אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ליקוטי אמרים תניא"

דער '''תניא''' איז א פריערדיגער ספר פון [[חסידות]]. עס איז צום ערשט געדרוקט געווארן אנאנים אין יאר תקנ"ז אין [[סלאוויטא]], דורכן מחבר, דער גרינדער פון חסידות חב"ד [[רבי שניאור זלמן פון לאדי]] אונטער דער פארמאלער נאמען '''לקוטי אמרים'''. דער ספר איז באוואסט מיטן נאמען "תניא" לויט איר {{טערמין|אינציפּיט|ערשטע ווארט אין א ספר}}, און אויף דעם נאמען ווערט דער מחבר גערופן דער "בעל התניא".

דאס איז דער ערשטער ספר וואו עס זענען סיסטעמאטיש אראפגעשריבן געווארן די פרינציפן פון [[חסידות]], און עס האט משפיע געווען אויך אויף די נישט-חסידישע וועלט. ווען דער ספר איז ארויס האט עס אויסגערופן א קאנטראווערסיע אויך אינערהאלב די חסיד'ישע קרייזן, וואס טייל האבן זיך קעגנגעשטעלט צום מהלך פון חב"ד, און בכלל צום פארשפרייטן טיפע חסידות אפענערהייט.

דער נוסח פון שער בלאט איז געשריבן געווארן דורכ'ן מחבר. נאכדעם איז דא [[הסכמה|הסכמות]] פון [[רבי משולם זושא פון האניפאלי]] און [[רבי יהודה לייב הכהן]] וואס זיי האבן געגעבן פארן מחבר צום ערשטן דרוק; די הסכמה צו א נאכפאלגנדע דרוק פון די קינדער פונעם מחבר: דער [[מיטלער רבי]], רבי חיים אברהם, און רבי משה. דערנאך קומט די "הקדמת המלקט", וואס איז א בריוו פונעם מחבר וואס ער האט צוגעפאסט אלס הקדמה צום ערשטן חלק, לקוטי אמרים.

==== קונטרס אחרון ====

קונטרס אחרון ווערט געווענליך גערעכנט אין כלל פון אגרת הקודש, וואס איז דער פערטער און לעצטער פון די חלקים פון תניא.

==גדולי ישראל אויפן ספר==

ווען דער ספר איז ערשינען, איז [[רבי אברהם פון קאליסק|רבי אברהם קאליסקער]], א נאנטער פריינט פון דער בעל התניא, ארויסגעקומען אנטקעגן דעם ספר מיט די טענה אז נישט דאס איז דער דרך החסידות{{הערה|אגרות קודש לרבי שניאור זלמן, נספחים 22 - 23, עמוד תצ"ח}}, און אז זייערע רבי'ס - דהיינו דער [[מעזריטשער מגיד]] און [[רבי מנחם מענדל פון וויטעבסק]] - פלעגן אכט געבן אז פאר רוב חסידים האבן זיי נאר גערעדט דברי מוסר און אמונת חכמים, ווייל פנימיות התורה, ווי דאס וואס ווערט דערמאנט אין ספר, דארף מען רעדן נאר פאר בני עלייה{{הערה|אגרות קודש סוף ספר [[פרי הארץ]], אגרת מ"ו}}. די מחלוקת האט זיך פארגרעסערט מיט דער צייט און נאך צדיקים זענען געווארן אריינגעמישט, ווי [[רבי ברוך פון מעזשיבוזש]] און [[רבי אשר פון סטאלין]]. ווען [[רבי נחמן פון ברסלב]] האט באזוכט אין ארץ ישראל, אין יאר [[ה'תקנ"ט]] (1799 למנינם), האט ער פרובירט צו מאכן שלום{{הערה|שבחי הר"ן, סימן כ'; חיי מוהר"ן, סימן ט'}}.

ארום פופצן משפחות פון חב"ד וועלכע האבן געוואוינט אין [[טבריה]] האבן זיך געצויגן צוליב די מחלוקת קיין [[חברון]], וואו זיי האבן אויפגעשטעלט דער [[חב"ד]]'סקער געגנט{{הערה|זעט: ח' שטימן כ"ץ, '''ראשיתן של עליות החסידים''', [[יד בן צבי]], עמ' 111}}.

פון די צווייטע זייט, האט דער ספר באקומען אסאך שעצונג פון אנדערע חסיד'ישע גדולים. לויט ווי מען פארציילט אין חב"ד, האט זיך [[רבי לוי יצחק פון בארדיטשוב]] אנגערופן ווען ער האט געזען דעם ספר: "איך וואונדער זיך וויאזוי מען קען אריינלייגן אזא גרויסן באשעפער אין אזא קליין ספר"{{הערה|שמועס פון רבי'ן פון ליובאוויטש, כ"ד טבת תשל"ט; אגרות בעל התניא ובני דורו, עמוד קס"ט}}; [[רבי ברוך פון מעזשיבוזש]] האט געזאגט: "תניא איז דער ספר פארן שכל"{{הערה|בית רבי פרק כ"א הערה ד'}}; [[רבי אברהם יהושע העשיל (אפטא)|דער אוהב ישראל פון אפטא]] האט געזאגט: "אויך אונזערע עלטערן, [[אברהם]] [[יצחק]] און [[יעקב]], האבן זיך געפירט לויט דער דרך וואס עס שטייט אין תניא"{{הערה|הקדמה צו [[אמרי יוסף]], מאמר שביעי אות י'}}; [[רבי ישראל האפשטיין|דער קאזשניצער מגיד]] פלעגט דערין לערנען יעדן טאג אנגעטון מיט די [[תפילין דרבינו תם]], זאגנדיג אז עס איז א ספר פון [[גן עדן]]{{הערה|[[רבי שמעון זעליכאווער]], '''נהרי אש''', עמוד רי"ג}}; [[רבי מנחם מענדיל מארגנשטערן|רבי מנחם מענדל פון קאצק]] האט זיך אויסגעדרוקט אז דער ספר איז אלוקות{{הערה|אמת ואמונה, עמוד ק"פ}}. אפילו ביי אזא נישט-חסיד'ישער גדול ווי [[רבי עקיבא אייגער]] פלעגט ליגן דער ספר אויפן טיש{{הערה|אגרות סופרים עמ' 56, בשם זיין איידעם}}. לויט געוויסע, האט אויך [[רבי חיים וואלאזשינער]] דורכגעלערנט דעם ספר התניא און דערפון אנגענומען פילע פרטים פון זיין שיטה{{הערה|תורה שלמה חלק שמיני, מילואים עמוד רמ"ט. זעט אויך: קובץ היכל העש"ט, גליון ה' (כסלו תשס"ד), עמוד כ"ה}}.

{{רעפערענצן}}

[[קאַטעגאָריע:חב"ד]]

[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]