אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אליאב בן חילון"
(←זיין נאמען: רעדאגירונג) |
(צוגעלייגט אינטערשפראך לינק) |
||
| (45 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
'''אֱלִיאָב בֶּן חֵלֹן''' איז געווען | {{דעסקריפציע|נשיא פון שבט זבולון}} | ||
{{אישיות תנ"כית | |||
| תמונה = | |||
| כיתוב = | |||
| געבורט ארט = [[מצרים]] | |||
| אב = חילון | |||
| קינדער = | |||
| תקופה = יציאת מצרים, דור המדבר | |||
| בתנ"ך = {{תנ"ך|במדבר|א|ט}}; {{תנ"ך|במדבר|ב|ז|אן=ספר}}; {{תנ"ך|במדבר|ז|כד|אן=ספר}}; {{תנ"ך|במדבר|י|טז|אן=ספר}} | |||
}} | |||
'''אֱלִיאָב בֶּן חֵלֹן''' איז געווען דער [[נשיא]] פון [[שבט זבולון]], אין די צייט פון נאך [[יציאת מצרים]]. | |||
== לעבן און שאפן == | |||
ווי די אנדערע נשיאים, האט השי"ת באשטימט אליאב בן חילון צו ציילן זיין שבט ביים צווייטן ציילונג פון אידן אין מדבר. זיי ווערן דארט געשילדערט ווי {{ציטוטון|קְרוּאֵי הָעֵדָה, נְשִׂיאֵי מַטּוֹת אֲבוֹתָם, רָאשֵׁי אַלְפֵי יִשְׂרָאֵל{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז}}}}}}. זיי זענען אלע געווען הויפטן אין [[סנהדרין]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז|מפרש=מלבי"ם}}}}, וועלכע זענען גערופן געווארן צו יעדע חשוב'ע זאך ביי אידן{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז|מפרש=רש"י}}}}. | |||
לויט חז"ל זענען די נשיאים געווען די שוטרים וואס די מצריים האבן געשטעלט איבער אידן אין [[מצרים]], וואס זיי זענען געשלאגן געווארן ווען אידן האבן נישט ערפילט זייער קוואטע{{הערה|ספרי במדבר פיסקא מה, געברענגט אויך אין {{תנ"ך|במדבר|ז|ב|מפרש=רש"י}}}}. טייל לערנען אז זיי זענען שוין געווען נשיאים איבער די עלטערן פונעם דור המדבר, נאך זייענדיג אין מצרים{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי יהונתן אייבשיץ]]|תפארת יהונתן|21286|יאזעפאף תרל"ג|page=188}}}}. | |||
דורכאויס די [[מסעות|וואנדערונגען אין מדבר]] האט אליאב געפירט זיין שבט דער דריטער, נאך [[נתנאל בן צוער]], אונטער'ן "דגל מחנה [[שבט יהודה|יהודה]]"{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|י|טז}}}}. לויט ווי דערציילט אין מדרש, איז זיין [[פאן]] געווען געפארבט ווייס, און א שיף געצייכנט דערויף{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|ב|ז}}}}. | |||
אין חז"ל ווערט געברענגט אז די נשיאים זענען געווען צווישן די צוויי הונדערט און פופציג מענטשן וועלכע האבן געברענגט [[קטורת]] ביים [[מחלוקת קורח ועדתו]]{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|יח|ג}}; [[מדרש תנחומא]] באבער קרח ה. זעט אויך {{תנ"ך|במדבר|טז|א|מפרש=רש"י}}}}. לויט דעם זענען זיי נפטר געווארן אין צווייטן יאר נאך יציאת מצרים, אין פייער וואס האט פארברענט די מקטירי הקטורת. | |||
לויט איין מקור איז אליאב בן חילון - אינאיינעם מיט נתנאל בן צוער און [[אליצור בן שדיאור]] - געווען באזונדער אויסגעצייכנט אין גדלות התורה, מער ווי די אנדערע נשיאים{{הערה|תוספות השלם אויף במדבר ב, ו}}. | |||
== קרבנות הנשיאים == | |||
אליאב בן חילון איז געווען דער דריטער אין די רייע צו מקריב זיין ביי די [[קרבנות הנשיאים]]. ער האט מקריב געווען זיין [[קרבן]] אום [[ג' ניסן]] אינעם צווייטן יאָר צו [[יציאת מצרים]] ({{לינק צו אידיש יאר|2449}}). | |||
