אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרשת תצוה"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
239 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 2 יאָר
רעדאגירונג
ק (נייטראלער האט אריבערגעפירט בלאט דרעפט:פרשת תצוה צו פרשת תצוה אן לאזן א ווייטערפירונג: געצייטיגט)
(רעדאגירונג)
שורה 6: שורה 6:
| אינהאלט = די מצוות פון [[הדלקת הנרות במקדש]], [[בגדי כהונה]], [[שבעת ימי המילואים]]
| אינהאלט = די מצוות פון [[הדלקת הנרות במקדש]], [[בגדי כהונה]], [[שבעת ימי המילואים]]
| מספר עשה חינוך = 4
| מספר עשה חינוך = 4
| מספר לא תעשה חינוך = 4
| מספר לא תעשה חינוך = 3
| עשה חינוך = [[הדלקת הנרות במקדש]], [[בגדי כהונה]], [[קדשי קדשים#מצוות אכילה בקדשי קדשים|אכילת קדשי קדשים לכהנים]], [[קטורת הסמים]]
| עשה חינוך = [[הדלקת הנרות במקדש]], [[בגדי כהונה]], [[קדשי קדשים#מצוות אכילה בקדשי קדשים|אכילת קדשי קדשים לכהנים]], [[קטורת הסמים]]
| לא תעשה חינוך = אראפנעמען דעם [[חושן]] פונעם [[אפוד]], צערייסן דעם [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]] פונעם [[כהן גדול]], א [[זר (הלכה)|זר]] צו עסן [[קדשי קדשים]], מקריב צו זיין עפעס אנדערש ווי [[קטורת הסמים|קטורת]] אויפן [[מזבח הזהב]]
| לא תעשה חינוך = אראפנעמען דעם [[חושן]] פונעם [[אפוד]], צערייסן דעם [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]] פונעם [[כהן גדול]], מקריב זיין עפעס אויסער [[קטורת]] אויפן [[מזבח הזהב]]
| הפטרה1 = {{תנ"ך|יחזקאל|מג|י|כז|קצר=כן}}
| הפטרה1 = {{תנ"ך|יחזקאל|מג|י|כז|קצר=כן}}
| צאל ווערטער = 1412
| צאל ווערטער = 1412
שורה 20: שורה 20:


==פרשה אינהאלט==
==פרשה אינהאלט==
די פרשה הייבט זיך אן מיטן אייבערשטנ'ס ווערטער צו משה: "ואתה תצוה את בני ישראל" (אין [[אידיש]]: דו זאלסט באפעלן די אידן), אן צו באצייכענען צו וועמען די ווערטער זענען געוואנדן - משה; גלייכצייטיג איז דאס די איינציגסטע פרשה צווישן די [[חומש]]ים, [[שמות]], [[ויקרא]] און [[במדבר]], וואו ס'ווערט אינגאנצן נישט דערמאנט משה רבינו'ס נאמען. דאס איז פארבינדן מיט דעם וואס אין דער קומענדיגער פרשה, [[פרשת כי תשא]], נאכן [[חטא העגל]], האט משה געזאגט פארן אייבערשטן: "וְעַתָּה אִם תִּשָּׂא חַטָּאתָם, וְאִם אַיִן - מְחֵנִי נָא מִסִּפְרְךָ אֲשֶׁר כָּתָבְתָּ" (טאמער פארגעבסטו די אידן אויפן חטא העגל, איז גוט, און אויב נישט מעק אויס מיין נאמען פון דער תורה) - דערפאר איז זיין נאמען אויסגעמעקט פון דער פרשה.{{הערה|[[זוהר]], [[פרשת פנחס]], [[S:זהר_חלק_ג_רמו_א|דף רמ"ו, עמוד א']]}}; און טראצדעם וואס ער האט דאס בלויז געזאגט אלס "[[תנאי הלכה|תנאי]]", טאמער דער אייבערשטער איז נישט מוחל דעם חטא העגל, איז אבער דער כלל אז א "קללת חכם", אפילו מיט א תנאי, ווערט אויסגעפירט{{הערה|זוהר חדש אויף [[שיר השירים]], [[S:זהר_חדש_עד_ב|דף ע"ד, עמוד ב']]}}. אויך איז דאס פארבינדן מיט דעם וואס די פרשה געפאלט אין דער וואך פון [[ז' אדר]], די יארצייט פון משה רבינו{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי מנחם נחום טשערנאבילער]]|מאור עינים|24871||עמוד=133|ללא}}: {{ציטוטון|כי הנה חל סדר תצוה בשבוע שחל בה ז' אדר, הוא בחינת הסתלקות משה, ולכן לא נזכר שמו בסדר פרשה זו, כי נסתלק משה}}.