בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,404
רעדאגירונגען
| שורה 34: | שורה 34: | ||
* אינעם פערטן טאג האט ער אויפגעהאנגען די [[זון]], די [[לבנה]], און די [[שטערן|שטערנס]] אינעם הימל, און האט באשטימט אז דער זון זאל לייכטן בייטאג און די לבנה ביינאכט. | * אינעם פערטן טאג האט ער אויפגעהאנגען די [[זון]], די [[לבנה]], און די [[שטערן|שטערנס]] אינעם הימל, און האט באשטימט אז דער זון זאל לייכטן בייטאג און די לבנה ביינאכט. | ||
* אינעם פינפטן טאג האט דער אויבערשטער באשאפן באשעפענישן פון וואסער און די פייגלען פון הימל, און האט זיי געבענטשט זיי זאלן זיך מערן און אנפילן די וועלט. | * אינעם פינפטן טאג האט דער אויבערשטער באשאפן באשעפענישן פון וואסער און די פייגלען פון הימל, און האט זיי געבענטשט זיי זאלן זיך מערן און אנפילן די וועלט. | ||
* אינעם זעקסטן טאג האט דער אויבערשטער באשאפן די באשעפענישן וואס לעבן אויף דער ערד. ביים ענדע פונעם באשאף האט דער אויבערשטער [[בריאת אדם וחוה|באשאפן דעם מענטש]]. | * אינעם זעקסטן טאג האט דער אויבערשטער באשאפן די באשעפענישן וואס לעבן אויף דער ערד. ביים ענדע פונעם באשאף האט דער אויבערשטער [[בריאת אדם וחוה|באשאפן דעם מענטש]] (אדם). | ||
* [[שבת|דער זיבעטער טאג]]: סוף פונעם זעקסטן טאג האט זיך געענדיגט דאס באשאף, און אינעם זיבעטן טאג האט דער אויבערשטער גערוט פון יעדע ארבעט. ער האט געבענטשט דעם טאג און עס באשטימט אלס הייליגער טאג. | * [[שבת|דער זיבעטער טאג]]: סוף פונעם זעקסטן טאג האט זיך געענדיגט דאס באשאף, און אינעם זיבעטן טאג האט דער אויבערשטער גערוט פון יעדע ארבעט. ער האט געבענטשט דעם טאג און עס באשטימט אלס הייליגער טאג. | ||
נאכ'ן שילדערן די זעקס טעג פון באשאף, טוט דער פסוק | נאכ'ן שילדערן די זעקס טעג פון באשאף, טוט דער פסוק ווידערהאלן אז איידער דער מענטש'נס באשאף האט נאכניישט געשפראצט קיין געוויקסן וויבאלד ג-ט, וואס ווערט פון דא אין ווייטער דערמאנט מיט ביידע שמות, הוי"ה און אלקים{{הערה|בראשית|ב|ד}}, האט נאכנישט בארעגנט דעם ערד, און עס איז נאכנישט געווען ווער עס זאל עס באארבעטן. עס ווערט געשילדערט דער באשאף פונעם מענטש{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ב|ז|ללא=ספר}}}}, און דער [[גן עדן]] - א גארטן וואס ג-ט האט איינגעפלאנצט אין עדן און זיין ארום, זיינע טייכן און ביימער. דער אויבערשטער האט געלייגט דעם מענטש אין גן עדן און עס אים געגעבן "איר צו באארבעטן און באהיטן", און האט אים באפוילן צו עסן פון אלע פרוכט פון גארטן אויסער פון די פרוכט פונעם [[עץ הדעת]] - "דער בוים פון וויסן גוט און שלעכט", ווייל אינעם טאג וואס ער עסט דערפון וועט ער שטארבן. דערנאך זאגט דער אויבערשטער אז "עס איז נישט גוט אז דער מענטש איז אליין - איך וועל אים מאכן א הילף קעגן אים". ער האט געברענגט פאר'ן מענטש אלע חיות אז ער זאל זיי רופן מיט נעמען, אבער פאר זיך האט דער מענטש נישט געטראפן קיין געהילף. האט דער אויבערשטער ארויפגעווארפן אויף אים א טיפן שלאף, גענומען איין ריפּ פון זיין קערפער און פון דעם האט ער אויסגעבויט דער [[פרוי]] און איר געברענגט צום מענטש, וואס האט איר אנגערופן אשה, "פרוי". | ||
