אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרשת כי תשא"

57 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
ק (צמא לדעת האט אריבערגעפירט בלאט דרעפט:פרשת כי תשא צו פרשת כי תשא אן לאזן א ווייטערפירונג)
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(3 מיטלסטע ווערסיעס פון 2 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט}}
<!-- הייבט אן רעדאגירן אונטער די שורה -->
{{דעסקריפציע|ניינטע פרשה פון ספר שמות}}{{פרשת שבוע
{{דעסקריפציע|ניינטע פרשה פון ספר שמות}}{{פרשת שבוע
| פריערדיגע = פרשת תצוה
| פריערדיגע = פרשת תצוה
שורה 27: שורה 25:


== צעטיילונג און גרעניצן ==
== צעטיילונג און גרעניצן ==
אין רוב קהילות צעטיילט מען די [[עליה לתורה|עליות]] פון די פרשה אזוי אז די קריאה פון דער חטא העגל זאל אויסקומען אין די עליה פון לוי{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תכח|מפרש=מגן אברהם|סק=ח}}.}}, וויבאלד [[שבט לוי]] האט זיך נישט באטייליגט אינעם חטא. דער מנהג ווערט אבער נישט דערמאנט אין די ראשונים, און אין טייל קהילות - ווי קהילת [[פראנקפורט|פראנקפורט דמיין]] - האט מען יא צעטיילט די פרשה פראפארציאנעל{{הערה|זעט אין [https://images.shulcloud.com/288/uploads/Publication/Tikkun-Korim/Shemos.pdf תקון קוראים - שמות] פון [[קהל עדת ישורון (ניו יארק)]]; {{צ-בוך|נאמען=מנהגי בית הכנסת לבני אשכנז|מו"ל=מכון מורשת אשכנז|מהדורה=תשפ"ד|עמ=42|קישור=https://moreshesashkenaz.org/mm/publications/LuachMinhagim.pdf#page=42}}.}}.
אין רוב קהילות צעטיילט מען די [[עליה|עליות]] פון די פרשה אזוי אז די קריאה פון דער חטא העגל זאל אויסקומען אין די עליה פון לוי{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תכח|מפרש=מגן אברהם|סק=ח}}.}}, וויבאלד [[שבט לוי]] האט זיך נישט באטייליגט אינעם חטא. דער מנהג ווערט אבער נישט דערמאנט אין די ראשונים, און אין טייל קהילות - ווי קהילת [[פראנקפורט|פראנקפורט דמיין]] - האט מען יא צעטיילט די פרשה פראפארציאנעל{{הערה|זעט אין [https://images.shulcloud.com/288/uploads/Publication/Tikkun-Korim/Shemos.pdf תקון קוראים - שמות] פון [[קהל עדת ישורון (ניו יארק)]]; {{צ-בוך|נאמען=מנהגי בית הכנסת לבני אשכנז|מו"ל=מכון מורשת אשכנז|מהדורה=תשפ"ד|עמ=42|קישור=https://moreshesashkenaz.org/mm/publications/LuachMinhagim.pdf#page=42}}.}}.


