בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,368
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אכלו משמנים"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
ק
(diffedit)
ק (←אפּשטאם און מחבר: לינק) |
ק ((diffedit)) |
||
| (5 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 35: | שורה 35: | ||
}} | }} | ||
[[טעקע:האי האי בית כור אכלו משמנים וסולת רבוכה בעל תפילה יונתן שטנצל.pdf|ממוזער|תווים ללחן לפיוט שהולחן בחצרות החסידים של מזרח אירופה]] | [[טעקע:האי האי בית כור אכלו משמנים וסולת רבוכה בעל תפילה יונתן שטנצל.pdf|ממוזער|תווים ללחן לפיוט שהולחן בחצרות החסידים של מזרח אירופה]] | ||
'''אכלו משמנים''' איז א ליד וואס ווערט געזינגען ביי דער סעודה פון שבת [[חנוכה]], בעיקר ביי [[אשכנזים]]. פארפאסט געווארן שפעטסטנס אין די ה'ק' יארן דורך אן | '''אכלו משמנים''' איז א ליד וואס ווערט געזינגען ביי דער סעודה פון שבת [[חנוכה]], בעיקר ביי [[אשכנזים]]. פארפאסט געווארן שפעטסטנס אין די ה'ק' יארן דורך אן אומבאקאנטער פייטן מיטן נאמען '''אברהם'''. א צאל גדולים האבן זיך קעגנגעשטעלט קעגן דאס זינגען. | ||
==אפּשטאם און מחבר== | ==אפּשטאם און מחבר== | ||
| שורה 49: | שורה 49: | ||
דער זמר רעדט זיך ארום די סעודה פון שבת חנוכה, און רעכנט אויס פארשידענע פעטע שפייזן וואס מען זאל איינקויפן לכבוד שבת חנוכה. עס דערמאנט אויך אז מען זאל פארקויפן פעלדער צו קענען איינקויפן אויף די סעודה, און רעדט וועגן נעכטיגן יעדן טאג צוויי מאל אינעם "וויין הויז", וואו מען זאל טרונקען פון די פילע וויין וואס דער פיוט מוטיגט צו טרינקען. | דער זמר רעדט זיך ארום די סעודה פון שבת חנוכה, און רעכנט אויס פארשידענע פעטע שפייזן וואס מען זאל איינקויפן לכבוד שבת חנוכה. עס דערמאנט אויך אז מען זאל פארקויפן פעלדער צו קענען איינקויפן אויף די סעודה, און רעדט וועגן נעכטיגן יעדן טאג צוויי מאל אינעם "וויין הויז", וואו מען זאל טרונקען פון די פילע וויין וואס דער פיוט מוטיגט צו טרינקען. | ||
יעדן בית פונעם זמר הייבט זיך אן מיט די אקראסטיך, און באשטייט פון פיר שורות איבערהיפנדיגע גראמען (א,ב,א,ב), און דערנאך דער פזמון "האי האי בית כור". די גראמען פארמאגן עטוואס אומפינקטליכקייטן{{הערה|רְבוּכָה און חֲנוּכָּה; רַבִּים און עֲנָבִים; אֲבוּסִים און לָאִישִׁים | יעדן בית פונעם זמר הייבט זיך אן מיט די אקראסטיך, און באשטייט פון פיר שורות איבערהיפנדיגע גראמען (א,ב,א,ב), און דערנאך דער פזמון "האי האי בית כור". די גראמען פארמאגן עטוואס אומפינקטליכקייטן{{הערה|רְבוּכָה און חֲנוּכָּה; רַבִּים און עֲנָבִים; אֲבוּסִים און לָאִישִׁים}}. עס פארמאגט נישט קיין משקל בכלל. | ||
