מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרשת בחוקותי"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
ק
צולייגן לינק צו בכור
ק ((diffedit)) |
ק (צולייגן לינק צו בכור) |
||
| (3 מיטלסטע ווערסיעס פון 2 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 35: | שורה 35: | ||
===דינים פון ערכין, תמורה, און מעשר=== | ===דינים פון ערכין, תמורה, און מעשר=== | ||
דאן ווערן אויסגערעכנט דינים פון [[ערכין]]. גאָט האָט געזאָגט צו משה'ן צו אָנזאָגן די אידן אַז ווען איינער מאַכט א נדר צו ברענגען פאַר גאָט די ווערד פון אַ מענטש, וועט די פאלגנדע וואָג אָנגיין: | דאן ווערן אויסגערעכנט דינים פון [[ערכין]]. גאָט האָט געזאָגט צו משה'ן צו אָנזאָגן די אידן אַז ווען איינער מאַכט א נדר צו ברענגען פאַר גאָט די ווערד פון אַ מענטש, וועט די פאלגנדע וואָג אָנגיין: | ||
* | *פון 20 ביז 60 יאָר אַלט: פאַר אַ מאַן, 50 שקל זילבער; פאַר אַ פרוי, 30 שקל; | ||
*פון 5 ביז 20 יאר: פאר א אינגל, 20 שקל; פאַר אַ מיידל, 10 שקל; | |||
* | *פון 1 חודש ביז 5 יאר: פאר א אינגל, 5 שקל; פאַר אַ מיידל, 3 שקל; | ||
*60 יאָר אָדער העכער: פאַר אַ מאַן, 15 שקל; פאַר אַ פרוי, 10 שקל. | |||
* | |||
* | |||
אויב א נודר קען זיך נישט ערלויבן די באצאלונג, דארף דער נודר זיך שטעלן פאר'ן כהן, און דער כהן וועט אָפּשאַצן דעם נודר לויט וואָס דער נודר קען זיך ערלויבן. אויב דער נדר איז וועגן אַ בהמה וואָס מען קען ברענגען אַלס קרבן, איז די בהמה הייליג, און מען קען איר נישט פאַרבייטן ("[[תמורה]]") מיט אַן אַנדער בהמה, און אויב מען וועט פאַרבייטן איין בהמה פאַר אַן אַנדערן, וועט דער נדר און איר בייט ביידע זיין הייליג. אויב דער נדר איז וועגן אַ טמא'נע בהמה וואָס קען נישט ווערן געברענגט אַלס א קרבן, זאָל דער נודר געבן די בהמה צום כהן, דער כהן זאָל עס אָפּשאַצן, און אויב דער נודר וויל עס אויסלייזן, זאָל דער נודר צוגעבן א פינפטל צו זיין שאַצונג. אויב מען איז מקדיש אַ הויז צו גאָט, זאָל דער כהן עס אָפּשאַצן, און אויב דער נדבן וויל עס אויסלייזן, דאַרף דער נדבן צוגעבן א פינפטל צו די שאַצונג. | אויב א נודר קען זיך נישט ערלויבן די באצאלונג, דארף דער נודר זיך שטעלן פאר'ן כהן, און דער כהן וועט אָפּשאַצן דעם נודר לויט וואָס דער נודר קען זיך ערלויבן. אויב דער נדר איז וועגן אַ בהמה וואָס מען קען ברענגען אַלס קרבן, איז די בהמה הייליג, און מען קען איר נישט פאַרבייטן ("[[תמורה]]") מיט אַן אַנדער בהמה, און אויב מען וועט פאַרבייטן איין בהמה פאַר אַן אַנדערן, וועט דער נדר און איר בייט ביידע זיין הייליג. אויב דער נדר איז וועגן אַ טמא'נע בהמה וואָס קען נישט ווערן געברענגט אַלס א קרבן, זאָל דער נודר געבן די בהמה צום כהן, דער כהן זאָל עס אָפּשאַצן, און אויב דער נודר וויל עס אויסלייזן, זאָל דער נודר צוגעבן א פינפטל צו זיין שאַצונג. אויב מען איז מקדיש אַ הויז צו גאָט, זאָל דער כהן עס אָפּשאַצן, און אויב דער נדבן וויל עס אויסלייזן, דאַרף דער נדבן צוגעבן א פינפטל צו די שאַצונג. | ||
