רוי:מועצת גדולי התורה

מועצת גדולי התורה איז די רבנישע קערפערשאפט פון דער אגודה, וואס זיי זענען די פירענדע אויטאריטעט פון אגודה פאליטישע שליחים ווי אין כנסת אדער אין דער פרעסע. ביז דער צווייטער וועלט מלחמה איז געווען איין מועצת גדולי התורה, פון דער וועלט אגודה ארגאניזאציע.

אין אמעריקע איז אויפגעשטעלט א באזונדערע מועצת גדולי התורה אין תש"ע. ביז ניסן תש"פ איז דער נאוואמינסקער רבי געווען דער נשיא.

אין ארץ ישראל איז דער וויזשניצער רבי געווען דער נשיא.

מיטגלידער פון דער מועצת גדולי התורה

ביז דער צווייטער וועלט מלחמה

אין קאטאוויץ האט מען באשטימט מיטגלידער אין דער מועצה דער גערער רבי דער "אמרי אמת", רבי שלום דובער שניאורסאהן דער ליובאוויטשער רבי, הרב  חיים סאלאווייטשיק, הרב יצחק אייזיק הלוי, הרב מאיר שמחה פון דווינסק, רבי חיים עוזר גראדזענסקי, רבי איצעלע פאנעוועזשער, הרב שלמה זלמן ברויער, הרב זאב פיילכנפעלד פון פויזן, הרב  דוד צבי האפמאן און הרב קאפל רייך פון בודאפעשט.

ביי דער כנסיה גדולה אין ווין אין תרפ"ג (1923) זענען די מיטגלידער אין דער מועצת געווען: דער חפץ חיים, דער גערער רבי, דער טשארטקאווער רבי, רבי חיים עוזר גראדזענסקי, רבי מאיר אריק, דער סאקאלאווער רבי, דער ראדזינער רבי, הרב מאיר דן פלאצקי, הרב משה מרדכי עפשטיין, הרב מאיר שפירא פון לובלין, הרב אברהם מענדל שטיינבערג פון בראד, הרב קלמן וועבער פון פישטיאן און הרב שלמה זלמן ברויער.

אין תרצ"ז זענען די מיטגלידער פון דער מועצת געווען: אברהם מרדכי אלטער (גערער רבי), רבי יצחק מנחם מענדל דאנציגער אלעקסאנדער רבי, רבי דוד בארנשטיין סאכאטשאווער רבי, אברהם יעקב פרידמאן פון סאדיגורא, רבי מרדכי שלום יוסף פרידמאן פון פשעמישל, הרב אלחנן וואסערמאן, הרב אהרן לעווין, הרב אהרן קאטלער, הרב בן ציון יועזר (טורדער רב און פרעזידענט פון דער קאנצעלאריע פון התאחדות קהילות החרדים אין רומעניע), הרב דוב בער אב"ד אזשארקאוו, הרב משה בלום אב"ד זאמאשטש, הרב זלמן  סאראצקין, הרב יהודה לייב צירעלסאן, הרב יוסף צבי דושינסקי, הרב מנחם זעמבא, הרב מרדכי ראטנבערג רב פון מחזיקי הדת אין אנטווערפן, הרב עקיבא סופר און הרב שמואל דוד אונגאר. דער נשיא פונעם מועצת איז געווען המועצה היה הרב חיים עוזר גראדזענסקי.

אין ישראל

נאך דער צווייטער וועלט מלחמה האט מען באשלאסן אויפצושטעלן באזונדערע מועצות אין ישראל, אייראפע און די פאראייניגטע שטאטן. די ערשטער מיטגלידער אין דעם מועצת אין ישראל זענען געווען אברהם יעקב פרידמאן פון סאדיגורא, הרב אברהם יצחק קליין, ברוך האגער, סערעט וויזשניצער רבי, הרב דוב בעריש ווידנפעלד, הרב  זלמן סאראצקין, הרב יוסף כהנעמאן און הרב מאיר קארעליץ. אקגען דער כנסיה גדולה פון אגודת ישראל אין תש"י האט מען באנייט די מועצת גדולי התורה אונטער הרב איסר זלמן מעלצער.

אין תשי"ד זענען די מיטגלידער פונעם מועצת געווען: הרב אברהם יעקב פרידמאן (סאדיגורא), הרב אברהם יצחק קליין, הרב אליעזר יהודה פינקל, מירער ראש ישיבה, הרב אשר זאב ווערנער רב פון טבריה, הרב ברוך האגער (סערעט וויזשניץ), הרב דוב בעריש ווידנפעלד, הרב יחזקאל אבראמסקי, הרב ישראל אלטער (גער), הרב יוסף אדלער, הרב יחזקאל סרנא, ראש ישיבה פון חברון, הרב מאיר קארעליץ, הרב משה יחיאל הלוי עפשטיין (אזשאראוו),  רבי מרדכי שלום יוסף פרידמאן (סאדיגורא - פשעמישל), הרב עקיבא סופר, הרב שבתי יגל, ראש ישיבה אין סלאנים , הרב חיים מאיר האגער (וויזשניץ), הרב  יעקב חנוך סענקעוויטש, ראש ישיבת שפת אמת; הרב זלמן סאראצקין אין געווען נשיא פונעם מועצת.