אין שפעטערע ווערסיעס, פון ארום די ת"ק יארן, איז דער נוסח געטוישט געווארן פון לצורך חנוכה צו לצורך "שבת" חנוכה. געוויסע{{הערה|[[#שפיגל|שפיגל]], זייט קמו}} שפעקולירן אז דאס איז געטון געווארן מיטן ציל צו פארענטפערן די הלכה'דיגע פראבלעמען פונעם זמר, אז עס רעדט זיך דווקא פון שבת חנוכה און נישט פון די וואכן סעודות פון חנוכה. אבער אין ערשטן בית ווערט סייווי דערמאנט קלאר "שבת וחנוכה", אין אלע ווערסיעס, וואס ווייזט אז דער זמר איז אלעמאל געווען געאייגנט ספעציעל פאר שבת חנוכה{{הערה|שם=וסרמן}}. | אין שפעטערע ווערסיעס, פון ארום די ת"ק יארן, איז דער נוסח געטוישט געווארן פון לצורך חנוכה צו לצורך "שבת" חנוכה. געוויסע{{הערה|[[#שפיגל|שפיגל]], זייט קמו}} שפעקולירן אז דאס איז געטון געווארן מיטן ציל צו פארענטפערן די הלכה'דיגע פראבלעמען פונעם זמר, אז עס רעדט זיך דווקא פון שבת חנוכה און נישט פון די וואכן סעודות פון חנוכה. אבער אין ערשטן בית ווערט סייווי דערמאנט קלאר "שבת וחנוכה", אין אלע ווערסיעס, וואס ווייזט אז דער זמר איז אלעמאל געווען געאייגנט ספעציעל פאר שבת חנוכה{{הערה|שם=וסרמן}}. | ||
| שורה 60: | שורה 60: | ||
דער ערשטער קעגנשאפט ווערט געברענגט דורך [[רבי ישראל מברונא]], א תלמיד פון תרומת הדשן, וועלכער ברענגט פון רבי אברהם הכהן פון האלא אז ער האט נישט געלאזט די בחורים זינגען דעם זמר, צוליב וואס דער פיוט איז נישט נתחבר געווארן דורך א תלמיד חכם, וויבאלד די סעודות אום חנוכה זענען דאך נישט קיין סעודות מצוה{{הערה|{{היברובוקס|2=שו"ת מוהר"י מברונא|3=1841|page=93|לינק טעקסט=סימן קל"ז}}.}}. [[רבי אהרן ווירמש]] איז געגאנגען נאך ווייטער, און דרוקט זיך אויס אז דאס איז פארפאסט געווארן דורך ליידיגגייער, און אז דער אינהאלט באשטעטיגט דאס, און אז מען זאל מוחה זיין קעגן דאס דרוקן{{הערה|שם=מאורי|{{היברובוקס|רבי אהרן ווירמש|מאורי אור|10104|page=167|באנד=באר שב"ע|מקום הוצאה=מיץ|שנת הוצאה=תקע"ט|עמ=פא}}. געברענגט ביי {{היברובוקס|[[רבי נחמן כהנא (ארחות חיים)|רבי נחמן כהנא]]|ארחות חיים|8760|page=313|באנד=חלק ב'|לינק טעקסט=סימן רע"א, סעיף ח'}}.}}. ער שטיצט זיך אויף די ווערטער פונעם תוכחת מגילה, וועלכער דרוקט זיך אויס אויף דעם פיוט "הוא בעיני כשיר חול, וכאחד משירי הפורטים על פי הנבל ההומים ליין ושכר"<ref>{{היברובוקס|מרדכי גומפל הלוי שנאבר (פראפעסאר לעוויסאן)|תוכחת מגילה|6526|page=31|אויף קהלת, הקדמה חמישית, דף י"ג ע"ב}}.</ref>. אין קעגן-רעאקציע צו דעם ליד האט רבי אהרן ווירמש פארפאסט א זמר איבער לערנען די הלכות פון חנוכה, וואס דער פזמון איז "האי האי בית תורה, תשקדה ותדורה, ללמוד ולחזרה, הלכות חנוכה"{{הערה|1={{היברובוקס|רבי אהרן ווירמש|מאורי אור|10104|page=253|באנד=באר שב"ע|מקום הוצאה=מיץ|שנת הוצאה=תקע"ט|עמ=קכד ע"ב}}}}. | דער ערשטער קעגנשאפט ווערט געברענגט דורך [[רבי ישראל מברונא]], א תלמיד פון תרומת הדשן, וועלכער ברענגט פון רבי אברהם הכהן פון האלא אז ער האט נישט געלאזט די בחורים זינגען דעם זמר, צוליב וואס דער פיוט איז נישט נתחבר געווארן דורך א תלמיד חכם, וויבאלד די סעודות אום חנוכה זענען דאך נישט קיין סעודות מצוה{{הערה|{{היברובוקס|2=שו"ת מוהר"י מברונא|3=1841|page=93|לינק טעקסט=סימן קל"ז}}.