פרשת בא
| |||||
| פסוקים | שמות י, א - יג | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| צאל פסוקים | 106 (29'סטע - אייניג מיט פרשיות תולדות און ויגש) | ||||
| צאל ווערטער | 1655 (21'סטע) | ||||
| צאל אותיות | 6149 (22'סטע) | ||||
| אינהאלט | מכת ארבה, מכת חושך, הכנות ליציאה ממצרים ולקרבן פסח, מכת בכורות, יציאה ממצרים | ||||
| מצוות אין דער פרשה לויטן ספר החינוך | |||||
| |||||
| הפטורה | |||||
| אשכנזים און רוב ספרדים | ירמיהו מו, יג–כח | ||||
| רוב תימנים | ישעיהו יט, א–כה | ||||
| איטאליענער און טייל תימנים | ישעיהו יח, ז - יט, כה | ||||
פרשת בֹּא איז די דריטע סדרה פון ספר שמות, און די פיפצנטע פון די תורה בכלל. די פרשה גייט פון קאַפּיטל י', פסוק א' ביז קאַפּיטל י"ג, פסוק ט"ז, לויטן אנגענומענעם צעטיילונג פון קאפיטלען, פארמאגנדיג אינאיינעם 106 פסוקים[א] און פערצן פרשיות - אכט פתוחות און זעקס סתומה.
אינעם פרשה ווערט דערציילט איבער די לעצטע דריי מכות: ארבה, חושך און מכת בכורות; די קרבן פסח אין מצרים און יציאת מצרים. די הויפט מצוות פון די פרשה זענען די מצוות פארבינדן מיט'ן קרבן פסח, סיפור יציאת מצרים און קידוש בכורות.
פרשת בא ווערט געליינט צווישן ג' און י' שבט, און איז די דריטע פון די שובבי"ם וואכן.
פרשת השכם
אין די מסורה פון די פרשיות פון די תקופת הגאונים, ענדיגט זיך פרשת וארא פאר מכת ברד, ביי ט, יב, און פון די קומענדיגע פסוק, וַיֹּאמֶר ה' אֶל מֹשֶׁה הַשְׁכֵּם בַּבֹּקֶר, הייבט זיך אן א נייע פרשה מיט'ן נאמען "פרשת השכם" אנשטאט פרשת בא, וואס ציט זיך ביז פרשת בשלח[1]. דער לעצטער צו דערמאנען דער מסורה איז רבי יששכר בן סוסאן (געלעבט אין 16'טער יארהונדערט), אין זיין ספר "עיבור שנים"[2] וואו ער שרייבט אז אין קהילת קאנסטאנטין האט מען זיך אזוי געפירט[3].
אינהאלט
ארבה און חושך
אין די פריערדיגע סדרה, וארא, האט דער אויבערשטער געברענגט אויף די מצריים די ערשטע זיבן מכות פון די צען מכות. און אין די אנהויב פון דעם פרשה האט גא-ט געברענגט נאך צוויי מכות אויף זיי: די ארבה – היישעריק וואס עסן אַלע לאַנדווירטשאַפטליכע גערעטענישן פון מצרים, און דערנאך ווערט געלייגט חושך אויף דער ערד, און די מצריים קענען גארנישט זען. די מכות פירן אז פרעה זאל צוריקציען, אָבער ער זאָגט נאָך אָפּ משה און אהרן'ס פאָדערונג צו שיקן דאס גאנצע אידישע פאלק מצרים.
הכנות ליציאת מצרים
לפי ציווי ה', נערכות ההכנות לקראת מכת בכורות: בני ישראל שואלים משכניהם המצרים כלים מכסף ומזהב און בגדים. משה מזהיר את פרעה שבמכה הבאה ימותו כל בכורי מצרים.
