אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אלעזר הכהן"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
ק (צמא לדעת האט אריבערגעפירט בלאט באַניצער:האט'ס אמונה/אלעזר הכהן צו אלעזר הכהן אן לאזן א ווייטערפירונג)
אין תקציר עריכה
 
(17 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{אנפירער
{{דעסקריפציע|דריטער זון פון אהרן הכהן, צווייטער כהן גדול (–ב'תקט"ז)}}
| אידישע געבורט דאטום =
{{באאמטער
| אידישע טויט דאטום = {{לינק צו אידיש יאר|2517}}
| אידישע דאטום געשטארבן = {{לינק צו אידיש יאר|2516}}
| געבורט ארט = [[מצרים]]
| געבורט ארט = [[מצרים]]
| טויט ארט = [[ארץ ישראל]]
| פטירה ארט = [[ארץ ישראל]]
| מדינה = מצרים, ארץ ישראל
| מדינה = מצרים, ארץ ישראל
| קבורה ארט = {{קישור שפה|עברית|קבר אלעזר בן אהרן הכהן|קבר אלעזר בן אהרן הכהן}}
| באגרעבעניש = קבר אלעזר בן אהרן הכהן, עוורתא{{ש}}{{coord|32.162226|N|35.286887|E|type:landmark|display=inline|טיפ=primary}}
| תואר = אלעזר כהן גדול
| טיטל = אלעזר כהן גדול
| כינוי = אלעזר בן אהרן
| צונאמען = אלעזר בן אהרן
| תפקיד1 = {{תפקיד מנהיג
| פאזיציע נאמען = [[כהן גדול]]
| נומער = צווייטער
| פארגייער = [[אהרן הכהן]]
| נאכפאלגער = [[פינחס|פינחס בן אלעזר]]
| אויבערהאר = [[משה רבינו]], [[יהושע בן נון]]
| אויבערהאר פאזיציע = אונטער
}}
| פאטער = [[אהרן הכהן|אהרן בן עמרם]]
| פאטער = [[אהרן הכהן|אהרן בן עמרם]]
| מוטער = [[אלישבע בת עמינדב]]
| מוטער = [[אלישבע בת עמינדב]]
| אפשטאמלינגען = [[פינחס]]
| קינדער = [[פינחס]]
| תפקיד1 = {{תפקיד מנהיג
| שם התפקיד = [[כהן גדול]]
| למניין = 2
| הקודם בתפקיד =[[אהרן הכהן]]
| הבא בתפקיד = [[פינחס|פינחס בן אלעזר]]
| שם תפקיד מעל = אונטער
| שם בעל תפקיד מעל = [[משה רבינו]], [[יהושע בן נון]]}}
}}
}}
'''אֶלְעָזָר הכהן''' איז געווען דער דריטער זון פון [[אהרן הכהן]] און פלומעניק פון [[משה רבינו]]. ער האט געדינט אלס דער צווייטער [[כהן גדול]], נאך זיין פאטער'ס פטירה.  
'''אֶלְעָזָר הכהן''' איז געווען דער דריטער זון פון [[אהרן הכהן]] און פלומעניק פון [[משה רבינו]]. ער האט געדינט דער צווייטער אלס  [[כהן גדול]], נאך זיין פאטער'ס פטירה. ער איז אויך געווען דער "נשיא נשיאי הלוי", דער הויפט פאראנטווארטליכער אויף די "שומרי משמרת הקודש"{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ג|לב}}}} און אויף די כלים פונעם [[משכן]] ביים אריבערפירן דעם משכן פון איין פלאץ צום אנדערן, און מיט דעם איז ער געווען דער ערשטער [[אמרכל]]{{הערה|{{ירושלמי|שבת|י|ג}}.}}.