ביי טייל ספרדים איז געווען איינגעפירט אין געוויסע [[עיבור יאר]]ן ([[השג יאר|השג]] און [[החא יאר]]ן) צו צעטיילן כי תשא אויף צוויי - "כי תשא" און "ויפן" ({{תנ"ך|שמות|לב|טו|אן=ספר}}){{ביאור|דער מנהג ווערט געברענגט דורך די ראשונים אין די ספרד'ישע פלעצער, לויט'ן כלל פון "סגיר ופסח" - אז [[פרשת מצורע|פרשת "מצורע"]] ("סגיר" אויף [[אראמיש]]) ווערט געליינט דער שבת פאר "[[פסח]]", און אין יארן וואס [[ראש השנה]] געפאלט אום [[דאנערשטאג]] (השג און החא יארן), פעלט אויס נאך א קריאה בעפאר פסח אז מצורע זאל געפאלן אין איינקלאנג מיט'ן כלל. דער [[ראב"ח]] שרייבט דעם מנהג אין ספר העבור{{הערה|{{היברובוקס|2=ספר העבור|3=21292|page=88|4=לוח תיקון הסדרים הנקראים בשבתות בכל שנה}}.}}, און שלאגט פאר צו צעטיילן [[פרשת וירא|וירא]], [[פרשת משפטים|משפטים]] (ווי די טוניזיער קהילות פירן זיך), אדער כי תשא. אויך אין [[ספר האשכול]] ווערט דערמאנט אז טייל נעמען אן דעם כלל פון סגיר ופסח{{הערה|{{היברובוקס|2=ספר האשכול|3=9047|page=270|מהדורה=אלבעק|עמ=דף ס"ה ע"א}}.}}. דער [[מאירי]] שרייבט דער מנהג צו צעטיילן [[כי תשא]]{{הערה|{{היברובוקס|2=קרית ספר|3=41282|page=80|באנד=חלק א'|עמ=פג-פד}}, און געבט אן א סימן "העו"ף": ווען ראש השנה געפאלט אום דאנערשטאג "ה", אין אן "ע"בור יאר - דאן, "ו"יפן "פ"רוש, צעטיילט מען ויפן.}}, אבער שרייבט אז טייל האבן צעטיילט אנדערע פרשיות, כדי נישט צו צעטיילן די פרשה פונעם עגל אין צוויי קריאות. אין ארחות חיים פון [[רבי אהרן הכהן מלוניל]] ברענגט ער די מנהגים צו צעטיילן משפטים אדער כי תשא, (און שרייבט אז טייל צעטיילן פון "ראה אתה" ({{תנ"ך|שמות|לג|יב|אן=ספר}})){{הערה|[https://machon.oretzion.com/document/ארחות%20חיים%20ב%20סופי%20עדכני.pdf#page=89 הל' קריאת ספר תורה סי' ס"ג].}}, און אויך דער [[אבודרהם]] ברענגט ביידע{{הערה|{{שיתופתא|Abudarham,_Hebrew_Calendar,_Order_of_Parashiot_and_Haftarot/82|סדר הפרשיות וההפטרות - פ"ב}}, און לייגט צו א סימן "הָעֵגֶל אֲשֶׁר כָּרְתוּ לִשְׁנַיִם" ({{תנ"ך|ירמיהו|לד|יח}}), אז מען צעטיילט די פרשה פון די עגל אין צוויי.}}. דער [[ספר החינוך]] צעטיילט די [[s:ספר החינוך (סדר דפוס פרנקפורט)/ספר שמות|מצוות אין משפטים]] פאר צוויי פרשיות.{{ש}}אין [[מחזור ויטרי]]{{הערה|{{שיתופתא|Machzor_Vitry,_Laws_of_Purim/256|סימן רנ"ו}}.}} און נאך פיל ראשונים איז אבער דער כלל "פקיד ופסח" - אז מען ליינט [[פרשת צו]] (פקיד) אום [[שבת הגדול]], גילטיג סיי אין א פשוט יאר און סיי אין אן עיבור יאר. עס ווערט אבער אויך געברענגט אלס דער מנהג פון צרפת, אדער אלס מנהג פון [[רבינו תם]]{{הערה|אזוי אין די {{היברובוקס|2=השלמות למחזור ויטרי|3=10172|page=410|עמ=6}}.}}, אז פאר אן עיבור יאר איז "סגיר ופסח" (מצורע), און פאר השג און החא יארן - "פטיר ופסח" (אדער "אוחר ופסח") - [[פרשת אחרי]], און דער מנהג ווערט גע'פסק'נט אין [[טור]] און אין [[שלחן ערוך]]{{הערה|{{טור|אורח חיים|תכח}}; {{שלחן ערוך|אורח חיים|תכח|ד}}.}}.}}, און אזוי האבן זיך געפירט טייל [[ליביע]]ר קהילות ביז שפעטערע יארן{{הערה|זעט: {{דעת|רחמים שר שלום|daat/kitveyet/shana/sarshalom-2.htm|"פרשת השבוע - ממנהגים שונים למנהג אחיד"}}.}}.
