המכלול

אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי ישראל נאג'ארה"

בלאַט שמועס

רבי ישראל נאג'ארה (זעט מקור)

רעוויזיע פון 14:05, 25 יוני 2025

141 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 5 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
וויזועלוויקיטעקסט
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 7: שורה 7:
| תחומי עיסוק = פּייטן, דרשן, מפרש התנ"ך, רב, סופר
| תחומי עיסוק = פּייטן, דרשן, מפרש התנ"ך, רב, סופר
| בני דורו = אר"י הקדוש, רבי יוסף קארו, רבי חיים וויטאל.
| בני דורו = אר"י הקדוש, רבי יוסף קארו, רבי חיים וויטאל.
| ספרים = זמירות ישראל, משחקת בתבל, שוחטי הילדים, כתובת ישראל, פזמונים, שארית ישראל, פצעי אוהב
| ספרים = זמירות ישראל, משחקת בתבל, שוחטי הילדים, שארית ישראל, פצעי אוהב
| טאטע = רבי משה בן לוי נאג'ארה
| טאטע = רבי משה בן לוי נאג'ארה
| מאמע = טאכטער פון רבי ישראל די קוריאל
| מאמע = טאכטער פון רבי ישראל די קוריאל
שורה 31: שורה 31:
דאס לעבן פון רבי ישראל נאג'ארה איז נישט געווען לייכט. ער האט געליטן פון קינדער-פארלוסט, ארעמקייט, און רדיפות פון גדולים אין זיין תקופה, אזוי ווי [[רבי חיים וויטאל]]. זיין ערשטע ווייב איז אוועק יונג, און זיין איינציגע טאכטער פון דעם זיווג איז נפטר געווארן אין עלטער פון צען יאר. שפעטער האט ער ווידער חתונה געהאט, און געהאט עטליכע קינדער, פון וועלכע איינער, יעקב, איז געשטארבן פון [[פאקן|פּאָקן]] ביי די דריי יאר אלט, און רבי ישראל האט אים באוויינט אין א קינה. עטליכע קינדער פון דער צווייטער זיווג האבן יא אויסגעלעבט די יארן{{הערה|שם=תרביץסד|{{צ-זשורנאל|טובה בארי|בן בלתי ידוע של ר' ישראל נג'ארה: ר' לוי בן ישראל ופיוטיו|תרביץ|סד(ב)|עמ=275–300|שנת הוצאה=טבת-אדר תשנ"ה|JSTOR=23600680}}}}.
דאס לעבן פון רבי ישראל נאג'ארה איז נישט געווען לייכט. ער האט געליטן פון קינדער-פארלוסט, ארעמקייט, און רדיפות פון גדולים אין זיין תקופה, אזוי ווי [[רבי חיים וויטאל]]. זיין ערשטע ווייב איז אוועק יונג, און זיין איינציגע טאכטער פון דעם זיווג איז נפטר געווארן אין עלטער פון צען יאר. שפעטער האט ער ווידער חתונה געהאט, און געהאט עטליכע קינדער, פון וועלכע איינער, יעקב, איז געשטארבן פון [[פאקן|פּאָקן]] ביי די דריי יאר אלט, און רבי ישראל האט אים באוויינט אין א קינה. עטליכע קינדער פון דער צווייטער זיווג האבן יא אויסגעלעבט די יארן{{הערה|שם=תרביץסד|{{צ-זשורנאל|טובה בארי|בן בלתי ידוע של ר' ישראל נג'ארה: ר' לוי בן ישראל ופיוטיו|תרביץ|סד(ב)|עמ=275–300|שנת הוצאה=טבת-אדר תשנ"ה|JSTOR=23600680}}}}.


אין זיינע שפעטערע יארן האט ער זיך באזעצט אין עזה און איז געווארן ראב"ד און רב פון דער קהילה. דאס שטאט עזה איז אין יענע צייט באטראכט געווארן אלס שוואך אין רוחניות און תורה'דיגן גייסט{{הערה|זעט [[רבי יוסף טראני]], תשובות מהרי"ט, [https://www.sefaria.org/Teshuvot_Maharit%2C_I.47.5 ח"א, סי' מז סוף תשובה].}}. נאך זיין פטירה ארום שפ"ח, האט אים זיין זון רבי משה נאג'ארה, אויך א פייטן, איבערגענומען אלס רב. זיין אייניקל ר' יעקב בן משה איז געווען אַן ענטוזיאסטישער שטיצער פון [[נתן העזתי]] און שבתי צבי{{הערה|שם=תרביץסד}}{{הערה|טובה בארי, [https://www.nli.org.il/he/discover/music/jewish-music/piyut/articles/introductions/piyut/introduction-to-the-songs-of-rabbi-israel-najara מבוא לשירי ר' ישראל נג'ארה], אתר הפיוט והתפילה.}}.