אלעזר איז אויך געווען דער "נשיא נשיאי הלוי"{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ג|לב}}}}. ער איז אויך געווען דער הויפט פאראנטווארטליכער אויף די "שומרי משמרת הקודש" און אויף די כלים פון [[משכן]] ביים אריבערפירן דעם משכן פון איין פלאץ צום אנדערן, און מיט דעם איז ער געווען דער ערשטער [[אמרכל]]{{הערה|{{ירושלמי|שבת|י|ג}}.}}.
== לעבן ==
אלעזר איז דער זון פון אהרן און [[אלישבע בת עמינדב]], א שוועסטער פון [[נחשון בן עמינדב|נחשון]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ו|כג}}}}. איבער דעם יאר פון זיין געבורט זענען פארהאן עטליכע דעות; לויט'ן מדרש פאר {{לינק צו אידיש יאר|2419}}, און לויט'ן [[זוהר]] נאך {{לינק צו אידיש יאר|2429}}{{ביאור|לויט דער [[מדרש]] איז ער געווען דרייסיג יאר אדער מער בשעת די גזירה פון די [[מרגלים]]{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|ג|ז}}}}; לויט דעם איז ער געבוירן נישט שפעטער ווי {{לינק צו אידיש יאר|2419}}. לויט דער [[זוהר]] איז ער געווען ווייניגער ווי צוואנציג יאר אין יענע צייט{{הערה|{{זוהר|אחרי מות}}; זעט מגלה עמוקות, פרשת ואתחנן אופן צ'.}}; וואס לויט דעם איז ער געבוירן שפעטער ווי {{לינק צו אידיש יאר|2429}}.}}. לויט איין מקור, איז ער געווען א [[צווילינג]] מיט זיין יונגערער ברודער [[איתמר הכהן|איתמר]]{{הערה|{{היברובוקס|רבי מאיר טענענבוים|אמרי מאיר|37083|דרוש כ"ט|page=121}}, בשם בעל נהרי אפרסמון}}.


== לעבן און שאפן ==
לויט איין מיינונג אין חז"ל איז ער געווען אן איידעם ביי [[יתרו]] און שוואגער פון משה רבינו{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ו|כה}}. זעט אין {{בבלי|סנהדרין|פב|ב|מפרש=רש"י|ד"ה=אבי אמו}}}}, און לויט אַן אַנדער מיינונג, איז ער געווען אַן איידעם ביי אפשטאמיגע פון יתרו וואָס האבן אויך געשטאמט פון [[יוסף]]{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|קי|א}}}}. אנדערע מפרשים טייטשן אז ער האט חתונה געהאט מיט א טאכטער פון פוטיאל, וועלכער איז געווען א באקאנטער איד אין זיין דור{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ו|כה|מפרש=ראב"ע}}; {{תנ"ך|שמות|ו|כג|מפרש=רמב"ן}}, אין צווייטן פשט}}.
אלעזר איז געווען א קינד פון אהרן מיט [[אלישבע בת עמינדב]], א שוועסטער פון [[נחשון בן עמינדב|נחשון]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ו|כג}}}}. איבער דעם יאר פון זיין געבורט זענען פארהאן עטליכע דעות{{ביאור|לויט דער [[מדרש]] איז ער געווען דרייסיג יאר אדער מער בשעת די גזירה פון די [[מרגלים]]{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|ג|ז}}}}; לויט דעם איז ער געבוירן נישט שפעטער ווי {{לינק צו אידיש יאר|2420}}. לויט דער [[זוהר]] איז ער געווען ווייניגער ווי צוואנציג יאר אין יענע צייט{{הערה|{{זוהר|אחרי מות}}; זעט מגלה עמוקות, פרשת ואתחנן אופן צ'.}}; וואס לויט דעם איז ער געבוירן שפעטער ווי {{לינק צו אידיש יאר|2430}}.}}. לויט איין מקור, איז ער געווען א [[צווילינג]] מיט זיין יונגערער ברודער [[איתמר הכהן|איתמר]]{{הערה|אמרי מאיר דרוש כ"ט, בשם בעל נהרי אפרסמון}}.
 
לויט איין מיינונג אין חז"ל איז ער געווען אן איידעם ביי [[יתרו]] און שוואגער פון משה רבינו{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ו|כה}}. זעט אין {{בבלי|סנהדרין|פב|ב|מפרש=רש"י|ד"ה=אבי אמו}}}}, און לויט אַן אַנדער מיינונג, איז ער געווען אַן איידעם ביי אפשטאמיגע פון יתרו וואָס האבן אויך געשטאמט פון [[יוסף]]{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|קי|א|ללא=שם}}}}. אנדערע מפרשים טייטשן אז ער האט חתונה געהאט מיט א טאכטער פון פוטיאל, וועלכער איז געווען א באקאנטער איד אין זיין דור{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ו|כה|מפרש=ראב"ע}}; {{תנ"ך|שמות|ו|כג|מפרש=רמב"ן}}, אין צווייטן פשט}}.