אחר כך מפרט ה' למשה את דיני קרבן פסח, שיקריבו בני ישראל בזמן שיוכו בכורי מצרים. הם מצווים לשחוט את הקרבן בשעת בין הערביים, למרוח את דמו על משקופי פתח הבית כמגן בפני המשחית, ולאכול את בשרו בלילה כשהם מוכנים לקראת היציאה לדרך. קרבן הפסח גם נקבע כקרבן לדורות, שאחריו יבוא חג בן שבעה ימים, שבו אסור לאכול חמץ אלא רק מצות. עוד לפני כן קובע ה' שחודש האביב, שבו חל הפסח, יהיה החודש הראשון בלוח העברי.
מכת בכורות ויציאת מצרים
בחצות הלילה הורג ה' את כל בכורי מצרים. פרעה ממהר אל משה ואהרן ומצווה עליהם לעזוב מיד, עם כל עם ישראל, את ארץ מצרים. העם יוצא לדרך, ובכך מסתיים שעבוד מצרים.
עד סיום הפרשה מופיעות פרשות הלכתיות, המפרטות דינים הקשורים לפסח ולזיכרון יציאת מצרים: דיני אכילת קרבן הפסח, מצוות קידוש בכורות, מצוות סיפור יציאת מצרים ומצוות תפילין.
מצוות בפרשה
לויט ווי אויסגערעכנט אינעם ספר החינוך איז פארהאן 23 מצוות אין דער פרשה:
| מצוה | מקור | אקטועל היינטיגע צייטן | באפוילענע |
|---|---|---|---|
| קידוש החודש | הַחֹדֶשׁ הַזֶּה לָכֶם רֹאשׁ חֳדָשִׁים[4] | ניין | בית דין הגדול |
| שחט'ן דעם קרבן הפסח | וְשָׁחֲטוּ אֹתוֹ כֹּל קְהַל עֲדַת יִשְׂרָאֵל[5] | ניין | יעדער |
| עסן די פלייש פון קרבן הפסח | וְאָכְלוּ אֶת הַבָּשָׂר בַּלַּיְלָה הַזֶּה[6] | ניין | יעדער |
| נישט עסן דעם קרבן פסח "נא ומבושל" | אַל תֹּאכְלוּ מִמֶּנּוּ נָא וּבָשֵׁל מְבֻשָּׁל בַּמָּיִם כִּי אִם צְלִי אֵשׁ[7] | ניין | יעדער |
| נישט איבערלאזן פונעם פלייש פון קרבן פסח | וְלֹא תוֹתִירוּ מִמֶּנּוּ עַד בֹּקֶר[8] | ניין | יעדער |
| השבתת חמץ אום ערב פסח | אַךְ בַּיּוֹם הָרִאשׁוֹן תַּשְׁבִּיתוּ שְּׂאֹר מִבָּתֵּיכֶם[9] | יא | יעדער |
| אכילת מצה די ערשטע נאכט פסח | בָּעֶרֶב תֹּאכְלוּ מַצֹּת[10] | יא | יעדער |
| עס זאל זיך נישט טרעפן חמץ אין באזיס אום פסח (בל ימצא) | שִׁבְעַת יָמִים שְׂאֹר לֹא יִמָּצֵא בְּבָתֵּיכֶם[11] | יא | יעדער |
| נישט עסן זאכן וואס האבן חמץ (תרעובות) אום פסח | כָּל מַחְמֶצֶת לֹא תֹאכֵלוּ[12] | יא | יעדער |
