אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרשת בא"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
ק (צוגעלייגט קאַטעגאָריע:דרעפטס דורך HotCat) |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (26 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|דריטע פרשה פון ספר שמות}} | |||
{{פרשת שבוע | {{פרשת שבוע | ||
| | | פריערדיגע = פרשת וארא | ||
| | | קומענדיגע = פרשת בשלח | ||
| פסוקים = {{תנ"ך|שמות|י|א | | פסוקים = {{תנ"ך|שמות|י|א}} - {{תנ"ך|שמות|יג|טז|אן=ספר}} | ||
| | | צאל פסוקים = 106 (29'סטע - אייניג מיט פרשיות [[פרשת תולדות|תולדות]] און [[פרשת ויגש|ויגש]]) | ||
| | | צאל ווערטער = 1655 (21'סטע) | ||
| צאל אותיות = 6149 (22'סטע) | |||
| אינהאלט = מכת ארבה, מכת חושך, הכנות פאר ארויסגאנג פון מצרים און [[קרבן פסח]], [[מכת בכורות]], [[יציאת מצרים]] | |||
| מספר עשה חינוך = 9 | | מספר עשה חינוך = 9 | ||
| מספר לא תעשה חינוך = 11 | | מספר לא תעשה חינוך = 11 | ||
| עשה חינוך = [[קידוש החודש]], [[קידוש בכורות]], [[סיפור יציאת מצרים]], [[פטר חמור]], [[ | | עשה חינוך = [[קידוש החודש]], [[קידוש בכורות]], [[סיפור יציאת מצרים]], [[פטר חמור]], [[קרבן פסח]] | ||
| לא תעשה חינוך = איסורי [[חמץ]], הלכות [[ | | לא תעשה חינוך = איסורי [[חמץ]], הלכות [[קרבן פסח]] | ||
| עדה1 = ספרדים | | עדה1 = אשכנזים און רוב ספרדים | ||
| עדה2 = רוב תימנים | | עדה2 = רוב תימנים | ||
| | | עדה3 = איטאליענער און טייל תימנים | ||
| | | הפטורה1 = {{תנ"ך|ירמיהו|מו|יג|כח}} | ||
| הפטורה2 = {{תנ"ך|ישעיהו|יט|א|כה}} | |||
| הפטורה3 = {{תנ"ך|ישעיהו|יח|ז}} - {{תנ"ך|ישעיהו|יט|כה|אן=ספר}} | |||
}} | }} | ||
''' | '''{{מנוקד|פרשת בֹּא}}''' איז די דריטע [[סדרה]] פון [[ספר שמות]], און די פופצנטע פון די תורה בכלל. די פרשה גייט פון {{תנ"ך|שמות|י|א|אן=ספר|לאנג=יא}} ביז {{תנ"ך|שמות|יג|טז|אן=ספר|לאנג=יא}}, לויטן אנגענומענעם צעטיילונג פון [[קאפיטלען פון תנ"ך|קאפיטלען]], פארמאגנדיג אינאיינעם 106 פסוקים{{ביאור|דאס איז היינט די פאקטישע צאל פסוקים, און אזוי שרייבן די מקורות פון די תקופות הגאונים און ראשונים וואס האבן דאקומענטירט די צאל פסוקים און [[סימני הפרשה|סימנים]], וועלכע געבן אן אלס סימן - יהללא"ל, באטרעפנדיג 106{{הערה|אזוי אין [[ספר החילופים]] פון [[מישאל בן עוזיאל]]; דער [[מאירי]] אין {{היברובוקס|2=קרית ספר - חלק ב|3=49533|page=104|עמ=מ"ח ע"ב}}.}}.{{ש}} | ||
אין די חומשים איז אריינגעדריקט אז דער צאל איז 105, און אזוי געבט אויך אן דער סימן פונעם פרשה - ימנ"ה{{הערה|ווי אין ערשטן געדרוקטן חומש מיט די סימנים, {{היברובוקס|2=מקראות גדולות|3=45301|page=156|מקום הוצאה=ווענעציע|שנת הוצאה=רפ"ה}}.}}. מערסטנס פארשער גלייבן אז דאס איז גרייזיג{{הערה|זעט אין {{אוצר החכמה|מרדכי ליב קצנלנבוגן|סיני - קכו קכז|100061|page=23|קעפל=רישומי המסורה בסופי פרשות התורה וספרי התנ"ך|מו"ל=מוסד הרב קוק}}; אהרן ארנד, [https://forum.otzar.org/download/file.php?id=96399 הסימנים של מנייני הפסוקים שבפרשות התורה].}}. אין ספר "הנוטריקון, הסימנים והכנוים" ווערט שפעקולירט אז עס קומט מעגליך ימנ"ו{{הערה|{{היברובוקס|מאיר היילפרין|הנוטריקון, הסימנים והכנוים|52496|page=165|מקום הוצאה=ווילנא|שנת הוצאה=תרע"ב}}.}}. אנדערע שלאגן פאר{{הערה|ברוך גלאטצער, "קונטרס יד הסימנים", [https://forum.otzar.org/download/file.php?id=79721 עמ' נו].}}, אז וויבאלד עס זענען פארהאן אין די פרשה דריי קורצע פסוקים אנע אתנחתא דערין{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|מה|אן=ספר}} און {{תנ"ך|שמות|יב|מז|אן=פרק}}, {{תנ"ך|שמות|יד|ד|אן=ספר}}.}}, קומט מעגליך אריגינעל צוויי פון די פסוקים צוזאמגעשטעלט, נאר עס איז פארגעסן געווארן וויבאלד "לימנוי' בפסוקי לא בקיאינן"{{הערה|{{בבלי|קידושין|ל|א}}.}}{{הערה|זעט אין {{אוצר החכמה|משה גלביין|פני החמה - סימני מניין הפסוקים|600199|page=92|עמ=פא}} וואו ער שרייבט רמזים אין די חילוק פונעם סימן און צאל פסוקים. זעט אויך [https://hakirah.org/Vol%205%20Epstein.pdf#page=14 א רשימה] פון אזעלכע חילוקים דורכאויס די תורה.}}.}} און פערצן פרשיות - אכט [[פרשה פתוחה|פתוחות]] און זעקס [[פרשה סתומה|סתומות]]. | |||