{{ש}}אזוי אויך אין {{היברובוקס||קהלת יצחק|34762||עמוד=87|ללא}}, אינעם נאמען פונעם [[גר"א]]: {{ציטוטון|עשה נא אזנך כאפרכסת ושמע נא דבר נכבד ונעלה אשר שמעתי בשם אדמו"ר רשכבה"ג אור ישראל וקדושו הגר"א מווילנא זללה"ה, והוא משום דז' אדר נופל תמיד בפרשה תצוה [רק לפעמים רחוקות שפרשה תצוה נופל אחר ז' אדר], והשם יתברך ויתעלה שמו, הצופה ומביט עד סוף כל הדורות, ידע מראש כי בז' אדר יסתלק משה רבינו ע"ה, לזאת לא זכר שמו בפרשה הזאת לרמז על זה}}.}}
די פרשה הייבט זיך אן מיטן אייבערשטנ'ס ווערטער צו משה: "ואתה תצוה את בני ישראל" (אין [[אידיש]]: דו זאלסט באפעלן די אידן), אן צו באצייכענען צו וועמען די ווערטער זענען געוואנדן - משה; גלייכצייטיג איז דאס די איינציגסטע פרשה צווישן די [[חומש]]ים, [[שמות]], [[ויקרא]] און [[במדבר]], וואו ס'ווערט אינגאנצן נישט דערמאנט משה רבינו'ס נאמען. דאס איז פארבינדן מיט דעם וואס אין דער קומענדיגער פרשה, [[פרשת כי תשא|כי תשא]], נאכן [[חטא העגל]], האט משה געזאגט פארן אייבערשטן: "וְעַתָּה אִם תִּשָּׂא חַטָּאתָם, וְאִם אַיִן - מְחֵנִי נָא מִסִּפְרְךָ אֲשֶׁר כָּתָבְתָּ" (טאמער פארגעבסטו די אידן אויפן חטא העגל, איז גוט, און טאמער נישט, מעק אויס מיין נאמען פון דער תורה) - דערפאר איז זיין נאמען אויסגעמעקט פון דער פרשה{{הערה|[[זוהר]], [[פרשת פנחס]], [[S:זהר_חלק_ג_רמו_א|דף רמ"ו, עמוד א']]}}; און טראצדעם וואס ער האט דאס געזאגט מיט א "[[תנאי הלכה|תנאי]]", ד.ה. נאר טאמער דער אייבערשטער איז נישט מוחל דעם חטא העגל, לויטעט אבער דער כלל אז א "קללת חכם", אפילו מיט א תנאי, ווערט אויסגעפירט{{הערה|זוהר חדש אויף [[שיר השירים]], [[S:זהר_חדש_עד_ב|דף ע"ד, עמוד ב']]}}. אויך איז דאס פארבינדן מיט דעם וואס די פרשה געפאלט אין דער וואך פון [[ז' אדר]], די יארצייט פון משה רבינו{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי מנחם נחום טשערנאבילער]]|מאור עינים|24871||עמוד=133|ללא}}: {{ציטוטון|כי הנה חל סדר תצוה בשבוע שחל בה ז' אדר, הוא בחינת הסתלקות משה, ולכן לא נזכר שמו בסדר פרשה זו, כי נסתלק משה}}.{{ש}}{{היברובוקס||קהלת יצחק|34762||עמוד=87|ללא}}, אינעם נאמען פונעם [[גר"א]]: {{ציטוטון|עשה נא אזנך כאפרכסת ושמע נא דבר נכבד ונעלה אשר שמעתי בשם אדמו"ר רשכבה"ג אור ישראל וקדושו הגר"א מווילנא זללה"ה, והוא משום דז' אדר נופל תמיד בפרשה תצוה [רק לפעמים רחוקות שפרשה תצוה נופל אחר ז' אדר], והשם יתברך ויתעלה שמו, הצופה ומביט עד סוף כל הדורות, ידע מראש כי בז' אדר יסתלק משה רבינו ע"ה, לזאת לא זכר שמו בפרשה הזאת לרמז על זה}}}}


אנהייב פרשה ווערט משה באפוילן פונעם באשעפער צו נעמען אויל פאר [[הדלקת הנרות במקדש|הדלקת המנורה]] טאג טעגליך.
