1,047
רעדאגירונגען
←פּיוטים און ווערק: פארברייטערט
(←רבי מאיר בן יצחק פון ארליאן: רעדאגירונג) |
(←פּיוטים און ווערק: פארברייטערט) צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
| שורה 14: | שורה 14: | ||
==פּיוטים און ווערק== | ==פּיוטים און ווערק== | ||
רבי מאיר האט זיך הויפּטזעכליך באקענט אלס א פּייטן. ער האט געשאפן [[פיוט|פּיוטים]] און [[סליחות]] אין לשון-קודש און אראמיש, און מער ווי 50 פון זיי זענען פארהאן היינט. א טייל פון זיינע פּיוטים פאר די ימים-טובים זענען אנגענומען געווארן אין די קהילות פון אשכנז און פּוילן און זענען געדרוקט געווארן אומצאליגע מאל אין מחזורים און סליחות{{הערה|{{יודאיקה|Abraham David|Meir ben Isaac Sheli'aḥ Ẓibbur|לינק=https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/meir-ben-isaac-sheliah-zibbur}}}}. | רבי מאיר האט זיך הויפּטזעכליך באקענט אלס א פּייטן. ער האט געשאפן [[פיוט|פּיוטים]] און [[סליחות]] אין לשון-קודש און אראמיש, און מער ווי 50 פון זיי זענען פארהאן היינט. א טייל פון זיינע פּיוטים פאר די ימים-טובים זענען אנגענומען געווארן אין די קהילות פון אשכנז און פּוילן און זענען געדרוקט געווארן אומצאליגע מאל אין מחזורים און סליחות{{הערה|{{יודאיקה|Abraham David|Meir ben Isaac Sheli'aḥ Ẓibbur|לינק=https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/meir-ben-isaac-sheliah-zibbur}}}}. ער איז געווען פון די געציילטע חכמי אשכנז וואס האבן מחבר געווען [[קרובות]] סעריעס פון פיוטים, און דער איינציגסטער פון זיי צו מחבר זיין א [[קרובה#שבעתא|שבעתא]] אויף מוסף פון [[שבת זכור]] און [[שבת פרה]]{{הערה|https://archive.today/20091204054819/http://shituf.piyut.org.il/story/1384}}. געוויסע פיוטים האט ער פארפאסט לויט די מעטער פון תנועות לויט'ן ספרד'ישן שטייגער, א שריט וואס אנדערע אשכנז'ישע פייטנים האבן אנגעהויבן נאכמאכן זינט דאן{{הערה|אזוי ווי דער סליחה "תְּפִלָּה תִקַּח תְּחִנָּה תִבְחַר" אויף ערב ראש השנה, וואס לויפט מיט א מעטער פון 8 זילבעס פער סטאנץ}}. | ||
די מערסט באקאנטע פון זיינע פּיוטים איז דער אראמישער פּיוט "[[אקדמות]]". דער פּיוט ווערט געזאגט געווענטליך אין אשכנזישע קהילות אין חג השבועות, אלס אַן איינלייטונג צו די קריאה פון ערשטן טאג שבועות, ווען מען ליינט די [[עשרת הדברות]]. דער מנהג איז צו געווען עס צו זאגן עס נאך דעם ערשטן פּסוק פון קריאת התורה (שמות י"ט, ב'), די סיבה דערצו איז געווען וויבאלד אריגינעל האט דאס געדינס אלס "רשות" פארן מתורגמן וואס האט געזאגט דעם תרגום פון די קריאת התורה - א מנהג איינגעפירט דורך [[עזרא הסופר]] וואס איז שפעטער פארבליבן אין אשכנז און צרפת בלויז אויף געציילטע ימים-טובים {{הערה|שם=רמבםיבי|{{רמב"ם|תפילה|יב|י}}. דער מנהג איז געבליבן ביז היינט ביי די [[תימנים]]}}, שפעטער ווען דער דער מנהג פון מתרגם זיין די תורה איז פארגעסן געווארן, האט די פאקט אז מען זאגט "אקדמות" גלייך נאכן ערשטן פּסוק האט ארויסגערופן פיל דיסקוסיעס און השערות, און האט אויפגעברענגט התנגדות מפסיק צו זיין דערוועגן, און טייל פוסקים האבן איינגעפירט דעם מנהג צו זאגן עס פארן ליינען די תורה. | די מערסט באקאנטע פון זיינע פּיוטים איז דער אראמישער פּיוט "[[אקדמות]]". דער פּיוט ווערט געזאגט געווענטליך אין אשכנזישע קהילות אין חג השבועות, אלס אַן איינלייטונג צו די