אינעם פרשה ווערט דערציילט איבער די לעצטע דריי מכות: ארבה, חושך און מכת בכורות; דער קרבן פסח אין מצרים און [[יציאת מצרים]]. די הויפט מצוות פון די פרשה זענען די מצוות פארבינדן מיט'ן [[קרבן פסח]], [[סיפור יציאת מצרים]] און [[קידוש בכורות]]. | |||
פרשת בא ווערט געליינט צווישן [[ג' שבט|ג']] און [[י' שבט]], און איז די דריטע פון די [[שובבי"ם]] וואכן. די פרשה פון "הַחֹדֶשׁ הַזֶּה לָכֶם" ({{תנ"ך|שמות|יב|א|כ|אן=ספר}}) ווערט געליינט אום [[שבת החודש]]. די פרשה פון קרבן פסח ({{תנ"ך|שמות|יב|כא|נא|אן=ספר}}) ווערט געליינט די ערשטע טאג [[פסח]], און די פרשה פון "קַדֶּשׁ לִי כָל בְּכוֹר" ({{תנ"ך|שמות|יג|א|טז|אן=ספר}}) - די דריטע (אדער פערטע) טאג פסח. | |||
==פרשת השכם== | |||
אין די מסורה פון די פרשיות פון די תקופת הגאונים, ענדיגט זיך [[פרשת וארא]] פאר מכת ברד, ביי {{תנ"ך|שמות|ט|יב|אן=ספר}}, און פון די קומענדיגע פסוק, וַיֹּאמֶר ה' אֶל מֹשֶׁה הַשְׁכֵּם בַּבֹּקֶר, הייבט זיך אן א נייע פרשה מיט'ן נאמען "פרשת השכם" אנשטאט פרשת בא, וואס ציט זיך ביז פרשת בשלח{{הערה|זעט: {{היברובוקס|2=[[הלכות פסוקות]]|3=31930|page=208|קעפל=סדר פרשיות של ימים טובים והפטרות שלהן|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תשי"א|מהדורה=ששון|עמ=קפ}}, און {{היברובוקס|2=[[הלכות גדולות]]|3=21295|page=795|קעפל=זה סדר פרשיות של ימים טובים והפטריות שלהם|מקום הוצאה=בערלין|שנת הוצאה=תרמ"ח-תרנ"ב|מו"ל=הרב עזריאל הילדסהיימר|עמ=617}}.}}. דער לעצטער צו דערמאנען דער מסורה איז [[רבי יששכר בן סוסאן]] (געלעבט אין [[16'טער יארהונדערט]]), אין זיין ספר "עיבור שנים"{{הערה|{{היברובוקס|2=עיבור שנים|3=45592|page=64|מקום הוצאה=ווענעציע|עמ=לג ע"א}}.}} וואו ער שרייבט אז אין קהילת [[קאנסטאנטין, אלזשיר|קאנסטאנטין]] האט מען זיך אזוי געפירט{{הערה|זעט אויספירליך אין {{צ-זשורנאל|יוסף עופר|תפוצתה של פרשת השכם בבקר וגלגוליה|המסורה הבבלית לתורה, עקרונותיה ודרכיה|עמ=187–203|מו"ל=האקדמיה ללשון העברית|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תשס"א|קישור=https://yosefofer.com/papers/Chapter%20I.pdf}}.}}. | |||
== אינהאלט == | == אינהאלט == | ||
[[טעקע:CSIRO ScienceImage 7007 Plague locusts on the move.jpg|קליין|לינקס|מכת ארבה. אן אנשיקעניש פון היישעריק.]] | |||
=== ארבה און חושך === | === ארבה און חושך === | ||
אין די פריערדיגע סדרה, [[פרשת וארא|וארא]], | אין די פריערדיגע סדרה, [[פרשת וארא|וארא]], ווערט געשילדערט די ערשטע זיבן פון די [[צען מכות]] וואס דער אויבערשטער האט געברענגט אויף די מצריים, און אין די אנהויב פון דעם פרשה ווערט דערציילט איבער די קומענדיגע צוויי מכות: [[צען מכות#ארבה|ארבה]] – [[היישעריק]] וואס האבן אויפגעגעסן דאס גאנצע לאנדווירטשאפטליכע גערעטעניש פון מצרים, און דאן איז געקומען [[צען מכות#חושך|חושך]], ווען א טונקלקייט האט זיך אראפגעלאזט איבער מצרים, וואס האט נאכגעפאלגט מיט א טאפנדע פינסטערניש, אבער פאר די אידן איז געווען ליכטיג - {{ציטוטון|וּלְכָל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל הָיָה אוֹר בְּמוֹשְׁבֹתָם}}. פרעה איז דאן איינגעגאנגען ארויסצולאזן די אידן פון מצרים, אויפ'ן באדינג אז די בהמות נעמען זיי נישט מיט, אבער משה'ס אנטווארט איז געווען אז פרעה זעלבסט וועט זיי נאך צוטיילן קרבנות צו שחט'ן פאר'ן אויבערשטן, פון וואס פרעה איז געווארן אויפגעברויזט און פארשיקט משה מיט א ווארענונג נישט צו קומען צו אים נאכאמאל{{הערה|{{תנ"ך|שמות|י|לאנג=יא|אן=ספר}}.}}. | ||