אין תש"כ האבן די מיטגלידער כולל געווען: הרב זלמן סאראצקין, הרב ישראל אלטער, הרב דוב בעריש ווידנפעלד, הרב אליעזר יהודה פינקל, הרב יחזקאל סרנא, רבי אברהם יעקב פרידמאן, הרב יחיאל מרדכי גארדאן, הרב משה יחיאל הלוי עפשטיין, הרב מרדכי שלום יוסף פרידמאן (מפשעמישל), הרב משה חברוני.

אין תשמ"א זענען די מיטגלידער געווען: הרב אלעזר מנחם מן שך, שמחה בונים אלטער (גער), רבי משה יהושע האגער (וויזשניץ), רבי שלום נח בערעזאווסקי (סלאנים), הרב שמואל אליהו טאוב (מאדזשיץ), אברהם יעקב פרידמאן (סאדיגורא), הרב יחיאל יהושע ראבינאוובטש (ביאלא), הרב פינחס מנחם אלטער (ראש ישיבת שפת אמת), הרב משה שמואל שפירא, הרב שמחה זיסל ברוידא (ראש ישיבת חברון), הרב אברהם יעקב זאלאזניק, הרב  ברוך שמעון שניאורסאן (ראש ישיבת טשעבין), הרב יוחנן סופר (ערלוי), הרב נסים קארעליץ, און הרב ישכר דב רוקח, (בעלז).

מועצת גדולי התורה פון דגל התורה

אין תשמ"ט האבן די ליטווישע זיך צעטיילט פון אגודת ישראל, און זיי האבן אויפגעשטעלט א באזונדערע מועצת גדולי התורה אונטער הרב שך, מיט די מיטגלידער: דער בעלזער רבי, הרב שמחה זיסל ברוידא ראש ישיבת חברון, הרב אהרון יהודה לייב שטיינמאן, הרב משה שמואל שפירא ראש ישיבת באר יעקב, הרב נסים קארעליץ, הרב אברהם יעקב זאלאזניק ראש ישיבת עץ חיים, הרב מיכל יהודה ליפקאוויטש, הרב מרדכי מן ראש ישיבת בית הלל, הרב  צבי מארקאוויטש ראש ישיבת קארלין, הרב חיים פנחס שיינבערג ראש ישיבת תורה אור, הרב זלמן ראטבערג ראש ישיבת בית מאיר, הרב בנימין ביינוש פינקל ראש ישיבת מיר און הרב אברהם פארבשטיין ראש ישיבת חברון. הרב יוסף שלום אלישיב און הרב חיים קאניעווסקי זענען אויך אפיציעל אין דער מועצה אבער פראקטיש האבן זיי זייער זעלטן משתתף געווען אין די אסיפות. אין תשס"ג האט מען באשטימט נייע מיטגלידער: הרב גרשון עדלשטיין, הרב שמואל אויערבאך, הרב מאיר צבי בערגמאן, הרב נסים טאלעדאנא, הרב נתן צבי פינקל, הרב ברוך ראזנבערג און הרב יצחק שיינער. 

אין תשע"ב האט זיך געשאפט א שפאלט אין דגל התורה, צוליב דעם האט מען באשטימט נייע מיטגלידער צו דעם מועצת. צו די וועטעראנער מיטגלידער (די רבנים שטיינמאן, קארעליץ, עדלשטיין, אויערבאך, בערגמאן און שיינער), זענען צוגעקומען: הרב בערל פאווארסקי, הרב יצחק זילבערשטיין, הרב אריה פינקל, הרב ברוך מרדכי אזרחי, הרב משה יהודה שלעזינגער, הרב יהודה עדס, הרב דוב יפה, הרב משה הלל הירש און הרב דוד כהן. שפעטער האט הרב עדס פארלאזט דעם מועצת צוליב זיין געזונט. זייט תשע"ב, האט הרב שמואל אויערבך מער נישט משתתף געווען אין די אסיפות פונעם מועצת.

אין שבט תשע"ג, נאך די וואלן צום 19טן כנסת, זענען צוזאמענגעקומען דער מועצת גדולי התורה פון דגל התורה מיט דעם מועצת גדולי התורה פון אגודת ישראל און זיי האבן פארעפנטליכט א החלטה קעגן אן ענדערונג אין דעם סטאטוס קווא וועגן גיוס בני ישיבות.

מועצת גדולי עולם התורה

אין אדר תשע"ח, נאך דער פטירה פון הרב שמואל אויערבאך, האבן זיינע פאלגער אויפגעשטעלט א נייע "מועצת גדולי עולם התורה", מיט די מיטגלידער: הרב עזריאל אויערבאך, הרב יהושע גרשון ערענבערג, הרב בן ציון באראדיאנסקי, הרב אשר דויטש, הרב ברוך שמואל דויטש, הרב דב אהרון זאלאזניק, הרב שמואל מארקאוויטש, הרב צבי פרידמאן, הרב ישראל יצחק קאלמאנאוויטש, הרב צבי ראטבערג, הרב זבולון שוב, הרב משה שמידע און הרב צבי שענקער.

