בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,382
רעדאגירונגען
הסרת תווים בלתי נראים, קידוד קישורים
אין תקציר עריכה |
(הסרת תווים בלתי נראים, קידוד קישורים) |
||
| שורה 34: | שורה 34: | ||
אין זיינע שפעטערע יארן האט ער זיך באזעצט אין עזה און איז געווארן ראב"ד און רב פון דער קהילה. דאס שטאט עזה איז אין יענע צייט באטראכט געווארן אלס שוואך אין רוחניות און תורה'דיגן גייסט{{הערה|זעט [[רבי יוסף טראני]], תשובות מהרי"ט, [https://www.sefaria.org/Teshuvot_Maharit%2C_I.47.5 ח"א, סי' מז סוף תשובה].}}. אין עזה האט ער אנטוויקלט א פריינדשאפט מיט [[רבי אברהם אזולאי]] וועלכע אין אין יאר שע"ט אהין אנטלאפן פון חברון און ירושלים. די קשר ווערט באוויזן דורך א קורצער ליד וואס ר' ישראל האט געשריבן לכבוד ר' אברהמ'ס ספר "אור החמה"{{הערה|{{צ-זשורנאל|דב זלוטניק|'אהבת הטוב והערב והמועיל': בכתבי ר' ישראל נאגארה ור' אברהם אזולאי|תרביץ|מד‎, חוברת א/ד‎ (תשרי-אלול תשל"ה)|עמ=182–188|JSTOR=23594970}}.}}. | אין זיינע שפעטערע יארן האט ער זיך באזעצט אין עזה און איז געווארן ראב"ד און רב פון דער קהילה. דאס שטאט עזה איז אין יענע צייט באטראכט געווארן אלס שוואך אין רוחניות און תורה'דיגן גייסט{{הערה|זעט [[רבי יוסף טראני]], תשובות מהרי"ט, [https://www.sefaria.org/Teshuvot_Maharit%2C_I.47.5 ח"א, סי' מז סוף תשובה].}}. אין עזה האט ער אנטוויקלט א פריינדשאפט מיט [[רבי אברהם אזולאי]] וועלכע אין אין יאר שע"ט אהין אנטלאפן פון חברון און ירושלים. די קשר ווערט באוויזן דורך א קורצער ליד וואס ר' ישראל האט געשריבן לכבוד ר' אברהמ'ס ספר "אור החמה"{{הערה|{{צ-זשורנאל|דב זלוטניק|'אהבת הטוב והערב והמועיל': בכתבי ר' ישראל נאגארה ור' אברהם אזולאי|תרביץ|מד‎, חוברת א/ד‎ (תשרי-אלול תשל"ה)|עמ=182–188|JSTOR=23594970}}.}}. | ||
נאך זיין פטירה ארום שפ"ח, האט אים זיין זון רבי משה נאג'ארה, אויך א פייטן, איבערגענומען אלס רב. זיין אייניקל ר' יעקב בן משה איז געווען אַן ענטוזיאסטישער שטיצער פון [[נתן העזתי]] און שבתי צבי, און האט דאקומענטירט ש"ץ'ס מנהגים, אריינגערעכנט דאס זינגען ר' ישראל'ס פיוטים{{הערה|שם=תרביץסד}}{{הערה|שם=מבוא|טובה בארי, [https://www.nli.org.il/he/discover/music/jewish-music/piyut/articles/introductions/piyut/introduction-to-the-songs-of-rabbi-israel-najara מבוא לשירי ר' ישראל נג'ארה], אתר הפיוט והתפילה.}}. ער איז באשטימט געווארן אלס "כהן גדול" דורך שבתי צבי אין תכ"ה{{הערה|בניהו, אסופות ד, עמ' רטז.}}. יעקב נג'ארה איז געבליבן געטריי צו שבתי צבי און אין 1671 איז ער געווארן מוסלעם{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל שפירא|האם צה"ל הפגיז את צאצאי הפייטן והמקובל של עזה?!|haredim-news/israel-gaza-najara-jewish-roots|2025-06-08}}.