===הכנות פאר יציאת מצרים=== | |||
גאט האט געזאגט צו משה אז ער גייט ברענגען נאך איין מכה אויף מצרים, וואס וועט נאכפאלגן מיט יציאת מצרים, און ער זאל באפעלן די אידן צו בעטן פון זייערע מצרי'שע פריינט טייערע כלים. משה האט געווארנט פרעה איבער די בעפארשטייענדע מכה, ווען אלע [[בכור]]ים אין מצרים וועלן שטארבן ביי האלבע נאכט, אבער פרעה האט זיך נישט דערשראקן, און ווייטער נישט ארויסגעשיקט די אידן{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יא|לאנג=יא|אן=ספר}}.}}. | |||
דאן האט דער אויבערשטער אנגעזאגט משה און אהרן איבער די מצוה פון קידוש החודש: {{ציטוטון|הַחֹדֶשׁ הַזֶּה לָכֶם רֹאשׁ חֳדָשִׁים}}, דערביי באשטימנדיג [[ניסן|דעם חודש]] אלס ערשטער [[חודש]] אין [[אידישער לוח]], און פארגעזעצט אז זיי זאלן באפעלן די אידן איבער די דינים פון [[קרבן פסח]]; זיי זאלן עס שחט'ן "[[בין הערביים]]", און זיי זאלן שמירן די בלוט דערפון אויף די דריי זייטן פון די דרויסנדיגע שוועל פון הויז אין וועלכע זיי גייען עס עסן אלס צייכן צו ווערן אפגעהיטן און איבערגעהיפט ביי מכת בכורות, עס בראטן און עסן געאיילט און גרייט ארויסצוגיין. די דינים פונעם קרבן פסח און פונעם יום טוב [[פסח]], דער איסור פון [[חמץ]] און חיוב פון [[אכילת מצה]], זענען געווארן אנגעזאגט אויך פאר אלע דורות. משה האט טאקע אנגעזאגט די אידן די אלע באפעלן, און זיי האבן אזוי געטון{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|א|כח|אן=ספר}}.}}. | |||
{{ | |||
===מכת בכורות און יציאת מצרים=== | |||
{{הויפט ארטיקל|ערכים=<!--[[מכת בכורות]], -->[[יציאת מצרים]]}} | |||
ביי [[חצות|חצות הלילה]] האט גאט גע'הרג'עט אלע בכורים אין מצרים, און פרעה איז געלאפן רופן משה און אהרן און זיי געזאגט באלד ארויסצוגיין פון מצרים. די מצריים האבן ארויסגעיאגט די אידן, ווען די אידן האבן - ווי דער באפעל פון משה - גענומען פון די מצריים זילבערנע און גאלדענע כלים און קליידער, און דאן זענען די אידן - וועלכע האבן זיך געציילט צו 600,000 מענער - ארויס פון מצרים{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|כח|מב|אן=ספר}}.}}. | |||
ביז סוף פרשה ווערט ארויסגעשריבן די הלכות פארבינדן מיט פסח און געדענקן יציאת מצרים: די דינים פון קרבן פסח, די מצוות פון [[קידוש בכורות]], [[סיפור יציאת מצרים]] און [[תפילין]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|מב|אן=ספר}} - {{תנ"ך|שמות|יג|כב|אן=ספר}}.}}. | |||
== מצוות אין דער פרשה == | |||
לויט ווי אויסגערעכנט אינעם [[ספר החינוך]] איז פארהאן 20 [[תרי"ג מצוות|מצוות]] אין דער פרשה: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|+ | |+ | ||
! | !מצוה | ||
!מקור | !מקור | ||
! | !אקטועל היינטיגע צייטן | ||
! | !באפוילענע | ||
|- | |- | ||
|[[קידוש החודש]] | |[[קידוש החודש]] | ||
|הַחֹדֶשׁ הַזֶּה לָכֶם רֹאשׁ חֳדָשִׁים{{ | |הַחֹדֶשׁ הַזֶּה לָכֶם רֹאשׁ חֳדָשִׁים ({{תנ"ך|שמות|יב|ב|אן=ספר}}) | ||
| | |ניין | ||
| | |בית דין הגדול | ||
|- | |||
|[[קרבן פסח|שחט'ן דעם קרבן הפסח]] | |||
|וְשָׁחֲטוּ אֹתוֹ כֹּל קְהַל עֲדַת יִשְׂרָאֵל ({{תנ"ך|שמות|יב|ו|אן=ספר}}) | |||
|ניין | |||
|יעדער | |||
|- | |||
|עסן די פלייש פון קרבן הפסח | |||
|וְאָכְלוּ אֶת הַבָּשָׂר בַּלַּיְלָה הַזֶּה ({{תנ"ך|שמות|יב|ח|אן=ספר}}) | |||
|ניין | |||
