בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,368
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(לויט בעריש ווייס, עלים לתרופה, שמיני תשפ"ה) |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 36: | שורה 36: | ||
רבי ישעי'לע איז געבוירן געווארן אין תרי"א, אין דארף זבאָראָוו (Zborov), אונגארן נעבן בארדיאוו (היינט צוטאגס אין [[סלאוואקיע]]), צו זיינע עלטערן, ערליכע תמימות'דיגע אידן, רבי משה און מרת הענטשא מרים שטיינער. ווען ער איז אלט געווען דריי יאר, אום י"ג אלול תרל"ד, איז זיין טאטע נפטר געווארן, אלטזייענדיג פיר און פערציג יאר. זיין צדיקת'דיגע מוטער האט ווייטער ממשיך געווען אים צו מחנך זיין לתורה ויראת שמים. אין עלטער פון צוועלף יאר האט אים זיין מאמע געשיקט צו איר קרוב [[רבי צבי הירש פון ליסקא]], דער "אך פרי תבואה", וועלכער האט אים געשיקט לערנען אין [[סעמיהאלי]]. | רבי ישעי'לע איז געבוירן געווארן אין תרי"א, אין דארף זבאָראָוו (Zborov), אונגארן נעבן בארדיאוו (היינט צוטאגס אין [[סלאוואקיע]]), צו זיינע עלטערן, ערליכע תמימות'דיגע אידן, רבי משה און מרת הענטשא מרים שטיינער. ווען ער איז אלט געווען דריי יאר, אום י"ג אלול תרל"ד, איז זיין טאטע נפטר געווארן, אלטזייענדיג פיר און פערציג יאר. זיין צדיקת'דיגע מוטער האט ווייטער ממשיך געווען אים צו מחנך זיין לתורה ויראת שמים. אין עלטער פון צוועלף יאר האט אים זיין מאמע געשיקט צו איר קרוב [[רבי צבי הירש פון ליסקא]], דער "אך פרי תבואה", וועלכער האט אים געשיקט לערנען אין [[סעמיהאלי]]. | ||
נאך א האלבע יאר איז ער פון דארט צוריק קיין ליסקא, וואו ער האט געלערנט ביי רבי צבי הירש, וואס האט אים אויך שפעטער אויפגענומען אלס אייגענעם [[גבאי|משמש בקודש]]. עלף יאר האט ער באדינט, נאכגעקוקט, און געלערנט תורה און קדושה פון זיין רבי'ן רבי צבי הירש, בשעת ער אליין האלט זיך פאר א פשוט'ער משמש. אזוי האט ער אונטערגעשריבן זיין נאמען זיין גאנצע לעבן, אויך נאכדעם וואס ער האט שוין געדינט אלס רבי פאר טויזנטער | נאך א האלבע יאר איז ער פון דארט צוריק קיין ליסקא, וואו ער האט געלערנט ביי רבי צבי הירש, וואס האט אים אויך שפעטער אויפגענומען אלס אייגענעם [[גבאי|משמש בקודש]]. עלף יאר האט ער באדינט, נאכגעקוקט, און געלערנט תורה און קדושה פון זיין רבי'ן רבי צבי הירש, בשעת ער אליין האלט זיך פאר א פשוט'ער משמש. אזוי האט ער אונטערגעשריבן זיין נאמען זיין גאנצע לעבן, אויך נאכדעם וואס ער האט שוין געדינט אלס רבי פאר טויזנטער אידן און זיין נאמען איז געגאנגען פאר אים איבער'ן גאנצן לאנד: "הק' ישעי' בן מו"ה משה ז"ל שהי' משמש בקודש אצל הרב הצדיק מליסקא זי"ע"{{הערה|פאָטאָגראַפיע פון די חתימה איז פארהאן אין ספר פון הרב וידאווסקי זייט 13}}. | ||
רבי ישעיה פלעגט אויך פארן צו [[רבי מרדכי לייפער (נאדווארנא)|רבי מרדכי פון נאדווארנא]], [[רבי שמואל פרענקל]] פון דאראג, [[רבי חיים האלבערשטאם|רבי חיים פון צאנז]], און נאך. | רבי ישעיה פלעגט אויך פארן צו [[רבי מרדכי לייפער (נאדווארנא)|רבי מרדכי פון נאדווארנא]], [[רבי שמואל פרענקל]] פון דאראג, [[רבי חיים האלבערשטאם|רבי חיים פון צאנז]], און נאך. | ||
