אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "לא תתורו"
(צוגעלייגט דעסקריפציע: "איסור צו טראכטן געדאנקען קעגן אמונה אדער נאכגיין גלוסטענישן") |
ק (הגהה) |
||
| (6 מיטלסטע ווערסיעס פון איין אנדער באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|איסור צו טראכטן געדאנקען קעגן אמונה אדער נאכגיין גלוסטענישן}} | {{דעסקריפציע|איסור צו טראכטן געדאנקען קעגן אמונה אדער נאכגיין גלוסטענישן}} | ||
{{ | {{מצוה אינפאקעסטל | ||
| עשה/לאו = לאו | |||
| מצווים = אלע אידן | |||
| תקופה = אלעמאל | |||
| מקום = איבעראל | |||
| בין = אדם למקום | |||
| ספר המצוות = מז | |||
| ספר החינוך = שפז | |||
| סמ"ג = טו | |||
| מקרא = {{תנ"ך|במדבר|טו|לט}} | | מקרא = {{תנ"ך|במדבר|טו|לט}} | ||
| ברייתא = {{ספרי|במדבר|טו|לט|קטו}} | | ברייתא = {{ספרי|במדבר|טו|לט|קטו}} | ||
| תלמוד בבלי = {{בבלי|נדרים|כ|ב}} | | תלמוד בבלי = {{בבלי|נדרים|כ|ב}} | ||
| תלמוד ירושלמי = {{ירושלמי|ברכות|א|ה|נאמען=ניין}} | | תלמוד ירושלמי = {{ירושלמי|ברכות|א|ה|נאמען=ניין}} | ||
| משנה תורה | | משנה תורה = {{רמב"ם|עבודה זרה וחוקות הגויים|ב|א|ג|נאמען=ניין}} | ||
| ספרות הלכתית נוספת = {{תנ"ך|במדבר|טו|לט|מפרש=מלבי"ם}} | | ספרות הלכתית נוספת = {{תנ"ך|במדבר|טו|לט|מפרש=מלבי"ם}} | ||
| בה"ג = קי"ז | |||
| יראים = נישט | |||
| סמ"ק = {{על התורה|2=סמ"ק|3=Semak_12|4=סימן י"ב}} <small>(אחרי לבבכם)</small> און {{על התורה|2=סימן ל'|3=Semak_30}} <small>(אחרי עיניכם)</small> | |||
}} | }} | ||
'''לא תתורו''' איז א [[לא תעשה]] [[דאורייתא|פון די תורה]] וואס פארבאט | '''לא תתורו''' איז א [[לא תעשה]] [[דאורייתא|פון די תורה]] וואס פארבאט אריינצוטראכטן אין געדאנקען וועלכע קענען צוברענגען דעם מענטש צו לייקענען אין איינע פון די [[יסודות פון אמונה|עיקרי האמונה]], און נאכצוגיין די אייגענע גלוסטענישן וואס קען צוברענגען דעם מענטש צו עובר זיין אויף די תורה. | ||
==מקור פון די מצוה== | ==מקור פון די מצוה== | ||
דער מקור פון | דער מקור פון דער מצוה איז אין [[פרשת שלח]]: {{הדגשה|וְלֹא תָתֻרוּ אַחֲרֵי לְבַבְכֶם וְאַחֲרֵי עֵינֵיכֶם אֲשֶׁר אַתֶּם זֹנִים אַחֲרֵיהֶם}}{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|טו|לט}}}}. חז"ל דרש'נען דעם פסוק "ולא תתורו אחרי לבבכם" - זו מינות, ..."ואחרי עיניכם" - זו זנות{{הערה|{{ספרי|במדבר|טו|לט}}; {{בבלי|ברכות|יב|ב}}}}. | ||
טייל ראשונים רעכענען "אחרי לבבכם" און "אחרי עיניכם" פאר צוויי באזונדערע מצוות{{הערה|סמ"ק סימן י"ב און סימן ל'. זעט אויך זהר הרקיע אות קכ"ה.}}, אבער רוב ראשונים רעכענען עס פאר איין מצוה. לויט איין דעה איז עס אינגאנצן נישט קיין מצוה, נאר די תורה באצייכנט דעם תועלת וואס וועט ארויסקומען פון מצות [[ציצית]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|טו|לט|מפרש=רלב"ג}}}}, און די דרשה פון חז"ל איז אן [[אסמכתא (דרשה)|אסמכתא]]{{הערה|פירוש הגר"י פערלא אויף ספר המצוות ל[[רב סעדיה גאון]], ל"ת א-ד ד"ה הן אמת, בדעת רס"ג}}. | טייל ראשונים רעכענען "אחרי לבבכם" און "אחרי עיניכם" פאר צוויי באזונדערע מצוות{{הערה|סמ"ק סימן י"ב און סימן ל'. זעט אויך זהר הרקיע אות קכ"ה.