| נישט געבן צו עסן פונעם קרבן פסח פאר אן עובד עבודה זרה | כָּל בֶּן נֵכָר לֹא יֹאכַל בּוֹ[13] | ניין | יעדער |
| נישט געבן צו עסן פונעם קרבן פסח פאר א גר תושב | תּוֹשָׁב וְשָׂכִיר לֹא יֹאכַל בּוֹ[14] | ניין | יעדער |
| נישט ארויסטראגן דעם קרבן פסח פון הויז פון די חבורה | לֹא תוֹצִיא מִן הַבַּיִת מִן הַבָּשָׂר חוּצָה[15] | ניין | יעדער |
| נישט צוברעכן א ביין פונעם קרבן פסח | וְעֶצֶם לֹא תִשְׁבְּרוּ בוֹ[15] | ניין | יעדער |
| אן ערל זאל נישט עסן פון קרבן פסח | וְכָל עָרֵל לֹא יֹאכַל בּוֹ[16] | ניין | מענער ערלים |
| מצוות קידוש בכורת | קַדֶּשׁ לִי כָל בְּכוֹר פֶּטֶר כָּל רֶחֶם בִּבְנֵי יִשְׂרָאֵל בָּאָדָם וּבַבְּהֵמָה לִי הוּא[17] | יא | יעדער |
| נישט עסן חמץ אום פסח | וְלֹא יֵאָכֵל חָמֵץ[18] | יא | יעדער |
| עס זאל נישט געזען ווערן חמץ אום פסח (בל יראה) | וְלֹא יֵרָאֶה לְךָ חָמֵץ וְלֹא יֵרָאֶה לְךָ שְׂאֹר בְּכָל גְּבֻלֶךָ[19] | יא | יעדער |
| מצוות סיפור יציאת מצרים | וְהִגַּדְתָּ לְבִנְךָ[20] | יא | יעדער |
| מצוות פדיון פטר חמור | וְכָל פֶּטֶר חֲמֹר תִּפְדֶּה בְשֶׂה[21] | יא | יעדער |
| מצוות עריפת פטר חמור | וְאִם לֹא תִפְדֶּה וַעֲרַפְתּוֹ[22] | ניין | יעדער |
דאטומען
דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין זעקס אנדערע דאטומען:
- השא יאר און השג יאר - ג' שבט
- הכז יאר - ד' שבט
- החא יאר - ה' שבט
- גכה יאר און בשה יאר, גכז יאר און בשז יאר - ו' שבט
- בחג יאר און זשג יאר, בחה יאר און זשה יאר - ח' שבט
- זחא יאר און זחג יאר - י' שבט
הפטורה
מען ליינט די הפטורה אין די נבואות איבער מצרים. די אשכנזים און רוב ספרדים ליינען אין ספר ירמיהו, קאַפּיטל מ"ו, פסוקים י"ג–כ"ח[23] די תימנים, איראקער, טוניזיער און ליביער, ליינען "משא מצרים" אין ספר ישעיהו, קאַפּיטל י"ט, פסוקים א'–כ"ה[24], און די איטאליענער און טייל תימנים הייבן אן ביי קאַפּיטל י"ח, פסוק ז'.
ביי די ראָמאַניאטן ליינט מען ספר ישעיהו, קאַפּיטל ל"ד, פסוק י"א - קאַפּיטל ל"ו, פסוק ד'[25].
