אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "א' אדר"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
(פארברייטערט) |
(פארברייטערט) |
||
| שורה 32: | שורה 32: | ||
* אין צייטן פון [[בית המקדש]] האט מען אין דעם טאג אנגעהויבן בעטן דעם [[מחצית השקל]], צו פינאנצירן די [[קרבנות|קרבנות ציבור]] פונעם נייעם יאר וואס וועט זיך אנהייבן [[א' ניסן]]{{הערה|שם=שקלים|{{משנה|שקלים|א|א}}}} | * אין צייטן פון [[בית המקדש]] האט מען אין דעם טאג אנגעהויבן בעטן דעם [[מחצית השקל]], צו פינאנצירן די [[קרבנות|קרבנות ציבור]] פונעם נייעם יאר וואס וועט זיך אנהייבן [[א' ניסן]]{{הערה|שם=שקלים|{{משנה|שקלים|א|א}}}} | ||
* אין צייטן פון חז"ל האט מען אין דעם טאג אויסגערופן אויסצורייסן די [[כלאים]] פון די פעלדער, ווייל די געוויקסן זענען שוין קענטבאר{{הערה|שם=שקלים}} | * אין צייטן פון חז"ל האט מען אין דעם טאג אויסגערופן אויסצורייסן די [[כלאים]] פון די פעלדער, ווייל די געוויקסן זענען שוין קענטבאר{{הערה|שם=שקלים}} | ||
* די טעג פון {{מונחון|קור|קעלט}} הייבן זיך אן, לויט [[רבי שמעון]]{{הערה|{{בבלי|בבא מציעא|קו|ב}}}} | |||
* [[פורים שני]] פאר די משפחה פון [[רבי יום-טוב ליפמאן העלער]], וועלכער איז אין יאר [[ה'ת"ד]] (אדר א') אויפגענומען געווארן אלס רב אין [[קראקא]] נאך יארן פון וואגלענישן און ליידן{{הערה|יעקב גלר, [http://www.biu.ac.il/JH/Parasha/tetzaveh/gel.html "פורים קטן, ימי פורים קהילתיים, מקומיים, ארציים ומשפחתיים"]}} | * [[פורים שני]] פאר די משפחה פון [[רבי יום-טוב ליפמאן העלער]], וועלכער איז אין יאר [[ה'ת"ד]] (אדר א') אויפגענומען געווארן אלס רב אין [[קראקא]] נאך יארן פון וואגלענישן און ליידן{{הערה|יעקב גלר, [http://www.biu.ac.il/JH/Parasha/tetzaveh/gel.html "פורים קטן, ימי פורים קהילתיים, מקומיים, ארציים ומשפחתיים"]}} | ||
* לויט איין מקור, איז א גרויסע ענין צו בעטן דעם טאג אז עס זאלן ווערן אנגענומען די [[תפילה|תפילות]]{{הערה|תורת החוזה מלובלין, אנהייב פרשת תרומה}} | |||
* לויט איין מקור, איז א סכנה צו [[שבועה|שווערן]] אין דעם טאג{{הערה|כנסת הגדולה אין הגהות אויף טור חו"מ סימן פז אות כ', בשם תיקון יששכר}} | |||
==געשעענישן== | ==געשעענישן== | ||
| שורה 69: | שורה 72: | ||
* <!-- ADAR_A --> [[ה'תכ"ג]] (אדר א') – [[רבי שבתי הכהן]], מחבר פון "שפתי כהן" (ש"ך) אויף [[שולחן ערוך]] (געבוירן [[ה'שפ"ב]]) | * <!-- ADAR_A --> [[ה'תכ"ג]] (אדר א') – [[רבי שבתי הכהן]], מחבר פון "שפתי כהן" (ש"ך) אויף [[שולחן ערוך]] (געבוירן [[ה'שפ"ב]]) | ||