קריאה פון ערשטן טאג שבועות, ווען מען ליינט די [[עשרת הדברות]]. דער מנהג איז צו געווען עס צו זאגן עס נאך דעם ערשטן פּסוק פון קריאת התורה (שמות י"ט, ב'), די סיבה דערצו איז געווען וויבאלד אריגינעל האט דאס געדינס אלס "רשות" פארן מתורגמן וואס האט געזאגט דעם תרגום פון די קריאת התורה - א מנהג איינגעפירט דורך [[עזרא הסופר]] וואס איז שפעטער פארבליבן אין אשכנז און צרפת בלויז אויף געציילטע ימים-טובים {{הערה|שם=רמבםיבי|{{רמב"ם|תפילה|יב|י}}. דער מנהג איז געבליבן ביז היינט ביי די [[תימנים]]}}, שפעטער ווען דער דער מנהג פון מתרגם זיין די תורה איז פארגעסן געווארן, האט די פאקט אז מען זאגט "אקדמות" גלייך נאכן ערשטן פּסוק האט ארויסגערופן פיל דיסקוסיעס און השערות, און האט אויפגעברענגט התנגדות מפסיק צו זיין דערוועגן, און טייל פוסקים האבן איינגעפירט דעם מנהג צו זאגן עס פארן ליינען די תורה. | ||
| שורה 23: | שורה 23: | ||
*"אִילּוּ פּוּמֵּי נִימֵי" (ווען אונזערע מיילער וואלטן געווען פאדעם): אַן איינלייטונגס פּיוט פאַרן סדר "מתורגמן" פון שביעי של פסח. עס ווערט געזאגט נאכן ערשטן פּסוק פון דער ערשטער עליה. | *"אִילּוּ פּוּמֵּי נִימֵי" (ווען אונזערע מיילער וואלטן געווען פאדעם): אַן איינלייטונגס פּיוט פאַרן סדר "מתורגמן" פון שביעי של פסח. עס ווערט געזאגט נאכן ערשטן פּסוק פון דער ערשטער עליה. | ||
*"חֲנַנְיָה מִישָׁאֵל וַעֲזַרְיָה": א פּיוט פארן סדר "מתורגמן" פון שבועות. רבי מאיר האט געשריבן א המשך צום אריגינעלן פּיוט וואס האט נאָר געהאט אַן אקראסטיך ביז האלבן אלף-בית. דער פּיוט איז ארויסגעשריבן צו ווערן געזאגט ווי אַן איינלייטונג צום תרגום פון דעם צווייטן געבאט (לא תשא). עס דערציילט די מעשה פון [[חנניה מישאל ועזריה|חנניה, מישאל און עזריה]], וואס האבן בעסער געוואלט ווערן אריינגעווארפן אין א פייערדיגן אויוון איידער דינען אַן עבודה זרה. | *"חֲנַנְיָה מִישָׁאֵל וַעֲזַרְיָה": א פּיוט פארן סדר "מתורגמן" פון שבועות. רבי מאיר האט געשריבן א המשך צום אריגינעלן פּיוט וואס האט נאָר געהאט אַן אקראסטיך ביז האלבן אלף-בית. דער פּיוט איז ארויסגעשריבן צו ווערן געזאגט ווי אַן איינלייטונג צום תרגום פון דעם צווייטן געבאט (לא תשא). עס דערציילט די מעשה פון [[חנניה מישאל ועזריה|חנניה, מישאל און עזריה]], וואס האבן בעסער געוואלט ווערן אריינגעווארפן אין א פייערדיגן אויוון איידער דינען אַן עבודה זרה. | ||
*"תְּפִלָּה תִקַּח תְּחִנָּה תִבְחַר"{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://he.wikisource.org/wiki/%D7%A1%D7%9C%D7%99%D7%97%D7%95%D7%AA_%D7%9C%D7%99%D7%9E%D7%99_%D7%94%D7%AA%D7%A9%D7%95%D7%91%D7%94/%D7%9E%D7%A0%D7%94%D7%92_%D7%A4%D7%95%D7%9C%D7%99%D7%9F/%D7%A1%D7%9C%D7%99%D7%97%D7%95%D7%AA_%D7%9C%D7%A2%D7%A8%D7%91_%D7%A8%D7%90%D7%A9_%D7%94%D7%A9%D7%A0%D7%94#%D7%A1%D7%9C%D7%99%D7%97%D7%94_%D7%9E%D7%90|שרייבער=נוסח פולין|קעפל=סליחה מא}}}}: א [[סליחות|סליחה]] אויף ערב השנה וואס שילדערט די עבודה פונעם קרבן תמיד, און בעט אז דאס זאגן זאל ווערן גערעכנט אנשטאט מקריב זיין א תמיד. דער פיוט איז געבויט מיט 8 זילבעס פער סטראף און נאכן אקראסטיך פון תשר"ק פארצייכנט עס "מאיר ברבי יצחק חזק ואמץ". | |||
[[רבי מנחם בן חלבו]] האט געשריבן פּירושים אויף ר' מאיר'ס פּיוטים. | [[רבי מנחם בן חלבו]] האט געשריבן פּירושים אויף ר' מאיר'ס פּיוטים. | ||