|יעדער | |||
|- | |||
|נישט עסן דעם קרבן פסח "נא ומבושל" | |||
|אַל תֹּאכְלוּ מִמֶּנּוּ נָא וּבָשֵׁל מְבֻשָּׁל בַּמָּיִם כִּי אִם צְלִי אֵשׁ ({{תנ"ך|שמות|יב|ט|אן=ספר}}) | |||
|ניין | |||
|יעדער | |||
|- | |- | ||
| | |נישט איבערלאזן פונעם פלייש פון קרבן פסח | ||
| | |וְלֹא תוֹתִירוּ מִמֶּנּוּ עַד בֹּקֶר ({{תנ"ך|שמות|יב|י|אן=ספר}}) | ||
| | |ניין | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
| | |השבתת [[חמץ]] אום [[ערב פסח]] | ||
| | |אַךְ בַּיּוֹם הָרִאשׁוֹן תַּשְׁבִּיתוּ שְּׂאֹר מִבָּתֵּיכֶם ({{תנ"ך|שמות|יב|טו|אן=ספר}}) | ||
| | |יא | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
| | |[[אכילת מצה]] די [[ליל הסדר|ערשטע נאכט פסח]] | ||
| | |בָּעֶרֶב תֹּאכְלוּ מַצֹּת ({{תנ"ך|שמות|יב|יח|אן=ספר}}) | ||
| | |יא | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
| | |עס זאל זיך נישט טרעפן חמץ אין באזיץ אום פסח (בל ימצא) | ||
| | |שִׁבְעַת יָמִים שְׂאֹר לֹא יִמָּצֵא בְּבָתֵּיכֶם ({{תנ"ך|שמות|יב|יט|אן=ספר}}) | ||
| | |יא | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
| | |נישט עסן זאכן וואס האבן חמץ (תערובות) אום פסח | ||
| | |כָּל מַחְמֶצֶת לֹא תֹאכֵלוּ ({{תנ"ך|שמות|יב|כ|אן=ספר}}) | ||
| | |יא | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
| | |נישט געבן צו עסן פונעם קרבן פסח פאר א [[משומד]] | ||
| | |כָּל בֶּן נֵכָר לֹא יֹאכַל בּוֹ ({{תנ"ך|שמות|יב|מג|אן=ספר}}) | ||
| | |ניין | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
| | |נישט געבן צו עסן פונעם קרבן פסח פאר א [[גר תושב]] | ||
| | |תּוֹשָׁב וְשָׂכִיר לֹא יֹאכַל בּוֹ ({{תנ"ך|שמות|יב|מה|אן=ספר}}) | ||
| | |ניין | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
| | |נישט ארויסטראגן דעם קרבן פסח פון הויז פון די חבורה | ||
| | |לֹא תוֹצִיא מִן הַבַּיִת מִן הַבָּשָׂר חוּצָה ({{תנ"ך|שמות|יב|מו|אן=ספר}}) | ||
| | |ניין | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
| | |נישט צעברעכן א ביין פונעם קרבן פסח | ||
| | |וְעֶצֶם לֹא תִשְׁבְּרוּ בוֹ ({{תנ"ך|שמות|יב|מו|אן=ספר}}) | ||
| | |ניין | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
| | |אן ערל זאל נישט עסן פון קרבן פסח | ||
| | |וְכָל עָרֵל לֹא יֹאכַל בּוֹ ({{תנ"ך|שמות|יב|מח|אן=ספר}}) | ||
| | |ניין | ||
| | |מענער ערלים | ||
|- | |- | ||
| | |מצוות [[קידוש בכורות]] | ||
| | |קַדֶּשׁ לִי כָל בְּכוֹר פֶּטֶר כָּל רֶחֶם בִּבְנֵי יִשְׂרָאֵל בָּאָדָם וּבַבְּהֵמָה לִי הוּא ({{תנ"ך|שמות|יג|ב|אן=ספר}}) | ||
| | |יא | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
| | |נישט עסן חמץ אום פסח | ||
| | |וְלֹא יֵאָכֵל חָמֵץ ({{תנ"ך|שמות|יג|ג|אן=ספר}}) | ||
| | |יא | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
| | |עס זאל נישט געזען ווערן חמץ אום פסח (בל יראה) | ||
| | |וְלֹא יֵרָאֶה לְךָ חָמֵץ וְלֹא יֵרָאֶה לְךָ שְׂאֹר בְּכָל גְּבֻלֶךָ ({{תנ"ך|שמות|יג|ז|אן=ספר}}) | ||
| | |יא | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
|מצוות [[סיפור יציאת מצרים]] | |מצוות [[סיפור יציאת מצרים]] | ||
| | |וְהִגַּדְתָּ לְבִנְךָ ({{תנ"ך|שמות|יג|ח|אן=ספר}}) | ||
| | |יא | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
|מצוות | |מצוות [[פדיון פטר חמור]] | ||
| | |וְכָל פֶּטֶר חֲמֹר תִּפְדֶּה בְשֶׂה ({{תנ"ך|שמות|יג|יג|אן=ספר}}) | ||
| | |יא | ||
| | |יעדער | ||
|- | |- | ||
|מצוות עריפת פטר חמור | |מצוות עריפת פטר חמור | ||
| | |וְאִם לֹא תִפְדֶּה וַעֲרַפְתּוֹ ({{תנ"ך|שמות|יג|יג|אן=ספר}}) | ||
| | |ניין | ||
| | |יעדער | ||