אויב איינער איז מקדיש צו גאָט א פעלד פון זיינע עלטערן, זאָל דער כֹּהן עס אָפּשאַצן לויט זיין פאטענציעלע וואוקס. דער כהן זאל רעכענען די פּרייז לויט די יאָרן וואָס זענען געבליבן ביז דעם קומענדיגן יובל יאָר, און רעדוצירן די שאַצונג לויט דעם. אויב דער נודר וויל אויסלייזן די פעלד, דארף דער נודר צוגעבן א פינפטל צו דער שאצונג, אבער אויב דער נודר וועט נישט אויסלייזן די פעלד און די פעלד ווערט פארקויפט, וועט עס מער נישט קענען אויסגעלייזט ווערן, און ביי יובל זאָל דאָס פעלד ווערן דעם כהנ'ס אייגנטום. | אויב איינער איז מקדיש צו גאָט א פעלד פון זיינע עלטערן, זאָל דער כֹּהן עס אָפּשאַצן לויט זיין פאטענציעלע וואוקס. דער כהן זאל רעכענען די פּרייז לויט די יאָרן וואָס זענען געבליבן ביז דעם קומענדיגן יובל יאָר, און רעדוצירן די שאַצונג לויט דעם. אויב דער נודר וויל אויסלייזן די פעלד, דארף דער נודר צוגעבן א פינפטל צו דער שאצונג, אבער אויב דער נודר וועט נישט אויסלייזן די פעלד און די פעלד ווערט פארקויפט, וועט עס מער נישט קענען אויסגעלייזט ווערן, און ביי יובל זאָל דאָס פעלד ווערן דעם כהנ'ס אייגנטום. | ||
אויב איינער איז מקדיש א פעלד וואס ער האט געקויפט (נישט א ירושה פעלד) דארף דער כהן אויסרעכענען די שאצונג ביז'ן יובל יאר, דער נודר דאַרף באצאלן די שאצונג פון יענעם טאג, און אין יובל זאל די ערד זיך אומקערן צום מענטש וועמענ'ס אַרבטייל דאס פעלד איז געווען. קיין בכור פון אַ ריינע בהמה קען נישט ווערן הקדש, ווייל עס געהערט שוין צו גאָט. אָבער א בכור פון אַן אומריינער בהמה זאָל אויסגעלייזט ווערן לויט איר שאַצונג און צוגאב צו אַ פינפטל, און אויב וועט עס נישט אויסגעלייזט ווערן, זאָל עס פאַרקויפט ווערן לויט איר שאַצונג. קיין זאך וואָס עמיצער וועט מאַכן [[חרם (מתנות כהונה)|חרם]] צו גאָט קען נישט פאַרקויפט אָדער אויסגעלייזט ווערן. | אויב איינער איז מקדיש א פעלד וואס ער האט געקויפט (נישט א ירושה פעלד) דארף דער כהן אויסרעכענען די שאצונג ביז'ן יובל יאר, דער נודר דאַרף באצאלן די שאצונג פון יענעם טאג, און אין יובל זאל די ערד זיך אומקערן צום מענטש וועמענ'ס אַרבטייל דאס פעלד איז געווען. קיין בכור פון אַ ריינע בהמה קען נישט ווערן הקדש, ווייל עס געהערט שוין צו גאָט. אָבער א [[בכור]] פון אַן אומריינער בהמה זאָל אויסגעלייזט ווערן לויט איר שאַצונג און צוגאב צו אַ פינפטל, און אויב וועט עס נישט אויסגעלייזט ווערן, זאָל עס פאַרקויפט ווערן לויט איר שאַצונג. קיין זאך וואָס עמיצער וועט מאַכן [[חרם (מתנות כהונה)|חרם]] צו גאָט קען נישט פאַרקויפט אָדער אויסגעלייזט ווערן. | ||
א מענטש וואס ערווארט טויט־שטראף, קען נישט ווערן געשאצט צו געבן זיין ווערד פאר הקדש. [[מעשר שני|מעשר]] געהערט צו גאט, און ער זאָל צוגעבן דערצו א פינפטל ביים אויסלייזן. יעדער [[מעשר בהמה|צענטער קאָפּ פון בהמות]] זאָל זיין הייליג צו גאָט, און דער בעל הבית זאָל נישט קלויבן צווישן גוט אָדער שלעכט ביים ציילן די מעשר{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|כז|לאנג=יא|אן=ספר}}}}. | א מענטש וואס ערווארט טויט־שטראף, קען נישט ווערן געשאצט צו געבן זיין ווערד פאר הקדש. [[מעשר שני|מעשר]] געהערט צו גאט, און ער זאָל צוגעבן דערצו א פינפטל ביים אויסלייזן. יעדער [[מעשר בהמה|צענטער קאָפּ פון בהמות]] זאָל זיין הייליג צו גאָט, און דער בעל הבית זאָל נישט קלויבן צווישן גוט אָדער שלעכט ביים ציילן די מעשר{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|כז|לאנג=יא|אן=ספר}}}}. | ||
