אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "שלומיאל בן צורישדי"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
(פארברייטערט)
(צוגעלייגט אינטערשפראך לינק)
 
(36 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{אישיות תנ"כית
{{דעסקריפציע|נשיא פון שבט שמעון}}{{אישיות תנ"כית
| תמונה =
| געבורט ארט = [[מצרים]]
| כיתוב =
| מקום לידה = [[מצרים]]
| אב = צורישדי
| אב = צורישדי
| צאצאים =
| תקופה = יציאת מצרים, דור המדבר
| תקופה = יציאת מצרים, דור המדבר
| בתנ"ך =  
| בתנ"ך = {{תנ"ך|במדבר|א|ו}}; {{תנ"ך|במדבר|ב|יב|אן=ספר}}; {{תנ"ך|במדבר|ז|לו|אן=ספר}}; {{תנ"ך|במדבר|י|יט|אן=ספר}}
}}
}}
'''שְׁלוּמִיאֵל בֶּן צוּרִישַׁדָּי''' איז געווען דער [[נשיא]] פון [[שבט שמעון]], אין די צייט פון נאך [[יציאת מצרים]].
'''שְׁלוּמִיאֵל בֶּן צוּרִישַׁדָּי''' איז געווען דער [[נשיא]] פון [[שבט שמעון]], אין די צייט פון נאך [[יציאת מצרים]].


== לעבן און שאפן ==
== לעבן און שאפן ==
ווי די אנדערע נשיאים, האט השי"ת באשטימט שלומיאל בן צורישדי צו ציילן זיין שבט ביים צווייטן ציילונג פון אידן אין מדבר. זיי ווערן דארט געשילדערט ווי {{ציטוטון|קְרוּאֵי הָעֵדָה, נְשִׂיאֵי מַטּוֹת אֲבוֹתָם, רָאשֵׁי אַלְפֵי יִשְׂרָאֵל{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז}}}}}}. זיי זענען אלע געווען הויפטן אין [[סנהדרין]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז|קצר=כן|מפרש=מלבי"ם}}}}, וועלכע זענען גערופן געווארן צו יעדע חשוב'ע זאך ביי אידן{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז|קצר=כן|מפרש=רש"י}}}}.
ווי די אנדערע נשיאים, האט השי"ת באשטימט שלומיאל בן צורישדי צו ציילן זיין שבט ביים צווייטן ציילונג פון אידן אין מדבר. זיי ווערן דארט געשילדערט ווי {{ציטוטון|קְרוּאֵי הָעֵדָה, נְשִׂיאֵי מַטּוֹת אֲבוֹתָם, רָאשֵׁי אַלְפֵי יִשְׂרָאֵל{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז}}}}}}. זיי זענען אלע געווען הויפטן אין [[סנהדרין]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז|מפרש=מלבי"ם}}}}, וועלכע זענען גערופן געווארן צו יעדע חשוב'ע זאך ביי אידן{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז|מפרש=רש"י}}}}.


לויט חז"ל זענען די נשיאים געווען די שוטרים וואס די מצריים האבן געשטעלט איבער אידן אין [[מצרים]], וואס זיי זענען געשלאגן געווארן ווען אידן האבן נישט ערפילט זייער קוואטע{{הערה|ספרי במדבר פיסקא מה, געברענגט אויך אין {{תנ"ך|במדבר|ז|ב|מפרש=רש"י}}}}. טייל לערנען אז זיי זענען שוין געווען נשיאים איבער די עלטערן פונעם דור המדבר, נאך זייענדיג אין מצרים{{הערה|תפארת יהונתן אויף {{תנ"ך|במדבר|א|טז}}}}.
לויט חז"ל זענען די נשיאים געווען די שוטרים וואס די מצריים האבן געשטעלט איבער אידן אין [[מצרים]], וואס זיי זענען געשלאגן געווארן ווען אידן האבן נישט ערפילט זייער קוואטע{{הערה|ספרי במדבר פיסקא מה, געברענגט אויך אין {{תנ"ך|במדבר|ז|ב|מפרש=רש"י}}}}. טייל לערנען אז זיי זענען שוין געווען נשיאים איבער די עלטערן פונעם דור המדבר, נאך זייענדיג אין מצרים{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי יהונתן אייבשיץ]]|תפארת יהונתן|21286|יאזעפאף תרל"ג|page=188}}}}.