די סיבה וואס דערפאר האט ער מקריב געווען דער דריטער, און נאך בעפאר דער נשיא פון [[שבט ראובן]] וואס איז עלטער, איז צוליב וואס [[יששכר]] מיט [[זבולון]] זענען [[יששכר זבולון אפמאך|שותפים]] – זבולון טוט מסחר, און שטיצט דערמיט יששכר וואס זיצט און לערנט, דעריבער איז ער געווען גלייך נאך יששכר{{הערה|שם=רבה-נשא|{{מדרש רבה|במדבר|יג|יז}}}}. אנדערע ערקלערן אז ס'איז געגאנגען לויט'ן סדר פון די דגלים ביי די מסעות{{הערה|{{ילקוט שמעוני|[[פרשת נשא]]|תשטו}}}}. | |||
דער מדרש ערקלערט אז אויך די קרבנות פון אליאב האבן מרמז געווען קעגן שותפות אין תורה. צום ביישפיל: די 'קערה' איז מרמז צום [[ים]], ווייל זבולון פלעגט ארויספארן איבער די ימ'ען צו טון אין מסחר, און קענען דערמיט שטיצן יששכר{{הערה|שם=רבה-נשא}}. | |||
== זיין נאמען == | == זיין נאמען == | ||
זיין נאמען | אין [[מדרש אגדה (באבער)|מדרש אגדה]] שטייט א הסבר צו זיין נאמען: זיין אייגענער נאמען אליאב איז צוליב די ברכה וואס זיין שבט איז געבענטשט געווארן דערמיט פון [[יעקב]], {{ציטוטון|זבולן לחוף ימים ישכון, והוא לחוף אניות}} ({{תנ"ך|בראשית|מט|יג}}), '''אלי''' מיינט די רודער פון דער שיף וואס ווערט געמאכט פון די בוים 'אלון'{{הערה|ווי עס שטייט ({{תנ"ך|יחזקאל|כז|ו}}) {{ציטוטון|אלונים מבשן עשו משוטיך}}.}}, און '''אב''' על שם די שיף וואס ווערט אזוי אנגערופן{{הערה|ווי עס שטייט ({{תנ"ך|איוב|ט|כו}}) {{ציטוטון|חלפו עם אניות אבה}}. 'אבה' איז דא פון לשון ווילן, ווייל די וואס פארן דערמיט אין ים, קומען שנעלערהייט אן צום פלאץ וואו זייער ווילן איז אנצוקומען ([[רלב"ג]])}}; זיין טאטע'ס נאמען '''חילון''' איז צוליב די ברכה פון [[משה]] צו זיין שבט {{ציטוטון|ושפוני טמוני חול}} ({{תנ"ך|דברים|לג|יט}}){{הערה|{{מדרש אגדה|במדבר|א|ט}}}}. | ||
אין [[אור החיים]] שטייט אן אנדערן הסבר: שבט זבולון האט זיך געקענט רופן '''אב''' כאטש וואס זיי האבן עוסק געווען אין עניני '''חולין''', וויבאלד זיי האבן געשטיצט די תורה פון יששכר מיט דעם געלט{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ז|כד|מפרש=אור החיים}}}}. | |||
==זעט אויך== | |||
* [[קרבנות הנשיאים]] | |||
== רעפערענצן == | |||
{{רעפערענצן}} | |||
{{ספר במדבר}} | |||
[[קאַטעגאָריע:נשיאי שבטי ישראל]] | |||
[[קאַטעגאָריע:דור המדבר: פערזאנען]] | |||
[[קאַטעגאָריע:פערזאנען אין ספר במדבר]] | |||
[[קאַטעגאָריע:שבט זבולון]] | |||
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | |||
[[קאַטעגאָריע:קרבנות הנשיאים]] | |||
[[he:נשיאי שבטי ישראל]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 17:38, 1 יאנואר 2024
| געבורט | מצרים |
|---|---|
| תקופה | יציאת מצרים, דור המדבר |
| בתנ"ך | במדבר א, ט; ב, ז; ז, כד; י, טז |
אֱלִיאָב בֶּן חֵלֹן איז געווען דער נשיא פון שבט זבולון, אין די צייט פון נאך יציאת מצרים.
לעבן און שאפן
ווי די אנדערע נשיאים, האט השי"ת באשטימט אליאב בן חילון צו ציילן זיין שבט ביים צווייטן ציילונג פון אידן אין מדבר. זיי ווערן דארט געשילדערט ווי ”קְרוּאֵי הָעֵדָה, נְשִׂיאֵי מַטּוֹת אֲבוֹתָם, רָאשֵׁי אַלְפֵי יִשְׂרָאֵל[1]”. זיי זענען אלע געווען הויפטן אין סנהדרין[2], וועלכע זענען גערופן געווארן צו יעדע חשוב'ע זאך ביי אידן[3].
לויט חז"ל זענען די נשיאים געווען די שוטרים וואס די מצריים האבן געשטעלט איבער אידן אין מצרים, וואס זיי זענען געשלאגן געווארן ווען אידן האבן נישט ערפילט זייער קוואטע[4]. טייל לערנען אז זיי זענען שוין געווען נשיאים איבער די עלטערן פונעם דור המדבר, נאך זייענדיג אין מצרים[5].