ביי טייל ספרדים איז געווען איינגעפירט אין געוויסע [[עיבור יאר]]ן ([[השג יאר|השג]] און [[החא יאר]]ן) צו צעטיילן כי תשא אויף צוויי - "כי תשא" און "ויפן" ({{תנ"ך|שמות|לב|טו|אן=ספר}}){{ביאור|דער מנהג ווערט געברענגט דורך די ראשונים אין די ספרד'ישע פלעצער, לויט'ן כלל פון "סגיר ופסח" - אז [[פרשת מצורע|פרשת "מצורע"]] ("סגיר" אויף [[אראמיש]]) ווערט געליינט דער שבת פאר "[[פסח]]", און אין יארן וואס [[ראש השנה]] געפאלט אום [[דאנערשטאג]] (השג און החא יארן), פעלט אויס נאך א קריאה בעפאר פסח אז מצורע זאל געפאלן אין איינקלאנג מיט'ן כלל. דער [[ראב"ח]] שרייבט דעם מנהג אין ספר העבור{{הערה|{{היברובוקס|2=ספר העבור|3=21292|page=88|4=לוח תיקון הסדרים הנקראים בשבתות בכל שנה}}.}}, און שלאגט פאר צו צעטיילן [[פרשת וירא|וירא]], [[פרשת משפטים|משפטים]] (ווי די טוניזיער קהילות פירן זיך), אדער כי תשא. אויך אין [[ספר האשכול]] ווערט דערמאנט אז טייל נעמען אן דעם כלל פון סגיר ופסח{{הערה|{{היברובוקס|2=ספר האשכול|3=9047|page=270|מהדורה=אלבעק|עמ=דף ס"ה ע"א}}.}}. דער [[מאירי]] שרייבט דער מנהג צו צעטיילן [[כי תשא]]{{הערה|{{היברובוקס|2=קרית ספר|3=41282|page=80|באנד=חלק א'|עמ=פג-פד}}, און געבט אן א סימן "העו"ף": ווען ראש השנה געפאלט אום דאנערשטאג "ה", אין אן "ע"בור יאר - דאן, "ו"יפן "פ"רוש, צעטיילט מען ויפן.}}, אבער שרייבט אז טייל האבן צעטיילט אנדערע פרשיות, כדי נישט צו צעטיילן די פרשה פונעם עגל אין צוויי קריאות. אין ארחות חיים פון [[רבי אהרן הכהן מלוניל]] ברענגט ער די מנהגים צו צעטיילן משפטים אדער כי תשא, (און שרייבט אז טייל צעטיילן פון "ראה אתה" ({{תנ"ך|שמות|לג|יב|אן=ספר}})){{הערה|[https://machon.oretzion.com/document/ארחות%20חיים%20ב%20סופי%20עדכני.pdf#page=89 הל' קריאת ספר תורה סי' ס"ג].}}, און אויך דער [[אבודרהם]] ברענגט ביידע{{הערה|{{שיתופתא|Abudarham,_Hebrew_Calendar,_Order_of_Parashiot_and_Haftarot/82|סדר הפרשיות וההפטרות - פ"ב}}, און לייגט צו א סימן "הָעֵגֶל אֲשֶׁר כָּרְתוּ לִשְׁנַיִם" ({{תנ"ך|ירמיהו|לד|יח}}), אז מען צעטיילט די פרשה פון די עגל אין צוויי.}}. דער [[ספר החינוך]] צעטיילט די [[s:ספר החינוך (סדר דפוס פרנקפורט)/ספר שמות|מצוות אין משפטים]] פאר צוויי פרשיות.{{ש}}אין [[מחזור ויטרי]]{{הערה|{{שיתופתא|Machzor_Vitry,_Laws_of_Purim/256|סימן רנ"ו}}.}} און נאך פיל ראשונים איז אבער דער כלל "פקיד ופסח" - אז מען ליינט [[פרשת צו]] (פקיד) אום [[שבת הגדול]], גילטיג סיי אין א פשוט יאר און סיי אין אן עיבור יאר. עס ווערט אבער אויך געברענגט אלס דער מנהג פון צרפת, אדער אלס מנהג פון [[רבינו תם]]{{הערה|אזוי אין די {{היברובוקס|2=השלמות למחזור ויטרי|3=10172|page=410|עמ=6}}.}}, אז פאר אן עיבור יאר איז "סגיר ופסח" (מצורע), און פאר השג און החא יארן - "פטיר ופסח" (אדער "אוחר ופסח") - [[פרשת אחרי]], און דער מנהג ווערט גע'פסק'נט אין [[טור]] און אין [[שלחן ערוך]]{{הערה|{{טור|אורח חיים|תכח}}; {{שלחן ערוך|אורח חיים|תכח|ד}}.}}.}}, און אזוי האבן זיך געפירט טייל [[ליביע]]ר קהילות ביז שפעטערע יארן{{הערה|זעט: {{דעת|רחמים שר שלום|daat/kitveyet/shana/sarshalom-2.htm|"פרשת השבוע - ממנהגים שונים למנהג אחיד"}}.}}.