}}. | נאך זיין פטירה ארום שפ"ח, האט אים זיין זון רבי משה נאג'ארה, אויך א פייטן, איבערגענומען אלס רב. זיין אייניקל ר' יעקב בן משה איז געווען אַן ענטוזיאסטישער שטיצער פון [[נתן העזתי]] און שבתי צבי, און האט דאקומענטירט ש"ץ'ס מנהגים, אריינגערעכנט דאס זינגען ר' ישראל'ס פיוטים{{הערה|שם=תרביץסד}}{{הערה|שם=מבוא|טובה בארי, [https://www.nli.org.il/he/discover/music/jewish-music/piyut/articles/introductions/piyut/introduction-to-the-songs-of-rabbi-israel-najara מבוא לשירי ר' ישראל נג'ארה], אתר הפיוט והתפילה.}}. ער איז באשטימט געווארן אלס "כהן גדול" דורך שבתי צבי אין תכ"ה{{הערה|בניהו, אסופות ד, עמ' רטז.}}. יעקב נג'ארה איז געבליבן געטריי צו שבתי צבי און אין 1671 איז ער געווארן מוסלעם, און איז געווארן א טייל פון די "[[דענמע]]"{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל שפירא|האם צה"ל הפגיז את צאצאי הפייטן והמקובל של עזה?!|haredim-news/israel-gaza-najara-jewish-roots|2025-06-08}}.}}. | ||
פון דאס וואס זיינע פיוטים זענען געשריבן אין מעטערס פון פארשידענע [[לאדינא|לאַדינאָ]], טערקישע, און גריכישע לידער, איז קענטיג אז רבי ישראל האט געקענט עטליכע פרעמדע שפראכן. אויפוואקסנדיג אין צפת איז ער געקומען אונטער דעם ברייטן השפעה פון קבלת האריז"ל. ווי עס איז קענטיג פון זיינע ווערק איז ער געווען א למדן, און ער האט זיך געשריבן מיט פילע רבנים און פערזענליכקייטן פון זיינע צייט, אריינגערעכנט רבי בצלאל אשכנזי, רבי יום טוב צהלון, משה חמון, און מנחם חפץ{{הערה|{{אנצ יהודית|11301-najara-najar-nijar-nagar-nagara|Najara}}}}. | פון דאס וואס זיינע פיוטים זענען געשריבן אין מעטערס פון פארשידענע [[לאדינא|לאַדינאָ]], טערקישע, און גריכישע לידער, איז קענטיג אז רבי ישראל האט געקענט עטליכע פרעמדע שפראכן. אויפוואקסנדיג אין צפת איז ער געקומען אונטער דעם ברייטן השפעה פון קבלת האריז"ל. ווי עס איז קענטיג פון זיינע ווערק איז ער געווען א למדן, און ער האט זיך געשריבן מיט פילע רבנים און פערזענליכקייטן פון זיינע צייט, אריינגערעכנט רבי בצלאל אשכנזי, רבי יום טוב צהלון, משה חמון, און מנחם חפץ{{הערה|{{אנצ יהודית|11301-najara-najar-nijar-nagar-nagara|Najara}}}}. | ||
רבי ישראל נאג'ארה איז באגראבן געווארן אין עזה, און זיין קבר איז געווען באקאנט אין דעם בית הקברות פון עזה. נאך דער סיני מלחמה זענען אידן געקומען צו באזוכן זיין קבר, אבער נאך דעם ווי עזה איז צוריקגעגעבן געווארן אונטער'ן עגיפטישן הערשאפט האבן די עגיפטער אויפגעאקערט דעם קבר, און נאך דער זעקס-טאגיגער מלחמה איז זיין קבר-ארט נישט געווען באקאנט. עס איז געווען א שמועה אז מדינת ישראל ווייסט וועגן זיין קבר און קלויבט אויס עס צו פארהוילן. ישראל מאיר גבאי האט געזאגט אז עס געפינט זיך לעבן דער אלטער מעטשעט אין די סאַדזשאַאיאַ געגנט, וואס איז געווען דער אלטער בית החיים פון עזה. עס קען זיין אז איבערבלייבענישן פונעם בית הקברות עקזיסטירן, אבער דעם ארט פון דעם קבר אליין איז אומבאקאנט{{הערה|זעט {{פורום אהח|1=מקום קבורת רבי ישראל נג'ארה בעזה|2=56109}} | רבי ישראל נאג'ארה