אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבקה"

'''רבקה אמנו''' ({{לינק צו אידיש יאר|2085}} – {{לינק צו אידיש יאר|2207}}), איז די צווייטע פון די [[פיר אמהות]] פון [[כלל ישראל]]; די ווייב און שוועסטערקינד פון [[יצחק]], מאמע פון [[יעקב]] און [[עשו]], טאכטער פון [[בתואל]], און שוועסטער פון [[לבן הארמי]]. זי איז באערדיגט געווארן אין [[מערת המכפלה]].

זי איז געווען די איינציגסטע פרוי פון [[יצחק]], און האט געבוירן [[יעקב]] און [[עשו]]. זי ווערט באצייכנט אין די תורה ווי א פרוי שיין אין איר אויסזען און אין אירע מעשים, זיך אויסצייכענעדיג אין חסד{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כד|טז}}; יח–יט; כה}}.

איר נאמען נעמט זיך פון "{{טערמין|עגל מרבק|געשטאפּטע קאלב (שמואל א' כח, כד)}}"{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כב|כג|מפרש=מדרש שכל טוב}}}}, וואס פארשער ערקלערן אז עס איז געווען אן אויסדרוק פאר שיינקייט אין יענעם קולטור{{הערה|ליאורה רביד, '''התנ"ך היה באמת''', תל אביב, ידיעות אחרונות, 2009, עמ' 149.}}. אנדערע שפעקולירן אז עס נעמט זיך פון א [[סעמיטישע שפראכן|סעמיטישע]] טערמין פאר ווייכקייט און בויגזאמקייט{{הערה|שמואל אפרים ליונשטם, "רבקה", האנציקלופדיה המקראית (באנד 7, עמ' 323), מוסד ביאליק, ירושלים; {{מטח|גשר מפעלים חינוכיים|רבקה|12676}}}}.

רבקה איז געבוירן געווארן אין [[חרן]]{{הערה|לויט רוב מקורות (ווי {{פרקי דרבי אליעזר|טז}}; {{ספר הישר|חיי שרה}}). לויט איין דעה איז איר היימשטאט געווען [[אור כשדים]] ({{תנ"ך|בראשית|כד|י|מפרש=רד"ק}}).}} אין יאר {{לינק צו אידיש יאר|2085}} אדער {{לינק צו אידיש יאר|2074}}{{הערה|זעט [[#כראנאלאגיע|כראנאלאגיע]]}} צו [[בתואל]], נאך איר ברודער [[לבן]]{{הערה|פענח רזא, בכור שור, און חזקוני אויף {{תנ"ך|בראשית|כה|כ}}}}. דער מדרש דערציילט אז ביים זיך צוריקקערן פון הר המוריה נאכ'ן [[עקידת יצחק]] האט אברהם געטראכט "וואלט מיין זון שוין געווען גע'שחט'ן וואלט ער געגאנגען אנע קינדער. איך וואלט אים געדארפט פארהייראטן א טאכטער פון ענר, אשכול אדער ממרא." באלד אים השי"ת געמאלדן אז איר בת זוג, רבקה, איז שוין געבוירן געווארן{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|נז|ג}}}}. דער פסוק קומט אויך באטאנען אז "וזרח השמש ובא השמש" – נאך איידער דער זון איז אונטערגעגאנגען מיט די פטירה פון שרה, האט עס שוין אויפגעשיינט מיטן געבורט פון רבקה{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|נח|ב}}}}.

יצחק איז פארעלטערט געווארן און שווער געקענט זען. פסח ביינאכט האט ער גערופן עשו און אים געבעטן צו פאנגען און צורישן עסן ווי ער גלייכט, און ער וועט אים דאן בענטשן איידער'ן שטארבן. רבקה, זייענדיג א נביאה{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|סז|ט}}}} און הערנדיג שטענדיג אלעס וואס יצחק רעדט{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כז|ה|ו|מפרש=אור החיים}}}}, האט איבערדערציילט יצחק'ס ווערטער פאר יעקב, און אים געזאגט: "בני הלילה הזה אוצרות טללים נפתחים בו, העליונים אומרין שירה, הלילה הזה עתידין בניך להגאל מיד שעבוד, הלילה הזה עתידין לומר שירה", און זי האט אים באפוילן צו ברענגען צוויי ציגן וואס יצחק האט איר אריינגעשריבן אין די כתובה אלס טעגליכע מתנה{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|סה|יד}}}}. זי האט זיי צוגעגרייט אזויווי יצחק האט ליב. נאך וואס יעקב האט אויסגעדרוקט זארג אז יצחק וועט אויפכאפן אז ער איז נישט עשו דורכ'ן טאפן זיינע הענט און ער קען נאך באקומען א קללה אנשטאט א ברכה, האט אים רבקה געזאגט אז זי נעמט אויף זיך די קללה, פונקט ווי גא־ט האט געשאלטן די ערד, אדם'ס מוטער, פאר אדם'ס זינד{{הערה|{{מדרש אגדה|בראשית|כז|יג}}}}. זי האט אנגעטון פאר יעקב עשו'ס קליידער, און ארויפגעלייגט דעם פעל פון די ציגן אויף זיינע הענט און האלז אז זיי זאלן זיין האריג ווי עשו'ס, און אים געשיקט מיט די גוטע שפייז און ברויט צו יצחק. יעקב האט זיך אנגעגעבן אלס עשו, אהינגעגעבן דאס עסן און געבעטן די ברכות. יצחק האט געגעסן און געטרינקען און געגעבן די ברכות פאר יעקב.

רבקה האט געטון דעם שפיל נישט נאר וויבאלד זי האט ליב געהאט יעקב מער ווי עשו, נאר אויך כדי צו אפהאלטן איר מאן פון מצדיק זיין א רשע{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|סה|ו}}}}, און כאטש וואס זי האט אנערקענט אז עשו איז דער גרויסער זון און יעקב דער קליינער{{תנ"ך|בראשית|כז|טו|מפרש=רמב"ן}}. עשו האט שפעטער גענומען חת'ישע ווייבער, וועלכע זענען נישט געפאָלן פאר יצחק און דערנאך אויך פאר רבקה, ווייל אין אנהייב איז זי נאך געווען צוגעוואוינט צו טינופת עבודה זרה פון איר טאטן'ס הויז{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|סה|ד}}}}.