==מנהגים ביים ליינען== | ==מנהגים ביים ליינען== | ||
ווען מען ליינט די פרשה אום שבת, פירט מען זיך אז איין מענטש קומט ארויף צו ליינען די אלע קללות, ווייל אויב מען וועט זיך אפשטעלן אינמיטן פון זייער ליינען און רופן אן אנדערן מענטש צו קומען צו דער תורה, וועט עס געבן דעם איינדרוק אז זיי האבן זיך אפגעשטעלט אינמיטן ווייל זיי ווילן נישט הערן גאָט'ס תוכחה. אין גמרא און אין מדרש לערנט רבי חייא בר גמדא דעם דין אלס אסמכתא פון פּסוק: "{{מנוקד|מוּסַר ה' בְּנִי אַל תִּמְאָס, וְאַל תָּקֹץ בְּתוֹכַחְתּוֹ}}"{{הערה|{{תנ"ך|משלי|ג|יא}}}} - אל תעשו קוצים קוצים (שניטן){{הערה|{{בבלי|מגילה|לא|ב}}; {{ירושלמי|מגילה|ג|ז}}}}. אין גמרא ווערט דערפאר געגעבן נאך צוויי סיבות: א. דער וואס איז עולה מאכט ברכות פאר'ן און נאכ'ן ליינען, און הקב"ה וויל נישט ווערן געבענטשט ווען זיינע זין ווערן געשאָלטן מיט צרות. רבי יהושע דסכנין לערנט דאס ארויס פון פסוק{{הערה|{{תנ"ך|תהילים|צא|טו}}}} {{""|{{מנוקד|עִמּוֹ אָנֹכִי בְצָרָה}}}}{{הערה|{{מדרש רבה|דברים|ד|א}}}}. ב. ליינען די תורה דארף זיך אָנהייבן און ענדיגן מיט א גוטע זאך, און אינמיטן ליינען די קללות איז דאָס נישט מעגליך. אסאך פירן זיך אז דער בעל קורא איז עולה{{הערה|{{משנה ברורה|תכח|יז}}}}, עס זאל נישט אויסזען ווי ער שעלט דעם מענטש וואס שטייט נעבן אים. ביי [[ספרדים]] איז דא א מנהג אז דער חכם איז עולה און פאר'ן ליינען די תוכחה זאגט ער "מוסר ה' בני אל תמאס כי את אשר יאהב" וגו'{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|תכח | ווען מען ליינט די פרשה אום שבת, פירט מען זיך אז איין מענטש קומט ארויף צו ליינען די אלע קללות, ווייל אויב מען וועט זיך אפשטעלן אינמיטן פון זייער ליינען און רופן אן אנדערן מענטש צו קומען צו דער תורה, וועט עס געבן דעם איינדרוק אז זיי האבן זיך אפגעשטעלט אינמיטן ווייל זיי ווילן נישט הערן גאָט'ס תוכחה. אין גמרא און אין מדרש לערנט רבי חייא בר גמדא דעם דין אלס אסמכתא פון פּסוק: "{{מנוקד|מוּסַר ה' בְּנִי אַל תִּמְאָס, וְאַל תָּקֹץ בְּתוֹכַחְתּוֹ}}"{{הערה|{{תנ"ך|משלי|ג|יא}}}} - אל תעשו קוצים קוצים (שניטן){{הערה|{{בבלי|מגילה|לא|ב}}; {{ירושלמי|מגילה|ג|ז}}}}. אין גמרא ווערט דערפאר געגעבן נאך צוויי סיבות: א. דער וואס איז עולה מאכט ברכות פאר'ן און נאכ'ן ליינען, און הקב"ה וויל נישט ווערן געבענטשט ווען זיינע זין ווערן געשאָלטן מיט צרות. רבי יהושע דסכנין לערנט דאס ארויס פון פסוק{{הערה|{{תנ"ך|תהילים|צא|טו}}}} {{""|{{מנוקד|עִמּוֹ אָנֹכִי בְצָרָה}}}}{{הערה|{{מדרש רבה|דברים|ד|א}}}}. ב. ליינען די תורה דארף זיך אָנהייבן און ענדיגן מיט א גוטע זאך, און אינמיטן ליינען די קללות איז דאָס נישט מעגליך. אסאך פירן זיך אז דער בעל קורא איז עולה{{הערה|{{משנה ברורה|תכח|יז}}}}, עס זאל נישט אויסזען ווי ער שעלט דעם מענטש וואס שטייט נעבן אים. ביי [[ספרדים]] איז דא א מנהג אז דער חכם איז עולה און פאר'ן ליינען די תוכחה זאגט ער "מוסר ה' בני אל תמאס כי את אשר יאהב" וגו'{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|תכח|מפרש=מגן אברהם|סק=ח}} אין נאמען פון כנסת הגדולה}}. אין טייל פלעצער ליינט מען די תוכחה אן דעם וואס מ'זאל מאכן די ברכות פאר דעם און נאך דעם{{הערה|לוח דבר בעתו אין נאמען פון מנהג [[וויזשניץ (חסידות)|וויזשניץ]]}}. | ||