זיינע צוויי עלטערע ברידער זענען געווען [[נדב און אביהוא]], וועלכע זענען ארויפגערופן געווארן צום [[הר סיני]] ארום די טעג פון [[מעמד הר סיני|מתן תורה]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כד|א}}. זעט דארט אין די מפרשים אז דאס איז געווען אין די [[שלשת ימי הגבלה]] (רש"י), אדער אין טאג פון מתן תורה נאך דעם מעמד הר סיני (ראב"ע)}}. לויט [[רבי יצחק אברבנאל]] איז אויך אלעזר ארויפגערופן געווארן צוזאמען מיט זיין יונגערער ברודער איתמר, אין כלל פון די זיבעציג [[זקנים]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כד|מפרש=אברבנאל}}. [[רבי יעקב בן אשר|דער בעל הטורים]] שרייבט דארט אבער אז אלעזר און איתמר זענען נישט ארויפגעקומען}}. אלעזר ווערט דערמאנט צווישן די צען צדיקים וואס משה רבינו האט אויסגערעכנט, צו בעטן אז השי"ת זאל מוחל זיין דעם [[חטא העגל]] אין זייער זכות{{הערה|{{מדרש רבה|שמות|מד|ו}}}}.
זיינע צוויי עלטערע ברידער זענען געווען [[נדב און אביהוא]], וועלכע זענען ארויפגערופן געווארן צום [[הר סיני]] ארום די טעג פון [[מעמד הר סיני|מתן תורה]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כד|א}}. זעט דארט אין די מפרשים אז דאס איז געווען אין די [[שלשת ימי הגבלה]] (רש"י), אדער אין טאג פון מתן תורה נאך דעם מעמד הר סיני (ראב"ע)}}. לויט [[רבי יצחק אברבנאל]] איז אויך אלעזר ארויפגערופן געווארן צוזאמען מיט זיין יונגערער ברודער איתמר, אין כלל פון די זיבעציג [[זקנים]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כד|מפרש=אברבנאל}}. [[רבי יעקב בן אשר|דער בעל הטורים]] שרייבט דארט אבער אז אלעזר און איתמר זענען נישט ארויפגעקומען}}. אלעזר ווערט דערמאנט צווישן די צען צדיקים וואס משה רבינו האט אויסגערעכנט, צו בעטן אז השי"ת זאל מוחל זיין דעם [[חטא העגל]] אין זייער זכות{{הערה|{{מדרש רבה|שמות|מד|ו}}}}.
שורה 32: שורה 31:
זיינע צוויי עלטערע ברידער זענען אומגעקומען אין טאג פון [[חנוכת המשכן]], "בהקריבם אש זרה לפני ה'"{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ג|ד}}}}, דאן איז געבליבן מיט אים נאר זיין יונגערער ברודער איתמר וואס האט געדינט אלס [[כהן]]. אלעזר האט געמאכט די ערשטע [[פרה אדומה]] אין מדבר{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|יט|א|ד}}}}. ווען זיי האבן געלערנט תורה פון משה רבינו, איז אלעזר געזעסן רעכטס פון משה און איתמר לינקס פון אהרן{{הערה|{{בבלי|עירובין|נד|ב}}}}.
זיינע צוויי עלטערע ברידער זענען אומגעקומען אין טאג פון [[חנוכת המשכן]], "בהקריבם אש זרה לפני ה'"{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ג|ד}}}}, דאן איז געבליבן מיט אים נאר זיין יונגערער ברודער איתמר וואס האט געדינט אלס [[כהן]]. אלעזר האט געמאכט די ערשטע [[פרה אדומה]] אין מדבר{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|יט|א|ד}}}}. ווען זיי האבן געלערנט תורה פון משה רבינו, איז אלעזר געזעסן רעכטס פון משה און איתמר לינקס פון אהרן{{הערה|{{בבלי|עירובין|נד|ב}}}}.


ווען זיין פאטער איז נפטר געווארן, איז אלעזר געווארן אויפגענומען אלס כהן גדול אויף זיין ארט{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כ|כה|כח}}}}. ער ווערט פון דאן דערמאנט אין עטליכע וויכטיגע פאסירונגען: ביים ציילן די אידן צוזאמען מיט משה{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כו|א}}}}; ביי די פראגע פון די [[בנות צלפחד]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כז|ב}}}}; און ביי [[מלחמת מדין]], וואו עס ווערט אויך איבערגעגעבן דורך אים "חוקת התורה" פאר אידן{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|לא}}}}.
ווען זיין פאטער איז נפטר געווארן, איז אלעזר געווארן אויפגענומען אלס כהן גדול אויף זיין ארט{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כ|כה|כח}}}}. ער ווערט פון דאן דערמאנט אין עטליכע וויכטיגע פאסירונגען: ביים ציילן די אידן צוזאמען מיט משה{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כו|א}}}}; ביי די פראגע פון די [[בנות צלפחד]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כז|ב}}}}; און ביי [[מלחמת מדין]], וואו עס ווערט אויך איבערגעגעבן דורך אים "חוקת התורה" פאר אידן{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|לא|כא}}}}.