אנהייב פרשה ווערט משה באפוילן פונעם באשעפער צו נעמען אויל פארן [[הדלקת הנרות במקדש|אנצינדן די מנורה]] יעדע נאכט.


די ערשטע האלב פרשה באשעפטיגט זיך מיט די באפעלן צו מאכן די [[בגדי כהונה]] פאר [[אהרן]] און זיינע קינדער, די [[כהן|כהנים]]. די בגדי [[כהן גדול]] זענען ווי פאלגנד: דער [[חושן]], דער [[אפוד]], דער [[ציץ]], דער [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]], דער [[כתונת (בגד כהונה)|כתונת]], דער [[מצנפת (בגד כהונה)|מצנפת]], דער [[אבנט (בגד כהונה)|אבנט]] און די [[מכנסיים (בגד כהונה)|מכנסיים]]. פאר די אנדערע כהנים ([[כהן הדיוט]]) זענען פארהאן נאר פיר בגדי כהונה, ווי פאלגנד: כתונת, אבנט, מגבעת און מכנסיים.
די ערשטע האלב פרשה פארנעמט זיך מיט די באפעלן צו מאכן די [[בגדי כהונה]] פאר [[אהרן]] און זיינע קינדער, די [[כהן|כהנים]]. די בגדי [[כהן גדול]] זענען ווי פאלגנד: דער [[חושן]], דער [[אפוד]], דער [[ציץ]], דער [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]], דער [[כתונת (בגד כהונה)|כתונת]], דער [[מצנפת (בגד כהונה)|מצנפת]], דער [[אבנט (בגד כהונה)|אבנט]] און די [[מכנסיים (בגד כהונה)|מכנסיים]]. פאר די אנדערע כהנים ([[כהן הדיוט]]) זענען פארהאן נאר פיר בגדי כהונה, ווי פאלגנד: כתונת, אבנט, מגבעת און מכנסיים.


די צווייטע האלב פרשה ענטהאלט דעם באפעל צו ברענגען ספעציעלע [[קרבן|קרבנות]] אין די [[שבעת ימי המילואים]] לכבוד'ן באנייען דעם משכן. אויך זענען פארהאן אין דער פרשה די באפעלן צו ברענגען דעם [[קרבן תמיד]], צו בויען דעם [[מזבח הזהב]] אויף מקטיר צו זיין דערויף די [[קטורת הסמים]]. אין די לעצטע פסוקים פון דער פרשה ווערט אויך דערמאנט א רמז איבער [[יום כיפור]], איינמאל אין יאר ווען מ'וועט מעגן נוצן דעם מזבח הזהב אויף אן אנדער צוועק{{הערה|אויך ווען מ'ברענגט א [[פר כהן המשיח]], אדער א [[פר העלם דבר של ציבור]] נוצט מען דעם אינעווייניגסטן מזבח, אבער דאס האט די תורה נישט געהאלטן אלס וויכטיג דא צו דערמאנען, וויבאלד דאס זענען נישט קיינע קביעות'דיגע קרבנות. [[אבן עזרא]] אויף {{תנ"ך|שמות|ל|י}}}}.