שורה 51: שורה 49:
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|+
|+
!די מצוות
!
!מצוה
!מקור
!מקור
!די מצוה איז אקטועל היינטיגע צייטן
!אקטועל היינטיגע צייטן
!די וואס זענען באפוילן
!באפוילענע
|-
|-
!1
|[[מחצית השקל]]
|[[מחצית השקל]]
|זֶה יִתְּנוּ כָּל הָעֹבֵר עַל הַפְּקֻדִים מַחֲצִית הַשֶּׁקֶל ({{תנ"ך|שמות|ל|יג|אן=ספר}})
|זֶה יִתְּנוּ כָּל הָעֹבֵר עַל הַפְּקֻדִים מַחֲצִית הַשֶּׁקֶל ({{תנ"ך|שמות|ל|יג|אן=ספר}})
שורה 61: שורה 61:
|מענער
|מענער
|-
|-
!2
|[[קידוש ידים ורגלים]]
|[[קידוש ידים ורגלים]]
|וְרָחֲצוּ אַהֲרֹן וּבָנָיו מִמֶּנּוּ אֶת יְדֵיהֶם וְאֶת רַגְלֵיהֶם, בְּבֹאָם אֶל אֹהֶל מוֹעֵד וגו' אוֹ בְגִשְׁתָּם אֶל הַמִּזְבֵּחַ וגו' ({{תנ"ך|שמות|ל|יט|כ|אן=ספר}})
|וְרָחֲצוּ אַהֲרֹן וּבָנָיו מִמֶּנּוּ אֶת יְדֵיהֶם וְאֶת רַגְלֵיהֶם, בְּבֹאָם אֶל אֹהֶל מוֹעֵד וגו' אוֹ בְגִשְׁתָּם אֶל הַמִּזְבֵּחַ וגו' ({{תנ"ך|שמות|ל|יט|כ|אן=ספר}})
שורה 66: שורה 67:
|כהנים-מענער
|כהנים-מענער
|-
|-
!3
|מאכן - און זאלבן דעם [[כהן גדול]] מיט [[שמן המשחה]]
|מאכן - און זאלבן דעם [[כהן גדול]] מיט [[שמן המשחה]]
|וְעָשִׂיתָ אֹתוֹ שֶׁמֶן מִשְׁחַת קֹדֶשׁ וגו' ({{תנ"ך|שמות|ל|כה|ל|אן=ספר}})
|וְעָשִׂיתָ אֹתוֹ שֶׁמֶן מִשְׁחַת קֹדֶשׁ וגו' ({{תנ"ך|שמות|ל|כה|ל|אן=ספר}})
שורה 71: שורה 73:
|ציבור
|ציבור
|-
|-
!4
|נישט שמירן די שמן השמחה פאר א [[זר]]
|נישט שמירן די שמן השמחה פאר א [[זר]]
|עַל בְּשַׂר אָדָם לֹא יִיסָךְ ({{תנ"ך|שמות|ל|לב|אן=ספר}})
|עַל בְּשַׂר אָדָם לֹא יִיסָךְ ({{תנ"ך|שמות|ל|לב|אן=ספר}})
שורה 76: שורה 79:
|יעדער
|יעדער
|-
|-
!5
|נישט נאכמאכן די שמן המשחה
|נישט נאכמאכן די שמן המשחה
|וּבְמַתְכֻּנְתּוֹ לֹא תַעֲשׂוּ ({{תנ"ך|שמות|ל|לב|אן=ספר}})
|וּבְמַתְכֻּנְתּוֹ לֹא תַעֲשׂוּ ({{תנ"ך|שמות|ל|לב|אן=ספר}})
שורה 81: שורה 85:
|יעדער
|יעדער
|-
|-
!6
|נישט נאכמאכן די [[קטורת]]
|נישט נאכמאכן די [[קטורת]]
|בְּמַתְכֻּנְתָּהּ לֹא תַעֲשׂוּ לָכֶם ({{תנ"ך|שמות|ל|לז|אן=ספר}})
|בְּמַתְכֻּנְתָּהּ לֹא תַעֲשׂוּ לָכֶם ({{תנ"ך|שמות|ל|לז|אן=ספר}})
שורה 86: שורה 91:
|יעדער
|יעדער
|-
|-
!7
|נישט עסן און טרינקען פון [[תקרובת עבודה זרה]]
|נישט עסן און טרינקען פון [[תקרובת עבודה זרה]]
