המכלול:האט איר געוואוסט?

הויפט

דיסקוסיעס

האט איר געוואוסט? איז א פראיעקט צו צייגן שטיקלעך אינפארמאציע און אינטערעסאנטע פאקטן אויף הויפטבלאט פון המכלול. די זאצן אין "האט איר געוואוסט?" זענען קוריאזן און חידושים בשייכות צו המכלול ארטיקלען. התאריך המופיע בצד כל קוריוז בדף זה אינו קשור בהכרח לתאריך שבו אירע, אלא לתאריך שבו הוא מוצג בעמוד הראשי של המכלול. לדיונים אודות החלפת הידיעות והצעות לידיעות חדשות, גשו לדף השיחה המתאים.

שימו לב: מכלולאים חדשים מתבקשים שלא לערוך את פסקאות "האט איר געוואוסט?". פסקאות אלו מופיעות, בסופו של דבר, בעמוד הראשי, ועל כן רצוי להשאירן למשתמשים הוותיקים המכירים מקרוב את נוהלי העבודה.

מאגר ערכי "האט איר געוואוסט?" היומיים

האט איר געוואוסט?

דאטומען	באמערקונגען	אינהאלט
ט"ו חשון, ה'תשפ"ד		די נעמען פון די חדשים היינט אין באנוץ זענען איינגעפירט געווארן אין די תקופה פון גלות בבל און שיבת ציון. זיי ווערן דערמאנט צום ערשטן מאל אלע אינאיינעם אין מגילת תענית, לויטן סדר פון ניסן ביז אדר. פארשידענע צונעמען זענען באנוצט געווארן אין פריערדיגע דורות, ווי "ירח האיתנים" פאר תשרי און "חודש זיו" פאר אייר.
ט"ו-ט"ז חשון, ה'תשפ"ד		שבת בראשית האט געדינט אין אסאך קהילות אלס המשך צו שמחת תורה. עס זענען געווען איינגעפירט ספעציעלע פיוטים און יוצרות, כיבודים פאר דער חתן תורה און חתן בראשית, באזונדערע רעכטן פאר די חברה קדישא, און אין טייל קהילות האט מען געפראוועט די הקפות אין שבת בראשית נאך מוסף.
ט"ו-י"ז חשון, ה'תשפ"ד		ביי חסידים איז אנגענומען אז לערנען מסכת קידושין איז א סגולה פאר שידוכים. טייל האבן זיך געפירט צו לערנען די מסכתא, צוזאמען מיט מסכת כתובות, אין יום טוב שבועות. די מסכתא שליסט סדר נשים לויטן אנגענומענעם סדר, אבער דער מאירי האט עס געשטעלט אין אנהייב.
ט"ז-י"ח חשון, ה'תשפ"ד		זונטאג איז דער טאג ווען דער גן עדן איז באשאפן געווארן. טייל צדיקים האבן זיך געפירט צו עסן די סעודת מלוה מלכה אין דעם טאג, און טייל האבן נישט געזאגט תחנון. פון די אנדערע זייט, לויט פארשידענע שיטות טאר מען נישט האנדלען מיט קריסטן פון ארץ ישראל אין זונטאג (און צוויי טעג בעפאר), מען טאר מען נישט פראווען א חתונה, און מען זאל נישט מאכן א מילה שלא בזמנה.
י"ז-י"ט חשון, ה'תשפ"ד		ירבעם בן נבט האט באשטימט דעם חג האסיף אינמיטן חודש מרחשון, אנשטאט אינמיטן תשרי. איין הסבר דערצו איז אז אין מלכות ישראל, וואס ליגט צו צפון פון מלכות יהודה, איז דער קלימאט קילער און דער אסיף איז דעריבער שפעטער. לויט געוויסע מקורות, וועט דער יום טוב סוכות טאקע זיין לעתיד לבוא אין ט"ו חשון.
