א' אדר
דאטום אין אידישן לוח
א' אדר איז דער ערשטער טאג פונעם זעקסטן חודש אין די אידישע יאר, ציילנדיג פון תשרי, און דער ערשטער טאג פונעם צוועלפטן חודש ציילנדיג פון ניסן.
| קביעות פון יאר | טאג | סדרה |
|---|---|---|
| בחה (א') זשה (א') בחג זשג |
מאנטאג | תרומה |
| זחג (ב') | מאנטאג | פקודי |
| השג (ב') | מאנטאג | ויקרא |
| בשז (א') גכז (א') בשה גכה |
מיטוואך | תרומה |
| בחה (ב') זשה (ב') |
מיטוואך | פקודי |
| החא (א') | דאנערשטאג | תרומה |
| הכז | פרייטאג | תרומה |
| בשז (ב') גכז (ב') |
פרייטאג | פקודי |
| זחא זחג (א') |
שבת | משפטים |
| השא השג (א') |
שבת | תרומה |
| החא (ב') | שבת | פקודי |
חגים וזמנים
- אין צייטן פון בית המקדש האט מען אין דעם טאג אנגעהויבן בעטן דעם מחצית השקל, צו פינאנצירן די קרבנות ציבור פונעם נייעם יאר וואס וועט זיך אנהייבן א' ניסן[1]
- אין צייטן פון חז"ל האט מען אין דעם טאג אויסגערופן אויסצורייסן די כלאים פון די פעלדער, ווייל די געוויקסן זענען שוין קענטבאר[1]
געשעענישן
- ב'תמ"ט – געענדיגט אנגרייטן דער משכן, לויט איין מקור[2]
- ג'של"ט – יחזקאל זאגט נבואה איבער דעם חורבן פון מצרים דורך נבוכדנצר
- ה'תקס"ז – איינגעזאמלט געווארן דער "סנהדרין פון פאריז" אויפ'ן באפעל פון נאפאלעאן
- ה'ת"ר (אדר א') – אנגעהויבן דער בלוט בלבול אין דמשק
- ה'תרנ"ח – אמיל זולא ווערט ארעסטירט נאכן פארעפנטליכן זיין בריוו "איך באשולדיג", אין וועלכע ער איז ארויסגעטראטן קעגן די אנטיסעמיטיזם פון די פראנצויזישער רעגירונג ווי אפגעשפיגלט אין די דרייפוס פרשה
- ה'תש"ח (אדר ב') – אויפגעשטעלט די ארטילעריע אפטיילונג פון צה"ל
- ה'תשי"ז (אדר ב') – דריי יונגען דערשיסן רודאלף קאסטנער, וועלכער שטארבט פון זיינע וואונדן עלף טעג דערויף
- ה'תשמ"ג – אריאל שרון ווערט אראפגעשטעלט פון זיין שטעלע אלס שר הבטחון פון מדינת ישראל, צוליב זיין טייל אין די סאברא און שאטילא פרשה, און ער ווערט איבערגענומען דורך משה ארענס
- ה'תשס"ג (אדר ב') – א זעלבסטמארד אטאקע אויף א אגד באס אין חיפה ברענגט אום זיבעצן
געבוירן
- ה'תקע"ה (אדר א') – רבי אברהם שמואל בנימין סופר, רב און ראש ישיבה פון פרעשבורג און מחבר פון "כתב סופר" (נפטר י"ט טבת ה'תרל"ב)
- ה'תרמ"א – רבי יוסף אליהו הענקין, פון די גרעסטע פוסקים אין די פאראייניגטע שטאטן, מנהל פון עזרת תורה (נפטר י"ג אב ה'תשל"ג)
- ה'תרע"ד (אדר א') – רבי סעדיה בן אור, א תימנ'ער רב און מקובל (נפטר ה' אדר א' ה'תשנ"ז)
- ה'תרפ"ב – יצחק ראבין, פינפטער פרעמיער מיניסטער פון מדינת ישראל (אומגעברענגט ה'תשנ"ו)
- ה'תש"א – סוזאן מובאראק, פרוי פון געוועזענער עגיפטישער פרעזידענט חאסני מובאראק
יארצייטן
- בניהו בן יהוידע[מקור פארלאנגט]
- ד'תתקכ"ד אדער ד'תתקכ"ז (אדר א') – רבי אברהם אבן עזרא, א ראשון, פון די גרויסע מפרשי המקרא און דיכטער (געבוירן ד'תתמ"ט אדער ד'תתנ"ב)
- ה'ת"ז – רבי עזריה פיגו, מחבר פון "גידולי תרומה" און "בינה לעיתים" (געבוירן ה'של"ט)
- ה'תכ"ג (אדר א') – רבי שבתי הכהן, מחבר פון "שפתי כהן" (ש"ך) אויף שולחן ערוך (געבוירן ה'שפ"ב)
- ה'ת"ס – רבי שמואל בן יוסף, מחבר פון "עולת שבת" און "עולת תמיד" אויף שולחן ערוך
- ה'תק"ג – רבי עמנואל חי ריקי, מחבר פון "משנת חסידים" (געבוירן ה'תמ"ז)
- ה'תק"ס – רבי יצחק אייזיק אייכנשטיין פון סאפרין (געבוירן ה'ת"ק)
- ה'תקס"ה (אדר ב') – נפתלי הירץ וויזעל, לינגוויסט און דיכטער, פון די גרינדער פון דער השכלה באוועגונג (געבוירן ה'תפ"ו)
- ה'תרט"ו – רבי יצחק מאיר העשל, מגיד אין זשינקאוו (געבוירן ה'תקל"ו)
- ה'תרס"ו – רבי ברוך האלבערשטאם, דער גארליצער רב (געבוירן ה'תקפ"ט)
- ה'תרע"א – רבי יצחק אייזיק ישכר דוב בעריש טויבש, רב אין אטיניע
- ה'תרע"ו (אדר ב') – אהרן מארקוס, א שרייבער און פילאלאג, דער מחבר פון "החסידות" (געבוירן ה'תר"ג)
- ה'תרצ"ב – רבי אשר רובין, רב אין קארטשין (געבוירן ה'תרכ"ה)
- ה'ת"ש – רבי ישראל פריינד, רב אין הוניאד (געבוירן ה'תרט"ו)
- ה'תש"ג (אדר א') – רבי בן ציון נסים פרדס, א ירושלימ'ער דרשן (געבוירן ה'תרכ"ב)
- ה'תשכ"א – רבי צדקה חוצין, א תלמיד פון רבי יוסף חיים פון באגדאד און א דיין אין דעם בית דין פון דער ספרד'ישער עדה חרדית אין ירושלים (געבוירן ה'תרל"ו)
- ה'תשנ"ב – רבי יוסף ליס, א תלמיד חכם, איש חינוך און הוגה דעות (געבוירן ה'תרע"ב)
- ה'תשנ"ה (אדר א') – רבי אברהם יחיאל לעמבערגער, רב פון מאקאווא
- ה'תשס"ד – רבי ברוך ראזנבערג, ראש ישיבת סלאבאדקע און א מיטגליד פון מועצת גדולי התורה פון דגל התורה