* [[ה'ת"ס]] – [[רבי שמואל בן יוסף]], מחבר פון "עולת שבת" און "עולת תמיד" אויף שולחן ערוך | * [[ה'ת"ס]] – [[רבי שמואל בן יוסף]], מחבר פון "עולת שבת" און "עולת תמיד" אויף שולחן ערוך | ||
* [[ה'תק"ג]] – [[רבי עמנואל חי ריקי]], מחבר פון "משנת חסידים" (געבוירן [[ה'תמ"ז]]) | * [[ה'תק"ג]] – [[רבי עמנואל חי ריקי]], מחבר פון "משנת חסידים" און "הון עשיר", אומגעברענגט דורך רויבער (געבוירן [[ה'תמ"ז]]) | ||
* [[ה'תק"ד]] – [[רבי מאיר הלוי הורוויץ (טיקטין)|רבי מאיר הלוי הורוויץ]], דער "מהר"ם טיקטין" (געבוירן [[ה'שצ"ז]]) | * [[ה'תק"ד]] – [[רבי מאיר הלוי הורוויץ (טיקטין)|רבי מאיר הלוי הורוויץ]], דער "מהר"ם טיקטין" (געבוירן [[ה'שצ"ז]]) | ||
* <!-- ADAR_A --> [[ה'תקל"ב]] (אדר א') – [[רבי אברהם מאיר אפשטיין]], רב פון ליסקובי און ניי-מוש, א תלמיד פון [[מעזריטשער מגיד]] (געבוירן [[ה'תפ"ו]]) | * <!-- ADAR_A --> [[ה'תקל"ב]] (אדר א') – [[רבי אברהם מאיר אפשטיין]], רב פון ליסקובי און ניי-מוש, א תלמיד פון [[מעזריטשער מגיד]] (געבוירן [[ה'תפ"ו]]) | ||
| שורה 79: | שורה 82: | ||
* [[ה'תרנ"ג]] – [[רבי הלל פאלאק]], רב פון [[סאסרעגן]] (געבוירן [[ה'תק"ע]]) | * [[ה'תרנ"ג]] – [[רבי הלל פאלאק]], רב פון [[סאסרעגן]] (געבוירן [[ה'תק"ע]]) | ||
* <!-- ADAR_SINGLE -->[[ה'תרס"ו]] – [[רבי ברוך האלבערשטאם]], דער [[גארליץ (חסידות)|גארליצער]] רב (געבוירן [[ה'תקפ"ט]]) | * <!-- ADAR_SINGLE -->[[ה'תרס"ו]] – [[רבי ברוך האלבערשטאם]], דער [[גארליץ (חסידות)|גארליצער]] רב (געבוירן [[ה'תקפ"ט]]) | ||
* [[ה'תר"ע]] – [[רבי שלום מויאל]], רב פון [[מאנאוס]], [[בראזיל]] | * <!-- ADAR_B -->[[ה'תר"ע]] (אדר ב') – [[רבי שלום מויאל]], רב פון [[מאנאוס]], [[בראזיל]] | ||
* <!-- ADAR_B -->ה'תר"ע (אדר ב') – [[רבי אורי הכהן יאלעס|רבי אורי הכהן]] פון [[סאמבור (חסידות)|סאמבור]] (געבוירן [[ה'תקצ"ג]]) | |||
* [[ה'תרע"א]] – רבי יצחק אייזיק ישכר דוב בעריש טויבש, רב אין אטיניע | * [[ה'תרע"א]] – רבי יצחק אייזיק ישכר דוב בעריש טויבש, רב אין אטיניע | ||
* <!-- ADAR_A -->[[ה'תרע"ו]] (אדר א') – [[רבי שלמה אסבאג (צווייטער)|רבי שלמה אסבאג]], [[פוסק]], אב בית דין און רב פון [[מאראקעש]] | * <!-- ADAR_A -->[[ה'תרע"ו]] (אדר א') – [[רבי שלמה אסבאג (צווייטער)|רבי שלמה אסבאג]], [[פוסק]], אב בית דין און רב פון [[מאראקעש]] | ||
רעוויזיע פון 19:59, 29 יאנואר 2024
א' אדר איז דער ערשטער טאג פונעם זעקסטן חודש אין די אידישע יאר, ציילנדיג פון תשרי, און דער ערשטער טאג פונעם צוועלפטן חודש ציילנדיג פון ניסן.