}}. [[רבי אהרן ווירמש]] איז געגאנגען נאך ווייטער, און דרוקט זיך אויס אז דאס איז פארפאסט געווארן דורך ליידיגגייער, און אז דער אינהאלט באשטעטיגט דאס, און אז מען זאל מוחה זיין קעגן דאס דרוקן{{הערה|שם=מאורי|{{היברובוקס|רבי אהרן ווירמש|מאורי אור|10104|page=167|באנד=באר שב"ע|מקום הוצאה=מיץ|שנת הוצאה=תקע"ט|עמ=פא}}. געברענגט ביי {{היברובוקס|[[רבי נחמן כהנא (ארחות חיים)|רבי נחמן כהנא]]|ארחות חיים|8760|page=313|באנד=חלק ב'|לינק טעקסט=סימן רע"א, סעיף ח'}}.}}. ער שטיצט זיך אויף די ווערטער פונעם תוכחת מגילה, וועלכער דרוקט זיך אויס אויף דעם פיוט "הוא בעיני כשיר חול, וכאחד משירי הפורטים על פי הנבל ההומים ליין ושכר"<ref>{{היברובוקס|מרדכי גומפל הלוי שנאבר (פראפעסאר לעוויסאן)|תוכחת מגילה|6526|page=31|אויף קהלת, הקדמה חמישית, דף י"ג ע"ב}}.</ref>. אין קעגן-רעאקציע צו דעם ליד האט רבי אהרן ווירמש פארפאסט א זמר איבער לערנען די הלכות פון חנוכה, וואס דער פזמון איז "האי האי בית תורה, תשקדה ותדורה, ללמוד ולחזרה, הלכות חנוכה"{{הערה|1={{היברובוקס|רבי אהרן ווירמש|מאורי אור|10104|page=253|באנד=באר שב"ע|מקום הוצאה=מיץ|שנת הוצאה=תקע"ט|עמ=קכד ע"ב}}}}. | ||
פון די אנדערע זייט איז דער ליד געזינגען געווארן אין גרויס טייל פון די אשכנזי'שע קהלות, ווי אויך ביי פילע חסידישע קרייזן און דורך צדיקים וועלכע האבן דאס געזינגען ביים [[טיש (חסידות)|טיש]], דערביי טרעפנדיג דערין באהאלטענע און הויכע כוונות. צווישן די וואס פלעגן דאס זינגען זענען די הויפן פון [[טשערנאביל (חסידות)|טשערנאביל]], דארונטער סקווירא און ראחמיסטריווקא; די רוזשינער הויפן; און ביי עטליכע אייניקלעך פון צאנזער רב{{הערה|{{היברובוקס|ירוחם אלי׳ ראזענפעלד|אור ישראל|3=13610|page=148|באנד=32 תשס"ג סיון}}}}, צב"ש אין [[באבוב (חסידות)|באבוב]] ביים קדושת ציון, וועלכער האט אויך פארפאסט א ניגון אויף דעם פיוט. | פון די אנדערע זייט איז דער ליד געזינגען געווארן אין גרויס טייל פון די אשכנזי'שע קהלות, ווי אויך ביי פילע חסידישע קרייזן און דורך צדיקים וועלכע האבן דאס געזינגען ביים [[טיש (חסידות)|טיש]], דערביי טרעפנדיג דערין באהאלטענע און הויכע כוונות. צווישן די וואס פלעגן דאס זינגען זענען די הויפן פון [[טשערנאביל (חסידות)|טשערנאביל]], דארונטער סקווירא און ראחמיסטריווקא; די רוזשינער הויפן; און ביי עטליכע אייניקלעך פון צאנזער רב{{הערה|{{היברובוקס|ירוחם אלי׳ ראזענפעלד|אור ישראל|3=13610|page=148|באנד=32 תשס"ג סיון}}}}, צב"ש אין [[באבוב (חסידות)|באבוב]] ביים קדושת ציון, וועלכער האט אויך פארפאסט א ניגון אויף דעם פיוט<ref>זע: גולגלתא (ניק), [https://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?p=5652356#p5652356 תגובה] אין אייוועלט</ref>. | ||