דורכאויס די [[מסעות|וואנדערונגען אין מדבר]] האט שלומיאל געפירט זיין שבט דער צווייטער, נאך [[אליצור בן שדיאור]], אונטער'ן "דגל מחנה [[שבט ראובן|ראובן]]"{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|י|יט}}}}. לויט ווי דערציילט אין מדרש, איז זיין [[פאן]] געווען געפארבט גרין, און [[שכם]] געצייכנט דערויף{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|ב|ז}}}}.
דורכאויס די [[מסעות|וואנדערונגען אין מדבר]] האט שלומיאל געפירט זיין שבט דער צווייטער, נאך [[אליצור בן שדיאור]], אונטער'ן "דגל מחנה [[שבט ראובן|ראובן]]"{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|י|יט}}}}. לויט ווי דערציילט אין מדרש, איז זיין [[פאן]] געווען געפארבט גרין, און [[שכם]] געצייכנט דערויף{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|ב|ז}}}}.


== זמרי בן סלוא ==
=== זמרי בן סלוא ===
ווען די אידן האבן געלאגערט אין [[מסעות|שיטים]], אויף [[בלק]]'ס עצה האבן די בנות [[מואב]] פאזינדיגט די אידן, האט [[משה]] באפוילן {{ציטוטון|וַיֹּאמֶר מֹשֶׁה אֶל שֹׁפְטֵי יִשְׂרָאֵל הִרְגוּ אִישׁ אֲנָשָׁיו הַנִּצְמָדִים לְבַעַל פְּעוֹר}} ({{תנ"ך|במדבר|כה|ה|קצר=כן}}), דערציילט די גמרא וואס סאיז דארט פארגעגאנגען:{{ציטוט|הלך שבטו של שמעון אצל זמרי בן סלוא, אמרו לו הן דנין דיני נפשות ואתה יושב ושותק? מה עשה עמד וקיבץ כ"ד אלף מישראל והלך אצל כזבי, אמר לה השמעי לי, אמרה לו בת מלך אני וכן צוה לי אבי לא תשמעי אלא לגדול שבהם, אמר לה אף הוא נשיא שבט הוא ולא עוד אלא שהוא גדול ממנו שהוא שני לבטן והוא שלישי לבטן, תפשה בבלוריתה והביאה אצל משה, אמר לו בן עמרם זו אסורה או מותרת ואם תאמר אסורה בת יתרו מי התירה לך, נתעלמה ממנו הלכה געו כולם בבכיה והיינו דכתיב ({{תנ"ך|במדבר|כה|ו|קצר=כן}}) 'והמה בוכים פתח אהל מועד', וכתיב ({{תנ"ך|במדבר|כה|ז|קצר=כן}}) 'וירא פנחס בן אלעזר' מה ראה, אמר רב ראה מעשה ונזכר הלכה, אמר לו אחי אבי אבא לא כך לימדתני ברדתך מהר סיני הבועל את כותית קנאין פוגעין בו אמר לו קריינא דאיגרתא איהו ליהוי פרוונקא, ושמואל אמר ראה שאין (משלי כא, ל) חכמה ואין תבונה ואין עצה נגד ה' זכל מקום שיש חילול השם אין חולקין כבוד לרב וכו' 'וַיָּקָם מִתּוֹךְ הָעֵדָה וַיִּקַּח רֹמַח בְּיָדוֹ; וַיָּבֹא אַחַר אִישׁ יִשְׂרָאֵל אֶל הַקֻּבָּה וַיִּדְקֹר אֶת שְׁנֵיהֶם אֵת אִישׁ יִשְׂרָאֵל וְאֶת הָאִשָּׁה אֶל קֳבָתָהּ' ({{תנ"ך|במדבר|כה|ז|ח|קצר=כן}}).|{{בבלי|סנהדרין|פב|א|ללא=שם}}}}
{{הויפט ארטיקל|זמרי בן סלוא}}
לויט ווי געברענגט אין גמרא אין נאמען פון [[רבי יוחנן]], איז שלומיאל בן צורישדי דער זעלבער פערזאן וועלכער ווערט דערמאנט שפעטער אין די תורה אלס [[זמרי בן סלוא]]{{הערה|{{בבלי|סנהדרין|פב|א}}. אזוי שטייט אויך אין [[מדרש תנחומא]], פרשת פנחס}}. אין {{תנ"ך|במדבר|כה}} ווערט פארציילט אז זמרי בן סלוא האט [[בועל ארמית|געזינדיגט]] מיט [[כזבי בת צור]], און [[פינחס]] האט אים אומגעברענגט. דער [[רבי יעקב בן אשר|בעל הטורים]] ברענגט א [[רמז]]: {{ציטוטון|שלומיאל. בגימטריא 'זה זמרי בן סלוא'}}.