אלעזר איז געווען אין שפיץ פון די געשטעלטע איינצוטיילן [[ארץ ישראל]] אין די צייטן פון [[יהושע בן נון]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|לב|כח}}; {{תנ"ך|יהושע|יד|א}}}}.
אלעזר איז געווען אין שפיץ פון די געשטעלטע איינצוטיילן [[ארץ ישראל]] אין די צייטן פון [[יהושע בן נון]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|לב|כח}}; {{תנ"ך|יהושע|יד|א}}}}.


אלעזר איז נפטר געווארן אין זעלבן יאר ווי יהושע בן נון{{הערה|סדר הדורות שנת ב"א תקט"ז}}, {{לינק צו אידיש יאר|2517}}{{לבריאה}}, נאך וואס ער האט געשריבן די לעצטע פסוקים אין [[ספר יהושע]]{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|טו|א}}}}. זיין זון [[פינחס]] האט אים איבער גענומען אין די ראלע פון [[כהן גדול]].
אלעזר איז נפטר געווארן אין זעלבן יאר ווי יהושע בן נון{{הערה|סדר הדורות שנת ב"א תקט"ז}}, {{לינק צו אידיש יאר|2516}}{{ביאור|לויט'ן ציילונג באניצט אין סדר הדורות און אין אנדערע ספרים אויף אידישע כראנאלאגיע, וועלכע הייבן אן פון טאג ווען [[אדם הראשון]] איז באשאפן געווארן, אין צווייטן יאר לבריאת העולם (דער ערשטער יאר לבריאת העולם, גערופן "שנת תוהו", האט אנטהאלטן בלויז פינף טעג). לויט די רעכענונג וואס איז היינט אנגענומען (אין וועלכע דער יעצטיגער יאר איז {{תאריך עברי נוכחי|xhxjY}}), וואס הייבט זיך אן פון ערשטן טאג צום [[בריאת העולם]], דארף מען צולייגן איין יאר צום חשבון. {{ש}}אויב די יארן אין די תורה רעכענען זיך ווען זיי זענען געענדיגט, און נישט ווען זיי הייבן זיך אן, דארף מען מעגליך צולייגן נאך א יאר צום חשבון. איבער דעם ספק, זעט: {{היברובוקס|[[רבי אברהם ישעיהו קארעליץ]]|חזון איש|14336|אורח חיים, סימן ק"מ, ס"ק ג'|page=465}}.}}, נאך וואס ער האט געשריבן די לעצטע פסוקים אין [[ספר יהושע]]{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|טו|א}}}}, און זיין זון [[פינחס]] האט אים איבער גענומען אין די ראלע פון [[כהן גדול]]. די כהונה גדולה איז געבליבן ביי די אפשטאמיגע פון אלעזר, ביז צו די צייטן פון [[עלי הכהן]] וועלכער האט געשטאמט פון איתמר{{הערה|{{תנ"ך|שמואל א|ב|ל|מפרש=רש"י}}}}, און איז צוריקגעקומען אין די צייטן פון [[צדוק]], ווען [[אביתר]] איז פארטריבן געווארן דורך [[שלמה המלך]]{{הערה|זעט: {{תנ"ך|שמואל א|ב|ל|לו}}; {{תנ"ך|מלכים א|ב|כו|כז}}}}. אויך [[עזרא הסופר]] האט געשטאמט פון אלעזר{{הערה|{{תנ"ך|עזרא|א|ה}}}}. פון די 24 [[משמרות כהונה]], זענען זעכצן געווען פון די בני אלעזר און בלויז אכט פון די בני איתמר{{הערה|{{תנ"ך|דברי הימים א|כד|ג|ו}}}}.
 
די כהונה גדולה איז געבליבן ביי די אפשטאמיגע פון אלעזר, ביז צו די צייטן פון [[עלי הכהן]] וועלכער האט געשטאמט פון איתמר{{הערה|{{תנ"ך|שמואל א|ב|ל|מפרש=רש"י}}}}. עס איז צוריקגעקומען אין די צייטן פון [[צדוק]], ווען [[אביתר]] איז פארטריבן געווארן דורך [[שלמה המלך]]{{הערה|זעט: {{תנ"ך|שמואל א|ב|ל|לו}}; {{תנ"ך|מלכים א|ב|כו|כז}}}}. אויך [[עזרא הסופר]] האט געשטאמט פון אלעזר{{הערה|{{תנ"ך|עזרא|א|ה}}}}.
 
פון די 24 [[משמרות כהונה]], זענען זעכצן געווען פון די בני אלעזר און בלויז אכט פון די בני איתמר{{הערה|{{תנ"ך|דברי הימים א|כד|ג|ו}}}}.


