב האט געשיקט מיט זיינע קנעכט געשאנקען וועלכע זיי זאלן צעביסלעכווייז איבערגעבן פאר עשו, און אים דערמיט געהאפט איבערצצובעטן.


ביינאכט איז יעקב אריבער מיט זיין פאמיליע דעם טייך [[נחל יבק|יַבֹּק]], ווען יעקב איז געבליבן אליין און אנגעטראפן א מלאך - דער שר פון עשו, וועלכע האט זיך געאמפערט מיט אים. ווען דער מלאך האט אים נישט געקענט בייקומען, האט ער אפגערוקט אן [[אדער]] פון יעקב'ס דיכט - דער [[גיד הנשה]], צוליב וועלכע עס איז גע'אסר'ט געווארן פאר אידן דאס צו עסן. ביים [[עלות השחר]] האט דער מלאך געבעטן יעקב אים פריי צו לאזן, אבער יעקב האט פארלאנגט דערפאר א ברכה, און דער מלאך האט אים געלאזט וויסן אז זיין נאמען וועט זיין "ישראל" אנשטאט יעקב. יעקב האט אנגערופן דאס פלאץ "[[פניאל|פְּנִיאֵל]]"{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|לב|ד|לג|אן=ספר}}.}}.
ביינאכט איז יעקב אריבער מיט זיין פאמיליע דעם טייך [[נחל יבק|יַבֹּק]], ווען יעקב איז געבליבן אליין און אנגעטראפן א מלאך - דער שר פון עשו, וועלכע האט זיך געאמפערט מיט אים. ווען דער מלאך האט אים נישט געקענט בייקומען, האט ער אפגערוקט אן [[אדער]] פון יעקב'ס דיכט - דער [[גיד הנשה]], צוליב וועלכע עס איז גע'אסר'ט געווארן פאר אידן דאס צו עסן. ביים [[עלות השחר]] האט דער מלאך געבעטן יעקב אים פריי צו לאזן, אבער יעקב האט פארלאנגט דערפאר א ברכה, און דער מלאך האט אים געלאזט וויסן אז זיין נאמען וועט זיין "ישראל" אנשטאט יעקב. יעקב האט אנגערופן דאס פלאץ "[[פניאל|פְּנִיאֵל]]"{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|לב|ד|לג|אן=ספר}}.}}.


יעקב האט באגעגנט עשו, און אים קעגן געגאנגען זיך בוקנדיג זיבן מאל, און עשו האט אים ארומגעהאלזט און געקישט. יעקב האט פארגעשטעלט זיינע ווייבער און קינדער, וועלכע האבן זיך געביקט צו עשו. עשו האט זיך נאכגעפרעגט איבער די שלוחים מיט די מתנות וואס ער האט אנגעטראפן, און יעקב האט אים געזאגט אז דאס איז פאר אים א מתנה, און נאכ'ן זיך איינבעטן איז עשו איינגעגאנגען זיי צו נעמען. עשו האט געוואלט גיין אינאיינעם מיט יעקב, אבער יעקב האט אפגעזאגט, און געבעטן ער זאל גיין זיין וועג, און ער וועט אים נאכקומען צושטאטעלעך מיט זיינע קינדער און שאף. עשו האט געוואלט איבערלאזן כאטש פון טייל פון זיינע מענטשן מיט יעקב, אבער אויך דאס האט יעקב אפגעזאגט, און עשו איז געגאנגען צוריק קיין [[הר שעיר|שעיר]] און יעקב האט זיך געצויגן קיין [[סוכות (עבר הירדן)|סוכות]], און עווענטועל זיך באזעצט אין [[שכם]]{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|לג|לאנג=יא|אן=ספר}}.}}.
יעקב האט באגעגנט עשו, און אים קעגן געגאנגען זיך בוקנדיג זיבן מאל, און עשו האט אים ארומגעהאלזט און געקושט. יעקב האט פארגעשטעלט זיינע ווייבער און קינדער, וועלכע האבן זיך געביקט צו עשו. עשו האט זיך געוואנדערט איבער די שלוחים מיט די מתנות וואס ער האט אנגעטראפן, און יעקב האט אים געזאגט אז דאס איז פאר אים א מתנה, און נאכ'ן זיך איינבעטן איז עשו איינגעגאנגען זיי צו נעמען. עשו האט געוואלט גיין אינאיינעם מיט יעקב, אבער יעקב האט אפגעזאגט, און געבעטן ער זאל גיין זיין וועג, און ער וועט אים נאכקומען צושטאטעלעך מיט זיינע קינדער און שאף. עשו האט געוואלט איבערלאזן כאטש פון טייל פון זיינע מענטשן מיט יעקב, אבער אויך דאס האט יעקב אפגעזאגט. עשו איז געגאנגען צוריק קיין [[הר שעיר|שעיר]] און יעקב האט זיך געצויגן קיין [[סוכות (עבר הירדן)|סוכות]], און עווענטועל זיך באזעצט אין [[שכם]]{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|לג|לאנג=יא|אן=ספר}}.}}.
 
