אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "הבל"
ק (הגהה) |
(נוסח) צייכנס: וויזועלע רעדאגירונג רוי-לינק |
||
| שורה 12: | שורה 12: | ||
==ביאגרפיע== | ==ביאגרפיע== | ||
הבל איז געווען דער צווייטער קינד פון [[אדם הראשון]], א צווילינג ברודער פון [[קין]]. און איז געבוירן געווארן צוזאמען מיט נאך צוויי שוועסטערס {{הערה|שם=א|{{מדרש אגדה|בראשית|ד|ב}}}}, [[פרייטאג]], די זעקטסע טאג פונעם [[בריאה]]{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כב|ב}}}}. עס איז דא וואס זענען מבאר אז ער האט געהייסן הבל ווייל ער האט געלעבט ווייניג, און אדם אדער | הבל איז געווען דער צווייטער קינד פון [[אדם הראשון]], א צווילינג ברודער פון [[קין]]. און איז געבוירן געווארן צוזאמען מיט נאך צוויי שוועסטערס {{הערה|שם=א|{{מדרש אגדה|בראשית|ד|ב}}}}, [[פרייטאג]], די זעקטסע טאג פונעם [[בריאה]]{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כב|ב}}}}. עס איז דא וואס זענען מבאר אז ער האט געהייסן הבל ווייל ער האט געלעבט ווייניג, און אדם אדער [[רוי:חוה|חוה]] האבן אים געגעבן דעם נאמען מיט [[רוח הקודש]]{{הערה|רלב"ג, ר י"ש ריגייו}}; אדער האט ער אים געגעבן דעם נאמען נאכן שטארבן{{הערה|שד"ל}}; און עס איז דא וואס זענען מבאר אז הבל איז א נאמען פון חשיבות וואס איז געקומען ווייל ער האט נישט געארבעט מיטן ערד{{הערה|אברנאל}}. | ||
וויבאלד די [[ערד]] איז באשאלטן געווארן {{ציטוטון|בעצבון תאכלנה}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ג|יז}}}} נאך וואס אדם האט געגעסן פונעם [[עץ הדעת]], האט ער נישט געוואלט ארבעטן מיט די ערד, און האט געארבעט אלץ א [[פאסטעכער]] מיט [[שאף]] און [[רינדער]]{{הערה|שם=א}}, אן ארבעט וואס איז שווערער פונעם ערד ארבעט{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ד|ב|מפרש=ספורנו}}}}. | וויבאלד די [[ערד]] איז באשאלטן געווארן {{ציטוטון|בעצבון תאכלנה}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ג|יז}}}} נאך וואס אדם האט געגעסן פונעם [[עץ הדעת]], האט ער נישט געוואלט ארבעטן מיט די ערד, און האט געארבעט אלץ א [[פאסטעכער]] מיט [[שאף]] און [[רינדער]]{{הערה|שם=א}}, אן ארבעט וואס איז שווערער פונעם ערד ארבעט{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ד|ב|מפרש=ספורנו}}}}. | ||
| שורה 19: | שורה 19: | ||
ווען ער איז געווען א יאר אלט{{הערה|אבן עזרא}} האט ער צוזאמען מיט זיין ברודער קין געברענגט א [[קרבן]] פארן [[באשעפער]], קין האט געברענג פלאקס פון זיינע ערד פלאנצונגען, און הבל האט געברענגט די בעסטע פון זיינע [[שאף]], און צו הבל'ס קרבן איז אראפ געקומען א פייער פון הימל, אבער צו קין'ס קרבן איז נישט אראפ א פייער. | ווען ער איז געווען א יאר אלט{{הערה|אבן עזרא}} האט ער צוזאמען מיט זיין ברודער קין געברענגט א [[קרבן]] פארן [[באשעפער]], קין האט געברענג פלאקס פון זיינע ערד פלאנצונגען, און הבל האט געברענגט די בעסטע פון זיינע [[שאף]], און צו הבל'ס קרבן איז אראפ געקומען א פייער פון הימל, אבער צו קין'ס קרבן איז נישט אראפ א פייער. | ||
קין איז געווארן זייער געטשעפעט, ער האט גערופן הבל אויף א שפאציר אין וואלד און דארט האבן זיי זיך געדינגען{{הערה|עס איז דא אסאך מהלכים וואס זיי האבן זיך געדינגען}}. אינמיטן האט קין אויפגעשטאנען און אים גע'הרג'עט, גא-ט האט דערפאר אנגעשריגן פאר קין {{ציטוטון|קול דמי אחיך צועקים אלי מן האדמה}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ד|י}}}}, און פארשאלטן אז ער זאל קיינמאל נישט זיין רואיג{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ד}}}}. | קין איז געווארן זייער געטשעפעט, ער האט גערופן הבל אויף א שפאציר אין וואלד און דארט האבן זיי זיך געדינגען{{הערה|עס איז דא אסאך מהלכים וואס זיי האבן זיך געדינגען}}. אינמיטן האט קין אויפגעשטאנען און אים פראבירט הרג'ענען, ער האט אים געשטאכן פון אלע זייטן ביז ער האט אים גע'הרג'עט, גא-ט האט דערפאר אנגעשריגן פאר קין {{ציטוטון|קול דמי אחיך צועקים אלי מן האדמה}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ד|י}}}}, און פארשאלטן אז ער זאל מער קיינמאל נישט זיין רואיג{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ד}}}}. | ||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
רעוויזיע פון 22:40, 24 אקטאבער 2023
| געבורט | א' תשרי שנת א' |
|---|---|
| פטירה | א' תשרי שנת ב' |
| גיל פטירה | 1 יאר |
| בן זוג | צווילינג שוועסטער |
| בתנ"ך | בראשית ד |
הֶבֶל איז געווען א זון פון אדם הראשון און חוה.