אין זיינע שפעטערע יארן האט ער זיך באזעצט אין עזה און איז געווארן ראב"ד און רב פון דער קהילה. דאס שטאט עזה איז אין יענע צייט באטראכט געווארן אלס שוואך אין רוחניות און תורה'דיגן גייסט{{הערה|זעט [[רבי יוסף טראני]], תשובות מהרי"ט, [https://www.sefaria.org/Teshuvot_Maharit%2C_I.47.5 ח"א, סי' מז סוף תשובה].}}. נאך זיין פטירה ארום שפ"ח, האט אים זיין זון רבי משה נאג'ארה, אויך א פייטן, איבערגענומען אלס רב. זיין אייניקל ר' יעקב בן משה איז געווען אַן ענטוזיאסטישער שטיצער פון [[נתן העזתי]] און שבתי צבי{{הערה|שם=תרביץסד}}{{הערה|שם=מבוא|טובה בארי, [https://www.nli.org.il/he/discover/music/jewish-music/piyut/articles/introductions/piyut/introduction-to-the-songs-of-rabbi-israel-najara מבוא לשירי ר' ישראל נג'ארה], אתר הפיוט והתפילה.}}.


פון דאס וואס זיינע פיוטים זענען געשריבן אין מעטערס פון פארשידענע [[לאדינא|לאַדינאָ]], טערקישע, און גריכישע לידער, איז קענטיג אז רבי ישראל האט געקענט עטליכע פרעמדע שפראכן. אויפוואקסנדיג אין צפת איז ער געקומען אונטער דעם ברייטן השפעה פון קבלת האריז"ל. ווי עס איז קענטיג פון זיינע ווערק איז ער געווען א למדן, און ער האט זיך געשריבן מיט פילע רבנים און פערזענליכקייטן פון זיינע צייט, אריינגערעכנט רבי בצלאל אשכנזי, רבי יום טוב צהלון, משה חמון, און מנחם חפץ{{הערה|{{אנצ יהודית|11301-najara-najar-nijar-nagar-nagara|Najara}}}}.
פון דאס וואס זיינע פיוטים זענען געשריבן אין מעטערס פון פארשידענע [[לאדינא|לאַדינאָ]], טערקישע, און גריכישע לידער, איז קענטיג אז רבי ישראל האט געקענט עטליכע פרעמדע שפראכן. אויפוואקסנדיג אין צפת איז ער געקומען אונטער דעם ברייטן השפעה פון קבלת האריז"ל. ווי עס איז קענטיג פון זיינע ווערק איז ער געווען א למדן, און ער האט זיך געשריבן מיט פילע רבנים און פערזענליכקייטן פון זיינע צייט, אריינגערעכנט רבי בצלאל אשכנזי, רבי יום טוב צהלון, משה חמון, און מנחם חפץ{{הערה|{{אנצ יהודית|11301-najara-najar-nijar-nagar-nagara|Najara}}}}.
שורה 39: שורה 39:


===פאעטישע זאמלונגען===
===פאעטישע זאמלונגען===
ר' ישראל האט מחבר געווען איבער טויזנט לידער, פילע פון זיי אין אראמיש. זיינע הויפט געדיכטן זענען שירי קודש, וועלכע זענען דורכגעווייקט מיט אמונה, באציאונגען צו אידישע ליידן, און בענקשאפט פאר דער גאולה. גלות און גאולה נעמען א וויכטיגן ארט אין זיינע לידער, אבער ער האט אויך געשריבן פילע מוסר לידער און שבח און הודיה צו ה'{{הערה|בארי, תשנ"ו, 62.}}. טראצדעם האט ער אין זיינע יונגע יארן געשריבן אויך א צאל סעקולערע לידער. דער סטיל פון זיינע שאפונגען זענען בעיקר באאיינפלוסט פון שפּאנישער און אראבישער פאעזיע מיט זייער געבוי און אינהאלט, אבער ער האט אויך גענוצט אייגנארטיגע פארמען און טעמעס{{הערה|שם=יודאיקע|{{יודאיקה|Abraham David|Najara, Israel ben Moses|לינק=https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/najara-israel-ben-moses}}}}.
