אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:צען מכות"

דרעפט:צען מכות (זעט מקור)

רעוויזיע פון 01:08, 7 אפריל 2025

126 בייטן צוגעלייגט , פֿאַר 8 חדשים

קיין רעדאגירונג באמערקונג

בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן

46,365

רעדאגירונגען

@@ שורה 17: / שורה 17: @@
 ===דעטאלן===
 #'''דם''' - בלוט: דער [[נילוס]] טייך און אלע וואסער קוואלן אין מצרים זענען פארוואנדלט געווארן אין [[בלוט]], און די מצריים האבן נישט געקענט טרינקען פון די טייכן. די פיש זענען דערפון געשטארבן און פארשטונקען דעם טייך{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ז|יד|כה}}}}. עס שטייט אין מדרש אז די די וואסער און די מויל פון די מצריים און זייערע פרוכט-זאפט האבן זיך פארוואנדלט אין בלוט, און אז זייערע הילצערנע און שטיינערנע געצייג האבן אנגעהויבן טריפּן בלוט{{הערה|{{רבה|שמות|ט|יא}};  מדרש הגדול[https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=33185#p=67 אויף ז, יט]}}. די מצריים האבן בלויז געטרונקען וואסער וואס זיי האבן געקויפט פון די אידן פאר א הויכע פּרייז{{הערה|{{רבה|שמות|ט|י}}}}.
-#'''צפרדע''' - פרעש: פרעש זענען ארויסגעקומען פון נילוס און איבערגעפילט גאנץ מצרים. זיי זענען אריין אין די הייזער, די בעטן, און אפילו די אויוונס{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ז|כו}}-{{תנ"ך|שמות|ח|יא|אן=ספר}}}}. דער [[אברבנאל]] ברענגט פון [[רבינו חננאל]] אז די צפרדע איז געווען קראָקאָדילן{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ז|כו|מפרש=אברבנאל}}}}. עס ווערט דערציילט אין מדרש אז די גרייטקייט פון די פרעש צו שפּרינגען אין די אויוונס האט אינספּירירט צוקונפטיגע אידישע העלדן ווי [[חנניה מישאל ועזריה|חנניה, מישאל און עזריה]]{{הערה|{{רבה|שמות|י|ב}}; {{בבלי|פסחים|נג|ב}}}}. {{הערה|{{רבה|שמות|י|ד}}}}.
+#'''צפרדע''' - פרעש: פרעש זענען ארויסגעקומען פון נילוס און איבערגעפילט גאנץ מצרים. זיי זענען אריין אין די הייזער, די בעטן, און אפילו די אויוונס{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ז|כו}}-{{תנ"ך|שמות|ח|יא|אן=ספר}}}}. דער [[אברבנאל]] ברענגט פון [[רבינו חננאל]] אז די צפרדע איז געווען קראָקאָדילן{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ז|כו|מפרש=אברבנאל}}}}. עס ווערט דערציילט אין מדרש אז די גרייטקייט פון די פרעש צו שפּרינגען אין די אויוונס האט אינספּירירט צוקונפטיגע אידישע העלדן ווי [[חנניה מישאל ועזריה|חנניה, מישאל און עזריה]]{{הערה|{{רבה|שמות|י|ב}}; {{בבלי|פסחים|נג|ב}}}}.{{הערה|{{רבה|שמות|י|ד}}}}.
 #'''כינים''' - לייז: אלע שטויב איז פארוואנדלט געווארן אין לייז וואס האבן באפאלן מענטשן און בהמות אינעם גאנצן לאנד. די חרטומים, וועלכע האָבן אומערפאלגרייך פרובירט נאכצומאכן די מכה, האבן געזאָגט דערויף: "אֶצְבַּע אֱלֹקִים הִוא" (דאס איז דער פינגער פון ג-ט){{הערה|{{תנ"ך|שמות|ח|יב|טו}}}}.
 #'''ערוב''' - ווילדע חיות: א געמיש פון ווילדע חיות האבן אטאקירט די מצריים און זייערע בהמות{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ח|טז|כח}}}}. זיי זענען פארשוואונדן געווארן נאכן סוף פון דער מכה, כדי די מצריים זאלן נישט קענען געניסן פון די הויט פון די חיות. [[רשב"ם]] טייטשט ערוב אלס [[וואלף|וועלף]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ח|יז|מפרש=רשב"ם}}}}. [[רבי נחמיה]] אין מדרש איז טייטשט ערוב אלס שווארעמס פון אינזעקטן{{הערה|{{רבה|שמות|יא|ג}}}}.
@@ שורה 24: / שורה 24: @@
 #'''ברד''' - האגל: א שרעקליכער שטורעם פון האגל געמישט מיט פייער האט פארטיליגט פעלדער און ביימער, און אויך געטויט מענטשן און בהמות וואס זענען געווען אויפ'ן פעלד. דער האגל איז געווען אַן אומגעווענליכע, אזא וואס איז קיינמאל פריער נישט געווען{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ט|יג|לה}}}}.