י"ח-כ' חשון, ה'תשפ"ד		דער נאמען פון אבימלך מלך גרר איז סעמיטיש, וואס שטעלט פאר א שוועריגקייט ווייל די פלשתים זענען געווען פרעמדע אינוואדירער פון מערב זייט פון מיטלענדישער ים וואס האבן גערעדט אן אנדערן שפראך. לויט טייל פארשער זענען געווען צוויי פעלקער מיט דעם נאמען, און די פלשתים פון די תקופה פון די אבות זענען יא געווען פון סעמיטישן אפשטאם. אן ענליכער נאמען געפונט זיך אין די אמארנא בריוון: אבימילכי דער מצר'ישער גובערנאטאר פון צור.
י"ט-כ"א חשון, ה'תשפ"ד		פרייטאג ווערט באטראכט א אומ'מזל'דיגע טאג אין טייל קולטורן, איבערהויפט צווישן מאטראזן, וואו עס ווערט געגלייבט אז עס איז געפארפול אנצוהייבן א רייזע איבערן ים אין פרייטאג. א לעגענדע פארציילט אז די בריטישע ים-פלאט האט גערופן א שיף מיטן נאמען "פרייטאג", עס ארויסגעשיקט צום ערשטן רייזע אין פרייטאג, און דער שיף איז קיינמאל נישט צוריקגעקומען. א שיף מיט דעם נאמען האט אבער קיינמאל נישט עקזיסטירט ביי די בריטן.
כ'-כ"ב חשון, ה'תשפ"ד	קען ווערן איבערגענוצט אין אייר.	אין די חדשים מרחשון און אייר הייבן די ישיבות אן א פרישן זמן, נאך די טעג פון בין הזמנים. אין פראנקפורט האט מען זיך געפירט צו צו זינגען ביים בענטשן דעם חודש מיט א גמרא ניגון. אין די ספרי חסידות ווערט געברענגט אז דאס איז אזוי איינגעפירט געווארן ווייל די חדשים זענען מסוגל צו באגרייפן דעת תורה מער ווי אנדערע חדשים, ווי עס צייגט דער צירוף פון שם הוי"ה, און דערפאר דארף מען אין די צייטן זיך פארטיפן אין גמרא מיט תוספות.
כ"א-כ"ג חשון, ה'תשפ"ד		דער צאל פון תפילות אין א יאר ווענדט זיך אין איר קביעות: אין בשז און השג יארן זענען פארהאן די מערסטע - 1,247 תפילות אין חוץ לארץ. (כאטש א זשה יאר פארמאגט דעם זעלבן צאל טעג, 385, מאכן זיך אבער מער ימים טובים אין שבת, ווען איין מוסף ווערט געזאגט פאר ביידע). דאקעגן, די ווייניגסטע תפילות ווערן געזאגט אין א זחא יאר - 1,143 אין חוץ לארץ.
כ"ב-כ"ד חשון, ה'תשפ"ד		מאנטאג און דאנערשטאג זענען ימי רצון, ווייל משה רבינו איז ארויפגעגאנגען באקומען די צווייטע לוחות אין דאנערשטאג און אראפגעקומען אין מאנטאג. די ראמאניאטן האבן אין די טעג צוגעלייגט פסוקים פון תחנונים אין די פסוקי דזמרה, ביים שטיקל פון "הודו". טייל ספרדים האבן געזאגט סליחות יעדן מאנטאג און דאנערשטאג, דורכאויס דעם גאנצן יאר.
כ"ג-כ"ה חשון, ה'תשפ"ד		אין מסכת בבא קמא זענען די תוספות מאריך מער ווי אויף טייל אנדערע מסכתות. לויט ווי באקאנט געפינט זיך אין בבא קמא דער עמוד מיט די ווייניגסטע גמרא, צוליב דער תוספות וואס פארנעמט רוב דערפון. מען פארציילט אז די בעלי התוספות האבן פארפאסט דעם תוספות אויף די סוגיא ווען זיי זענען געווען ארעסטירט, א נאכט איידער מען האט זיי אומגעברענגט אויף קידוש השם. אין מסכת נזיר איז אבער פארהאן א עמוד אן קיין גמרא בכלל, צוליב די פילע קלענערע תוספות.