ר' ישראל האט מחבר געווען איבער טויזנט לידער, פילע פון זיי אין אראמיש. זיינע הויפט געדיכטן זענען שירי קודש, וועלכע זענען דורכגעווייקט מיט אמונה, באציאונגען צו אידישע ליידן, און בענקשאפט פאר דער גאולה. גלות און גאולה נעמען א וויכטיגן ארט אין זיינע לידער, אבער ער האט אויך געשריבן פילע מוסר לידער און שבח און הודאה צו ה', צווישן זיי לידער וואס דערמאנען זיין אייגענעם טאלאנט אלס א דיכטער{{הערה|שם=מבוא}}. אין זיינע יונגע יארן האט ער אויך געשריבן א צאל סעקולערע לידער. דער סטיל פון זיינע שאפונגען זענען בעיקר באאיינפלוסט פון שפּאנישער און אראבישער פאעזיע מיט זייער געבוי און אינהאלט, אבער ער האט אויך גענוצט אייגנארטיגע פארמען און טעמעס{{הערה|{{פעמים|טובה בארי|היסודות הספרדיים בשירת ר' ישראל נג'ארה|49/Article_49.4|תשנ"ו, עמ' 54–67.}}; {{צ-זשורנאל|הנ"ל|לשאלת המסד הספרדי בשירת ר' ישראל נג'ארה: הערכה מחודשת|מחקרי ירושלים בספרות עברית|לב|עמ=359–377|שנת הוצאה=תשפ"א|JSTOR=27075110}}.}}.


<!-- מוזיק: -->ער האט זיך באנוצט מיט אן אייגנארטיגן טעכניק, קאָנטראַפאַקטום (Contrafactum), דאס מיינט איבערצוקערן א סעקולערע ליד צו א רעליגיעזע דורך ענדערן די ווערטער{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://jewish-music.huji.ac.il/en/content/contrafactum|שרייבער=Ofer Ronen|קעפל=Contrafactum|זייטל=JMRC}}}}. ער האט גענוצט פארשפרייטע פאלקס-לידער אין [[שפאניש]], [[לאדינא]], [[טערקיש]], און [[אראביש]] – אריינגערעכנט ליבע-לידער מיט צווייפלהאפטיגע אינהאלט – און האט צוגעפאסט ווערטער מיט א הייליגן תוכן צו די ניגונים. אויפ'ן שער־בלאט פונעם ערשטן מהדורה פון "זמירות ישראל" האט ער שוין אנגעגעבן אז דאס איז א זאמלונג פון פּיוטים און לידער "מיוסדים על אדני אופני ניגוני ערב ותוגרמה" – דאס הייסט, געגרינדעט אויף אראבישע און טערקישע מעלאדישע מאָדאַליטעטן, און אינעווייניג האט ער פאר יעדע פיוט אנגעגעבן לויט וועלכן גוי'אישן ליד דער פיוט איז פארפאסט, ווי אויך דער [[מקאם]] (מוזיקאלישער שטייגער) דערפון (אין די מוסלעמישע לענדער, אין יענע צייטן, האט מען נישט געשריבן מוזיק אין נאָטן. אנשטאט דעם האט מען געשריבן די עפענונגסווערטער פון אַן אנדער ליד, וועמענס מעלאָדיע האט געדינט אלס מוסטער). כאטש ער איז נישט געווען דער איינציגער צו נוצן דעם מעטאד, האט ער זיך אבער אויסגעצייכנט דערמיט סיי אין צאל און סיי אין קוואליטעט.