אום פרייטאג תזריע, [[ד' ניסן]] [[ה'תרל"ה|תרל"ה]], האט ער חתונה געהאט מיט שרה, א טאכטער פון הרב יצחק יונה וויינשטאק פון [[מאד]], וועלכער איז געווען באקאנט אין דער אומגעגנט אלס א חסיד און א מכניס אורחים. | אום פרייטאג תזריע, [[ד' ניסן]] [[ה'תרל"ה|תרל"ה]], האט ער חתונה געהאט מיט שרה, א טאכטער פון הרב יצחק יונה וויינשטאק פון [[מאד]], וועלכער איז געווען באקאנט אין דער אומגעגנט אלס א חסיד און א מכניס אורחים. | ||
| שורה 51: | שורה 51: | ||
וועגן זיין מדת ענוה ווערט פארציילט אז ער האט זיך נישט געפירט מיט די מנהגים און גינונים פון רבנות ואדמו"רות, נאר ער האט אינגאנצן באהאלטן זיין גדלות אין תורה אונטער א מאסקע פון פשטות. אויך ווען ער האט געמאכט טיש, האט ער נישט געזאגט קיין דברי תורה פון זיך אליין, נאר האט פארגעליינט פון ספרי חסידות. ער האט באהאלטן זיינע מדריגות פון יעדנ'ס אויגן. זיין עבודה איז געווען אין גאנצן בפשטות, ער האט נישט געהויבן זיין שטימע ביים דאווענען און זיך נישט געשאקלט גארנישט, און אויך איז ער נישט צוגעגאנגען צום עמוד דאווענען, ווי אנדערע צדיקי החסידות פלעגן טון. | וועגן זיין מדת ענוה ווערט פארציילט אז ער האט זיך נישט געפירט מיט די מנהגים און גינונים פון רבנות ואדמו"רות, נאר ער האט אינגאנצן באהאלטן זיין גדלות אין תורה אונטער א מאסקע פון פשטות. אויך ווען ער האט געמאכט טיש, האט ער נישט געזאגט קיין דברי תורה פון זיך אליין, נאר האט פארגעליינט פון ספרי חסידות. ער האט באהאלטן זיינע מדריגות פון יעדנ'ס אויגן. זיין עבודה איז געווען אין גאנצן בפשטות, ער האט נישט געהויבן זיין שטימע ביים דאווענען און זיך נישט געשאקלט גארנישט, און אויך איז ער נישט צוגעגאנגען צום עמוד דאווענען, ווי אנדערע צדיקי החסידות פלעגן טון. | ||
זיין גרויסקייט אין בטחון איז געווען צו באוואונדערן. ער האט זיך קיינמאל נישט געזארגט פאר מארגן. הגם די הוצאות פון זיין שטוב זענען געווען זייער גרויס, צוזאמענשטעלנדיג עסן פאר הונדערטער מענטשן, האט ער זיך שטענדיג בטחון געהאט אין באשעפער אז ער וועט אים שיקן די נויטיגע. און טאקע פון זיין גרויסן בטחון האט ער שטענדיג אראפגעצויגן שפע למעלה מדרך הטבע. מען | זיין גרויסקייט אין בטחון איז געווען צו באוואונדערן. ער האט זיך קיינמאל נישט געזארגט פאר מארגן. הגם די הוצאות פון זיין שטוב זענען געווען זייער גרויס, צוזאמענשטעלנדיג עסן פאר הונדערטער מענטשן, האט ער זיך שטענדיג בטחון געהאט אין באשעפער אז ער וועט אים שיקן די נויטיגע. און טאקע פון זיין גרויסן בטחון האט ער שטענדיג אראפגעצויגן שפע למעלה מדרך הטבע. מען האט קלאר געזען ווי דער באשעפער האט אים צוגעשטעלט אלעס וואס ער האט געדארפט, פונקט ווען ער האט עס געדארפט. | ||
ער האט געהאט רוח הקודש, און יעדער וואס איז געקומען צו אים האט געזען ממש ווי זיינע אויגן קענען אלעס זען. אויך זענען באקאנט אסאך מעשיות וויאזוי ער האט זיך באשעפטיגט מיט מתקן זיין פארווארפענע נשמות, וועלכע ער האט צוריקגעקערט צו זייער מקור שורש. | ער האט געהאט רוח הקודש, און יעדער וואס איז געקומען צו אים האט געזען ממש ווי זיינע אויגן קענען אלעס זען. אויך זענען באקאנט אסאך מעשיות וויאזוי ער האט זיך באשעפטיגט מיט מתקן זיין פארווארפענע נשמות, וועלכע ער האט צוריקגעקערט צו זייער מקור שורש. | ||