היינט

אין ארץ ישראל (אגודת ישראל)

• רבי יעקב אריה אלטער, גערער רבי
• ישראל האגער, וויזשניצער רבי
• רבי חיים שאול טאב, מאדזשיצער רבי

אין ארץ ישראל (דגל התורה)

• רבי אהרן לייב שטיינמאן, פאנאוועזשער ישיבה
• רבי גרשון עדלשטיין

אין אמעריקע

• רבי אהרן פעלדמאן
• רבי אהרן שעכטער, ראש ישיבה פון ישיבת רבי חיים בערלין
• רבי אליה ברודני
• רבי אריה מלכיאל קאטלער, בית מדרש גבוה
• הרב דוד פיינשטיין
• חכם יוסף הררי־ראפול
• רבי יוסף פרענקל, וויעלאפאלער רבי
• רבי יעקב הורוויץ, ראש ישיבה פון "בית מאיר"
• רבי יצחק פייגלשטאק
• הרב שמואל קאמינעצקי, ראש ישיבה אין פילאדעלפיע

געוועזענער מיטגלידער

• רבי אהרן קאטלער, ראש ישיבה אין לעיקוואד
• רבי ברוך סאראצקין, טעלזער ראש ישיבה
• רבי גדליה שאר
• הרב יעקב פערלאוו, נאוואמינסקער רבי
• רבי יצחק הוטנער, ראש ישיבה פון ישיבת רבי חיים בערלין
• רבי לוי יצחק הורוויץ, באסטאנער רבי
• הרב משה פיינשטיין
• רבי מרדכי שלמה פרידמאן, באיאנער רבי
• רבי שלמה היימאן

היסטאריע

ביי דער פערטער כנסיה גדולה אין תשי"ד האט מען באשטימט די פאלגנדע 19 אלס מועצת גדולי התורה אין ארץ ישראל:

• אברהם יעקב פרידמאן אדמו"ר פון סאדיגורא
• רבי אברהם יצחק קליין פון חיפה, גאב"ד נירברג
• אליעזר יהודה פינקל ראש ישיבת מיר
• רבי אשר זאב ווערנער גאב"ד טבריה
• ברוך האגער אדמו"ר מסערט וויזשניץ
• רבי דוב בעריש וויידנפעלד גאב"ד טשעבין
• רבי זלמן סאראצקין גאב"ד סלוצק
• רבי חיים מאיר האגער אדמו"ר פון וויזשניץ
• רבי יעקב חנוך סענקעוויטש ראש ישיבת שפת אמת
• רבי יחזקאל אבראמסקי ראב"ד לאנדאן
• רבי ישראל אלטער גערער רבי
• רבי יוסף אדלער גאב"ד טורדע
• רבי יחזקאל סרנא ראש ישיבת חברון
• רבי מאיר קארעליץ גאב"ד לעכאוויץ
• רבי משה יחיאל הלוי עפשטיין אזשעראווער רבי
• רבי מרדכי שלום יוסף פרידמאן סאדיגורער רבי
• רבי עקיבא סופר גאב"ד פרעשבורג
• רבי שבתי יגל ראש ישיבת סלאנים

אנדערע געוועזענע מיטגלידער פון דער מועצת גדולי התורה

רבי איסר זלמן מעלצער (פארזיצער)

רבי אברהם מרדכי אלטער פון גער (פארזיצער)

רבי שמחה בונם אלטער פון גער (פארזיצער)

רבי משה יהושע האגער פון וויזשניץ (פארזיצער 1980 - 2012)

רבי פינחס מנחם אלטער פון גער (פארזיצער)

רבי אברהם מנחם דאנציגער פון אלעקסאנדער (פארזיצער)

רבי יוסף שלום אלישיב (פארזיצער)

רבי מרדכי יוסף אלעזר ליינער פון ראדזין

רבי אלעזר מנחם מן שך

רבי שלמה זלמן אויערבאך

רבי ברוך שמעון שניאורסאן

רבי ישראל דן טאב פון מאדזשיץ

רבי ישראל משה פרידמאן, סאדיגורער רבי

רבי אברהם יהושע העשיל טווערסקי

בנימין זילבער

רבי לוי יצחק הורוויץ פון באסטאן

רבי מיכל יהודה לעפקאוויטש

נתן צבי פינקל

רבי חיים פינחס שיינבערג

הרב שמואל דוד אונגאר

הרב טוביה הורוויץ

הרב חיים דוד זילבער־מרגליות, אב"ד קויל

הרב אהרן קאטלער

הרב שניאור קאטלער

רעפערענצן

דער בלאט קומט פון יידיש-וויקיפעדיע.
אריגינעלער בלאט • ערלויבעניש cc-by-sa 3.0.

דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!