איז באגראבן געווארן אין עזה, און זיין קבר איז געווען באקאנט אין דעם בית הקברות פון עזה. נאך דער סיני מלחמה זענען אידן געקומען צו באזוכן זיין קבר, אבער נאך דעם ווי עזה איז צוריקגעגעבן געווארן אונטער'ן עגיפטישן הערשאפט האבן די עגיפטער אויפגעאקערט דעם קבר, און נאך דער זעקס-טאגיגער מלחמה איז זיין קבר-ארט נישט געווען באקאנט. עס איז געווען א שמועה אז מדינת ישראל ווייסט וועגן זיין קבר און קלויבט אויס עס צו פארהוילן. ישראל מאיר גבאי האט געזאגט אז עס געפינט זיך לעבן דער אלטער מעטשעט אין די סאַדזשאַאיאַ געגנט, וואס איז געווען דער אלטער בית החיים פון עזה. עס קען זיין אז איבערבלייבענישן פונעם בית הקברות עקזיסטירן, אבער דעם ארט פון דעם קבר אליין איז אומבאקאנט{{הערה|זעט {{פורום אהח|1=מקום קבורת רבי ישראל נג'ארה בעזה|2=56109}}.}}. | ||
עס איז אַן אלטע טראדיציע ביי יהודי עזה אז ער איז באגראבן אין דער שטאט, און עס איז דארט א מקום קדוש, וואס די איינוואוינער רופן "קברים פון פרעמדע", וואָס זענען גענויגט צו ירושלים. אין די קברים געפינט זיך איין מצבה וואס די איינוואוינער האלטן פאר "א הייליגער וואס האט געהיילט קראנקע"{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל שפירא|הקבר של "הקדוש שריפא חולים" שנמצא בלב העיר עזה|haredim-news/s47z68|2023-11-16}}.}}. עס ווערט דערציילט אז ארום תשכ"ט האט דער וויזשניצער רבי דער "[[רבי חיים מאיר האגער|אמרי חיים]]" באזוכט זיין קבר אין עזה און געזונגען זיין פיוט "קה רבון"{{הערה|{{JDN|יעקב אבוביץ|מרתק: כשהאדמו"ר ה'אמרי חיים' מויזניץ ביקר בעזה על קבר מחבר הפיוט|2058528|ד׳ במרחשוון ה׳תשפ״ד}}.}}. | |||
עס איז דא איין מקור וואס זאגט אז ר' ישראל איז נפטר געווארן אין דמשק און זיין מצבה איז נעבן רבי חיים וויטאל'ס קבר{{הערה|[https://files.ybz.org.il/Digital+Books/she’erit_yisrael/she’erit_yisrael_chap.pdf#page=4 שארית ישראל, תשפ"ד, מבוא], ז' 25, הערה 23.}}. | |||
עס זענען פארהאן גאסן אין פארשידענע שטעט אין ארץ ישראל וואס טראגן זיין נאמען, אריינגערעכנט ירושלים, תל אביב, חולון, רעננה און רחובות. | עס זענען פארהאן גאסן אין פארשידענע שטעט אין ארץ ישראל וואס טראגן זיין נאמען, אריינגערעכנט ירושלים, תל אביב, חולון, רעננה און רחובות. | ||
| שורה 73: | שורה 76: | ||
===פאפולאריטעט=== | ===פאפולאריטעט=== | ||
זיינע פיוטים זענען שנעל אויפגעכאפט געווארן, און געווארן גאר איינפלוסרייך. זיי זענען געווען זייער פאפולער צווישן אידן, פון אינדיע אין מזרח ביז מאראקא אין מערב. מען האט זיי געזונגען אויף שבתות, ימים טובים, ביי שירת הבקשות {{העב|שירת הבקשות}} און ביי משפחה שמחות. דאס זינגען פיוטים, ספעציעל אין שבת און יום טוב, איז געווען א פאפולערע פארעם פון פארוויילונג צווישן משפה און פריינט אין יענער תקופה{{הערה|שם=טסלר1|{{ynet|יצחק טסלר|"בעיני יהודי המזרח הוא היה כוכב עליון": הפיוטים האחרונים של רבי ישראל נג'ארה|judaism/discourse/article/bymfsd11x0|אפריל 9, 2024}}.