| קביעות פון יאר | טאג | סדרה |
|---|---|---|
| בחה (א') זשה (א') בחג זשג |
מאנטאג | תרומה |
| זחג (ב') | מאנטאג | פקודי |
| השג (ב') | מאנטאג | ויקרא |
| בשז (א') גכז (א') בשה גכה |
מיטוואך | תרומה |
| בחה (ב') זשה (ב') |
מיטוואך | פקודי |
| החא (א') | דאנערשטאג | תרומה |
| הכז | פרייטאג | תרומה |
| בשז (ב') גכז (ב') |
פרייטאג | פקודי |
| זחא זחג (א') |
שבת | משפטים |
| השא השג (א') |
שבת | תרומה |
| החא (ב') | שבת | פקודי |
חגים וזמנים
- אין צייטן פון בית המקדש האט מען אין דעם טאג אנגעהויבן בעטן דעם מחצית השקל, צו פינאנצירן די קרבנות ציבור פונעם נייעם יאר וואס וועט זיך אנהייבן א' ניסן[1]
- אין צייטן פון חז"ל האט מען אין דעם טאג אויסגערופן אויסצורייסן די כלאים פון די פעלדער, ווייל די געוויקסן זענען שוין קענטבאר[1]
- די טעג פון קור הייבן זיך אן, לויט רבי שמעון[2]
- פורים שני פאר די משפחה פון רבי יום-טוב ליפמאן העלער, וועלכער איז אין יאר ה'ת"ד (אדר א') אויפגענומען געווארן אלס רב אין קראקא נאך יארן פון וואגלענישן און ליידן[3]
- לויט איין מקור, איז א גרויסע ענין צו בעטן דעם טאג אז עס זאלן ווערן אנגענומען די תפילות[4]
- לויט איין מקור, איז א סכנה צו שווערן אין דעם טאג[5]
געשעענישן
- ב'תמ"ט – געענדיגט אנגרייטן דער משכן, לויט איין מקור[6]
- ג'של"ט – יחזקאל זאגט נבואה איבער דעם חורבן פון מצרים דורך נבוכדנצר
- ה'תקס"ז (אדר א') – איינגעזאמלט געווארן דער "סנהדרין פון פאריז" אויפ'ן באפעל פון נאפאלעאן
- ה'ת"ר (אדר א') – אנגעהויבן דער בלוט בלבול אין דמשק
- ה'תרנ"ח – אמיל זולא ווערט ארעסטירט נאכן פארעפנטליכן זיין בריוו "איך באשולדיג", אין וועלכע ער איז ארויסגעטראטן קעגן די אנטיסעמיטיזם פון די פראנצויזישער רעגירונג ווי אפגעשפיגלט אין די דרייפוס פרשה
- ה'תרפ"ב – דער וואלאזשינער ישיבה ווערט צוריק געעפנט דורך רבי יעקב שפירא[7]
- ה'תש"ח (אדר ב') – אויפגעשטעלט די ארטילעריע אפטיילונג פון צה"ל
- ה'תשי"ז (אדר ב') – דריי יונגען דערשיסן רודאלף קאסטנער, וועלכער שטארבט פון זיינע וואונדן עלף טעג דערויף
- ה'תשמ"ג – אריאל שרון ווערט אראפגעשטעלט פון זיין שטעלע אלס שר הבטחון פון מדינת ישראל, צוליב זיין טייל אין די סאברא און שאטילא פרשה, און ער ווערט איבערגענומען דורך משה ארענס
- ה'תשס"ג (אדר ב') – א זעלבסטמארד אטאקע אויף א אגד באס אין חיפה ברענגט אום זיבעצן
געבוירן
- ה'תקע"ה (אדר א') – רבי אברהם שמואל בנימין סופר, רב און ראש ישיבה פון פרעשבורג און מחבר פון "כתב סופר" (נפטר י"ט טבת ה'תרל"ב)