דרויסנדע לינקס
פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:פרשה לינקס
פאראמעטער [ ישיבה ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע טעקסט:
פרשת בא, אויף שיתופתא
פרשת בא, אויפן "וויקיטעקסט" זייטל - פרשת בא - טעקסט מיט תרגום אונקלוס, אויפ'ן "מכון ממרא" זייטל
- פרשת בא, אויפ'ן "מקראות גדולות הכתר" זייטל
טייטש
- מאיר הלוי לעטעריס, "פרשת בא", חמשה חומשי תורה אין אידיש, ניו יארק, תרע"ד
פארברייטערונג:
- שיעורים אויף פרשת בא אויף קול הלשון
- פרשת בא, אויפ'ן מחלקי המים זייטל
- פרשת בא, אויפ'ן "בית חב"ד" זייטל
- זעט שיעורים אויף פרשת בא, אויפן "בינינו" זייטל
- פרשת בא, אויפן "פרשת השבוע" זייטל
- דער ארטיקל "פרשת בא", אויפ'ן "ויקישיבה" זייטל
- נושאים אויף פרשת בא אויפ'ן "על התורה" זייטל
נאטיצן
- ↑ דאס איז היינט די פאקטישע צאל פסוקים, און אזוי שרייבט דער מאירי אין זיין ספר קרית ספר - חלק ב, מ"ח ע"ב. אין די חומשים איז אריינגעדריקט אז די צאל איז 105, און אזוי געבט אויך אן דער "סימן" פונעם פרשה - ימנ"ה (דער מאירי געבט אן אלס סימן פאר 106: יהללא"ל). זעט אין ברוך גלאטצער, קונטרס יד הסימנים עמ' נו, אז וויבאלד עס זענען פארהאן אין די פרשה דריי קורצע פסוקים אנע אתנחתא דערין (יב, מה און מז, יד, ד), קומט מעגליך אריגינעל צוויי פון די פסוקים צוזאמגעשטעלט - "שאין אנו בקיאין בפסוקי". זעט אין משה גלביין, פני החמה - סימני מניין הפסוקים, עמ' פא (פארלאנגט אומזיסטע רעגיסטראַציע) ווי ער שרייבט רמזים אין די חילוק פונעם סימן און צאל ספוקים. זעט אויך א רשימה פון אזעלכע חילוקים דורכאויס די תורה.
רעפערענצן
- ↑ זעט: "סדר פרשיות של ימים טובים והפטרות שלהן", הלכות פסוקות, ירושלים, תשי"א, עמ' קפ, און "זה סדר פרשיות של ימים טובים והפטריות שלהם", הלכות גדולות, בערלין: הרב עזריאל הילדסהיימר, תרמ"ח-תרנ"ב, עמ' 617.
- ↑ עיבור שנים, ווענעציע, לג ע"א.
- ↑ זעט אויספירליך אין יוסף עופר, "תפוצתה של פרשת השכם בבקר וגלגוליה", המסורה הבבלית לתורה, עקרונותיה ודרכיה, ירושלים: האקדמיה ללשון העברית, תשס"א, עמ' 187–203.
- ↑ שמות יב, ב
- ↑ שמות יב, ו
- ↑ שמות יב, ח
- ↑ שמות יב, ט
- ↑ שמות יב, י
- ↑ שמות יב, טו
- ↑ שמות יב, יח
- ↑ שמות יב, יט
- ↑ שמות יב, כ
- ↑ שמות יב, מג
- ↑ שמות יב, מה
- ↑ 15.0 15.1 שמות יב, מו
- ↑ שמות יב, מח
- ↑ שמות יג, ב
- ↑ שמות יג, ג
- ↑ שמות יג, ז
- ↑ שמות יג, ח
- ↑ שמות יג, יג
- ↑ שמות יג, יג
- ↑ סדר העיבור, סדר הפרשיות וההפטרות.
- ↑ סדר התפילה ה׳, ד' .
- ↑ הפטרת בא אויפ'ן על התורה זייטל. עס ווערן געברענגט דארט נאך וואריאציעס.
| פרשיות | ||
|---|---|---|
| ספר בראשית | בראשית • נח • לך לך • וירא • חיי שרה • תולדות • ויצא • וישלח • וישב • מקץ • ויגש • ויחי |  |
| ספר שמות | שמות • וארא • בא • בשלח • יתרו • משפטים • תרומה • תצוה • כי תשא • ויקהל • פקודי | |
| ספר ויקרא | ויקרא • צו • שמיני • תזריע • מצורע • אחרי • קדושים • אמור • בהר • בחוקותי | |
| ספר במדבר | במדבר • נשא • בהעלותך • שלח • קרח • חקת • בלק • פינחס • מטות • מסעי | |
| ספר דברים | דברים • ואתחנן • עקב • ראה • שופטים • כי תצא • כי תבוא • נצבים • וילך • האזינו • וזאת הברכה | |