==קבר אלעזר==
==קבר אלעזר==
{{ערך מורחב|קבר אלעזר בן אהרן הכהן}}
{{ערך מורחב|קבר אלעזר בן אהרן הכהן}}
לויט געוויסע אידישע, און להבדיל [[שומרונים|שומרונ]]'ישע און אראבישע מסורות, איז אלעזר באערדיגט געווארן אין [[גבעת פינחס]] וואס איז אין [[עוורתא]], פון דרום-מזרח צו [[שכם]]. די ערשטער עדות איבער דעם פלאץ, איז איבערגעגעבן געווארן דורך [[רבי יעקב השליח]] (א תלמיד פון [[רבי יחיאל פון פאריז]]) וואס האט באזוכט דארט ארום די יאר טויזנט לויט די [[ציווילע רעכענונג]]:
אין [[ספר יהושע]] שטייט אז אלעזר איז באערדיגט געווארן אין [[גבעת פינחס]], דאס בערגל פון פינחס זיין זון אין הר אפרים{{הערה|{{תנ"ך|יהושע|כד|לג}}}} לויט געוויסע אידישע, און להבדיל [[שומרונים|שומרונ]]'ישע און אראבישע מסורות, איז דאס אין [[עוורתא]], פון דרום-מזרח צו [[שכם]]. די ערשטער עדות איבער דעם פלאץ, איז איבערגעגעבן געווארן דורך [[רבי יעקב השליח]] (א תלמיד פון [[רבי יחיאל פון פאריז]]) וואס האט באזוכט דארט אין אנפאנג [[אלף הששי]]: "וכפר עוורתא לשמאל העולה לירושלים… הוא קבר אלעזר בן אהרן הכהן והוא בנין מפואר מאוד."{{הערה|[http://www.myesha.org.il/?CategoryID=162&ArticleID=2028 הילולת אלעזר ואיתמר בני אהרן], אויף יש"ע זייטל}}
{{ציטוט|מרכאות=כן|תוכן=וכפר עוורתא לשמאל העולה לירושלים... הוא קבר אלעזר בן אהרן הכהן והוא בנין מפואר מאוד.."|מקור=[http://www.myesha.org.il/?CategoryID=162&ArticleID=2028 הילולת אלעזר ואיתמר בני אהרן], אויף יש"ע זייטל}}
 
טויזנטער גייען ארויף אהין אין [[א' אב]]{{מקור}}, צום [[יארצייט]] פון זיין טאטן אהרן הכהן. אין דעם טאָג טוען פילע מיליטערישע קרעפטן באַוואכן דעם אָרט. די "אגודת יסוד עולם" ארגאניזאציע, וואס פירט אן מיט די באזוכן{{הערה|1=אפרים מורנו, [http://www.inn.co.il/News/News.aspx/232696 הילולת "שבעים הזקנים" בעוורתא], בשבע, 31 יאנואר 2012}}, נעמט אויף זיך אויך די מיה אויסצומעקן די פיינטליכע אויפשריפטן וואס ווערן געשריבן אויף דער [[מצבה]] דורכאויס דעם יאר.


אין [[כ' אב]] [[ה'תשע"א]] איז דער קבר וואנדאליזירט געווארן מיט אראבישע [[גראפיטי]] און א צייכענונג פון א ראקעט ארויסשיסער{{מקור}}.
פילע גייען ארויף אהין אין [[א' אב]], צום [[יארצייט]] פון זיין טאטן אהרן הכהן{{הערה|{{ערוץ7|אורנית עצר|מאות עלו לקבר אלעזר הכהן בכפר עוורתא|241367|יולי 20, 2012}}}}, און מיליטערישע קרעפטן טוען דאן באַוואכן דעם אָרט{{הערה|{{ערוץ7|אפרים מורנו|הילולת "שבעים הזקנים" בעוורתא|232696|יאנואר 31, 2012}}}}.