|} | |} | ||
== | == דאטומען == | ||
דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין זעקס אנדערע דאטומען: | |||
*[[ | *[[השא יאר]] און [[השג יאר]] - [[ג' שבט]] | ||
*[[ | *[[הכז יאר]] - [[ד' שבט]] | ||
*[[ | *[[החא יאר]] - [[ה' שבט]] | ||
*[[ | *[[גכה יאר]] און [[בשה יאר]], [[גכז יאר]] און [[בשז יאר]] - [[ו' שבט]] | ||
*[[ | *[[בחג יאר]] און [[זשג יאר]], [[בחה יאר]] און [[זשה יאר]] - [[ח' שבט]] | ||
*[[ | *[[זחא יאר]] און [[זחג יאר]] - [[י' שבט]] | ||
==הפטורה== | |||
מען ליינט די [[הפטורה]] אין די נבואות איבער מצרים. די אשכנזים און רוב ספרדים ליינען אין {{תנ"ך|ירמיהו|מו|יג|כח|לאנג=יא}}{{הערה|{{שיתופתא|Abudarham,_Hebrew_Calendar,_Order_of_Parashiot_and_Haftarot/16|סדר העיבור, סדר הפרשיות וההפטרות}}.}} די תימנים, איראקער, טוניזיער און ליביער, ליינען "משא מצרים" אין {{תנ"ך|ישעיהו|יט|א|כה|לאנג=יא}}{{הערה|{{שיתופתא|1=Mishneh_Torah,_The_Order_of_Prayer/5?selectedunittext=3|2=סדר התפילה ה׳, ד'}} | |||
.}}, און די איטאליענער און טייל תימנים הייבן אן ביי {{תנ"ך|ישעיהו|יח|ז|לאנג=יא|אן=ספר}}. | |||
ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאטן]] ליינט מען {{תנ"ך|ישעיהו|לד|יא|לאנג=יא}} - {{תנ"ך|ישעיהו|לו|ד|לאנג=יא|אן=ספר}}{{הערה|[https://alhatorah.org/Haftarat_Bo/0/he הפטרת בא] אויפ'ן על התורה זייטל. עס ווערן געברענגט דארט נאך וואריאציעס.}}. | |||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
{{פרשה לינקס|בית חב"ד=468304|בינינו=7528|אתר פרשת השבוע=2011/01/bo}} | |||
== | == נאטיצן == | ||
{{ | {{ביאורים}} | ||
== רעפערענצן == | == רעפערענצן == | ||
| שורה 151: | שורה 180: | ||
{{פרשיות השבוע}} | {{פרשיות השבוע}} | ||
{{ספר שמות}} | |||
[[קאטעגאריע:פרשת בא|*]] | [[קאטעגאריע:פרשת בא|*]] | ||
[[קאטעגאריע: | [[קאטעגאריע:פרשיות ספר שמות|בא]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:שבט]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | ||
[[he:פרשת בא]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 08:23, 8 יולי 2024
| |||||
| פסוקים | שמות י, א - יג, טז | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| צאל פסוקים | 106 (29'סטע - אייניג מיט פרשיות תולדות און ויגש) | ||||
| צאל ווערטער | 1655 (21'סטע) | ||||
| צאל אותיות | 6149 (22'סטע) | ||||
| אינהאלט | מכת ארבה, מכת חושך, הכנות פאר ארויסגאנג פון מצרים און קרבן פסח, מכת בכורות, יציאת מצרים | ||||
| מצוות אין דער פרשה לויטן ספר החינוך | |||||
| |||||
| הפטורה | |||||
| אשכנזים און רוב ספרדים | ירמיהו מו, יג–כח | ||||
| רוב תימנים | ישעיהו יט, א–כה | ||||
| איטאליענער און טייל תימנים | ישעיהו יח, ז - יט, כה | ||||
פרשת בֹּא איז די דריטע סדרה פון ספר שמות, און די פופצנטע פון די תורה בכלל. די פרשה גייט פון קאַפּיטל י', פסוק א' ביז קאַפּיטל י"ג, פסוק ט"ז, לויטן אנגענומענעם צעטיילונג פון קאפיטלען, פארמאגנדיג אינאיינעם 106 פסוקים[א] און פערצן פרשיות - אכט פתוחות און זעקס סתומות.
אינעם פרשה ווערט דערציילט איבער די לעצטע דריי מכות: ארבה, חושך און מכת בכורות; דער קרבן פסח אין מצרים און יציאת מצרים. די הויפט מצוות פון די פרשה זענען די מצוות פארבינדן מיט'ן קרבן פסח, סיפור יציאת מצרים און קידוש בכורות.
פרשת בא ווערט געליינט צווישן ג' און י' שבט, און איז די דריטע פון די שובבי"ם וואכן. די פרשה פון "הַחֹדֶשׁ הַזֶּה לָכֶם" (יב, א–כ) ווערט געליינט אום שבת החודש. די פרשה פון קרבן פסח (יב, כא–נא) ווערט געליינט די ערשטע טאג פסח, און די פרשה פון "קַדֶּשׁ לִי כָל בְּכוֹר" (יג, א–טז) - די דריטע (אדער פערטע) טאג פסח.