דורכאויס די וואנדערונגען אין מדבר האט אליאב געפירט זיין שבט דער דריטער, נאך נתנאל בן צוער, אונטער'ן "דגל מחנה יהודה"[6]. לויט ווי דערציילט אין מדרש, איז זיין פאן געווען געפארבט ווייס, און א שיף געצייכנט דערויף[7].
אין חז"ל ווערט געברענגט אז די נשיאים זענען געווען צווישן די צוויי הונדערט און פופציג מענטשן וועלכע האבן געברענגט קטורת ביים מחלוקת קורח ועדתו[8]. לויט דעם זענען זיי נפטר געווארן אין צווייטן יאר נאך יציאת מצרים, אין פייער וואס האט פארברענט די מקטירי הקטורת.
לויט איין מקור איז אליאב בן חילון - אינאיינעם מיט נתנאל בן צוער און אליצור בן שדיאור - געווען באזונדער אויסגעצייכנט אין גדלות התורה, מער ווי די אנדערע נשיאים[9].
קרבנות הנשיאים
אליאב בן חילון איז געווען דער דריטער אין די רייע צו מקריב זיין ביי די קרבנות הנשיאים. ער האט מקריב געווען זיין קרבן אום ג' ניסן אינעם צווייטן יאָר צו יציאת מצרים (ב'תמ"ט).
די סיבה וואס דערפאר האט ער מקריב געווען דער דריטער, און נאך בעפאר דער נשיא פון שבט ראובן וואס איז עלטער, איז צוליב וואס יששכר מיט זבולון זענען שותפים – זבולון טוט מסחר, און שטיצט דערמיט יששכר וואס זיצט און לערנט, דעריבער איז ער געווען גלייך נאך יששכר[10]. אנדערע ערקלערן אז ס'איז געגאנגען לויט'ן סדר פון די דגלים ביי די מסעות[11].
דער מדרש ערקלערט אז אויך די קרבנות פון אליאב האבן מרמז געווען קעגן שותפות אין תורה. צום ביישפיל: די 'קערה' איז מרמז צום ים, ווייל זבולון פלעגט ארויספארן איבער די ימ'ען צו טון אין מסחר, און קענען דערמיט שטיצן יששכר[10].
זיין נאמען
אין מדרש אגדה שטייט א הסבר צו זיין נאמען: זיין אייגענער נאמען אליאב איז צוליב די ברכה וואס זיין שבט איז געבענטשט געווארן דערמיט פון יעקב, ”זבולן לחוף ימים ישכון, והוא לחוף אניות” (בראשית מט, יג), אלי מיינט די רודער פון דער שיף וואס ווערט געמאכט פון די בוים 'אלון'[12], און אב על שם די שיף וואס ווערט אזוי אנגערופן[13]; זיין טאטע'ס נאמען חילון איז צוליב די ברכה פון משה צו זיין שבט ”ושפוני טמוני חול” (דברים לג, יט)[14].
אין אור החיים שטייט אן אנדערן הסבר: שבט זבולון האט זיך געקענט רופן אב כאטש וואס זיי האבן עוסק געווען אין עניני חולין, וויבאלד זיי האבן געשטיצט די תורה פון יששכר מיט דעם געלט[15].
זעט אויך
רעפערענצן
- ↑ במדבר א, טז
- ↑ מלבי"ם, במדבר א, טז
- ↑ רש"י, במדבר א, טז
- ↑ ספרי במדבר פיסקא מה, געברענגט אויך אין רש"י, במדבר ז, ב
- ↑ רבי יהונתן אייבשיץ, תפארת יהונתן, יאזעפאף תרל"ג
- ↑ במדבר י, טז
- ↑ במדבר רבה, פרשה ב', פסקה ז'
- ↑ במדבר רבה, פרשה י"ח, פסקה ג'; מדרש תנחומא באבער קרח ה. זעט אויך רש"י, במדבר טז, א
- ↑ תוספות השלם אויף במדבר ב, ו
- ↑ 10.0 10.1 במדבר רבה, פרשה י"ג, פסקה י"ז
- ↑ ילקוט שמעוני, פרשת נשא, רמז תשט"ו
- ↑ ווי עס שטייט (יחזקאל כז, ו) ”אלונים מבשן עשו משוטיך”.
- ↑ ווי עס שטייט (איוב ט, כו) ”חלפו עם אניות אבה”. 'אבה' איז דא פון לשון ווילן, ווייל די וואס פארן דערמיט אין ים, קומען שנעלערהייט אן צום פלאץ וואו זייער ווילן איז אנצוקומען (רלב"ג)
- ↑ מדרש אגדה (באבער) במדבר א, ט
- ↑ אור החיים, במדבר ז, כד