און דערנאך ברענגט דארט די גמרא:{{ציטוט|א"ר יוחנן חמשה שמות יש לו, זמרי, ובן סלוא, ושאול, ובן הכנענית, ושלומיאל בן צורי שדי, זמרי על שנעשה כביצה המוזרת, בן סלוא על שהסליא עונות של משפחתו, שאול על שהשאיל עצמו לדבר עבירה, בן הכנענית על שעשה מעשה כנען, ומה שמו שלומיאל בן צורי שדי שמו|{{בבלי|סנהדרין|פב|ב|ללא=מסכת}}}}
לויט אנדערע מקורות אין חז"ל, איז זמרי געווען אן אפשטאמיגער פון שלומיאל{{הערה|{{מדרש אגדה|במדבר|ו}}|שם=אגדה}}{{הערה|דער [[גר"א]], אין אדרת אליהו אויף {{תנ"ך|דברים|כט|יז}}, ערקלערט אזוי אויך די רייד פון רבי יוחנן אויבן: "וח"ו שזמרי יהיה נשמה אחד עם שלמיאל הצדיק בחיר ישראל, והוא על דרך גנאי לו ולמשפחתו ולשבטו". זעט באריכות אן ענליכן הסבר אין דובר ישרים אויף במדבר כה, יד}}. טייל מפרשים לערנען אז אנדערש ווי שלומיאל, וועלכער איז געווען דער נשיא פון גאנץ שבט שמעון, האט זמרי בלויז געפירט איין בית אב{{הערה|[[רש"י]] און {{תנ"ך|במדבר|כה|טו|מפרש=אבן עזרא}}}}.


בעל הטורים {{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כה|יב|מפרש=בעל הטורים}}.}} צייכנט צו: {{ציטוטון|שלומיאל. בגימטריא זה זמרי בן סלוא}}.
=== זיין פטירה ===
אין חז"ל ווערט געברענגט אז די נשיאים זענען געווען צווישן די צוויי הונדערט און פופציג מענטשן וועלכע האבן געברענגט [[קטורת]] ביים [[מחלוקת קורח ועדתו]]{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|יח|ג}}; [[מדרש תנחומא]] באבער קרח ה. זעט אויך {{תנ"ך|במדבר|טז|א|מפרש=רש"י}}}}. לויט דעם זענען זיי נפטר געווארן אין צווייטן יאר נאך יציאת מצרים, אין פייער וואס האט פארברענט די מקטירי הקטורת.