| שורה 62: | שורה 62: | ||
עס איז געווען באקאנט אז אין קערעסטיר טרעפן זיך דאס פלאץ די אורחים, בורחים, און דורכים – די אורחי פורחי, די וואס "אנטלויפן" פונעם אונגארישן מיליטער, און די וואס "פּרעסן" די טרויבן, וואס זענען געקומען צום שכינות'דיגן [[טאקאי]]. ער פלעגט אליינס טיילן די עסן, און אפילו פאר די תקיעות אין ראש השנה איז ער געווען פארנומען שניידן און טיילן עסן, זיך אויסדריקנדיג: "די צדיקים זענען יעצט עוסק אין 'רזין דרזין', און איך בין פארנומען מיט 'לשובע ולא לרזון'". ער פלעגט יעדע וואך פּראווען א גרויסע [[מלוה מלכה]], וואו אידן פון די ארומיגע שטעט פלעגן קומען. ר' ישעילע האָט ארגאניזירט הילף פאר פּליטים פון גאליציע בעת דער [[ערשטע וועלט-מלחמה|ערשטער וועלט-מלחמה]]. | עס איז געווען באקאנט אז אין קערעסטיר טרעפן זיך דאס פלאץ די אורחים, בורחים, און דורכים – די אורחי פורחי, די וואס "אנטלויפן" פונעם אונגארישן מיליטער, און די וואס "פּרעסן" די טרויבן, וואס זענען געקומען צום שכינות'דיגן [[טאקאי]]. ער פלעגט אליינס טיילן די עסן, און אפילו פאר די תקיעות אין ראש השנה איז ער געווען פארנומען שניידן און טיילן עסן, זיך אויסדריקנדיג: "די צדיקים זענען יעצט עוסק אין 'רזין דרזין', און איך בין פארנומען מיט 'לשובע ולא לרזון'". ער פלעגט יעדע וואך פּראווען א גרויסע [[מלוה מלכה]], וואו אידן פון די ארומיגע שטעט פלעגן קומען. ר' ישעילע האָט ארגאניזירט הילף פאר פּליטים פון גאליציע בעת דער [[ערשטע וועלט-מלחמה|ערשטער וועלט-מלחמה]]. | ||
רבי חנה פון קאלאשיץ, אין דער צייט פון דער קריג ווען ער איז אנטלאפן פון גאליציע קיין אונגארן, האט געפונען א באהעלטעניש אין רבינו'ס בית המדרש פאר עטליכע וואכן, | רבי חנה פון קאלאשיץ, אין דער צייט פון דער קריג ווען ער איז אנטלאפן פון גאליציע קיין אונגארן, האט געפונען א באהעלטעניש אין רבינו'ס בית המדרש פאר עטליכע וואכן, וואו ער האט פון נאנט נאכגעקוקט זיינע הייליגע הנהגות. ווען דער קאלאשיצער איז צוריקגעקומען קיין גאליציע, האט ער שטארק געלויבט רבינו'ס צדקה. ער האט געזאגט: די סייעתא דשמיא וואס זיין זיידע, דער 'דברי חיים' פון צאנז, האט זוכה געווען, אז יעדעס מאל ווען ער האט געדארפט געלט פאר צדקה האט מען אים משפיע געווען פון הימל געלט, אזא סייעתא דשמיא איז אויך זוכה רבי ישעי'לע, וועלכער באקומט שטענדיג געלט פון הימל כדי צו קענען פארטיילן צדקה ברייט-הארציג{{הערה|1='מופת הדור', עמ' רמט}}. | ||