}}. צענדליגער כתבי יד פון זיינע לידער זענען קאפירט געווארן אין צפון אפריקע און קאטשין אין אינדיע, איבערגעזעצט אין פערסיש-אידיש, און עס זענען אויך דא [[קראים|קאראאישע]], אשכנזישע, תימנ'ער און איטאליענישע קאפיעס. | זיינע פיוטים זענען שנעל אויפגעכאפט געווארן, און געווארן גאר איינפלוסרייך. זיי זענען געווען זייער פאפולער צווישן אידן, פון אינדיע אין מזרח ביז מאראקא אין מערב. מען האט זיי געזונגען אויף שבתות, ימים טובים, ביי שירת הבקשות {{העב|שירת הבקשות}} און ביי משפחה שמחות. דאס זינגען פיוטים, ספעציעל אין שבת און יום טוב, איז געווען א פאפולערע פארעם פון פארוויילונג צווישן משפה און פריינט אין יענער תקופה{{הערה|שם=טסלר1|{{ynet|יצחק טסלר|"בעיני יהודי המזרח הוא היה כוכב עליון": הפיוטים האחרונים של רבי ישראל נג'ארה|judaism/discourse/article/bymfsd11x0|אפריל 9, 2024}}.}}. צענדליגער כתבי יד פון זיינע לידער זענען קאפירט געווארן אין צפון אפריקע און קאטשין אין אינדיע, איבערגעזעצט אין פערסיש-אידיש, און עס זענען אויך דא [[קראים|קאראאישע]], אשכנזישע, תימנ'ער און איטאליענישע קאפיעס. זיין מעטאד האָט באַדייטנד באַאיינפלוסט די "שירת הבקשות" אין חלב (אלעפּאָ) און איראק, און די "מפטירים" אין טערקיי{{הערה|אלמוג בהר, [https://almogbehar.wordpress.com/2013/02/07/רבי-ישראל-נגארה-פייטן-ומהפכן/ רבי ישראל נג'ארה, פייטן ומהפכן], 07/02/2013.}}. | ||
<!-- נג'ארה אין אשכנז -->אין 19טן יארהונדערט האט דער דייטש-אידישער געלערנטער יוליוס פירסט (1805–1873) געשריבן אז ר' ישראל איז געווען "פרעמד" (בלתי ידוע) פאר אשכנזים, אויסער זיין ארמישן ליד "יה ריבון עלם ועלמיא". אבער היינטיגע שטודיעס ווייזן אנדערש. אין תע"ב איז אין פראנקפורט ארויסגעגעבן געווארן א קליין קונטרס מיטן נאמען "תפילות נוראות ושבחות והודאות וזמירות ישראל", וואס האט אנטהאלטן אכט לידער פון ר' ישראל{{הערה|[https://sammlungen.ub.uni-frankfurt.de/judaicaffm/content/titleinfo/14526971 תפלות נוראות: ושבחות והודאות וזמירות ישראל / מה״ה ... כמוהר״ר ישראל בן הרב ... משה נאגארה ... ; אשר לקט ואסף ... כמוהר״ר משולם זלמן בה״ה ... יעקב אלעזר פישהוף אויערבך ... עם תוספות דבריו], פראנקפורט, תע"ב.}}. דאס ווייזט אויף א געוויסע אנוועזנהייט פון ר' ישראל'ס פאעזיע אין אשכנז. דער ארויסגעבער פון דעם קונטרס, ר' משולם זלמן פישהוף, איז געווען נאנט צו קרייזן פון שבתי צבי'נישע און משיחישע געדאנקען אין מאראוויע. רבי משולם פישהוף האט דערמאנט אז [[רבי דוד אפענהיים]] (1664–1737), א בארימטער רב און ביבליאגראף, האט פינאנצירט א גרופע זינגער וועלכע פלעגן זינגען פאר שחרית{{הערה|זעט: סרוסי און בארי, "ר' ישראל נג'ארה באשכנז".}}. | <!