כ"ד-כ"ו חשון, ה'תשפ"ד	קען ווערן אמאל איבערגענוצט אין א חנוכה.	אין 2019 האט משה מארגארעטן געצינדן די מנורה ביים ווייסן הויז חנוכה צערעמאניע, אויפ'ן איינלאדונג פון דאן-פּרעזידענט דאנאלד טראמפ, אלס אנערקענונג פאר זיינע לייסטונגען פאר ארעסטאנטן. ער איז געווען דער ערשטער חסיד'ישער איד צו צינדן די מנורה אין ווייסן הויז.
כ"ה-כ"ז חשון, ה'תשפ"ד		דאנערשטאג איז פאר א תקופה געווען א "פיש טאג" אין דער סאוויעטן פארבאנד, ווען רעסטוראנטן האבן געדארפט סערווירן פיש אנשטאט פליישיגס. פישעריי האט זיך אנטוויקלט אין די פלאנירטע עקאנאמיע מער ווי געברויך, און דאס איז געווען א וועג פטור צו ווערן פון די איבריגע פיש.
כ"ו-כ"ח חשון, ה'תשפ"ד	קען ווערן איבערגענוצט אויף ד' תמוז, יודה"ל.	רבי יהודה אשכנזי פון טיקטין, איינער פון די ערשטע און הויפט מחברים פון באר היטב, איז געווען אן עלטער פעטער פון דער חתם סופר. רבי יהודה איז געבוירן געווארן אין פראנקפורט ד'מיין, וואו זיין פאטער, רבי שמעון סופר, איז געווען א סופר און א "נאמן" פון די קהילה. די משפחה האט געצויגן זייער יחוס צו רבי שמעון דרשן פון פראנקפורט, דער מחבר פון ילקוט שמעוני.
כ"ז-כ"ט חשון, ה'תשפ"ד	קען ווערן איבערגענוצט אויף כ"ג תשרי, יודה"ל.	רבי בן ציון חיים שלמה משולם זושא טווערסקי, פערטער אדמו"ר פון הארנסטייפל, האט באקומען דעם לאנגן נאמען צוליב אן אייגנארטיגן צופאל. ער איז געווען האספיטאליזירט אין א יום כיפור, און די צוויי קהילות מיט וועלכע ער האט געהאט שייכות, אין דענווער און מילוואקי, האבן אים צוגעלייגט א נאמען, אבער צוליב דעם אוממעגליכקייט צו קאָאָרדינירן צווישן זיי זענען צוגעלייגט געווארן צוויי פארשידענע נעמען.
כ"ח חשון-א' כסלו, ה'תשפ"ד	קען ווערן איבערגענוצט אויף י"ז אייר, יודה"ל.	רבי משה חיים אפרים פון סדילקאוו, דער מחבר פון דגל מחנה אפרים, איז לויט איין מקור א חתן געווארן מיט די טאכטער פון זיין פעטער רבי אברהם גרשון פון קיטוב, אבער צוליב וואס זיין פעטער איז ארויף קיין ארץ ישראל איז דער שידוך נישט צושטאנד געקומען.
כ"ט חשון-ב' כסלו, ה'תשפ"ד		אין כ"ט חשון, פופציג טעג נאך יום כיפור, פייערן די פאלאשן דעם "סיגד", א יום טוב פון זיך רייניגן און הייליגן. טראדיציאנאל פלעגן די מאסן שפאנען צום שפיץ פון אן אויסדערוועלטן בארג צו אפרעכטן די צענטראלע צערעמאניע, אפט מיט שטיינער אדער ספרי קודש איבער זייערע קעפ אלס סימבאל פון הכנעה.
א'-ג' כסלו, ה'תשפ"ד		די קדמונים האבן זיך ארויסגעדרייט פון שרייבן א גט אין חודש כסלו, צוליב א ספק וויאזוי אויסצולייגן דעם נאמען פונעם חודש: אין די פסוקים שטייט עס "כסלו" און אין טייל תרגומים שטייט עס "כסליו". להלכה שרייבט מען "כסלו", אבער "כסליו" און אפילו "כיסלו" איז אויך כשר. די פאלאשן רופן עס "כיסלו".