== זיין פטירה ==
אבער לויט די אויבנדערמאנטע דעה אז ער איז געווען זמרי בן סלוא, איז שלומיאל נישט געווען פון די מקטירי הקטורת, נאר ער האט דערלעבט ביז די פערציגסטע יאר אין מדבר ווען ער איז גע'הרג'עט געווארן דורך פינחס.
אין חז"ל ווערט געברענגט אז די נשיאים זענען געווען צווישן די צוויי הונדערט און פופציג מענטשן וועלכע האבן געברענגט [[קטורת]] ביים [[מחלוקת קורח ועדתו]]{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|יח|ג}}; [[מדרש תנחומא]] בובר קרח ה. זעט אויך {{תנ"ך|במדבר|טז|א|מפרש=רש"י}}}}. לויט דעם זענען זיי נפטר געווארן אין צווייטן יאר נאך יציאת מצרים, אין פייער וואס האט פארברענט די מקטירי הקטורת, און צווישן זיי אויך שלומיאל.


אבער לויט די אויבנדערמאנטע וואס האלטן אז ער איז געווען זמרי בן סלוא, קומט אויס אז ער איז נישט געווען פון די מקטירי הקטורת, און האט דערלעבט ביז די פערציג'סטע יאר אין מדבר, און איז ג'הרג'עט געווארן ביי די מעשה מיט די מואבית.
== קרבנות הנשיאים ==
ביי די [[קרבנות הנשיאים]], האט שלומיאל בן צורישדי מקריב געווען זיין [[קרבן]] אום [[ה' ניסן]] פון צווייטן יאָר צו [[יציאת מצרים]] ({{לינק צו אידיש יאר|2449}}). ער איז געווען דער פינפטער אין די רייע צו מקריב זיין, נאך אליצור בן שדיאור פון שבט ראובן, לויט דער סדר ווי די שבטים האבן גערוט ארום דעם משכן און ווי זיי האבן זיך געצויגן ביי די מסעות{{הערה|[[ילקוט שמעוני]], [[פרשת נשא]], רמז תשטו; {{תנ"ך|במדבר|ב|ב|מפרש=רבינו בחיי}}}}. נאך א טעם שטייט אין מדרש אויף דעם וואס ער האט מקריב געווען גלייך נאך דער נשיא פון שבט ראובן, ווייל [[ראובן]] האט זיך געאיילט צו ראטעווען זיין ברודער [[יוסף]] פון טויט און [[שמעון]] האט זיך איינגעשטעלט צו ראטעווען זיין שוועסטער [[דינה]] אין שכם{{הערה|שם=רבה-נשא|{{מדרש רבה|במדבר|יג|יט}}}}.
 
דער מדרש ערקלערט אז די קרבנות פון שלומיאל האבן מרמז געווען קעגן דעם [[משכן]]{{הערה|שם=רבה-נשא}}.


== זיין נאמען ==
== זיין נאמען ==
אין [[אור החיים]] {{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ז|לו|מפרש=אור החיים}}}} שטייט די סיבה צו זיין נאמען:{{ציטוטון|שלומיאל בן צורישדי. ירמוז לשמעון, ש'שלם לו אל' על חטא יוסף ויאסור אותו במשמר, גם מה ששלם ה' במעשה זמרי, 'צורי שדי', שה' אמר לכליונו די, דכתיב ({{תנ"ך|במדבר|כה|ח|ללא=ספר}}) 'ותעצר המגפה'}}.
אין מדרש שטייט אז זיין נאמען צייגט אויף דעם וואס זמרי האט געשטאמט פון אים: {{ציטוטון|שאף על פי שיצא ממנו זמרי, שעל ידו מתו עשרים וארבעה אלף במגפה, עשה לו א-ל שלום}}{{הערה|שם=אגדה}}.


== קרבנות הנשיאים ==
אין [[אור החיים]] ווערט ערקלערט אז "שלומיאל" איז מרמז אויף [[שמעון]], וואס השי"ת האט אים באצאלט אויף [[מכירת יוסף]] ביי די מעשה פון זמרי, און "צורישדי" אויף דעם וואס השי"ת האט פארט געזאגט "דַי" (גענוג) פאר זיין פארטיליגונג און אפגעשטעלט די מגיפה{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ז|לו|מפרש=אור החיים}}}}.
שלומיאל בן צורישדי איז געווען דער פינפ'טער אין די רייע צו מקריב זיין ביי די [[קרבנות הנשיאים]]. ער האט מקריב געווען זיין [[קרבן]] אום [[ה' ניסן]] אינעם צווייטן יאָר צו [[יציאת מצרים]] ({{לינק צו אידיש יאר|2449}}).