-- נג'ארה אין אשכנז -->אין 19טן יארהונדערט האט דער דייטש-אידישער געלערנטער יוליוס פירסט (1805–1873) געשריבן אז ר' ישראל איז געווען "פרעמד" (בלתי ידוע) פאר אשכנזים, אויסער זיין ארמישן ליד "יה ריבון עלם ועלמיא". אבער היינטיגע שטודיעס ווייזן אנדערש. אין תע"ב איז אין פראנקפורט ארויסגעגעבן געווארן א קליין קונטרס מיטן נאמען "תפילות נוראות ושבחות והודאות וזמירות ישראל", וואס האט אנטהאלטן אכט לידער פון ר' ישראל{{הערה|[https://sammlungen.ub.uni-frankfurt.de/judaicaffm/content/titleinfo/14526971 תפלות נוראות: ושבחות והודאות וזמירות ישראל / מה״ה ... כמוהר״ר ישראל בן הרב ... משה נאגארה ... ; אשר לקט ואסף ... כמוהר״ר משולם זלמן בה״ה ... יעקב אלעזר פישהוף אויערבך ... עם תוספות דבריו], פראנקפורט, תע"ב.}}. דאס ווייזט אויף א געוויסע אנוועזנהייט פון ר' ישראל'ס פאעזיע אין אשכנז. דער ארויסגעבער פון דעם קונטרס, ר' משולם זלמן פישהוף, איז געווען נאנט צו קרייזן פון שבתי צבי'נישע און משיחישע געדאנקען אין מאראוויע. רבי משולם פישהוף האט דערמאנט אז [[רבי דוד אפענהיים]] (1664–1737), א בארימטער רב און ביבליאגראף, האט פינאנצירט א גרופע זינגער וועלכע פלעגן זינגען פאר שחרית{{הערה|זעט: סרוסי און בארי, "ר' ישראל נג'ארה באשכנז".}}. | ||
| שורה 135: | שורה 138: | ||
*[https://opensiddur.org/profile/yisrael-ben-mosheh-najara/ Yisrael Najara • the Open Siddur Project פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ] | *[https://opensiddur.org/profile/yisrael-ben-mosheh-najara/ Yisrael Najara • the Open Siddur Project פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ] | ||
*[https://catalog.hathitrust.org/Search/Home?lookfor=%22Najara%2C+Israel+ben+Moses+1555%3F-1625%3F%22&type=author&inst= רבי ישראל נאג'ארה – HathiTrust] | *[https://catalog.hathitrust.org/Search/Home?lookfor=%22Najara%2C+Israel+ben+Moses+1555%3F-1625%3F%22&type=author&inst= רבי ישראל נאג'ארה – HathiTrust] | ||
*{{כיכר השבת|2=רבי ישראל נג'ארה|3=tags/רבי%20ישראל%20נג'ארה}} | |||
*{{לינק|אדרעס=https://moreshet-morocco.com/category/רבי-ישראל-נגארה/|קעפל=רבי ישראל נג'ארה|זייטל=מורשת יהדות מרוקו}} | *{{לינק|אדרעס=https://moreshet-morocco.com/category/רבי-ישראל-נגארה/|קעפל=רבי ישראל נג'ארה|זייטל=מורשת יהדות מרוקו}} | ||
*[https://www.bac.org.il/home/searchbytag?contentType=blog&search=רבי%20ישראל%20נג'ארה&tagID=5047 רבי ישראל נג'ארה], בית אבי חי | |||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
| שורה 144: | שורה 149: | ||
[[קאַטעגאָריע:פייטנים]] | [[קאַטעגאָריע:פייטנים]] | ||
[[קאַטעגאָריע:מחברי ספרים]] | [[קאַטעגאָריע:מחברי ספרים]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:עזה]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:דמשק]] | ||
[[קאַטעגאָריע:צפת]] | [[קאַטעגאָריע:צפת]] | ||
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | [[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | ||
[[he:רבי ישראל נג'ארה]] | [[he:רבי ישראל נג'ארה]] | ||