}}, אבער רוב ראשונים רעכענען עס פאר איין מצוה. לויט איין דעה איז עס אינגאנצן נישט קיין מצוה, נאר די תורה באצייכנט דעם תועלת וואס וועט ארויסקומען פון מצות [[ציצית]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|טו|לט|מפרש=רלב"ג}}}}, און די דרשה פון חז"ל איז אן [[אסמכתא (דרשה)|אסמכתא]]{{הערה|פירוש הגר"י פערלא אויף ספר המצוות ל[[רב סעדיה גאון]], ל"ת א-ד ד"ה הן אמת, בדעת רס"ג}}. | ||
| שורה 33: | שורה 43: | ||
די [[ראשונים]] ערקלערן אז "אחרי עיניכם זו זנות" מיינט אז דער מענטש זאל זיך נישט אריינטון דעם קאפ אין עולם הזה'דיגע גלוסטענישן, ווען עס איז נישט מיטן ציל אז ער זאל זיין געזונט און ער זאל קענען דינען דעם אויבערשטן{{הערה|{{ספר המצוות|לא תעשה|מז}}}}{{הערה|שם=חינוך|{{ספר החינוך|שפז}}}}. | די [[ראשונים]] ערקלערן אז "אחרי עיניכם זו זנות" מיינט אז דער מענטש זאל זיך נישט אריינטון דעם קאפ אין עולם הזה'דיגע גלוסטענישן, ווען עס איז נישט מיטן ציל אז ער זאל זיין געזונט און ער זאל קענען דינען דעם אויבערשטן{{הערה|{{ספר המצוות|לא תעשה|מז}}}}{{הערה|שם=חינוך|{{ספר החינוך|שפז}}}}. | ||
טייל ראשונים לערנען ארויס פון דא דער [[איסור הסתכלות]] אין אן אשת איש{{הערה|אגרת התשובה לרבינו יונה, אות י"ח; סמ"ק סימן ל'. דער סמ"ק זאגט דארט אז דער איסור איז נאר "לשם זנות", און אן דעם איז עס נאר דער איסור פון "ונשמרת מכל דבר רע"; זעט אבער אין חכמת אדם כלל קכז אות ב, וואו ער האלט אז אלע הרהורים גייען אויך אריין אינעם איסור פון "ולא תתורו"}}. | טייל ראשונים לערנען ארויס פון דא דער [[שמירת עינים|איסור הסתכלות]] אין אן אשת איש{{הערה|אגרת התשובה לרבינו יונה, אות י"ח; סמ"ק סימן ל'. דער סמ"ק זאגט דארט אז דער איסור איז נאר "לשם זנות", און אן דעם איז עס נאר דער איסור פון "ונשמרת מכל דבר רע"; זעט אבער אין חכמת אדם כלל קכז אות ב, וואו ער האלט אז אלע הרהורים גייען אויך אריין אינעם איסור פון "ולא תתורו"}}. | ||
==ביי וועם און ווען גייט אן די מצוה== | ==ביי וועם און ווען גייט אן די מצוה== | ||
די מצוה גייט אן סיי ביי זכרים און ביי נקיבות{{הערה|שם=חינוך}}. [[בני נח]], כאטש זיי זענען [[זיבן מצוות בני נח|באפוילן געווארן]] אויף דער איסור פון עבודה זרה און טייל עריות, גייט ביי זיי נישט אן דער מצוה{{הערה|בן אריה חלק ב', סימן ה' אות י'}}. | די מצוה גייט אן סיי ביי זכרים און ביי נקיבות{{הערה|שם=חינוך}}. [[בני נח]], כאטש זיי זענען [[זיבן מצוות בני נח|באפוילן געווארן]] אויף דער איסור פון עבודה זרה און טייל [[עריות]], גייט ביי זיי נישט אן דער מצוה{{הערה|בן אריה חלק ב', סימן ה' אות י'}}. | ||
די מצוה איז איינע פון די [[מצוות תמידיות]] וואס א מענטש דארף אלעמאל מקיים זיין{{הערה|[[שית:Biur_Halacha/1|ביאור הלכה אורח חיים סימן א]], בשם ספר החינוך}}. | די מצוה איז איינע פון די [[מצוות תמידיות]] וואס א מענטש דארף אלעמאל מקיים זיין{{הערה|[[שית:Biur_Halacha/1|ביאור הלכה אורח חיים סימן א]], בשם ספר החינוך}}. | ||
| שורה 46: | שורה 56: | ||