ביאגרפיע
הבל איז געווען דער צווייטער קינד פון אדם הראשון, א צווילינג ברודער פון קין. און איז געבוירן געווארן צוזאמען מיט נאך צוויי שוועסטערס [1], פרייטאג, די זעקטסע טאג פונעם בריאה[2]. עס איז דא וואס זענען מבאר אז ער האט געהייסן הבל ווייל ער האט געלעבט ווייניג, און אדם אדער חוה האבן אים געגעבן דעם נאמען מיט רוח הקודש[3]; אדער האט ער אים געגעבן דעם נאמען נאכן שטארבן[4]; און עס איז דא וואס זענען מבאר אז הבל איז א נאמען פון חשיבות וואס איז געקומען ווייל ער האט נישט געארבעט מיטן ערד[5].
וויבאלד די ערד איז באשאלטן געווארן ”בעצבון תאכלנה”[6] נאך וואס אדם האט געגעסן פונעם עץ הדעת, האט ער נישט געוואלט ארבעטן מיט די ערד, און האט געארבעט אלץ א פאסטעכער מיט שאף און רינדער[1], אן ארבעט וואס איז שווערער פונעם ערד ארבעט[7].
די קרבן
ווען ער איז געווען א יאר אלט[8] האט ער צוזאמען מיט זיין ברודער קין געברענגט א קרבן פארן באשעפער, קין האט געברענג פלאקס פון זיינע ערד פלאנצונגען, און הבל האט געברענגט די בעסטע פון זיינע שאף, און צו הבל'ס קרבן איז אראפ געקומען א פייער פון הימל, אבער צו קין'ס קרבן איז נישט אראפ א פייער.
קין איז געווארן זייער געטשעפעט, ער האט גערופן הבל אויף א שפאציר אין וואלד און דארט האבן זיי זיך געדינגען[9]. אינמיטן האט קין אויפגעשטאנען און אים פראבירט הרג'ענען, ער האט אים געשטאכן פון אלע זייטן ביז ער האט אים גע'הרג'עט, גא-ט האט דערפאר אנגעשריגן פאר קין ”קול דמי אחיך צועקים אלי מן האדמה”[10], און פארשאלטן אז ער זאל מער קיינמאל נישט זיין רואיג[11].
רעפערענצן
| ספר בראשית | ||
|---|---|---|
| פרשת בראשית | בריאת העולם • חטא עץ הדעת • רקיע • מים העליונים • בריאת אדם וחוה • אדם און חוה • נחש הקדמוני • קללת האדם והאשה • קין און הבל • שירת למך • בני האלהים | |
| פרשת נח | תיבת נח • מבול • שכרות נח • ברית הקשת • תולדות בני נח • מגדל בבל | |
| פרשת לך לך | אברהם'ס רייזע צו כנען • אברהם'ס אראפגאנג קיין מצרים • מריבת רועי אברהם ורועי לוט • מלחמת המלכים • מלכי צדק • בריחת הגר ולידת ישמעאל • ברית בין הבתרים • ברית המילה | |
| פרשת וירא | בשורת הבן לשרה • מהפכת סדום ועמורה • בנות לוט • ירידת אברהם לגרר • גירוש הגר וישמעאל • ברית אברהם ואבימלך • עקידת יצחק • עשרה נסיונות | |
| פרשת חיי שרה | רכישת מערת המכפלה • מציאת אישה ליצחק • אברהם און קטורה • תולדות ישמעאל | |
| פרשת תולדות | לידת יעקב ועשו • מכירת הבכורה • ירידת יצחק לגרר • הריב על הבארות • ברית יצחק ואבימלך • ברכות יצחק • בריחת יעקב מעשו | |
| פרשת ויצא | יעקב'ס חלום • נישואי יעקב עם רחל ולאה • מסירת הסימנים על ידי רחל • לידת בני יעקב • געשיכטע פון די דודאים • בריחת יעקב מלבן • ברית יעקב ולבן | |
| פרשת וישלח | פגישת יעקב ועשו • מאבק יעקב והמלאך • געשיכטע פון שכם און דינה • געשיכטע פון שמעון און לוי • קיום הנדר בבית אל • פטירה און קבורה פון רחל • געשיכטע פון ראובן און בלהה • תולדות עשו • שמונת מלכי אדום | |
| פרשת וישב | מכירת יוסף • געשיכטע פון יהודה און תמר • געבורט פון פרץ און זרח • יוסף און אשת פוטיפר • חלומות פון שר המשקים און שר האופים | |
| פרשת מקץ | פרעה'ס חלומות • מינוי יוסף למושל מצרים • זיבן זאטע יארן • שבע שנות הרעב במצרים • אראפגאנג פון יוסף'ס ברידער קיין מצרים | |
| פרשת ויגש | יוסף'ס אנטפלעקונג צו זיינע ברידער • יעקב'ס אראפגאנג קיין מצרים • יורדי מצרים • מכירת ארץ מצרים לפרעה | |
| פרשת ויחי | שבועת יוסף ליעקב • ברכת אפרים ומנשה • המלאך הגואל • ברכת יעקב • מות יעקב וקבורתו | |
| צענטראלע פערזאנען | אדם און חוה • קין און הבל • נח • אברהם און שרה • לוט • הגר און ישמעאל • יצחק אבינו און רבקה • עשו • יעקב, רחל און לאה • ראובן • שמעון • לוי • יהודה • תמר • יוסף • אפרים און מנשה | |