אין [[אדר]] [[ה'תשע"ב]] איז דער קבר ווידעראמאל וואנדאליזירט געווארן מיט אויפשריפטן וואס האבן באלויבט די רוצחים פון די איתמר אטאקע {{העב|רצח בני משפחת פוגל באיתמר}} וואו די פויגל פאמיליע איז אומגעקומען{{הערה| יתד נאמן, כ' שבת תשע"ב, י. סבר}}{{הערה|{{mako|חדשות 2|הושחת קבר אלעזר הכהן בשומרון|68eab5b07995331017|news-military/security|31 אקטאבער 2011}}}}.
דער קבר איז עטליכע מאל במשך די יארן וואנדאליזירט געווארן מיט'ן אונטערצינדן און אראבישע [[גראפיטי]]{{הערה|נח זבולוני, [https://ranaz.co.il/articles/article3664_19920522.asp חולל קבר אלעזר בן-אהרן - הכהן הגדול הראשון של בני ישראל], דבר, מאי 22, 1992}}{{הערה|{{mako|חדשות 2|הושחת קבר אלעזר הכהן בשומרון|68eab5b07995331017|news-military/security|31 אקטאבער 2011}}}}{{הערה|{{קישור כללי|אדרעס=https://www.kolhazman.co.il/87363|קעפל=חולל קבר אלעזר בן אהרן הכהן בעווארתא|זייטל=כל הזמן|דאטום=יאנואר 23, 2016}}}}. אין [[אדר]] [[ה'תשע"ב]] איז דער קבר צוויי מאל נאכאנאנד וואנדאליזירט געווארן מיט אויפשריפטן וואס האבן געלויבט די רוצחים פון די איתמר אטאקע {{העב|רצח בני משפחת פוגל באיתמר}} וואו די פויגל פאמיליע איז אומגעקומען{{הערה|{{JDN|אלי בן דוד|המתפללים נכנסו לעוורתא והזדעזעו: הלל ושבח לרוצח משפחת פוגל|36430|פעברואר 1, 2012}}}}{{הערה|{{ערוץ7|שלמה פיוטרקובסקי|כתובות נאצה רוססו על קבר אלעזר בן אהרון|233366|פעברואר 12, 2012}}}}.


==זעט אויך==
==זעט אויך==
שורה 57: שורה 49:


==צו ליינען מער==
==צו ליינען מער==
* הרב [[ישראל דנדרוביץ]], '''בני אהרן הנותרים''', אין: קובץ '''פעמי יעקב''', גיליון סה-סו, כסלו תשס"ח, זייטן: קה - קי.
* {{אוצר החכמה|ישראל דנדרוביץ|קובץ פעמי יעקב|62787|כסלו תשס"ח, זייטן קה-קי|page=104|כותרת=בני אהרן הנותרים|כרך=סה-סו|סופיקס=יא}}


== נאטיצן ==
== נאטיצן ==
שורה 73: שורה 65:
[[קאַטעגאָריע:פערזאנען אין ספר במדבר]]
[[קאַטעגאָריע:פערזאנען אין ספר במדבר]]
[[קאַטעגאָריע:כהנים וואס האבן פארברענט א פרה אדומה]]
[[קאַטעגאָריע:כהנים וואס האבן פארברענט א פרה אדומה]]
{{דרעפט}}
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]
[[HE:אלעזר הכהן]]
[[HE:אלעזר הכהן]]

יעצטיגע רעוויזיע זינט 11:06, 5 אויגוסט 2024

אלעזר הכהן
געבורט מצרים
פטירה ארץ ישראל
מדינה מצרים, ארץ ישראל
באגרעבעניש ארט קבר אלעזר בן אהרן הכהן, עוורתא
32°09′44″N 35°17′13″E / 32.162226°N 35.286887°E / 32.162226; 35.286887 מאפעס, בילדער פון דער הייעך און נאך אינפארמאציע אויף דעם ארט
פאטער אהרן בן עמרם
מוטער אלישבע בת עמינדב
קינדער פינחס
צווייטער כהן גדול
אונטער משה רבינו, יהושע בן נון

אֶלְעָזָר הכהן איז געווען דער דריטער זון פון אהרן הכהן און פלומעניק פון משה רבינו. ער האט געדינט דער צווייטער אלס כהן גדול, נאך זיין פאטער'ס פטירה. ער איז אויך געווען דער "נשיא נשיאי הלוי", דער הויפט פאראנטווארטליכער אויף די "שומרי משמרת הקודש"[1] און אויף די כלים פונעם משכן ביים אריבערפירן דעם משכן פון איין פלאץ צום אנדערן, און מיט דעם איז ער געווען דער ערשטער אמרכל[2].

לעבן

אלעזר איז דער זון פון אהרן און אלישבע בת עמינדב, א שוועסטער פון נחשון[3]. איבער דעם יאר פון זיין געבורט זענען פארהאן עטליכע דעות; לויט'ן מדרש פאר ב'תי"ט, און לויט'ן זוהר נאך ב'תכ"ט[א]. לויט איין מקור, איז ער געווען א צווילינג מיט זיין יונגערער ברודער איתמר[6].