לויט טייל אחרונים, געבט מען [[מכת מרדות]] פאר דער וואס איז עובר אויף דעם לאו{{הערה|עצי ארזים אבן העזר סימן כ"א, און חמדת ישראל קונטרס נר מצוה אות י"ב, בדעת הרמב"ם}}. אנדערע קריגן{{הערה|זעט שו"ת פני יהושע ח"ב אה"ע סימן מ"ד און {{שלחן ערוך|אבן העזר|כא|מפרש=בית שמואל}}, וועלכע ערקלערן אנדערש דעם רמב"ם}}. | לויט טייל אחרונים, געבט מען [[מכת מרדות]] פאר דער וואס איז עובר אויף דעם לאו{{הערה|עצי ארזים אבן העזר סימן כ"א, און חמדת ישראל קונטרס נר מצוה אות י"ב, בדעת הרמב"ם}}. אנדערע קריגן{{הערה|זעט שו"ת פני יהושע ח"ב אה"ע סימן מ"ד און {{שלחן ערוך|אבן העזר|כא|מפרש=בית שמואל}}, וועלכע ערקלערן אנדערש דעם רמב"ם}}. | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
* {{מיקרופדיה}} | * {{מיקרופדיה}} | ||
| שורה 52: | שורה 62: | ||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||
{{תרי"ג מצוות}} | |||
{{ספר במדבר}} | {{ספר במדבר}} | ||
[[קאַטעגאָריע:פרשת שלח]] | [[קאַטעגאָריע:פרשת שלח]] | ||
[[קאַטעגאָריע:מצוות תמידיות]] | [[קאַטעגאָריע:מצוות תמידיות]] | ||
[[קאַטעגאָריע:איסורי עבודה זרה]] | [[קאַטעגאָריע:איסורי עבודה זרה]] | ||
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | [[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | ||
[[he:לא תתורו]] | [[he:לא תתורו]] | ||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 19:27, 29 יולי 2024
| דינים | |
|---|---|
| מצווים | אלע אידן |
| תקופה | אלעמאל (גייט אן בזמן הזה) |
| מקום | איבעראל |
| בין | אדם למקום |
| מוני המצוות | |
| ספר המצוות להרמב"ם | ספר המצוות, לאו מ"ז |
| ספר החינוך | ספר החינוך, מצוה שפ"ז |
| בה"ג | בה"ג, לאו קי"ז |
| יראים | נישט גערעכנט |
| סמ"ג | סמ"ג לאו ט"ו |
| סמ"ק | סמ"ק, סימן י"ב (אחרי לבבכם) און סימן ל' (אחרי עיניכם) |
| די מצוה אין ספר מצוות ה', אויף דעת זייטל | |
| מקורות | |
| מקרא | במדבר טו, לט |
| ברייתא | ספרי אויף במדבר טו, לט (פיסקא קטו) |
| תלמוד בבלי | נדרים כ, ב |
| תלמוד ירושלמי | מסכת ברכות, פרק א', הלכה ה' |
| משנה תורה | הלכות עבודה זרה וחוקות הגויים, פרק ב', הלכות א'–ג' |
| מקורות נוספים | מלבי"ם, במדבר טו, לט |
לא תתורו איז א לא תעשה פון די תורה וואס פארבאט אריינצוטראכטן אין געדאנקען וועלכע קענען צוברענגען דעם מענטש צו לייקענען אין איינע פון די עיקרי האמונה, און נאכצוגיין די אייגענע גלוסטענישן וואס קען צוברענגען דעם מענטש צו עובר זיין אויף די תורה.
מקור פון די מצוה
דער מקור פון דער מצוה איז אין פרשת שלח: ”וְלֹא תָתֻרוּ אַחֲרֵי לְבַבְכֶם וְאַחֲרֵי עֵינֵיכֶם אֲשֶׁר אַתֶּם זֹנִים אַחֲרֵיהֶם”[1]. חז"ל דרש'נען דעם פסוק "ולא תתורו אחרי לבבכם" - זו מינות, ..."ואחרי עיניכם" - זו זנות[2].
טייל ראשונים רעכענען "אחרי לבבכם" און "אחרי עיניכם" פאר צוויי באזונדערע מצוות[3], אבער רוב ראשונים רעכענען עס פאר איין מצוה. לויט איין דעה איז עס אינגאנצן נישט קיין מצוה, נאר די תורה באצייכנט דעם תועלת וואס וועט ארויסקומען פון מצות ציצית[4], און די דרשה פון חז"ל איז אן אסמכתא[5].