<!-- מוזיק: -->ער האט זיך באנוצט מיט אן אייגנארטיגן טעכניק, קאָנטראַפאַקטום (Contrafactum), דאס מיינט איבערצוקערן א סעקולערע ליד צו א רעליגיעזע דורך ענדערן די ווערטער{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://jewish-music.huji.ac.il/en/content/contrafactum|שרייבער=Ofer Ronen|קעפל=Contrafactum|זייטל=JMRC}}}}. ער האט גענוצט פארשפרייטע פאלקס-לידער אין [[שפאניש]], [[לאדינא]], [[טערקיש]], און [[אראביש]] – אריינגערעכנט ליבע-לידער מיט צווייפלהאפטיגע אינהאלט – און האט צוגעפאסט ווערטער מיט א הייליגן תוכן צו די ניגונים. אויפ'ן שער־בלאט פונעם ערשטן מהדורה פון "זמירות ישראל" האט ער שוין אנגעגעבן אז דאס איז א זאמלונג פון פּיוטים און לידער "מיוסדים על אדני אופני ניגוני ערב ותוגרמה" – דאס הייסט, געגרינדעט אויף אראבישע און טערקישע מעלאדישע מאָדאַליטעטן, און אינעווייניג האט ער פאר יעדע פיוט אנגעגעבן לויט וועלכן גוי'אישן ליד דער פיוט איז פארפאסט, ווי אויך דער [[מקאם]] (מוזיקאלישער שטייגער) דערפון (אין די מוסלעמישע לענדער, אין יענע צייטן, האט מען נישט געשריבן מוזיק אין נאָטן. אנשטאט דעם האט מען געשריבן די עפענונגסווערטער פון אַן אנדער ליד, וועמענס מעלאָדיע האט געדינט אלס מוסטער). כאטש ער איז נישט געווען דער איינציגער צו נוצן דעם מעטאד, האט ער זיך אבער אויסגעצייכנט דערמיט סיי אין צאל און סיי אין קוואליטעט.
שורה 55: שורה 55:
רבי ישראל נאג'ארה האט אויך געשריבן ספרים אין הלכה, מוסר און דרוש. זיינע פּירושים אויף דער תורה זענען כמעט נישט געבליבן. צווישן די ערשינענע חיבורים זענען:
רבי ישראל נאג'ארה האט אויך געשריבן ספרים אין הלכה, מוסר און דרוש. זיינע פּירושים אויף דער תורה זענען כמעט נישט געבליבן. צווישן די ערשינענע חיבורים זענען:
*[https://tablet.otzar.org/#/book/151555/p/1/t/8873317721234/fs/0/start/0/end/0/c משחקת בתבל] – אַן עטישע פאעמע וועגן דער נישטיגקייט פון דער וועלט אין פּראזע מיט גראמען, געדרוקט געווארן סוף "זמירות ישראל" (צפת, שמ"ז).
*[https://tablet.otzar.org/#/book/151555/p/1/t/8873317721234/fs/0/start/0/end/0/c משחקת בתבל] – אַן עטישע פאעמע וועגן דער נישטיגקייט פון דער וועלט אין פּראזע מיט גראמען, געדרוקט געווארן סוף "זמירות ישראל" (צפת, שמ"ז).
*[https://www.nli.org.il/he/books/NNL_ALEPH990018278650205171/NLI פצעי אוהב] (איסטאנבול, שנ"ח) – א פירוש אויף איוב.
*[https://www.nli.org.il/he/books/NNL_ALEPH990018278650205171/NLI פצעי אוהב] (איסטאנבול, שנ"ח) – א פירוש אויף איוב{{הערה|זעט {{אוצר החכמה|שאול רגב|אסופות|152614|page=320|קעפל='פצעי אוהב' לר' ישראל נאג'ארה|באנד=ד|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תש"נ|מו"ל=יד הרב נסים|עמ=שכה–שנו}}.}}.
*[https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=45788&st=&pgnum=269 מימי ישראל] (ווענעציע, שס"ה) – אן אויטאביאגראפישן-ליטערארישן חיבור פון רעטאָרישע בריוו מיט סעקולערע און ליבע-לידער, קאמפּאנירט אין זיין יוגנט, און צוגעלייגט צו דער דריטער אויסגאבע פון זמירות ישראל. צעטיילט אין זעקס חלקים: מי השילוח (צו פייטנים און פאעטן), מי מנוחות (צו פארשידענע מענטשן), מי מריבה (וועגן מוסר און שלום), מי מצור (העלפן קהילות אין קריזיס), מי זהב (בעטן צדקה פאר ארעמע לייט), מי המרים (טרייסט בריוו){{הערה|{{סדר הדורות|ספרים|א'רכד}}.}}.