לויט איין מיינונג אין חז"ל איז ער געווען אן איידעם ביי יתרו און שוואגער פון משה רבינו[7], און לויט אַן אַנדער מיינונג, איז ער געווען אַן איידעם ביי אפשטאמיגע פון יתרו וואָס האבן אויך געשטאמט פון יוסף[8]. אנדערע מפרשים טייטשן אז ער האט חתונה געהאט מיט א טאכטער פון פוטיאל, וועלכער איז געווען א באקאנטער איד אין זיין דור[9].

זיינע צוויי עלטערע ברידער זענען געווען נדב און אביהוא, וועלכע זענען ארויפגערופן געווארן צום הר סיני ארום די טעג פון מתן תורה[10]. לויט רבי יצחק אברבנאל איז אויך אלעזר ארויפגערופן געווארן צוזאמען מיט זיין יונגערער ברודער איתמר, אין כלל פון די זיבעציג זקנים[11]. אלעזר ווערט דערמאנט צווישן די צען צדיקים וואס משה רבינו האט אויסגערעכנט, צו בעטן אז השי"ת זאל מוחל זיין דעם חטא העגל אין זייער זכות[12].

זיינע צוויי עלטערע ברידער זענען אומגעקומען אין טאג פון חנוכת המשכן, "בהקריבם אש זרה לפני ה'"[13], דאן איז געבליבן מיט אים נאר זיין יונגערער ברודער איתמר וואס האט געדינט אלס כהן. אלעזר האט געמאכט די ערשטע פרה אדומה אין מדבר[14]. ווען זיי האבן געלערנט תורה פון משה רבינו, איז אלעזר געזעסן רעכטס פון משה און איתמר לינקס פון אהרן[15].

ווען זיין פאטער איז נפטר געווארן, איז אלעזר געווארן אויפגענומען אלס כהן גדול אויף זיין ארט[16]. ער ווערט פון דאן דערמאנט אין עטליכע וויכטיגע פאסירונגען: ביים ציילן די אידן צוזאמען מיט משה[17]; ביי די פראגע פון די בנות צלפחד[18]; און ביי מלחמת מדין, וואו עס ווערט אויך איבערגעגעבן דורך אים "חוקת התורה" פאר אידן[19].

אלעזר איז געווען אין שפיץ פון די געשטעלטע איינצוטיילן ארץ ישראל אין די צייטן פון יהושע בן נון[20].

אלעזר איז נפטר געווארן אין זעלבן יאר ווי יהושע בן נון[21], ב'תקט"ז[ב], נאך וואס ער האט געשריבן די לעצטע פסוקים אין ספר יהושע[22], און זיין זון פינחס האט אים איבער גענומען אין די ראלע פון כהן גדול. די כהונה גדולה איז געבליבן ביי די אפשטאמיגע פון אלעזר, ביז צו די צייטן פון עלי הכהן וועלכער האט געשטאמט פון איתמר[23], און איז צוריקגעקומען אין די צייטן פון צדוק, ווען אביתר איז פארטריבן געווארן דורך שלמה המלך[24]. אויך עזרא הסופר האט געשטאמט פון אלעזר[25]. פון די 24 משמרות כהונה, זענען זעכצן געווען פון די בני אלעזר און בלויז אכט פון די בני איתמר[26].

קבר אלעזר

אין ספר יהושע שטייט אז אלעזר איז באערדיגט געווארן אין גבעת פינחס, דאס בערגל פון פינחס זיין זון אין הר אפרים[27] לויט געוויסע אידישע, און להבדיל שומרונ'ישע און אראבישע מסורות, איז דאס אין עוורתא, פון דרום-מזרח צו שכם. די ערשטער עדות איבער דעם פלאץ, איז איבערגעגעבן געווארן דורך רבי יעקב השליח (א תלמיד פון רבי יחיאל פון פאריז) וואס האט באזוכט דארט אין אנפאנג אלף הששי: "וכפר עוורתא לשמאל העולה לירושלים… הוא קבר אלעזר בן אהרן הכהן והוא בנין מפואר מאוד."[28]

פילע גייען ארויף אהין אין א' אב, צום יארצייט פון זיין טאטן אהרן הכהן[29], און מיליטערישע קרעפטן טוען דאן באַוואכן דעם אָרט[30].

דער קבר איז עטליכע מאל במשך די יארן וואנדאליזירט געווארן מיט'ן אונטערצינדן און אראבישע גראפיטי[31][32][33]. אין אדר ה'תשע"ב איז דער קבר צוויי מאל נאכאנאנד וואנדאליזירט געווארן מיט אויפשריפטן וואס האבן געלויבט די רוצחים פון די איתמר אטאקע (העב') וואו די פויגל פאמיליע איז אומגעקומען[34][35].