|הִשָּׁמֶר לְךָ פֶּן תִּכְרֹת בְּרִית לְיוֹשֵׁב הָאָרֶץ וגו' וְקָרָא לְךָ וְאָכַלְתָּ מִזִּבְחוֹ ({{תנ"ך|שמות|לד|יב|טו|אן=ספר}})
|הִשָּׁמֶר לְךָ פֶּן תִּכְרֹת בְּרִית לְיוֹשֵׁב הָאָרֶץ וגו' וְקָרָא לְךָ וְאָכַלְתָּ מִזִּבְחוֹ ({{תנ"ך|שמות|לד|יב|טו|אן=ספר}})
שורה 91: שורה 97:
|יעדער
|יעדער
|-
|-
!8
|[[שמיטת קרקעות]]
|[[שמיטת קרקעות]]
|בֶּחָרִישׁ וּבַקָּצִיר תִּשְׁבֹּת ({{תנ"ך|שמות|לד|כא|אן=ספר}})
|בֶּחָרִישׁ וּבַקָּצִיר תִּשְׁבֹּת ({{תנ"ך|שמות|לד|כא|אן=ספר}})
שורה 96: שורה 103:
|יעדער
|יעדער
|-
|-
!9
|נישט עסן [[בשר בחלב]]
|נישט עסן [[בשר בחלב]]
|לֹא תְבַשֵּׁל גְּדִי בַּחֲלֵב אִמּוֹ ({{תנ"ך|שמות|לד|כו|אן=ספר}})
|לֹא תְבַשֵּׁל גְּדִי בַּחֲלֵב אִמּוֹ ({{תנ"ך|שמות|לד|כו|אן=ספר}})
שורה 120: שורה 128:
עס קומט אויס צו ליינען די הפטורה פון כי תשא אין [[עיבור יארן]], און [[הכז יאר|הכז]] און [[השא יאר]]ן אין שטעט וואס זענען נישט [[מוקפות חומה]]. אין אנדערע פשוט'ע יארן געפאלט כי תשא אום [[פרשת פרה]], וואס דאן ליינט מען די דעזיגנירטע מפטיר און הפטורה. אין השא יארן געפאלט כי תשא אום [[שושן פורים]], און שטעט וואס זענען מוקפות חומה ליינען די הפטורה פון [[פורים]].
עס קומט אויס צו ליינען די הפטורה פון כי תשא אין [[עיבור יארן]], און [[הכז יאר|הכז]] און [[השא יאר]]ן אין שטעט וואס זענען נישט [[מוקפות חומה]]. אין אנדערע פשוט'ע יארן געפאלט כי תשא אום [[פרשת פרה]], וואס דאן ליינט מען די דעזיגנירטע מפטיר און הפטורה. אין השא יארן געפאלט כי תשא אום [[שושן פורים]], און שטעט וואס זענען מוקפות חומה ליינען די הפטורה פון [[פורים]].


== דרויסנדע לינקס ==
== דרויסנדיגע לינקס ==
{{פרשה לינקס|בית חב"ד=483154|בינינו=7388|אתר פרשת השבוע=2011/02/ki-tisa}}
{{פרשה לינקס|בית חב"ד=483154|בינינו=7388|אתר פרשת השבוע=2011/02/ki-tisa}}


שורה 131: שורה 139:
{{פרשיות השבוע}}
{{פרשיות השבוע}}
{{ספר שמות}}
{{ספר שמות}}
[[:קאטעגאריע:פרשת כי תשא|*]]
[[קאטעגאריע:פרשת כי תשא|*]]
[[:קאטעגאריע:פרשיות ספר שמות|תשא]]
[[קאטעגאריע:פרשיות ספר שמות|תשא]]
[[:קאַטעגאָריע:אדר]]
[[קאַטעגאָריע:אדר]]
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]
[[he:פרשת כי תשא]]
[[he:פרשת כי תשא]]
{{קרד}}
{{קרד}}