דער [[רבי שלום רוקח|ערשטער בעלזער רב]] האט אמאל געזאגט תורה אויף דעם ליד{{הערה|מדבר קדש, מועעדים ח"ב ע' נד}}, אבער ס'איז נישט באקאנט אז ער זאל עס האבן געזינגען. | דער [[רבי שלום רוקח|ערשטער בעלזער רב]] האט אמאל געזאגט תורה אויף דעם ליד{{הערה|מדבר קדש, מועעדים ח"ב ע' נד}}, אבער ס'איז נישט באקאנט אז ער זאל עס האבן געזינגען. | ||
| שורה 78: | שורה 78: | ||
*{{צ-בוך|מחבר=שמואל פוקס|נאמען=אכלו משמנים|מו"ל=[[קול מבשר]]|סדרה=5>2>1>51#|קישור=https://drive.google.com/file/d/1f28iK2m26HRaLbCm48cUa0s_Pl81vVNh/view}} | *{{צ-בוך|מחבר=שמואל פוקס|נאמען=אכלו משמנים|מו"ל=[[קול מבשר]]|סדרה=5>2>1>51#|קישור=https://drive.google.com/file/d/1f28iK2m26HRaLbCm48cUa0s_Pl81vVNh/view}} | ||
*{{הפיוט והתפילה|622}} | *{{הפיוט והתפילה|622}} | ||
* [https://www.dropbox.com/scl/fi/n1vs3uml3ld79eeiyjab6/25-Ichli-Mashmanim-Bobov.mp3?rlkey=e8ajge4c3ris9sue671frav0z אכלו משמנים - באבוב] | *[https://www.dropbox.com/scl/fi/n1vs3uml3ld79eeiyjab6/25-Ichli-Mashmanim-Bobov.mp3?rlkey=e8ajge4c3ris9sue671frav0z אכלו משמנים - באבוב] | ||
*{{יוטיוב|B1RGY6nBhvo|יונתן שטנצל}} ([https://www.dropbox.com/scl/fi/r01qf2cj8f31q18te8ij3/23.mp3?rlkey=pru7digmxphscx9colm9uw312&e=1&dl=0 דראפבאקס]) | *{{יוטיוב|B1RGY6nBhvo|יונתן שטנצל}} ([https://www.dropbox.com/scl/fi/r01qf2cj8f31q18te8ij3/23.mp3?rlkey=pru7digmxphscx9colm9uw312&e=1&dl=0 דראפבאקס]) | ||
* [https://drive.google.com/file/d/1ZihXEqWyS3BlwbC0DqAvVtj5kChPWFr7/view אכלו משמנים - קוידינוב] | *[https://drive.google.com/file/d/1ZihXEqWyS3BlwbC0DqAvVtj5kChPWFr7/view אכלו משמנים - קוידינוב] | ||
* [https://www2.kolhalashon.com/#/regularSite/playShiur/39031226/-1/0/false אכלו משמנים - סלונים] | *[https://www2.kolhalashon.com/#/regularSite/playShiur/39031226/-1/0/false אכלו משמנים - סלונים] | ||
*{{ויקיטקסט|אכלו משמנים|דער פיוט אויף וויקיטעקסט}} | *{{ויקיטקסט|אכלו משמנים|דער פיוט אויף וויקיטעקסט}} | ||
| שורה 92: | שורה 92: | ||
[[קאַטעגאָריע:חנוכה לידער]] | [[קאַטעגאָריע:חנוכה לידער]] | ||
[[קאַטעגאָריע:פיוטים]] | [[קאַטעגאָריע:פיוטים]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:ווערק פון אומבאקאנטע פארפאסער]] | ||
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | |||
[[he:אכלו משמנים]] | [[he:אכלו משמנים]] | ||