*[https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=45788&st=&pgnum=269 מימי ישראל] (ווענעציע, שס"ה) – אן אויטאביאגראפישן-ליטערארישן חיבור פון רעטאָרישע בריוו מיט סעקולערע און ליבע-לידער, קאמפּאנירט אין זיין יוגנט, און צוגעלייגט צו דער דריטער אויסגאבע פון זמירות ישראל. צעטיילט אין זעקס חלקים: מי השילוח (צו פייטנים און פאעטן), מי מנוחות (צו פארשידענע מענטשן), מי מריבה (וועגן מוסר און שלום), מי מצור (העלפן קהילות אין קריזיס), מי זהב (בעטן צדקה פאר ארעמע לייט), מי המרים (טרייסט בריוו){{הערה|{{סדר הדורות|ספרים|א'רכד}}.}}.
*[https://hebrewbooks.org/44833 כלי מחזיק ברכה] (ווענעציע, ש"פ) – הלכות פון און א פירוש אויף ברכת המזון{{הערה|[https://books.google.co.il/books?id=FdHWGhwje5gC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false קאנסטאנטין, תצ"ד] אויף גוגל.}}.
*[https://hebrewbooks.org/44833 כלי מחזיק ברכה] (ווענעציע, ש"פ) – הלכות פון און א פירוש אויף ברכת המזון{{הערה|[https://books.google.co.il/books?id=FdHWGhwje5gC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false קאנסטאנטין, תצ"ד] אויף גוגל.}}.
שורה 66: שורה 66:


===פאפולאריטעט===
===פאפולאריטעט===
זיינע פיוטים זענען שנעל אויפגעכאפט געווארן, און געווארן גאר איינפלוסרייך. זיי זענען געווען זייער פאפולער צווישן אידן, פון אינדיע אין מזרח ביז מאראקא אין מערב. מען האט זיי געזונגען אויף שבתות, ימים טובים, ביי שירת הבקשות {{העב|שירת הבקשות}} און ביי משפחה שמחות. דאס זינגען פיוטים, ספעציעל אין שבת און יום טוב, איז געווען א פאפולערע פארעם פון פארוויילונג צווישן משפה און פריינט אין יענער תקופה{{הערה|שם=טסלר1|{{ynet|יצחק טסלר|"בעיני יהודי המזרח הוא היה כוכב עליון": הפיוטים האחרונים של רבי ישראל נג'ארה|judaism/discourse/article/bymfsd11x0|אפריל 9, 2024}}.}}. צענדליגער כתבי יד פון זיינע לידער זענען קאפירט געווארן אין צפון אפריקע און קאטשין אין אינדיע, איבערגעזעצט אין פערסיש-אידיש, און עס זענען אויך דא [[קראים|קאראאישע]], אשכנזישע, תימנ'ער און איטאליענישע קאפיעס. די פילע קאפיעס זענען לעבעדיגע עדות אויף דער פארשפרייטונג פון זיינע לידער און זייער אקטיווער אנוועזנהייט אין די ערטער{{הערה|שם=מקור|{{לינק|אדרעס=https://www.makorrishon.co.il/opinion/781129/|שרייבער=נחם אילן|קעפל=שירי רבי ישראל נג'ארה מתכנסים לספר אחד|זייטל=מקור ראשון|דאטום=סעפטעמבער 2, 2024}}.}}. אכט פיוטים פון זמירות ישראל זענען פארעפנטליכט געווארן אונטער'ן נאמען "תפילות נוראות" אין פראנקפורט אין תע"ב{{הערה|[https://sammlungen.ub.uni-frankfurt.de/judaicaffm/content/titleinfo/14526971 תפלות נוראות: ושבחות והודאות וזמירות ישראל / מה״ה ... כמוהר״ר ישראל בן הרב ... משה נאגארה ... ; אשר לקט ואסף ... כמוהר״ר משולם זלמן בה״ה ... יעקב אלעזר פישהוף אויערבך ... עם תוספות דבריו], פראנקפורט, תע"ב. זעט: סרוסי און בארי, "ר' ישראל נג'ארה באשכנז".}}. פאעזיע אין לשון הקודש ביי די עדות המזרח שטיצט זיך שטארק אויף זיין ארבעט און זיינע חידושים, ביז די לעצטע צייטן{{הערה|{{פעמים|יוסף יהלום|ר' ישראל נג'ארה והתחדשות השירה העברית במזרח לאחר גירוש ספרד|13/Article_13.6|תשמ"ב, עמ' 96–124}}.}}.