איינצלהייטן פון די מצוה
אחרי לבבכם
"אחרי לבבכם" איז דער איסור אז דער מענטש זאל נישט אריינטראכטן אין געדאנקען וועלכע קענען אים גורם זיין צו לייקענען איינע פון די עיקרי אמונה, ווייל דער מענטש'ס שכל איז באגרעניצט, און נישט אלע קענען אנקומען צום אמת. צום ביישפיל, אמאל וועט א מענטש אריינטראכטן אין עבודה זרה אדער אין יחוד השם צי עס איז אזוי אדער נישט, א.א.וו. און ווייל ער ווייסט נישט די וועגן וויאזוי צו דן זיין דערין וועט ער אנקומען צו מינות[6]. אויך ליגט אין דעם איסור, נישט נאכצוטראכטן נאך דעם משפט פון השי"ת[7].
מען איז נאר עובר ווען מען איז מייחד די מחשבה דאס צו טראכטן, און נישט ווען עס איז אים אליין אויפגעקומען אין געדאנק[8][9]. אויב האט ער ווייטער אריינגעטראכט דערין און עס נישט אוועקגעשטופט פון זיין הארץ, איז ער יא עובר[9].
הרהור עבודה זרה וואס איז כלל פון דעם איסור, איז עס לויט טייל אחרונים ווען ער טראכט צו דינען עבודה זרה[10], לויט אנדערע איז עס ווען ער טראכט אז די עבודה זרה האט עפעס אין זיך[11], אדער ווען ער שטעלט צוזאמען שם שמים מיט עפעס אנדערש[12].
לויט טייל ראשונים איז אין כלל פון דעם איסור צו טראכטן צו טון סיי וועלכע עבירה[13], אנדערע קריגן דערויף[14].
אחרי עיניכם
די ראשונים ערקלערן אז "אחרי עיניכם זו זנות" מיינט אז דער מענטש זאל זיך נישט אריינטון דעם קאפ אין עולם הזה'דיגע גלוסטענישן, ווען עס איז נישט מיטן ציל אז ער זאל זיין געזונט און ער זאל קענען דינען דעם אויבערשטן[15][8].
טייל ראשונים לערנען ארויס פון דא דער איסור הסתכלות אין אן אשת איש[16].
ביי וועם און ווען גייט אן די מצוה
די מצוה גייט אן סיי ביי זכרים און ביי נקיבות[8]. בני נח, כאטש זיי זענען באפוילן געווארן אויף דער איסור פון עבודה זרה און טייל עריות, גייט ביי זיי נישט אן דער מצוה[17].
די מצוה איז איינע פון די מצוות תמידיות וואס א מענטש דארף אלעמאל מקיים זיין[18].
מלקות
מען באקומט נישט קיין מלקות אויף דעם לאו, וויבאלד עס איז נישט קיין באשטימטע זאך וואס מ'קען אנווארענען א מענטש דערויף[8], און אויך ווייל עס איז א לאו שאין בו מעשה[19][8], און אויך ווייל עס איז א לאו שבכללות[20]; אדער ווייל עס איז א הארבע עבירה וואס שטויסט אפ דעם מענטש פון עולם הבא, און מלקות איז נישט גענוג דערפאר[21].
לויט טייל אחרונים, געבט מען מכת מרדות פאר דער וואס איז עובר אויף דעם לאו[22]. אנדערע קריגן[23].
דרויסנדיגע לינקס
- דער ערך "לא תתורו", אין מיקרופדיה תלמודית, אויף ויקישיבה
רעפערענצן
- ↑ במדבר טו, לט
- ↑ ספרי אויף במדבר טו, לט; ברכות יב, ב
- ↑ סמ"ק סימן י"ב און סימן ל'. זעט אויך זהר הרקיע אות קכ"ה.
- ↑ רלב"ג, במדבר טו, לט
- ↑ פירוש הגר"י פערלא אויף ספר המצוות לרב סעדיה גאון, ל"ת א-ד ד"ה הן אמת, בדעת רס"ג
- ↑ משנה תורה לרמב"ם, הלכות עבודה זרה וחוקות הגויים, פרק ב', הלכה ג'
- ↑ ריקאנטי אויף במדבר טו, לט
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 ספר החינוך, מצוה שפ"ז
- ↑ 9.0 9.1 פוקד עקרים, אות ד'
- ↑ פנים יפות אויף דברים יג ט
- ↑ בן אריה חלק ב', סימן ה' אות י'
- ↑ מהרש"א, ברכות יב, ב
- ↑ שער ג' אות מ"א. זעט אין פירוש הגר"י פערלא אויפן רס"ג לא תעשה א, וואו ער לערנט אז אזוי האלטן אויך דער רמב"ם, סמ"ג, ספר החינוך, און דער רס"ג אליין וועלכער האלט אז דאס איז נאר אן אסמכתא.