זעט אויך

צו ליינען מער

נאטיצן

  1. לויט דער מדרש איז ער געווען דרייסיג יאר אדער מער בשעת די גזירה פון די מרגלים[4]; לויט דעם איז ער געבוירן נישט שפעטער ווי ב'תי"ט. לויט דער זוהר איז ער געווען ווייניגער ווי צוואנציג יאר אין יענע צייט[5]; וואס לויט דעם איז ער געבוירן שפעטער ווי ב'תכ"ט.
  2. לויט'ן ציילונג באניצט אין סדר הדורות און אין אנדערע ספרים אויף אידישע כראנאלאגיע, וועלכע הייבן אן פון טאג ווען אדם הראשון איז באשאפן געווארן, אין צווייטן יאר לבריאת העולם (דער ערשטער יאר לבריאת העולם, גערופן "שנת תוהו", האט אנטהאלטן בלויז פינף טעג). לויט די רעכענונג וואס איז היינט אנגענומען (אין וועלכע דער יעצטיגער יאר איז ה'תשפ"ה), וואס הייבט זיך אן פון ערשטן טאג צום בריאת העולם, דארף מען צולייגן איין יאר צום חשבון.
    אויב די יארן אין די תורה רעכענען זיך ווען זיי זענען געענדיגט, און נישט ווען זיי הייבן זיך אן, דארף מען מעגליך צולייגן נאך א יאר צום חשבון. איבער דעם ספק, זעט: רבי אברהם ישעיהו קארעליץ, חזון איש, אורח חיים, סימן ק"מ, ס"ק ג'.

רעפערענצן

  1. במדבר ג, לב
  2. תלמוד ירושלמי, מסכת שבת, פרק י', הלכה ג'.
  3. שמות ו, כג
  4. במדבר רבה, פרשה ג', פסקה ז'
  5. ספר הזוהר, פרשת אחרי מות; זעט מגלה עמוקות, פרשת ואתחנן אופן צ'.
  6. רבי מאיר טענענבוים, אמרי מאיר, דרוש כ"ט, בשם בעל נהרי אפרסמון
  7. שמות ו, כה. זעט אין רש"י, סנהדרין פב, ב, ד"ה אבי אמו
  8. בבא בתרא קי, א
  9. ראב"ע, שמות ו, כה; רמב"ן, שמות ו, כג, אין צווייטן פשט
  10. שמות כד, א. זעט דארט אין די מפרשים אז דאס איז געווען אין די שלשת ימי הגבלה (רש"י), אדער אין טאג פון מתן תורה נאך דעם מעמד הר סיני (ראב"ע)
  11. אברבנאל, שמות כד. דער בעל הטורים שרייבט דארט אבער אז אלעזר און איתמר זענען נישט ארויפגעקומען
  12. שמות רבה, פרשה מ"ד, פסקה ו'
  13. במדבר ג, ד
  14. במדבר יט, א–ד
  15. עירובין נד, ב
  16. במדבר כ, כה–כח
  17. במדבר כו, א
  18. במדבר כז, ב
  19. במדבר לא, כא
  20. במדבר לב, כח; יהושע יד, א
  21. סדר הדורות שנת ב"א תקט"ז
  22. בבא בתרא טו, א
  23. רש"י, שמואל א' ב, ל
  24. זעט: שמואל א' ב, ל–לו; מלכים א' ב, כו–כז
  25. עזרא א, ה
  26. דברי הימים א' כד, ג–ו
  27. יהושע כד, לג
  28. הילולת אלעזר ואיתמר בני אהרן, אויף יש"ע זייטל
  29. אורנית עצר, מאות עלו לקבר אלעזר הכהן בכפר עוורתא, אויף ערוץ 7, יולי 20, 2012
  30. אפרים מורנו, הילולת "שבעים הזקנים" בעוורתא, אויף ערוץ 7, יאנואר 31, 2012
  31. נח זבולוני, חולל קבר אלעזר בן-אהרן - הכהן הגדול הראשון של בני ישראל, דבר, מאי 22, 1992
  32. חדשות 2, הושחת קבר אלעזר הכהן בשומרון, אויפ'ן מאקו וועבזייטל‏, 31 אקטאבער 2011
  33. חולל קבר אלעזר בן אהרן הכהן בעווארתא, אויף כל הזמן, ‏יאנואר 23, 2016
  34. אלי בן דוד, ‏המתפללים נכנסו לעוורתא והזדעזעו: הלל ושבח לרוצח משפחת פוגל, אויף JDN‏, פעברואר 1, 2012 (העברעאיש)
  35. שלמה פיוטרקובסקי, כתובות נאצה רוססו על קבר אלעזר בן אהרון, אויף ערוץ 7, פעברואר 12, 2012