4,450
רעדאגירונגען
ק
←רעפערענצן: תרי"ג מוסטער
(פון דער ייִדישער פאָלקס־ענציקלאָפּעדיע. החלפות (יי, וואו, וו, אידן, דרייסיג), צוגעלייגט אינטערשפראך לינק, צוגעלייגט דעסקריפציע, אינערליכע לינקס, פארברייטערט, הגהה, אויסשטעל) צייכן: רויע רעדאגירונג |
ק (←רעפערענצן: תרי"ג מוסטער) |
||
| (3 מיטלסטע ווערסיעס פון איין אנדער באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|טרויער נאך א קרוב וואס איז געשטארבן}} | {{דעסקריפציע|טרויער נאך א קרוב וואס איז געשטארבן}} | ||
{{מצוה אינפאקעסטל | |||
| עשה/לאו = עשה | |||
| מצווים = אלע אידן | |||
| תקופה = אלעמאל | |||
| מקום = איבעראל | |||
| ספר המצוות = לז | |||
| ספר החינוך = רסד | |||
| סמ"ק = צז | |||
| מקרא = {{תנ"ך|ויקרא|י|יט}}; {{תנ"ך|ויקרא|כא|ב|ג}} | |||
| משנה תורה = {{רמב"ם|אבל|א}} | |||
| שולחן ערוך = {{שולחן ערוך|יורה דעה|שמ|אן=נאמען}} | |||
| ספרות הלכתית נוספת = ספר "גשר החיים" (טוקצינסקי), ספר פני ברוך (גאלדבערג) | |||
}} | |||
[[טעקע:Kaddisch in Jerusalem zum Totengedenken am Grabe (jitkale harba).jpg|ממוזער|אבלים זאגן [[קדיש]] אין [[אידישע בית עולם פון הר הזיתים]]]] | |||
'''אֲבֵלוּת''' איז דער חיוב צו טרויערן נאך א נאנטן קרוב וואס איז [[טויט|געשטארבן]]. דער וואס טרויערט נאך א נאנטן נפטר ווערט אנגערופן אן '''אבל'''. | '''אֲבֵלוּת''' איז דער חיוב צו טרויערן נאך א נאנטן קרוב וואס איז [[טויט|געשטארבן]]. דער וואס טרויערט נאך א נאנטן נפטר ווערט אנגערופן אן '''אבל'''. | ||
דער חיוב איז צו טרויערן נאך איינער פון די "שבעה קרובים": טאטע, מאמע, מאן/פרוי, ברודער, שוועסטער, זון, טאכטער. די אבילות גייט אן פון די [[קבורה]] ביז [[שבעה|זיבן טעג]] דערויף, נאכפאלגנדיג די [[אנינות]] וואס גייט אן איידער דער מת ווערט באערדיגט. | דער חיוב איז צו טרויערן נאך איינער פון די "שבעה קרובים": טאטע, מאמע, מאן/פרוי, ברודער, שוועסטער, זון, טאכטער. די אבילות גייט אן פון די [[קבורה]] ביז [[שבעה|זיבן טעג]] דערויף, נאכפאלגנדיג די [[אנינות]] וואס גייט אן איידער דער מת ווערט באערדיגט. | ||
מן התורה איז דער חיוב - לויט פיל פוסקים - נאר איין טאג; [[משה רבינו]] האט מתקן געווען אז מען זאל אנהאלטן די אבילות זיבן טעג, אין פאראלעל צו די [[שבע ברכות|שבעת ימי המשתה]]{{הערה|{{רמב"ם|אבל|א|א}}}}. פארשידענע מנהגים זענען איינגעפירט, וואס טייל פון זיי זענען הלכות וואס חז"ל האבן באשטימט. | |||
==אבילות אין תנ"ך== | ==אבילות אין תנ"ך== | ||
| שורה 12: | שורה 28: | ||
==מנהגים און הלכות== | ==מנהגים און הלכות== | ||
{{להשלים|מיט דגש אויף הלכות בעפאר מנהגים}} | |||
היינט איז דער מנהג אבילות, אז אן אבל זיצט אויף א נידריג בענקל, טראגט נישט די שיך און גייט נישט ארויס פון שטוב די זיבן טעג, וואס ווערט אנגערופן "זיצן שבעה". אין דער צייט פון שבעה [[לערנט]] דער אבל נאר טרויעריגע [[ספרים]], ווי [[ספר איוב]], מדרש איכה וכדומה. אין די שלושים איז דער טרויער קלענער, און די איבעריגע עלף חדשים פון יאר איז עס נאך קלענער, דער הויפט-צייכן פון אבילות אין משך פון לערך א יאר, און אויך אין די ווייטערדיגע יארן יעדן [[יארצייט]], איז דאס זאגן [[קדיש]]. | היינט איז דער מנהג