פרשת השכם
אין די מסורה פון די פרשיות פון די תקופת הגאונים, ענדיגט זיך פרשת וארא פאר מכת ברד, ביי ט, יב, און פון די קומענדיגע פסוק, וַיֹּאמֶר ה' אֶל מֹשֶׁה הַשְׁכֵּם בַּבֹּקֶר, הייבט זיך אן א נייע פרשה מיט'ן נאמען "פרשת השכם" אנשטאט פרשת בא, וואס ציט זיך ביז פרשת בשלח[9]. דער לעצטער צו דערמאנען דער מסורה איז רבי יששכר בן סוסאן (געלעבט אין 16'טער יארהונדערט), אין זיין ספר "עיבור שנים"[10] וואו ער שרייבט אז אין קהילת קאנסטאנטין האט מען זיך אזוי געפירט[11].
אינהאלט
ארבה און חושך
אין די פריערדיגע סדרה, וארא, ווערט געשילדערט די ערשטע זיבן פון די צען מכות וואס דער אויבערשטער האט געברענגט אויף די מצריים, און אין די אנהויב פון דעם פרשה ווערט דערציילט איבער די קומענדיגע צוויי מכות: ארבה – היישעריק וואס האבן אויפגעגעסן דאס גאנצע לאנדווירטשאפטליכע גערעטעניש פון מצרים, און דאן איז געקומען חושך, ווען א טונקלקייט האט זיך אראפגעלאזט איבער מצרים, וואס האט נאכגעפאלגט מיט א טאפנדע פינסטערניש, אבער פאר די אידן איז געווען ליכטיג - ”וּלְכָל בְּנֵי יִשְׂרָאֵל הָיָה אוֹר בְּמוֹשְׁבֹתָם”. פרעה איז דאן איינגעגאנגען ארויסצולאזן די אידן פון מצרים, אויפ'ן באדינג אז די בהמות נעמען זיי נישט מיט, אבער משה'ס אנטווארט איז געווען אז פרעה זעלבסט וועט זיי נאך צוטיילן קרבנות צו שחט'ן פאר'ן אויבערשטן, פון וואס פרעה איז געווארן אויפגעברויזט און פארשיקט משה מיט א ווארענונג נישט צו קומען צו אים נאכאמאל[12].
הכנות פאר יציאת מצרים
גאט האט געזאגט צו משה אז ער גייט ברענגען נאך איין מכה אויף מצרים, וואס וועט נאכפאלגן מיט יציאת מצרים, און ער זאל באפעלן די אידן צו בעטן פון זייערע מצרי'שע פריינט טייערע כלים. משה האט געווארנט פרעה איבער די בעפארשטייענדע מכה, ווען אלע בכורים אין מצרים וועלן שטארבן ביי האלבע נאכט, אבער פרעה האט זיך נישט דערשראקן, און ווייטער נישט ארויסגעשיקט די אידן[13].
דאן האט דער אויבערשטער אנגעזאגט משה און אהרן איבער די מצוה פון קידוש החודש: ”הַחֹדֶשׁ הַזֶּה לָכֶם רֹאשׁ חֳדָשִׁים”, דערביי באשטימנדיג דעם חודש אלס ערשטער חודש אין אידישער לוח, און פארגעזעצט אז זיי זאלן באפעלן די אידן איבער די דינים פון קרבן פסח; זיי זאלן עס שחט'ן "בין הערביים", און זיי זאלן שמירן די בלוט דערפון אויף די דריי זייטן פון די דרויסנדיגע שוועל פון הויז אין וועלכע זיי גייען עס עסן אלס צייכן צו ווערן אפגעהיטן און איבערגעהיפט ביי מכת בכורות, עס בראטן און עסן געאיילט און גרייט ארויסצוגיין. די דינים פונעם קרבן פסח און פונעם יום טוב פסח, דער איסור פון חמץ און חיוב פון אכילת מצה, זענען געווארן אנגעזאגט אויך פאר אלע דורות. משה האט טאקע אנגעזאגט די אידן די אלע באפעלן, און זיי האבן אזוי געטון[14].
מכת בכורות און יציאת מצרים
ביי חצות הלילה האט גאט גע'הרג'עט אלע בכורים אין מצרים, און פרעה איז געלאפן רופן משה און אהרן און זיי געזאגט באלד ארויסצוגיין פון מצרים. די מצריים האבן ארויסגעיאגט די אידן, ווען די אידן האבן - ווי דער באפעל פון משה - גענומען פון די מצריים זילבערנע און גאלדענע כלים און קליידער, און דאן זענען די אידן - וועלכע האבן זיך געציילט צו 600,000 מענער - ארויס פון מצרים[15].
ביז סוף פרשה ווערט ארויסגעשריבן די הלכות פארבינדן מיט פסח און געדענקן יציאת מצרים: די דינים פון קרבן פסח, די מצוות פון קידוש בכורות, סיפור יציאת מצרים און תפילין[16].