זיינע פיוטים זענען שנעל אויפגעכאפט געווארן, און געווארן גאר איינפלוסרייך. זיי זענען געווען זייער פאפולער צווישן אידן, פון אינדיע אין מזרח ביז מאראקא אין מערב. מען האט זיי געזונגען אויף שבתות, ימים טובים, ביי שירת הבקשות {{העב|שירת הבקשות}} און ביי משפחה שמחות. דאס זינגען פיוטים, ספעציעל אין שבת און יום טוב, איז געווען א פאפולערע פארעם פון פארוויילונג צווישן משפה און פריינט אין יענער תקופה{{הערה|שם=טסלר1|{{ynet|יצחק טסלר|"בעיני יהודי המזרח הוא היה כוכב עליון": הפיוטים האחרונים של רבי ישראל נג'ארה|judaism/discourse/article/bymfsd11x0|אפריל 9, 2024}}.}}. צענדליגער כתבי יד פון זיינע לידער זענען קאפירט געווארן אין צפון אפריקע און קאטשין אין אינדיע, איבערגעזעצט אין פערסיש-אידיש, און עס זענען אויך דא [[קראים|קאראאישע]], אשכנזישע, תימנ'ער און איטאליענישע קאפיעס.
 
אכט פיוטים פון זמירות ישראל זענען פארעפנטליכט געווארן אונטער'ן נאמען "תפילות נוראות" אין פראנקפורט אין יאר תע"ב{{הערה|[https://sammlungen.ub.uni-frankfurt.de/judaicaffm/content/titleinfo/14526971 תפלות נוראות: ושבחות והודאות וזמירות ישראל / מה״ה ... כמוהר״ר ישראל בן הרב ... משה נאגארה ... ; אשר לקט ואסף ... כמוהר״ר משולם זלמן בה״ה ... יעקב אלעזר פישהוף אויערבך ... עם תוספות דבריו], פראנקפורט, תע"ב. זעט: סרוסי און בארי, "ר' ישראל נג'ארה באשכנז".}}. די פילע קאפיעס זענען לעבעדיגע עדות אויף דער פארשפרייטונג פון זיינע לידער און זייער אקטיווער אנוועזנהייט אין די ערטער{{הערה|שם=מקור|{{לינק|אדרעס=https://www.makorrishon.co.il/opinion/781129/|שרייבער=נחם אילן|קעפל=שירי רבי ישראל נג'ארה מתכנסים לספר אחד|זייטל=מקור ראשון|דאטום=סעפטעמבער 2, 2024}}.}}. פאעזיע אין לשון הקודש ביי די עדות המזרח שטיצט זיך שטארק אויף זיין ארבעט און זיינע חידושים, ביז די לעצטע צייטן{{הערה|{{פעמים|יוסף יהלום|ר' ישראל נג'ארה והתחדשות השירה העברית במזרח לאחר גירוש ספרד|13/Article_13.6|תשמ"ב, עמ' 96–124}}.}}.


זיין אראמישע זמר, "י-ה רבון עלם ועלמיא", אין וועלכן עס קומט צום אויסדרוק די בענקשאפט צו דער גאולה, איז פון די באקאנטסטע פיוטים אין דער וועלט. כאטש ער איז געווען א ספרדישער, איז דער דאזיגער פיוט איינגעפירט געווארן אויך ביי די אשכנזישע קהילות און ווערט געזונגען יעדן שבת. כאטש דער פיוט דערמאנט נישט שבת, און איז נישט געמאכט געווארן דווקא פאר שבת, איז ער געווארן א טייל פון די שבת'דיגע זמירות. צענדליגער ניגונים זענען געווארן און ווערן נאכאלס קאמפּאזירט צו דעם פיוט{{הערה|זעט {{אייוועלט|5952|קה רבון עלם}}.}}. אין "זמירות ישראל" זעלבסט איז דער ניגון דערצו אראביש, אין [[מאקאם|מקאם]] ראַשט.