- ה'תקע"ז – הרב מרדכי עליאשבערג, רב פון בויסק, פון די גרינדער און פירער פון חובבי ציון באוועגונג (נפטר י"ח כסלו ה'תר"נ)
- ה'תקצ"ז – רבי יצחק בלאזער, פון די גרינדער פון מוסר באוועגונג, רב אין פעטערבורג און מחבר פון "פרי יצחק" (נפטר י"א אב ה'תרס"ז)
- ה'תר"ז – רבי אברהם מנחם הלוי שטיינבערג, רב פון בראד, מחבר פון "מחזה אברהם" (נפטר א' סיון ה'תרפ"ח)
- ה'תרמ"א (אדר א') – רבי יוסף אליהו הענקין, פון די גרעסטע פוסקים אין די פאראייניגטע שטאטן, מנהל פון עזרת תורה (נפטר י"ג אב ה'תשל"ג)
- ה'תרמ"ט (אדר א') – רבי ישראל יצחק רייזמאן, דיין און מורה הוראה אין ירושלים, מיטגליד פון די עדה החרדית, און ראב"ד פון קהילות החסידים (נפטר ז' אדר ה'תשכ"ט)
- ה'תרמ"ט (אדר ב') – רבי שמואל מאיר האלענדער, רב אין אמסנא, טשערנאוויץ, תל אביב (נפטר [[ט"ז טבת ה'תשכ"ה)
- ה'תרע"ג – רבי פרץ אריאל, רב פון הוד השרון (נפטר כ"ב תמוז ה'תשנ"ב)
- ה'תרע"ד (אדר א') – רבי סעדיה בן אור, א תימנ'ער רב און מקובל (נפטר ה' אדר א' ה'תשנ"ז)
- ה'תרפ"ב – יצחק ראבין, פינפטער פרעמיער מיניסטער פון מדינת ישראל (אומגעברענגט ה'תשנ"ו)
- ה'תרפ"ז (אדר א') – גרינדער און ראש ישיבת הנגב אין נתיבות (נפטר כ"ה טבת ה'תשע"א)
- ה'תרפ"ז (אדר ב') – רבי אברהם שלמה בידערמאן, לעלובער רבי אין ירושלים (נפטר ט"ז שבט ה'תש"ס)
- ה'תרפ"ח – מנחם דאווידאוויטש, א בארימטער סופר אין ירושלים (נפטר כ"ג סיון ה'תשע"ז)
- ה'תש"א – סוזאן מובאראק, פרוי פון געוועזענער עגיפטישער פרעזידענט חאסני מובאראק
- ה'תשכ"א – רבי מאיר קעסלער, דער רב פון מודיעין עילית
יארצייטן
- בניהו בן יהוידע[מקור פארלאנגט]
- ד'תתקכ"ד אדער ד'תתקכ"ז (אדר א') – רבי אברהם אבן עזרא, א ראשון, פון די גרויסע מפרשי המקרא און דיכטער (געבוירן ד'תתמ"ט אדער ד'תתנ"ב)
- ה'ת"ז (אדר א') – רבי עזריה פיגו, מחבר פון "גידולי תרומה" און "בינה לעיתים" (געבוירן ה'של"ט)
- ה'תכ"ג (אדר א') – רבי שבתי הכהן, מחבר פון "שפתי כהן" (ש"ך) אויף שולחן ערוך (געבוירן ה'שפ"ב)
- ה'ת"ס – רבי שמואל בן יוסף, מחבר פון "עולת שבת" און "עולת תמיד" אויף שולחן ערוך
- ה'תק"ג – רבי עמנואל חי ריקי, מחבר פון "משנת חסידים" און "הון עשיר", אומגעברענגט דורך רויבער (געבוירן ה'תמ"ז)
- ה'תק"ד – רבי מאיר הלוי הורוויץ, דער "מהר"ם טיקטין" (געבוירן ה'שצ"ז)
- ה'תקל"ב (אדר א') – רבי אברהם מאיר אפשטיין, רב פון ליסקובי און ניי-מוש, א תלמיד פון מעזריטשער מגיד (געבוירן ה'תפ"ו)
- ה'תק"ס – רבי יצחק אייזיק אייכנשטיין פון סאפרין (געבוירן ה'ת"ק)