מצוות אין דער פרשה
לויט ווי אויסגערעכנט אינעם ספר החינוך איז פארהאן 20 מצוות אין דער פרשה:
| מצוה | מקור | אקטועל היינטיגע צייטן | באפוילענע |
|---|---|---|---|
| קידוש החודש | הַחֹדֶשׁ הַזֶּה לָכֶם רֹאשׁ חֳדָשִׁים (יב, ב) | ניין | בית דין הגדול |
| שחט'ן דעם קרבן הפסח | וְשָׁחֲטוּ אֹתוֹ כֹּל קְהַל עֲדַת יִשְׂרָאֵל (יב, ו) | ניין | יעדער |
| עסן די פלייש פון קרבן הפסח | וְאָכְלוּ אֶת הַבָּשָׂר בַּלַּיְלָה הַזֶּה (יב, ח) | ניין | יעדער |
| נישט עסן דעם קרבן פסח "נא ומבושל" | אַל תֹּאכְלוּ מִמֶּנּוּ נָא וּבָשֵׁל מְבֻשָּׁל בַּמָּיִם כִּי אִם צְלִי אֵשׁ (יב, ט) | ניין | יעדער |
| נישט איבערלאזן פונעם פלייש פון קרבן פסח | וְלֹא תוֹתִירוּ מִמֶּנּוּ עַד בֹּקֶר (יב, י) | ניין | יעדער |
| השבתת חמץ אום ערב פסח | אַךְ בַּיּוֹם הָרִאשׁוֹן תַּשְׁבִּיתוּ שְּׂאֹר מִבָּתֵּיכֶם (יב, טו) | יא | יעדער |
| אכילת מצה די ערשטע נאכט פסח | בָּעֶרֶב תֹּאכְלוּ מַצֹּת (יב, יח) | יא | יעדער |
| עס זאל זיך נישט טרעפן חמץ אין באזיץ אום פסח (בל ימצא) | שִׁבְעַת יָמִים שְׂאֹר לֹא יִמָּצֵא בְּבָתֵּיכֶם (יב, יט) | יא | יעדער |
| נישט עסן זאכן וואס האבן חמץ (תערובות) אום פסח | כָּל מַחְמֶצֶת לֹא תֹאכֵלוּ (יב, כ) | יא | יעדער |
| נישט געבן צו עסן פונעם קרבן פסח פאר א משומד | כָּל בֶּן נֵכָר לֹא יֹאכַל בּוֹ (יב, מג) | ניין | יעדער |
| נישט געבן צו עסן פונעם קרבן פסח פאר א גר תושב | תּוֹשָׁב וְשָׂכִיר לֹא יֹאכַל בּוֹ (יב, מה) | ניין | יעדער |
| נישט ארויסטראגן דעם קרבן פסח פון הויז פון די חבורה | לֹא תוֹצִיא מִן הַבַּיִת מִן הַבָּשָׂר חוּצָה (יב, מו) | ניין | יעדער |
| נישט צעברעכן א ביין פונעם קרבן פסח | וְעֶצֶם לֹא תִשְׁבְּרוּ בוֹ (יב, מו) | ניין | יעדער |
| אן ערל זאל נישט עסן פון קרבן פסח | וְכָל עָרֵל לֹא יֹאכַל בּוֹ (יב, מח) | ניין | מענער ערלים |
| מצוות קידוש בכורות | קַדֶּשׁ לִי כָל בְּכוֹר פֶּטֶר כָּל רֶחֶם בִּבְנֵי יִשְׂרָאֵל בָּאָדָם וּבַבְּהֵמָה לִי הוּא (יג, ב) | יא | יעדער |
| נישט עסן חמץ אום פסח | וְלֹא יֵאָכֵל חָמֵץ (יג, ג) | יא | יעדער |
| עס זאל נישט געזען ווערן חמץ אום פסח (בל יראה) | וְלֹא יֵרָאֶה לְךָ חָמֵץ וְלֹא יֵרָאֶה לְךָ שְׂאֹר בְּכָל גְּבֻלֶךָ (יג, ז) | יא | יעדער |
| מצוות סיפור יציאת מצרים | וְהִגַּדְתָּ לְבִנְךָ (יג, ח) | יא | יעדער |
| מצוות פדיון פטר חמור | וְכָל פֶּטֶר חֲמֹר תִּפְדֶּה בְשֶׂה (יג, יג) | יא | יעדער |
| מצוות עריפת פטר חמור | וְאִם לֹא תִפְדֶּה וַעֲרַפְתּוֹ (יג, יג) | ניין | יעדער |
דאטומען
דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין זעקס אנדערע דאטומען:
- השא יאר און השג יאר - ג' שבט
- הכז יאר - ד' שבט
- החא יאר - ה' שבט
- גכה יאר און בשה יאר, גכז יאר און בשז יאר - ו' שבט
- בחג יאר און זשג יאר, בחה יאר און זשה יאר - ח' שבט
- זחא יאר און זחג יאר - י' שבט
הפטורה
מען ליינט די הפטורה אין די נבואות איבער מצרים. די אשכנזים און רוב ספרדים ליינען אין ספר ירמיהו, קאַפּיטל מ"ו, פסוקים י"ג–כ"ח[17] די תימנים, איראקער, טוניזיער און ליביער, ליינען "משא מצרים" אין ספר ישעיהו, קאַפּיטל י"ט, פסוקים א'–כ"ה[18], און די איטאליענער און טייל תימנים הייבן אן ביי קאַפּיטל י"ח, פסוק ז'.
ביי די ראָמאַניאטן ליינט מען ספר ישעיהו, קאַפּיטל ל"ד, פסוק י"א - קאַפּיטל ל"ו, פסוק ד'[19].