=== חטא עץ הדעת === | === חטא עץ הדעת === | ||
דערנאך ווערט געשילדערט{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ג|א|כד|ללא=ספר}}}} ווי דער [[נחש הקדמוני]] רעדט איבער דעם פרוי אז עס וועט זיי נישט קומען קיין טויט דורכ'ן עסן פון די פרוכט פון [[עץ הדעת]] וואס דער באשעפער האט זיי פארבאטן, נאר דער אויבערשטער וויל צוריקהאלטן פון זיי פארשטאנד און געטליכקייט. חוה עסט דערפון און געבט עס אויך פאר איר מאן צו עסן. זיי ווערן באוואוסטזיניג אז זיי זענען אנטבלויזט, און גארטלען זיך אן מיט פייגן בלעטער. דער אויבערשטער האלט פאר דעם מענטש און זיין פרוי, און אלס שטראף האט שעלט ער דעם [[שלאנג]], מיטן אפשניידן די פיס זי זאל זיך שלעפן אויפ'ן האלז, זי זאל עסן ערד און עס זאל הערשן א פיינטשאפט צווישן איר און די מענטשהייט. חוה איז באשטראפט געווארן מיט צער גידול בנים, מיט צער העיבור און אז דער מאן זאל געוועלטיגן איבער איר. אדם איז געשטראפט געווארן מיט דארפן שווער [[לאנדווירטשאפט|ארבעטן פאר ברויט]] און מיט ענדגילטיגע [[טויט]]. | |||
דער אויבערשטער | דער מענטש רופט זיין פרוי מיט'ן נאמען חוה, און דער אויבערשטער מאכט פאר זיי העמדער. דאן פארטרייבט ער זיי פון גן עדן. | ||
=== קין און הבל === | === קין און הבל === | ||
אדם און חוה געבוירן צוויי זין, [[קין]] און [[הבל]]. הבל | אדם און חוה געבוירן צוויי זין, [[קין]] און [[הבל]]. הבל ווערט א [[פאסטעך]] און קין - א פעלד ארבעטער. ביידע ברידער ברענגען א [[קרבן|מנחה]] פאר ג-ט, קין פון פרוכט און הבל פון זיינע שעף'ס בכורות, אבער ג-ט ווענד זיך בלויז צו הבל'ס מנחה. אין רעאקעציע הרג'עט קין זיין ברודער און ווערט באשטראפט מיט אייביגע וואגלנישן. צו זיין שיץ געבט אים ג-ט אן "אות" - וועלכער ווערט נישט ארויסגעשריבן - אז ער זאל נישט ווערן געטשעפעט דורך פיינט וואס וועלן אויסנוצן זיין שוואכקייט. דערנאך ווערט דערציילט איבער די דינאסטיע וואס איז ארויס פון קין, ביז [[למך]] און זיינע זין. | ||
=== | === צען דורות === | ||
נאך הבל'ס טויט ווערן געבוירן צו אדם און חוה א דריטער זון מיט'ן נאמען [[שת]] | נאך הבל'ס טויט ווערן געבוירן צו אדם און חוה א דריטער זון מיט'ן נאמען [[שת]]. ער האט געלעבט 912 יאר און געבוירן [[אנוש]]. אנוש האט געלעבט 905 און געבוירן [[קינן]]. קינן האט געלעבט 910 יאר און געבוירן מהללאל....... *** א טאבעלע לכאורה קומט אריין דא *** | ||
די פרשה שילדערט די צען דורות פון אדם ביז נח, | |||
די פרשה שילדערט די צען דורות פון אדם ביז נח, | |||
=== | === קארופציע === | ||
די פרשה ענדיגט זיך מיט די שילדערונג פון די עטישע קארופציע וואס האט געהערשט אויף דער וועלט, און אז די בני האלהים האבן זיך גענומען פרויען. דער אויבערשטער האט געצערנט אויף די מענטשן'ס שלעכטע מעשים און אפגעמאכט (כביכול) צו אפווישן אלע באשעפענישן פון דער וועלט. נח, אבער, האט יא געטראפן חן אין ג-ט'ס אויגן. | |||
==מצוות אין דער פרשה== | ==מצוות אין דער פרשה== | ||
רעדאגירונגען