די צווייטע האלב פרשה ענטהאלט דעם באפעל צו ברענגען ספעציעלע [[קרבן|קרבנות]] אין די [[שבעת ימי המילואים]] לכבוד'ן באנייען דעם משכן. אויך זענען פארהאן אין דער פרשה די באפעלן צו ברענגען דעם [[קרבן תמיד]] און צו בויען דעם [[מזבח הזהב]] צו מקטיר צו זיין דערויף די [[קטורת]]. אינעם לעצטן פסוק פון דער פרשה ווערט דערמאנט אז איינמאל אין יאר מעג מען נוצן דעם מזבח הזהב אויף אן אנדער צוועק, וואס דאס איז א רמז אויף [[יום כיפור]]{{הערה|טראץ וואס מען נוצט דעם מזבח הזהב אויך פארן [[פר כהן המשיח]] און [[פר העלם דבר של ציבור]], האט די תורה דאס נישט געהאלטן פאר נויטיג דא צו דערמאנען, וויבאלד זיי קומען נישט קביעות'דיג. [[אבן עזרא]] אויף {{תנ"ך|שמות|ל|י}}}}.


==מצוות אין דער פרשה==
==מצוות אין דער פרשה==
שורה 38: שורה 38:
!די וואס זענען באפוילן
!די וואס זענען באפוילן
|-
|-
|[[הדלקת הנרות במקדש|צינדן די מנורה אין בית המקדש]].
|[[הדלקת הנרות במקדש|צינדן די מנורה אין בית המקדש]]
|יַעֲרֹךְ אֹתוֹ אַהֲרֹן וּבָנָיו.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כז|כא}}}}
|יַעֲרֹךְ אֹתוֹ אַהֲרֹן וּבָנָיו{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כז|כא}}}}
|ניין
|ניין
|די כהנים
|כהנים
|-
|-
|די כהנים זאלן אנטון [[בגדי כהונה]].
|די כהנים זאלן אנטון [[בגדי כהונה]]
|וְעָשׂוּ בִגְדֵי קֹדֶשׁ לְאַהֲרֹן אָחִיךָ וּלְבָנָיו.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כח|ד}}}}
|וְעָשׂוּ בִגְדֵי קֹדֶשׁ לְאַהֲרֹן אָחִיךָ וּלְבָנָיו{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כח|ד}}}}
|ניין
|ניין
|כהנים-מענער
|כהנים-מענער
|-
|-
|איסור אראפצונעמען דעם [[חושן]] פונעם [[אפוד]]
|נישט אראפנעמען דעם [[חושן]] פונעם [[אפוד]]
|וְלֹא יִזַּח הַחֹשֶׁן מֵעַל הָאֵפוֹד.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כח|כח}}}}
|וְלֹא יִזַּח הַחֹשֶׁן מֵעַל הָאֵפוֹד{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כח|כח}}}}
|ניין
|ניין
|יעדער
|יעדער
|-
|-
|איסור צו צערייסן דעם עק פונעם [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]] פונעם [[כהן גדול]]
|נישט צערייסן דעם עק פונעם [[מעיל (בגד כהונה)|מעיל]] פונעם [[כהן גדול]]
|לֹא יִקָּרֵעַ.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כח|לב}}}}
|לֹא יִקָּרֵעַ{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כח|לב}}}}
|ניין
|ניין
|יעדער
|יעדער
|-
|-
|[[קדשי קדשים#מצוות אכילה בקדשי קדשים|עסן דאס פלייש]] פון [[קרבן חטאת]] און [[קרבן אשם|אשם]]
|[[קדשי קדשים#מצוות אכילה בקדשי קדשים|עסן דאס פלייש]] פון [[קרבן חטאת]] און [[קרבן אשם|אשם]]
|וְאָכְלוּ אֹתָם אֲשֶׁר כֻּפַּר בָּהֶם.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כט|לג}}}}
|וְאָכְלוּ אֹתָם אֲשֶׁר כֻּפַּר בָּהֶם{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כט|לג}}}}
|ניין
|ניין
|כהנים-מענער
|כהנים-מענער
|-
|-
|מקטיר זיין [[קטורת]]
|מקטיר זיין [[קטורת]]
