ה'תשפ"ד
יאר אין אידישן לוח
ה'תשפ"ד (5,784) און בקיצור תשפ"ד – איז א אידיש יאר, וואס האט זיך אָנגעהויבן א' תשרי, דעם אוונט בעפאר סעפטעמבער 16, 2023, און האט זיך פאַרענדיגט כ"ט אלול, אקטאבער 2, 2024.
דער מולד פון תשרי געפאלט פרייטאג, 11 שעות און 882 חלקים. דער קביעות פון יאר איז דעריבער זחג. עס איז אן עיבור יאר, און איז לאנג 383 טעג.
עס איז דאס צווייטע יאר צו שמיטה, און יאר 8 אין מחזור העיבור 305. תקופת ניסן פון דעם יאר הייבט אן יאר 16 פון מחזור גדול 207.
דאס איז יאר 1,955 צום חורבן בית המקדש, און יאר 2,335 לשטרות.
געשעענישן
תשרי
- א' תשרי – די מיליטערישע רעגירונגען פון ניזשער, מאַלי און בורקינע פאַסאָ חתמ'ען אַ קעגנזייטיגער פאַרטיידיגונג פּאַקט, גערופן די אַליאַנץ פון סאַהעל שטאַטן, אין פאל פון אן אינערליכע אויפשטאנד אָדער א דרויסנדע מיליטערישע אַגרעסיע (ענ').
- ד' תשרי – אזערביידזשאן הייבט אָן א צוויי טאָגיגע מיליטערישע אָפענסיווע קעגן ארמענער אין נאַגאָרנאָ קאַראַבאַך (העב').
- ז' תשרי – רוסישע אינוואזיע אויף אוקראינע: די הויפטקווארטיר פון די שווארצע ים פלאטע אין סעוואַסטאָפּאָל, קרים ווערט אטאקירט דורך אוקראינע מיסילס (ענ').
- י"א תשרי – א געשאצטע 170 מענטשן אומגעקומען און איבער 300 פארוואונדעט דורכאויס אן אויפרייס אין א גאז סטאנציע אין נאגארנא קאראבאך (ענ').
- י"ב תשרי – א פייער ביי א קריסטליכע חתונה אין נִינְוֵה געגנט אין איראק, פאסירט דורך פייערווערק פלאַמען ארויסגעלאזט אין זאל, הרג'עט איבער 114 מענטשן פון די טויזנט אנוועזנדע (ענ').
- כ"ב תשרי – אפעראציע אל-אקצא מבול (ענ'): חאמאס שיסט איבער 3,500 ראקעטן פון עזה פאס צו מדינת ישראל און אינפילטרירט איר דרום דיסטריקט אין א סורפּרייז אטאקע (העב').
- כ"ב תשרי – חאמאס רצח'עט אויס 260 מענטשן ביי א טראנס מוזיק פעסטיוואל. פרעמדע נאַציאָנאַלן זענען צווישן די גע'הרג'עטע אין די שחיטה (העב'). אויך פארכאפּט זי קורצליך קאנטראל פון צה"ל'ס 143סטע "עזה" דיוויזיע הויפטקווארטיר אין רֵעִים, אשכול ראיאן ראט, איידער די מדינת ישראל טרופן נעמען עס צוריק (העב'). חאמאס פאַרכאַפּט הונדערטע משכונות קיין עזה (העב').
- כ"ב תשרי – אַן עגיפּטישער פּאָליציאַנט הרג'עט צוויי מדינת ישׂראל טוריסטן און אַן עגיפּטישער טור־פירער און פאַרוואונדעט אַ דריטן ישׂראלי אין אלעקסאנדריע, עגיפּטן. דער שיסער ווערט שפעטער ארעסטירט (העב').
- כ"ב–ל' תשרי – פיר ערדציטערנישן אין העראט פראווינץ אין אפגאניסטאן, געשפירט ביז איראן און טורקמעניסטאן, ברענגט אום 1,480 מענטשן (ענ').
- כ"ג תשרי – מדינת ישראל דערקלערט קריג קעגן די טעראר גרופעס אין עזה פאס, צום ערשטן מאל זינט די יום כיפור מלחמה (העב'), באמבארדירנדיג העפטיג איבער'ן פאס. זי לייגט אויך ארויף א טאטאלע בלאקאדע אויף עזה, בלאקירנדיג עסן, וואסער, גאז, און עלעקטער (ענ').
- כ"ג תשרי – חיזבאלא שיסט אויף מדינת ישראל מיליטערישע פאזיציעס מיט אנטי טאנק מיסילס און ארטילעריע, און די צה"ל שיסט צוריק (העב').
- כ"ט תשרי – טיילווייזע ליקוי חמה, זעבאר אין טיילן פון צפון און צענטראל אמעריקע, פון ארעגאן ביז בראזיל (ענ').
- כ"ט תשרי – אלגעמיינע וואלן פארגעקומען אין ניו זילאנד, אין וועלכע דער לעיבאר פארטיי ליידט די ערגסטע דורכפאל פאר אן אמטירנדע פארטיי אין די מאדערנע היסטאריע פון ניו זילאנד (ענ').