מ'פירט זיך צו ליינען די קללות מיט א נידעריגן שטימע{{הערה|{{קיצור שולחן ערוך|עח|ד}}}}. | מ'פירט זיך צו ליינען די קללות מיט א נידעריגן שטימע{{הערה|{{קיצור שולחן ערוך|עח|ד}}}}. | ||
| שורה 173: | שורה 169: | ||
די ספרדים און אשכנזים ליינען די הפטורה אין {{תנ"ך|ירמיהו|טז|יט|לאנג=יא}} – {{תנ"ך|ירמיהו|יז|יד|לאנג=יא|אן=ספר}}{{הערה|[[אבודרהם]] {{שיתופתא|Abudarham,_Hebrew_Calendar,_Order_of_Parashiot_and_Haftarot/34|סדר העיבור, סדר הפרשיות וההפטרות}}.}} (די הפטורה פון [[פרשת בהר|בהר]] ביי די תימנים), אין די נבואה פון [[ירמיהו]] איבער די ברכות פאר די וואס פארלאזן זיך אויף גאט, און קללות פאר די וואס נישט. די תימנים און איטאליענער ליינען אין {{תנ"ך|יחזקאל|לד|לאנג=יא}}, פון {{תנ"ך|יחזקאל|לד|א|לאנג=יא|אן=פרק}}{{הערה|{{שיתופתא|1=Mishneh_Torah,_The_Order_of_Prayer/5?selectedunittext=3|2=רמב"ם - סדר התפילה ה׳, ד'}}.}}; רוב תימנים ענדיגן ביי {{תנ"ך|יחזקאל|לד|כז|לאנג=יא|אן=פרק}}, און די איטאליענער און טייל תימנים ביי {{תנ"ך|יחזקאל|לד|טו|לאנג=יא|אן=פרק}}. ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאטן]] ליינט מען {{תנ"ך|ישעיהו|א|יט|לאנג=יא}} - {{תנ"ך|ישעיהו|ב|יא|לאנג=יא|אן=ספר}}. | די ספרדים און אשכנזים ליינען די הפטורה אין {{תנ"ך|ירמיהו|טז|יט|לאנג=יא}} – {{תנ"ך|ירמיהו|יז|יד|לאנג=יא|אן=ספר}}{{הערה|[[אבודרהם]] {{שיתופתא|Abudarham,_Hebrew_Calendar,_Order_of_Parashiot_and_Haftarot/34|סדר העיבור, סדר הפרשיות וההפטרות}}.}} (די הפטורה פון [[פרשת בהר|בהר]] ביי די תימנים), אין די נבואה פון [[ירמיהו]] איבער די ברכות פאר די וואס פארלאזן זיך אויף גאט, און קללות פאר די וואס נישט. די תימנים און איטאליענער ליינען אין {{תנ"ך|יחזקאל|לד|לאנג=יא}}, פון {{תנ"ך|יחזקאל|לד|א|לאנג=יא|אן=פרק}}{{הערה|{{שיתופתא|1=Mishneh_Torah,_The_Order_of_Prayer/5?selectedunittext=3|2=רמב"ם - סדר התפילה ה׳, ד'}}.}}; רוב תימנים ענדיגן ביי {{תנ"ך|יחזקאל|לד|כז|לאנג=יא|אן=פרק}}, און די איטאליענער און טייל תימנים ביי {{תנ"ך|יחזקאל|לד|טו|לאנג=יא|אן=פרק}}. ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאטן]] ליינט מען {{תנ"ך|ישעיהו|א|יט|לאנג=יא}} - {{תנ"ך|ישעיהו|ב|יא|לאנג=יא|אן=ספר}}. | ||
== | == דרויסנדיגע לינקס == | ||
{{פרשה לינקס|בית חב"ד=856719|בינינו=7209|אתר פרשת השבוע=2011/05/bechokotay}} | {{פרשה לינקס|בית חב"ד=856719|בינינו=7209|אתר פרשת השבוע=2011/05/bechokotay}} | ||
*Eli Ducker, [https://seforimblog.com/2019/05/the-haftarot-for-behar-and-behukkotai/ The Haftarot for Behar and Behukkotai] | *Eli Ducker, [https://seforimblog.com/2019/05/the-haftarot-for-behar-and-behukkotai/ The Haftarot for Behar and Behukkotai] | ||