 #'''ארבה''' - היישעריק: א ריזיגער שווארעם היישעריק האט באפאלן און באדעקט גאנץ מצרים און אויפגעגעסן אלע פלאנצונגען וואס זענען געבליבן נאך דעם האגל, אריינגערעכנט די פעלדער און די פרוכט פון די ביימער. אזא היישעריק-מגפה איז קיינמאל פריער נישט געווען אין מצרים{{הערה|{{תנ"ך|שמות|י|א|כ}}}}.
-#'''חושך''' - פינסטערניש: א געדיכטע און אומדורכזיכטיגע פינסטערניש האט באדעקט גאנץ מצרים פאר זעקס טעג{{הערה|שם=יכב|{{תנ"ך|שמות|י|כב|מפרש=רש"י}}}}, אז מען האט גארנישט געקענט זען און זיך נישט רירן. אבער אין גושן, וואו די אידן האבן געוואוינט, איז געווען ליכט. עס ווערט דערמאנט אז די פינסטערניש האט געדינט צו באהאלטן דעם טויט פון די רשעים פון די אידן וואס האבן נישט געוואלט פארלאזן מצרים. דער מדרש דערציילט אז במשך די מכה האבן די אידן באזוכט די הייזער פון די מצריים און אנטדעקט זייערע אוצרות, אינפארמאציע וואס זיי האבן שפּעטער גענוצט ווען ג-ט האט זיי באפוילן צו בעטן די דאזיגע זאכן פארן פארלאזן מצרים{{הערה|{{תנ"ך|שמות|י|כב|מפרש=רש"י}}}}.
+#'''חושך''' - פינסטערניש: א געדיכטע און אומדורכזיכטיגע פינסטערניש האט באדעקט גאנץ מצרים פאר זעקס טעג{{הערה|שם=יכב|{{תנ"ך|שמות|י|כב|מפרש=רש"י}}}}, ווען ביים קלימאקס איז די טינקלקייט געווען אזוי דיק אז די מצריים האבן נישט געקענט רירן קיין גליד{{הערה|{{רבה|שמות|יד|ג}}}}. אין גושן, וואו די אידן האבן געוואוינט, איז געווען ליכטיג. עס ווערט דערמאנט אז די פינסטערניש האט געדינט צו באהאלטן דעם טויט פון די רשעים פון די אידן וואס האבן נישט געוואלט פארלאזן מצרים. דער מדרש דערציילט אז במשך די מכה האבן די אידן באזוכט די הייזער פון די מצריים און אנטדעקט זייערע אוצרות, אינפארמאציע וואס זיי האבן שפּעטער גענוצט ווען ג-ט האט זיי באפוילן צו בעטן די דאזיגע זאכן פארן פארלאזן מצרים{{הערה|{{תנ"ך|שמות|י|כב|מפרש=רש"י}}}}.
 #'''בכורות''' - טויט פון די בכורים: אין איין נאכט האט ג-ט גע'הרג'עט אלע בכורים פון מצרים, סיי מענטשן און סיי בהמות, פון פּרעה'ס ערשט-געבוירענעם זון ביז צום בכור פון דעם געפאנגענעם אין טורמע. אבער די אידישע ערשט-געבוירענע זענען אפגעשוינט געווארן.
@@ שורה 134: / שורה 134: @@
 ===סובדעוויזיעס===
-עטליכע קוואלן טיילן יעדער מכה אין מערערע סובקאטעגאריעס, גאַנצע 40 אדער אפילו 50 מכות{{הערה|פּסח הגדה ד"ה רבי אליעזר אומר; ר' עקיבא אומר.}}. צום ביישפיל, די מגפה פון ווילדע חיות האט ארומגענומען עטליכע אומגליקן: (1) די חיות האבן אטאקירט און אומגעברענגט די מצריים; (2) מצריים האבן זיך אויסגעגליטשט און געפאלן בשעת זיי האבן פרובירט צו אנטלויפן; (3) פּרואוון צו באַריקאַדירן זיך אין זייער היימען זענען דורכגעפאלן, ווען די חיות האבן זיך דורכגעבראכן; (4) די חיות האָבן צעטרעטן די ערד, געלאזן עס אומגראד און געשעדיגט; (5) אפילו פעלן געזאמלט פון די חיות זענען פאַרשוואונדן ווען די מכות האבן זיך געענדיגט{{הערה|רבי משה קארדאווערא, סידור תפילה למשה, הגדה דארט.}}.
+אין הגדה של פסח טיילן עטליכע תנאים יעדער מכה אין מערערע סוב-מכות, גאנצע 40 אדער אפילו 50 מכות{{הערה|פּסח הגדה ד"ה רבי אליעזר אומר; ר' עקיבא אומר.}}. צום ביישפיל, די מכה פון ערוב האט אריינגענומען עטליכע אומגליקן: (1) די חיות האבן אטאקירט און אומגעברענגט די מצריים; (2) מצריים האבן זיך אויסגעגליטשט און געפאלן בשעת זיי האבן פרובירט צו אנטלויפן; (3) פּרואוון צו באַריקאַדירן זיך אין זייער היימען זענען דורכגעפאלן, ווען די חיות האבן זיך דורכגעבראכן; (4) די חיות האָבן צעטרעטן די ערד, געלאזן עס אומגראד און געשעדיגט; (5) אפילו פעלן געזאמלט פון די חיות זענען פאַרשוואונדן ווען די מכות האבן זיך געענדיגט{{הערה|[[רבי משה קארדאווערא]], סידור תפילה למשה, הגדה דארט.}}.
 ==משה און אהרן'ס ראלע==