חשון
- א' חשון – צוויי שוועדישע בירגער ווערן ערמארדעט און איינער פארוואונדעט ביי א שיסעריי אין בריסל ראיאן, בעלגיע. דער פארברעכער, אן איסלאמישע שטאט סימפּאטיקער, ווערט גע'הרג'עט דורך די פאליציי (העב').
- ג' חשון – אן אויפרייס פאסירט ביים אל-אהלי אראבי שפיטאל אין עזה פאס, וואו פילע פארוואגלטע פאלעסטינער האבן דאן געוויילט. נאך קעגנזייטיגע באשילדונגען, ווערט אנגענומען ביי רוב שפיאנאזש אגענטורן און אומאפהענגיגע אנאליסטן אז עס האט פאסירט דורך א דורכגעפאלענע ראקעט ארויסגעשאסן פון אינערהאלב עזה (העב').
- י' חשון – א מאסן שיסעריי ווערט דורכגעפירט אין עטליכע לאקאציעס אין לואיסטאן, מעין. ווייניגסטענס אכצן מענטשן שטארבן און דרייצן ווערן פארוואונדעט (ענ').
נפטר געווארן
- ח' תשרי – הרב צוריאל שקד, עלטסטער מנהיג פון אידן פון טריפאלי
- י"א חשון – רבי ברוך מרדכי אזרחי, ראש ישיבת עטרת ישראל, פון די הויפט מיטגלידער פון מועצת גדולי התורה פון דגל התורה, און מיטגליד פון נשיאות ועד הישיבות און מפעל הש"ס, מחבר פון "ברכת מרדכי" (געבוירן ה'תרפ"ט)
ערווארטעטע געשעענישן
- י"ד חשון – טיילווייזע ליקוי לבנה, זעבאר אין אייראפע, אפריקע און אזיע
- י"ט חשון – סיום מסכת קידושין אין דער דף היומי
- ג' כסלו – פרעזידענטליכע וואַלן אין מאדאגאסקאר (ענ')
- ו' כסלו – צווייטע רונדע פון אלגעמיינע וואלן אין ארגענטינע (ענ')
- ט' כסלו – אלגעמיינע וואלן אין האלאנד
- ד' שבט – בערנארדא ארעוואלא (העב') וועט ווערן איינגעשוואוירן אלס פרעזידענט פון גוואטעמאלע
- י"ח שבט – פרעזידענט-וואלן אין פינלאנד
- כ"ה שבט – אלגעמיינע וואלן אין על סאלוואדאר
- ה' אדר א' – אלגעמיינע וואלן אין אינדאנעזיע (ענ')
- ז' אדר ב' – פרעזידענט-וואלן אין רוסלאנד
- כ' אדר א' – סיום מסכת בבא קמא אין דער דף היומי
- ט"ו אדר ב' – ליקוי לבנה, גענצליך זעבאר אין רוב פון די אמעריקאנע קאנטינענטן (ענ')
- כ"ט אדר ב' – גאנצע ליקוי חמה, זעבאר דורכאויס צפון אמעריקע (ענ')
- כ"ז ניסן – אלגעמיינע וואלן אין פאנאמא
- י"א אייר – אלגעמיינע וואלן אין דאמיניקאנישע רעפובליק
- כ"ה אייר – אלגעמיינע וואלן אין מעקסיקא
- כ"ט אייר – וואלן פאר די אייראפעאישער פארלאמענט וועלן זיך אנהייבן
- כ' סיון – סיום מסכת בבא מציעא אין דער דף היומי
- כ' תמוז-ז' אב – די 33'סטע זומער אלימפיאדע וועט פארקומען אין פאריז, פראנקרייך
- י"ג אב – נוסאנטארא (עב') וועט ווערן דער הויפטשטאט פון אינדאנעזיע, ערזעצנדיג דזשאקארטא[1]
דאטום אומבאקאנט
קאלענדאר
| ►► | ה'תשפ"ד | ◄◄ |
| 2023 - 2024 |
פאָלגנד איז א אידיש - גרעגאריאנישער קאלענדאר. אין יעדן טאג קעסטל איז פארהאן איין אדער צוויי אותיות אנצוצייכענען דעם טאג אינעם אידישן חודש, און א נומער אנצוצייכענען דעם טאג אינעם גרעגאריאנישן מאנאט.
| יום טוב / רו טאג |
יום טוב וואס איז נישט קיין רו טאג |
פאסט טאג |
יאר אייגנשאפטן
- א יאר מיט קביעות זחג און 383 טעג.
- אן עיבור יאר מיט צוויי אדרים.
- חשון און כסלו זענען ביידע חָסר, מיט 29 טעג.
- י"ג אדר ב' געפאלט שבת, דערפאר איז מען מקדים תענית אסתר צו דאנערשטאג י"א אדר ב'.
רעפערענצן
- ↑ "Indonesia Breaks Ground on Nusantara as Jakarta Sinks", Bloomberg (2 August 2022).
- ↑ "Türksat 6A". Archived from the original on January 15, 2023. Retrieved October 2, 2021.
- ↑ הווה אויפן זייטל פונעם פראיעקט