===שכם און דינה===
===שכם און דינה===
דינה איז ארויסגעגאנען אין שטאט, און פארכאפט און באצווינגען געווארן דורך [[שכם בן חמור]]. חמור, דער ארטיגער פירער, מיט זיין זון שכם זענען געקומען רעדן מיט יעקב און זיינע זין איבער געבן דינה פאר שכם פאר א ווייב, און זיי זאלן זיך משדך זיין איינער מיט'ן צווייטן. יעקב'ס זין האבן כיטרערהייט געענטפערט אז זיי קענען זיך נישט משדך זיין מיט אומגע'מל'טע מענטשן, און נאר נאכדעם וואס זיי וועלן זיך מל'ן, וועלן זיי זיך משדך זיין און זיך באזעצן אינאיינעם מיט זיי. חמור און שכם האבן איבערגערעדט די איינוואוינער און שטאט זיך צו מל'ן, ווען צום דריטן טאג, ווען די ווייטאגן פון מילה זענען שטארק, זענען שמעון און לוי ארויס מיט זייערע שווערדן און אויסגע'הרג'עט אלע מענער, אויסגעפלינדערט די שטאט, און ארויסגעראטעוועט דינה. נאך די מעשה האט יעקב שארף אויסגע'מוסר'ט שמעון און לוי אויף וואס זיי האבן אפגעטון{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|לד|לאנג=יא|אן=ספר}}.}}.
דינה איז ארויסגעגאנען אין שטאט, און פארכאפט און באצווינגען געווארן דורך [[שכם בן חמור]]. חמור, דער ארטיגער פירער, מיט זיין זון שכם זענען געקומען רעדן מיט יעקב און זיינע זין איבער געבן דינה פאר שכם פאר א ווייב, און זיי זאלן זיך משדך זיין איינער מיט'ן צווייטן. יעקב'ס זין האבן כיטרערהייט געענטפערט אז זיי קענען זיך נישט משדך זיין מיט אומגע'מל'טע מענטשן, און נאר נאכדעם וואס זיי וועלן זיך מל'ן, וועלן זיי זיך משדך זיין און זיך באזעצן אינאיינעם מיט זיי. חמור און שכם האבן איבערגערעדט די איינוואוינער און שטאט זיך צו מל'ן, ווען צום דריטן טאג, ווען די ווייטאגן פון מילה זענען שטארק, זענען שמעון און לוי ארויס מיט זייערע שווערדן און אויסגע'הרג'עט אלע מענער, אויסגעפלינדערט די שטאט, און ארויסגעראטעוועט דינה. נאך די מעשה האט יעקב שארף אויסגע'מוסר'ט שמעון און לוי אויף וואס זיי האבן אפגעטון{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|לד|לאנג=יא|אן=ספר}}.}}.