- ↑ לב מבין אויף עבודה זרה פרק ב' הלכה ג', בדעת רש"י
- ↑ ספר המצוות, לא תעשה מ"ז
- ↑ אגרת התשובה לרבינו יונה, אות י"ח; סמ"ק סימן ל'. דער סמ"ק זאגט דארט אז דער איסור איז נאר "לשם זנות", און אן דעם איז עס נאר דער איסור פון "ונשמרת מכל דבר רע"; זעט אבער אין חכמת אדם כלל קכז אות ב, וואו ער האלט אז אלע הרהורים גייען אויך אריין אינעם איסור פון "ולא תתורו"
- ↑ בן אריה חלק ב', סימן ה' אות י'
- ↑ ביאור הלכה אורח חיים סימן א, בשם ספר החינוך
- ↑ סמ"ג לאו ט"ו
- ↑ דינא דחיי לסמ"ג לאוין טו, בשם משמרת מצוה; עצי ארזים אה"ע כא א
- ↑ חידושי רבי עקיבא איגר אויף רמב"ם דארט, בדעת הרמב"ם
- ↑ עצי ארזים אבן העזר סימן כ"א, און חמדת ישראל קונטרס נר מצוה אות י"ב, בדעת הרמב"ם
- ↑ זעט שו"ת פני יהושע ח"ב אה"ע סימן מ"ד און בית שמואל, אבן העזר, סימן כ"א, וועלכע ערקלערן אנדערש דעם רמב"ם
| ספר במדבר | ||
|---|---|---|
| פרשת במדבר | נשיאי השבטים • ציילונג פון אידן אין מדבר סיני • מחנה ישראל • פדיון בכורות • משא המשכן | |
| פרשת נשא | שילוח טמאים • אשם גזילות און גזל הגר • פרשת סוטה • פרשת נזיר • ברכת כהנים • נשיאת ארון הברית בכתף • קרבנות הנשיאים | |
| פרשת בהעלותך | הדלקת הנרות אין בית המקדש • הקדשת הלויים • פסח שני • חצוצרות הכסף און תקיעת הכהנים בחצוצרות • עמוד הענן • מסע המחנות • חובב בן רעואל • פרשת ויהי בנסוע • מתאוננים • קברות התאווה • זקנים און אלדד ומידד • צרעת מרים | |
| פרשת שלח | מרגלים • חטא המעפילים • נסכים • הפרשת חלה • שעיר עבודה זרה • מקושש • פרשת ציצית • ציצית • לא תתורו | |
| פרשת קרח | מחלוקת קורח ועדתו • פריחת מטה אהרן • שמירת מקדש • מתנות כהונה | |
| פרשת חקת | פרה אדומה • מי מריבה • פטירה פון אהרן הכהן • מלחמת מלך ערד • נחש הנחושת • שירת הבאר • מלחמת סיחון • מלחמת עוג | |
| פרשת בלק | משלחת בלק אל בלעם • בלעם'ס אייזל • משלי בלעם • חטא בעל פעור | |
| פרשת פינחס | ציילונג פון אידן אין ערבות מואב • בנות צלפחד • מינוי יהושע • קרבן תמיד • קרבן מוסף | |
| פרשת מטות | פרשת נדרים • הפרת נדרים • מלחמת מדין • הגעלת כלים • טבילת כלים • פרשת בני גד ובני ראובן | |
| פרשת מסעי | מסעות • גבולות הארץ • נשיאי השבטים • ערי הלויים • ערי מקלט • רוצח בשגגה | |
| צענטראלע פערזאנען | משה • אהרן • גרשון • קהת און מררי • אליצפן בן עוזיאל • אלעזר און איתמר • האשה הכושית • מרים הנביאה • קרח בן יצהר • דתן און אבירם • און בן פלת • סיחון מלך האמורי • עוג מלך הבשן • בלק • בלעם • כזבי בת צור • זמרי בן סלוא • פינחס • חמשת מלכי מדין • יהושע בן נון • כלב בן יפונה • נחשון בן עמינדב • נתנאל בן צוער • אליאב בן חילון • אליצור בן שדיאור • שלומיאל בן צורישדי • אליסף בן דעואל • אלישמע בן עמיהוד • גמליאל בן פדהצור • אבידן בן גדעוני • אחיעזר בן עמישדי • פגעיאל בן עכרן • אחירע בן עינן | |