== צו ליינען מער ==
==זעט אויך==
* [[קרבנות הנשיאים]]
* [[קרבנות הנשיאים]]


== רעפערענצן ==
== רעפערענצן ==
{{רעפערענצן}}
{{רעפערענצן}}
{{ספר במדבר}}
[[קאַטעגאָריע:נשיאי שבטי ישראל]]
[[קאַטעגאָריע:דור המדבר: פערזאנען]]
[[קאַטעגאָריע:פערזאנען אין ספר במדבר]]
[[קאַטעגאָריע:שבט שמעון]]
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]
[[קאַטעגאָריע:קרבנות הנשיאים]]
[[he:נשיאי שבטי ישראל]]

יעצטיגע רעוויזיע זינט 17:41, 1 יאנואר 2024

שלומיאל בן צורישדי
געבורט מצרים
תקופה יציאת מצרים, דור המדבר
בתנ"ך במדבר א, ו; ב, יב; ז, לו; י, יט

שְׁלוּמִיאֵל בֶּן צוּרִישַׁדָּי איז געווען דער נשיא פון שבט שמעון, אין די צייט פון נאך יציאת מצרים.

לעבן און שאפן

ווי די אנדערע נשיאים, האט השי"ת באשטימט שלומיאל בן צורישדי צו ציילן זיין שבט ביים צווייטן ציילונג פון אידן אין מדבר. זיי ווערן דארט געשילדערט ווי ”קְרוּאֵי הָעֵדָה, נְשִׂיאֵי מַטּוֹת אֲבוֹתָם, רָאשֵׁי אַלְפֵי יִשְׂרָאֵל[1]. זיי זענען אלע געווען הויפטן אין סנהדרין[2], וועלכע זענען גערופן געווארן צו יעדע חשוב'ע זאך ביי אידן[3].

לויט חז"ל זענען די נשיאים געווען די שוטרים וואס די מצריים האבן געשטעלט איבער אידן אין מצרים, וואס זיי זענען געשלאגן געווארן ווען אידן האבן נישט ערפילט זייער קוואטע[4]. טייל לערנען אז זיי זענען שוין געווען נשיאים איבער די עלטערן פונעם דור המדבר, נאך זייענדיג אין מצרים[5].

דורכאויס די וואנדערונגען אין מדבר האט שלומיאל געפירט זיין שבט דער צווייטער, נאך אליצור בן שדיאור, אונטער'ן "דגל מחנה ראובן"[6]. לויט ווי דערציילט אין מדרש, איז זיין פאן געווען געפארבט גרין, און שכם געצייכנט דערויף[7].

זמרי בן סלוא

לויט ווי געברענגט אין גמרא אין נאמען פון רבי יוחנן, איז שלומיאל בן צורישדי דער זעלבער פערזאן וועלכער ווערט דערמאנט שפעטער אין די תורה אלס זמרי בן סלוא[8]. אין במדבר כה ווערט פארציילט אז זמרי בן סלוא האט געזינדיגט מיט כזבי בת צור, און פינחס האט אים אומגעברענגט. דער בעל הטורים ברענגט א רמז: ”שלומיאל. בגימטריא 'זה זמרי בן סלוא'”.

לויט אנדערע מקורות אין חז"ל, איז זמרי געווען אן אפשטאמיגער פון שלומיאל[9][10]. טייל מפרשים לערנען אז אנדערש ווי שלומיאל, וועלכער איז געווען דער נשיא פון גאנץ שבט שמעון, האט זמרי בלויז געפירט איין בית אב[11].