- ה'תקס"ה (אדר ב') – נפתלי הירץ וויזעל, לינגוויסט און דיכטער, פון די גרינדער פון דער השכלה באוועגונג (געבוירן ה'תפ"ו)
- ה'תקס"ח – רבי ברוך פון שקלאוו, א דיין, מקובל, און איבערזעצער פון וויסנשאפטליכע ביכער (געבוירן ה'תק"ד)
- ה'תרט"ו – רבי יצחק מאיר העשל, מגיד אין זשינקאוו (געבוירן ה'תקל"ו)
- ה'תרל"א – רבי רפאל קצין, רב אין בבל און פון די גדולים פון ארם צובא (געבוירן ה'תק"נ)
- ה'תרנ"ג – רבי הלל פאלאק, רב פון סאסרעגן (געבוירן ה'תק"ע)
- ה'תרס"ו – רבי ברוך האלבערשטאם, דער גארליצער רב (געבוירן ה'תקפ"ט)
- ה'תר"ע (אדר ב') – רבי שלום מויאל, רב פון מאנאוס, בראזיל
- ה'תר"ע (אדר ב') – רבי אורי הכהן פון סאמבור (געבוירן ה'תקצ"ג)
- ה'תרע"א – רבי יצחק אייזיק ישכר דוב בעריש טויבש, רב אין אטיניע
- ה'תרע"ו (אדר א') – רבי שלמה אסבאג, פוסק, אב בית דין און רב פון מאראקעש
- ה'תרע"ו (אדר ב') – אהרן מארקוס, א שרייבער און פילאלאג, דער מחבר פון "החסידות" (געבוירן ה'תר"ג)
- ה'תרע"ז – אליעזר קלאנסקי, א סוחר און פובליק פיגור אין חברון (געבוירן ה'תרכ"ג)
- ה'תרצ"ב – רבי אשר רובין, רב אין קארטשין (געבוירן ה'תרכ"ה)
- ה'תרצ"ה (אדר א') – נתן מיליקאווסקי, א ציונ'יסטישער רב און מחנך (געבוירן ה'תרל"ט)
- ה'ת"ש – רבי ישראל פריינד, רב אין הוניאד (געבוירן ה'תרט"ו)
- ה'תש"ג (אדר א') – רבי בן ציון נסים פרדס, א ירושלימ'ער דרשן (געבוירן ה'תרכ"ב)
- ה'תשכ"א – רבי צדקה חוצין, א תלמיד פון רבי יוסף חיים פון באגדאד און א דיין אין דעם בית דין פון דער ספרד'ישער עדה חרדית אין ירושלים (געבוירן ה'תרל"ו)
- ה'תשל"ב (אדר א') – רבי מנחם מרדכי פרענקל, פון די מנהלים פון בית היתומים דיסקין, ראש ישיבת רבי חיים בערלין, און א רב און ראש ישיבה אין פילאדעלפיע (געבוירן ה'תרמ"ב)
- ה'תשנ"ב (אדר ב') – רבי יוסף ליס, א תלמיד חכם, איש חינוך און הוגה דעות (געבוירן ה'תרע"ב)
- ה'תשנ"ה (אדר א') – רבי אברהם יחיאל לעמבערגער, רב פון מאקאווא
- ה'תשס"ד – רבי ברוך ראזנבערג, ראש ישיבת סלאבאדקע און א מיטגליד פון מועצת גדולי התורה פון דגל התורה
- ה'תשס"ד – רבי יצחק אייזיק אייכנשטיין, קיוויאשדער רב אין פארעסט הילס
רעפערענצן
- ↑ 1.0 1.1 משנה, שקלים א, א
- ↑ בבא מציעא קו, ב
- ↑ יעקב גלר, "פורים קטן, ימי פורים קהילתיים, מקומיים, ארציים ומשפחתיים"
- ↑ תורת החוזה מלובלין, אנהייב פרשת תרומה
- ↑ כנסת הגדולה אין הגהות אויף טור חו"מ סימן פז אות כ', בשם תיקון יששכר
- ↑ מדרש תנחומא פרשת פקודי פיסקא י"א
- ↑ פראווינץ־שפיגעל, היינט, מערץ 26, 1922