|וְהִקְטִיר עָלָיו אַהֲרֹן קְטֹרֶת סַמִּים בַּבֹּקֶר בַּבֹּקֶר בְּהֵיטִיבוֹ אֶת הַנֵּרֹת יַקְטִירֶנָּה.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ל|ז}}}}
|וְהִקְטִיר עָלָיו אַהֲרֹן קְטֹרֶת סַמִּים בַּבֹּקֶר בַּבֹּקֶר בְּהֵיטִיבוֹ אֶת הַנֵּרֹת יַקְטִירֶנָּה{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ל|ז}}}}
|ניין
|ניין
|כהנים-מענער
|כהנים-מענער
|-
|-
|איסור מקריב צו זיין עפעס אנדערש ווי [[קטורת]] אויפן [[מזבח הזהב]]
|נישט מקריב זיין עפעס אויסער [[קטורת]] אויפן [[מזבח הזהב]]
|לֹא תַעֲלוּ עָלָיו קְטֹרֶת זָרָה וְעֹלָה וּמִנְחָה וְנֵסֶךְ לֹא תִסְּכוּ עָלָיו.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ל|ט}}}}
|לֹא תַעֲלוּ עָלָיו קְטֹרֶת זָרָה וְעֹלָה וּמִנְחָה וְנֵסֶךְ לֹא תִסְּכוּ עָלָיו.{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ל|ט}}}}
|ניין
|ניין
שורה 89: שורה 89:


==מפטיר און הפטורה==
==מפטיר און הפטורה==
* רוב יארן ווערט פרשת תצוה געליינט א שבת בעפאר [[פורים]] וואס דערין ווערט אויך געליינט [[פרשת זכור]] און מ'זאגט דאן די הפטורה פון [[ארבע פרשיות#שבת זכור|שבת זכור]].
* רוב יארן ווערט פרשת תצוה געליינט א שבת בעפאר [[פורים]], ווען מ'ליינט אויך [[פרשת זכור]] און מ'זאגט דאן די הפטורה פון [[ארבע פרשיות#שבת זכור|שבת זכור]].
*אין אן עיבור-יאר, ליינט מען די הפטורה פון פרשת תצוה, וואס דאס איז אין {{תנ"ך|יחזקאל|מג|י|כז|קצר=כן}}, וועלכע רעדט איבער די פונקטליכע מאסן פונעם בנין [[בית המקדש]] און די קרבנות המילואים. אויסער ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאָטן]] וואס די הפטורה איז פון {{תנ"ך|ירמיהו|יא|טז}}, ביז {{תנ"ך|ירמיהו|יב|טו|ללא=ספר}}.
*אין אן עיבור-יאר, ליינט מען די הפטורה פון פרשת תצוה, וואס דאס איז אין {{תנ"ך|יחזקאל|מג|י|כז|קצר=כן}}, וועלכע רעדט איבער די פונקטליכע מאסן פונעם בנין [[בית המקדש]] און די קרבנות המילואים. אויסער ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאָטן]] וואס די הפטורה איז פון {{תנ"ך|ירמיהו|יא|טז}}, ביז {{תנ"ך|ירמיהו|יב|טו|ללא=ספר}}.
* אין זחא יארן, ווען פרשת תצוה ווערט געליינט שבת [[שושן פורים]], ווערט עס צעטיילט ווי פאלגנד: אין די שטעט וואס זענען [[עיר מוקפת חומה מימות יהושע בן נון|מוקפות חומה מימות יהושע בן נון]], וואו מען ליינט אויף מפטיר די קריאה פון פורים ([[מלחמת עמלק]]), איז די הפטורה פון שבת פורים (ד.ה. די הפטורה פון [[שבת זכור]]); אין אנדערע שטעט, ליינט מען די געווענליכע הפטורה פון פרשת תצוה.  
* אין זחא יארן, ווען פרשת תצוה ווערט געליינט אום [[שושן פורים]], ווערט עס צעטיילט ווי פאלגנד: אין די שטעט וואס זענען [[עיר מוקפת חומה מימות יהושע בן נון|מוקפות חומה מימות יהושע בן נון]], ליינט מען אויף מפטיר די קריאה פון פורים ([[מלחמת עמלק]]) און די הפטורה איז פון שבת פורים (ד.ה. די הפטורה פון [[שבת זכור]]); אין אנדערע שטעט, ליינט מען די געווענליכע הפטורה פון פרשת תצוה.


==וועבלינקען==
==וועבלינקען==

נאוויגאציע מעניו