זיין פטירה

אין חז"ל ווערט געברענגט אז די נשיאים זענען געווען צווישן די צוויי הונדערט און פופציג מענטשן וועלכע האבן געברענגט קטורת ביים מחלוקת קורח ועדתו[12]. לויט דעם זענען זיי נפטר געווארן אין צווייטן יאר נאך יציאת מצרים, אין פייער וואס האט פארברענט די מקטירי הקטורת.

אבער לויט די אויבנדערמאנטע דעה אז ער איז געווען זמרי בן סלוא, איז שלומיאל נישט געווען פון די מקטירי הקטורת, נאר ער האט דערלעבט ביז די פערציגסטע יאר אין מדבר ווען ער איז גע'הרג'עט געווארן דורך פינחס.

קרבנות הנשיאים

ביי די קרבנות הנשיאים, האט שלומיאל בן צורישדי מקריב געווען זיין קרבן אום ה' ניסן פון צווייטן יאָר צו יציאת מצרים (ב'תמ"ט). ער איז געווען דער פינפטער אין די רייע צו מקריב זיין, נאך אליצור בן שדיאור פון שבט ראובן, לויט דער סדר ווי די שבטים האבן גערוט ארום דעם משכן און ווי זיי האבן זיך געצויגן ביי די מסעות[13]. נאך א טעם שטייט אין מדרש אויף דעם וואס ער האט מקריב געווען גלייך נאך דער נשיא פון שבט ראובן, ווייל ראובן האט זיך געאיילט צו ראטעווען זיין ברודער יוסף פון טויט און שמעון האט זיך איינגעשטעלט צו ראטעווען זיין שוועסטער דינה אין שכם[14].

דער מדרש ערקלערט אז די קרבנות פון שלומיאל האבן מרמז געווען קעגן דעם משכן[14].

זיין נאמען

אין מדרש שטייט אז זיין נאמען צייגט אויף דעם וואס זמרי האט געשטאמט פון אים: ”שאף על פי שיצא ממנו זמרי, שעל ידו מתו עשרים וארבעה אלף במגפה, עשה לו א-ל שלום”[9].

אין אור החיים ווערט ערקלערט אז "שלומיאל" איז מרמז אויף שמעון, וואס השי"ת האט אים באצאלט אויף מכירת יוסף ביי די מעשה פון זמרי, און "צורישדי" אויף דעם וואס השי"ת האט פארט געזאגט "דַי" (גענוג) פאר זיין פארטיליגונג און אפגעשטעלט די מגיפה[15].

זעט אויך

רעפערענצן

  1. במדבר א, טז
  2. מלבי"ם, במדבר א, טז
  3. רש"י, במדבר א, טז
  4. ספרי במדבר פיסקא מה, געברענגט אויך אין רש"י, במדבר ז, ב
  5. רבי יהונתן אייבשיץ, תפארת יהונתן, יאזעפאף תרל"ג
  6. במדבר י, יט
  7. במדבר רבה, פרשה ב', פסקה ז'
  8. סנהדרין פב, א. אזוי שטייט אויך אין מדרש תנחומא, פרשת פנחס
  9. 9.0 9.1 מדרש אגדה (באבער) במדבר א, ו
  10. דער גר"א, אין אדרת אליהו אויף דברים כט, יז, ערקלערט אזוי אויך די רייד פון רבי יוחנן אויבן: "וח"ו שזמרי יהיה נשמה אחד עם שלמיאל הצדיק בחיר ישראל, והוא על דרך גנאי לו ולמשפחתו ולשבטו". זעט באריכות אן ענליכן הסבר אין דובר ישרים אויף במדבר כה, יד
  11. רש"י און אבן עזרא, במדבר כה, טו
  12. במדבר רבה, פרשה י"ח, פסקה ג'; מדרש תנחומא באבער קרח ה. זעט אויך רש"י, במדבר טז, א
  13. ילקוט שמעוני, פרשת נשא, רמז תשטו; רבינו בחיי, במדבר ב, ב
  14. 14.0 14.1 במדבר רבה, פרשה י"ג, פסקה י"ט
  15. אור החיים, במדבר ז, לו