רוי:יום טוב
|
דער אַרטיקל אָדער די אָפטיילונג נויטיגט זיך אין א קאָמפלעטער איבערשרייבונג. ביטע דאס דורכשמועסן אין דעם שמועס בלאַט. |
יום טוב (יאָנטעף) ביי אידן איז אַ טאָג וואָס די תורה האָט אָנגערופן "מקרא קודש" ווען מען טאָר נישט טאָן געוויסע מלאכות, און מען פרייט זיך מיט אַ פליישיקער סעודה און וויין, און מיט נייע קליידער.
די מלאכות וואָס מען טאָר נישט טאָן איז אַזוי ווי שבת, אָבער אַ מלאכה פון "אוכל נפש", למשל, קאָכן און מאַכן גרעסער א פייער, מעג מען יאָ, ווי אויך טראָגן.
עס איז א גוטער טאג, וואס איז א יומא דפגרא. מ'מאכט גרויסע סעודות. און מען איז פרייליך און גוטמוטיג, געווענליך איז דאס אויך א רוה טאג דורכן אפפייערן.
ווען דער בית המקדש איז געשטאנען האט מען יעדן יום טוב מקריב געווען ספעציעלע קרבנות אויפן מזבח.
ביי דער תורה טערמענאלאגיע איז דאס אנגערופן חג לה', איז געקומען די גמרא אין געזאגט חציו לה' וחציו לכם, אבער היינט הייסט א חג וואס איז גארנישט מיטן אידישן גאט א חגא.
אידישע ימים טובים פון דער תורה
די תורה רעכנט אויס זיבן טעג אין יאר פאר ימים טובים:
- פסח (חג המצות) - ט"ו ניסן און כ"א ניסן
- שבועות (חג הביכורים) - ו' סיון
- ראש השנה (בכסא ליום חגנו) - א' תשרי
- יום כיפור (שבת שבתון) - י' תשרי
- סוכות (חג האסיף) - ט"ו תשרי
- שמיני עצרת (עצרת) - כ"ב תשרי
היינטיגע צייטן האלט מען ראש השנה צוויי טעג, א' תשרי און ב' תשרי. אין חוץ לארץ האלט מען א צווייטן טאג יעדן יום טוב, אחוץ יום כיפור.
די אלע טעג ווערן גערופן אין דער תורה "מקראי קודש", וואס מען טוט נישט קיין מלאכה. יום כיפור, אזוי ווי שבת, זענען אלע מלאכות אסור. די אנדערע ימים טובים מעג מען טון א מלאכת אוכל נפש, למשל מען מעג קאכן און באקן, און טראגן אין א רשות הרבים וואס מען דארף אויף יום טוב. חול המועד איז אסור אין געוויסע מלאכות.
יעדער יום טוב האט זיין באזונדערע מצווה: פסח עסן מצות, סוכות זיצן אין דער סוכה, ראש השנה בלאזן שופר און יום כיפור פאסטן. ביי אלע ימים טובים, אזוי ווי שבת, צינדט מען ליכט. ווען מען האט געהאט א בית המקדש, איז געווען דריי מאל א יאר, פסח, שבועות און סוכות, א מצווה פון עלייה לרגל, דעריבער הייסן די דריי ימים טובים די "שלוש רגלים", ווען מען איז מקריב אויפן מזבח עולת ראייה און שלמי חגיגה.
ווען איז יום טוב
פסח הייבט זיך אן דעם 15טן טאג אין ניסן.
שבועות איז 7 וואכן נאכ'ן עומר. וואס קומט אויס 6 טאג אין סיון.
ראש השנה איז דעם ערשטן טאג אין תשרי.
יום כיפור איז דעם צענטן טאג אין תשרי.
סוכות הייבט זיך אן דעם 15טן טאג אין תשרי.
שמיני עצרת איז א טאג נאך וואס סוכות ענדיג זיך. (אויפהאלטונג).
זעט אויך
| אידישע צייטן און ימים טובים | ||
|---|---|---|
| ימים טובים מן התורה | ראש השנה • יום כיפור • סוכות • שמיני עצרת • ערב פסח • פסח • שביעי של פסח • פסח שני • שבועות • חול המועד |  |
| פייערטעג מדרבנן אדער מנהג | אסרו חג • הושענא רבא • שמחת תורה • חנוכה • חמשה עשר בשבט • פורים • ל"ג בעומר • חמשה עשר באב | |
| ספעציעלע טעג | שבת • ראש חודש • חודש אלול • עשרת ימי תשובה • פורים קטן • ספירת העומר • בין המצרים • ראש השנה למלכים ולרגלים | |
| תעניות חובה | צום גדליה • עשרה בטבת • תענית אסתר • שבעה עשר בתמוז • תשעה באב | |
| תעניות רשות | יום כיפור קטן • תענית בכורים • כ' סיון • שובבי"ם • תענית בה"ב • תעניות גשמים • ז' אדר | |
| ספעציעלע שבתים | שבת מברכים • שבת שובה • שבת שירה • שבת שקלים • שבת זכור • שבת פרה • שבת החודש • שבת הגדול • שבת חזון • שבת נחמו | |
| פייערטעג פון קהילות | יום שמחת כהן • סיגד • י"ט כסלו • פורים שני • בסיסה • מימונה • סהרנה | |
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!