אבילות, אז אן אבל זיצט אויף א נידריג בענקל, טראגט נישט די שיך און גייט נישט ארויס פון שטוב די זיבן טעג, וואס ווערט אנגערופן "זיצן שבעה". אין דער צייט פון שבעה [[לערנט]] דער אבל נאר טרויעריגע [[ספרים]], ווי [[ספר איוב]], מדרש איכה וכדומה. אין די שלושים איז דער טרויער קלענער, און די איבעריגע עלף חדשים פון יאר איז עס נאך קלענער, דער הויפט-צייכן פון אבילות אין משך פון לערך א יאר, און אויך אין די ווייטערדיגע יארן יעדן [[יארצייט]], איז דאס זאגן [[קדיש]]. | ||
| שורה 20: | שורה 37: | ||
===ניחום אבלים=== | ===ניחום אבלים=== | ||
{{הויפט ארטיקל|ניחום אבלים}} | {{הויפט ארטיקל|ניחום אבלים}} | ||
איינער פון די מנהגים וואס איז אנגענומען פון די אלטע צייטן, איז "[[ניחום אבלים|מנחם אבל-זיין]]", טרייסטן דעם אבל. אין דער גמרא{{הערה|{{בבלי|כתובות|ח|ב}}}} ווערט געזאגט, אז ביים מנחם-אבל זיין פלעגט מען איינארדענען פאר די אבלים א [[סעודה]] (וואס האט געהייסן די "סעודת הבראה") און מען פלעגט טרינקען [[וויין]]. עס איז אנגענומען, אז אין די ערשטע דריי טעג זאל מען נישט גיין מנחם-אבל-זיין, ווייל דעמאלט איז דער אבל אין א צו שטארקן טרויער, און מען קען אים נאך נישט זאגן קיין טרייסט-ווערטער{{מקור}}. | איינער פון די מנהגים וואס איז אנגענומען פון די אלטע צייטן און ווערט פאררעכנט אלס א מצוה, איז "[[ניחום אבלים|מנחם אבל-זיין]]", טרייסטן דעם אבל. אין דער גמרא{{הערה|{{בבלי|כתובות|ח|ב}}}} ווערט געזאגט, אז ביים מנחם-אבל זיין פלעגט מען איינארדענען פאר די אבלים א [[סעודה]] (וואס האט געהייסן די "סעודת הבראה") און מען פלעגט טרינקען [[וויין]]. עס איז אנגענומען, אז אין די ערשטע דריי טעג זאל מען נישט גיין מנחם-אבל-זיין, ווייל דעמאלט איז דער אבל אין א צו שטארקן טרויער, און מען קען אים נאך נישט זאגן קיין טרייסט-ווערטער{{מקור}}. | ||
==טעם פון אבילות== | |||
{{להשלים}} | |||
==זעט אויך== | ==זעט אויך== | ||
| שורה 29: | שורה 49: | ||
* [[קדיש]] | * [[קדיש]] | ||
* [[יארצייט]] | * [[יארצייט]] | ||
==צו ליינען מער== | |||
* '''[[קיצור שלחן ערוך]]''', סימן קצה-רכא | |||
* [[יקותיאל יהודה גרינוואלד]], '''כל בו על אבלות''' | |||
* {{היברובוקס|רבי חיים בנימין גאלדבערג|פני ברוך|47632|ירושלים תשמ"ו|סופיקס=יא}} | |||
* רבי יחיאל מיכל טוקצינסקי, '''גשר החיים''', [https://www.hebrewbooks.org/31174 חלק א], [https://www.hebrewbooks.org/31172 חלק ב], [https://www.hebrewbooks.org/31173 חלק ג]. | |||
==דרויסנדיגע לינקס== | |||
* {{מיקרופדיה|אבלות}} | |||
* {{ויקישיבה|אבלות ואנינות}} (באזירט אויף אנציקלופדיה הלכתית רפואית) | |||
* מאמרים איבער [http://asif.co.il/?page_id=5614 אבלות], אויף "אסיף" וועבזייטל | |||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||
{{תרי"ג מצוות}} | |||
{{הבהרה הלכתית}} | |||
{{קרד/פאלקס-ענצ}} | {{קרד/פאלקס-ענצ}} | ||
[[קאַטעגאָריע:מצוות און מנהגים]] | [[קאַטעגאָריע:מצוות און מנהגים]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אבלות אין אידישקייט]] | |||
[[קאַטעגאָריע:אנטראפאלאגיע]] | |||
[[קאַטעגאָריע:פרשת שמיני]] | |||
[[קאַטעגאָריע:פרשת אמור]] | |||
[[he:אבלות]] | [[he:אבלות]] | ||