זיין אראמישע זמר, "י-ה רבון עלם ועלמיא", אין וועלכן עס קומט צום אויסדרוק די בענקשאפט צו דער גאולה, איז פון די באקאנטסטע פיוטים אין דער וועלט. כאטש ער איז געווען א ספרדישער, איז דער דאזיגער פיוט איינגעפירט געווארן אויך ביי די אשכנזישע קהילות און ווערט געזונגען יעדן שבת. כאטש דער פיוט דערמאנט נישט שבת, און איז נישט געמאכט געווארן דווקא פאר שבת, איז ער געווארן א טייל פון די שבת'דיגע זמירות. צענדליגער ניגונים זענען געווארן און ווערן נאכאלס קאמפּאזירט צו דעם פיוט{{הערה|זעט {{אייוועלט|5952|קה רבון עלם}}.}}. אין "זמירות ישראל" זעלבסט איז דער ניגון דערצו אראביש, אין [[מאקאם|מקאם]] ראַשט.
שורה 105: שורה 107:
*{{אוצר החכמה|אדוין סרוסי|אסופות|152614|page=280|קעפל=רבי ישראל נאג'ארה מעצב זמרת הקודש אחרי גירוש ספרד|באנד=ד|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תש"נ|מו"ל=יד הרב נסים|עמ=רפה–שי}}.
*{{אוצר החכמה|אדוין סרוסי|אסופות|152614|page=280|קעפל=רבי ישראל נאג'ארה מעצב זמרת הקודש אחרי גירוש ספרד|באנד=ד|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תש"נ|מו"ל=יד הרב נסים|עמ=רפה–שי}}.
*{{אוצר החכמה|טובה בארי|אסופות|152614|page=306|קעפל='עולת חדש' לרבי ישראל נאג'ארה - נושאים ותכנים|באנד=ד|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תש"נ|מו"ל=יד הרב נסים|עמ=שיא–שכד}}.
*{{אוצר החכמה|טובה בארי|אסופות|152614|page=306|קעפל='עולת חדש' לרבי ישראל נאג'ארה - נושאים ותכנים|באנד=ד|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תש"נ|מו"ל=יד הרב נסים|עמ=שיא–שכד}}.
*{{אוצר החכמה|שאול רגב|אסופות|152614|page=320|קעפל='פצעי אוהב' לר' ישראל נאג'ארה|באנד=ד|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תש"נ|מו"ל=יד הרב נסים|עמ=שכה–שנו}}.
*{{פעמים|טובה בארי|היסודות הספרדיים בשירת ר' ישראל נג'ארה|49/Article_49.4|תשנ"ו, עמ' 54–67.}}.
*{{אקדמיה|חביבה פדיה|הטקסט וביצוע הטקסט בשירת ר' ישראל נג'ארה: הדרת השינה כפרקטיקה של גלות במרחב הלילה|10102549|הפיוט כצוהר תרבותי: כיוונים חדשים להבנת הפיוט ולהבנייתו התרבותית|ירושלים: מכון ון-ליר, הקיבוץ המאוחד תשע"ג, עמ' 29–67.}}
*{{אקדמיה|חביבה פדיה|הטקסט וביצוע הטקסט בשירת ר' ישראל נג'ארה: הדרת השינה כפרקטיקה של גלות במרחב הלילה|10102549|הפיוט כצוהר תרבותי: כיוונים חדשים להבנת הפיוט ולהבנייתו התרבותית|ירושלים: מכון ון-ליר, הקיבוץ המאוחד תשע"ג, עמ' 29–67.}}
*אברהם ישעיהו דיין, "[https://books.google.co.il/books?id=3n9yDwAAQBAJ&pg=PT144#v=onepage&q&f=false אם יש להימנע מלשורר את שירי ר"י נג'ארה]", '''האוצר''' כא (חשון תשע"ט), עמ' קמא–קנו.
*אברהם ישעיהו דיין, "[https://books.google.co.il/books?id=3n9yDwAAQBAJ&pg=PT144#v=onepage&q&f=false אם יש להימנע מלשורר את שירי ר"י נג'ארה]", '''האוצר''' כא (חשון תשע"ט), עמ' קמא–קנו.
גענומען פון "https://yi.hamichlol.org.il/באַזונדער:השוואה_ניידת/337614"