דרויסנדיגע לינקס
טעקסט:
פרשת בא, אויף שיתופתא
פרשת בא, אויפן "וויקיטעקסט" זייטל - פרשת בא - טעקסט מיט תרגום אונקלוס, אויפ'ן "מכון ממרא" זייטל
- פרשת בא, אויפ'ן "מקראות גדולות הכתר" זייטל
טייטש
- מאיר הלוי לעטעריס, "פרשת בא", חמשה חומשי תורה אין אידיש, ניו יארק, תרע"ד
פארברייטערונג:
- שיעורים אויף פרשת בא אויף קול הלשון
- פרשת בא, אויפ'ן מחלקי המים זייטל
- פרשת בא, אויפ'ן "בית חב"ד" זייטל
- זעט שיעורים אויף פרשת בא, אויפן "בינינו" זייטל
- פרשת בא, אויפן "פרשת השבוע" זייטל
- דער ארטיקל "פרשת בא", אויפ'ן "ויקישיבה" זייטל
- נושאים אויף פרשת בא אויפ'ן "על התורה" זייטל
נאטיצן
- ↑ דאס איז היינט די פאקטישע צאל פסוקים, און אזוי שרייבן די מקורות פון די תקופות הגאונים און ראשונים וואס האבן דאקומענטירט די צאל פסוקים און סימנים, וועלכע געבן אן אלס סימן - יהללא"ל, באטרעפנדיג 106[1].
אין די חומשים איז אריינגעדריקט אז דער צאל איז 105, און אזוי געבט אויך אן דער סימן פונעם פרשה - ימנ"ה[2]. מערסטנס פארשער גלייבן אז דאס איז גרייזיג[3]. אין ספר "הנוטריקון, הסימנים והכנוים" ווערט שפעקולירט אז עס קומט מעגליך ימנ"ו[4]. אנדערע שלאגן פאר[5], אז וויבאלד עס זענען פארהאן אין די פרשה דריי קורצע פסוקים אנע אתנחתא דערין[6], קומט מעגליך אריגינעל צוויי פון די פסוקים צוזאמגעשטעלט, נאר עס איז פארגעסן געווארן וויבאלד "לימנוי' בפסוקי לא בקיאינן"[7][8].
רעפערענצן
- ↑ אזוי אין ספר החילופים פון מישאל בן עוזיאל; דער מאירי אין קרית ספר - חלק ב, מ"ח ע"ב.
- ↑ ווי אין ערשטן געדרוקטן חומש מיט די סימנים, מקראות גדולות, ווענעציע, רפ"ה.
- ↑ זעט אין מרדכי ליב קצנלנבוגן, "רישומי המסורה בסופי פרשות התורה וספרי התנ"ך", סיני - קכו קכז, מוסד הרב קוק; אהרן ארנד, הסימנים של מנייני הפסוקים שבפרשות התורה.
- ↑ מאיר היילפרין, הנוטריקון, הסימנים והכנוים, ווילנא, תרע"ב.
- ↑ ברוך גלאטצער, "קונטרס יד הסימנים", עמ' נו.
- ↑ יב, מה און מז, יד, ד.
- ↑ קידושין ל, א.
- ↑ זעט אין משה גלביין, פני החמה - סימני מניין הפסוקים, עמ' פא (פארלאנגט אומזיסטע רעגיסטראַציע) וואו ער שרייבט רמזים אין די חילוק פונעם סימן און צאל פסוקים. זעט אויך א רשימה פון אזעלכע חילוקים דורכאויס די תורה.
- ↑ זעט: "סדר פרשיות של ימים טובים והפטרות שלהן", הלכות פסוקות, ירושלים, תשי"א, עמ' קפ, און "זה סדר פרשיות של ימים טובים והפטריות שלהם", הלכות גדולות, בערלין: הרב עזריאל הילדסהיימר, תרמ"ח-תרנ"ב, עמ' 617.
- ↑ עיבור שנים, ווענעציע, לג ע"א.
- ↑ זעט אויספירליך אין יוסף עופר, "תפוצתה של פרשת השכם בבקר וגלגוליה", המסורה הבבלית לתורה, עקרונותיה ודרכיה, ירושלים: האקדמיה ללשון העברית, תשס"א, עמ' 187–203.
- ↑ קאַפּיטל י'.
- ↑ קאַפּיטל י"א.
- ↑ יב, א–כח.
- ↑ יב, כח–מב.
- ↑ יב, מב - יג, כב.
- ↑ סדר העיבור, סדר הפרשיות וההפטרות.
- ↑ סדר התפילה ה׳, ד' .
- ↑ הפטרת בא אויפ'ן על התורה זייטל. עס ווערן געברענגט דארט נאך וואריאציעס.
| פרשיות | ||
|---|---|---|
| ספר בראשית | בראשית • נח • לך לך • וירא • חיי שרה • תולדות • ויצא • וישלח • וישב • מקץ • ויגש • ויחי |  |
| ספר שמות | שמות • וארא • בא • בשלח • יתרו • משפטים • תרומה • תצוה • כי תשא • ויקהל • פקודי | |
| ספר ויקרא | ויקרא • צו • שמיני • תזריע • מצורע • אחרי • קדושים • אמור • בהר • בחוקותי | |
| ספר במדבר | במדבר • נשא • בהעלותך • שלח • קרח • חקת • בלק • פינחס • מטות • מסעי | |
| ספר דברים | דברים • ואתחנן • עקב • ראה • שופטים • כי תצא • כי תבוא • נצבים • וילך • האזינו • וזאת הברכה | |