זיין ליבשאפט צו יעדן איינעם פון כלל ישראל איז געווען אן א שיעור. ער האט זיין גאנצן לעבן נאכגעיאגט צדקה און געטון חסדים. ער האט רחמנות געהאט אויף דלים ואביונים און מוסר נפש געווען צו טון גוטס פאר יעדן איד. בפרט ביי דער מצוה פון הכנסת אורחים וועלכע ער האט מקוים געווען אויף א וואונדערליכן אופן. ער האט אראפגענידערט פון זיינע הויכע הייליגע מדריגות זיך אפצוגעבן מיט פשוט'ע עולם. ער האט זיך געשטעלט און באהאנדלט אליין דעם גרויסן ציבור אורחים, האט זיי צוגעשטעלט אלע זייערע נויטיגע זאכן און מחיה געווען יעדן. אין דער זעלבער צייט האט ער געווידמעט פון זיין צייט זיך אפצוגעבן מיט פשוט'ע אידן, צו רעדן מיט זיי לויט זייער דרגה, כדי איינצופלאנצן אין זיי אמונה און זיי מקרב זיין צום באשעפער. צוליב דעם אלעם איז ער געווארן באליבט און געהייליגט ביי אלע יראי ה'. | זיין ליבשאפט צו יעדן איינעם פון כלל ישראל איז געווען אן א שיעור. ער האט זיין גאנצן לעבן נאכגעיאגט צדקה און געטון חסדים. ער האט רחמנות געהאט אויף דלים ואביונים און מוסר נפש געווען צו טון גוטס פאר יעדן איד. בפרט ביי דער מצוה פון הכנסת אורחים וועלכע ער האט מקוים געווען אויף א וואונדערליכן אופן. ער האט אראפגענידערט פון זיינע הויכע הייליגע מדריגות זיך אפצוגעבן מיט פשוט'ע עולם. ער האט זיך געשטעלט און באהאנדלט אליין דעם גרויסן ציבור אורחים, האט זיי צוגעשטעלט אלע זייערע נויטיגע זאכן און מחיה געווען יעדן. אין דער זעלבער צייט האט ער געווידמעט פון זיין צייט זיך אפצוגעבן מיט פשוט'ע אידן, צו רעדן מיט זיי לויט זייער דרגה, כדי איינצופלאנצן אין זיי אמונה און זיי מקרב זיין צום באשעפער. צוליב דעם אלעם איז ער געווארן באליבט און געהייליגט ביי אלע יראי ה'. | ||
| שורה 76: | שורה 76: | ||
נאך דעם יום טוב פסח אין יאר תרפ"ה, האט זיך רבי ישעי'לע געגרייט צו פארן קיין צאנז, צום יארצייט פון דער 'דברי חיים' אום כ"ה ניסן. אבער פלוצלינג איז ער זייער אפגעשוואכט געווארן. די מקורבים האבן פרובירט אים אפצוהאלטן פון דער נסיעה, אדער כאטש ער זאל פארן מיטן שנעל-צוג. אבער רבינו האט אפּגעזאגט אויך דאס, ווייל ער האט נישט געוואלט צולייגן צו די הוצאות הדרך, ווארום זיין גאנצע געלט איז מוקדש פאר צדקה. | נאך דעם יום טוב פסח אין יאר תרפ"ה, האט זיך רבי ישעי'לע געגרייט צו פארן קיין צאנז, צום יארצייט פון דער 'דברי חיים' אום כ"ה ניסן. אבער פלוצלינג איז ער זייער אפגעשוואכט געווארן. די מקורבים האבן פרובירט אים אפצוהאלטן פון דער נסיעה, אדער כאטש ער זאל פארן מיטן שנעל-צוג. אבער רבינו האט אפּגעזאגט אויך דאס, ווייל ער האט נישט געוואלט צולייגן צו די הוצאות הדרך, ווארום זיין גאנצע געלט איז מוקדש פאר צדקה. | ||
דארט אין צאנז האט ער ארויפגעטרעטן אויף א פארזשאווערטע נאגל וואס האט אים געברענגט פארגיפטיגונג{{מקור|סיבה=נישט געברענגט אין מופת הדור}}. ווען ער איז צוריקגעקומען פון צאנז איז ער זייער קראנק געווארן, און דאן האט ער אנגעהויבן זיך צוגרייטן צו צוריקקערן זיין נשמה צום בורא. צווישן אנדערן האט ער אויך געזארגט אז מען זאל קאכן אסאך עסן פאר די מענטשן וואס וועלן זיך איינזאמלען ביי זיין לויה, ווי פארציילט, אז ווען ער האט געשפירט אז זיין צייט איז געקומען זיך צו געזעגענען פון דער וועלט, האט ער גערופן איינעם פון די מקורבים וועלכער איז געווען אחראי אויף דעם קיך און אים | דארט אין צאנז האט ער ארויפגעטרעטן אויף א פארזשאווערטע נאגל וואס האט אים געברענגט פארגיפטיגונג{{מקור|סיבה=נישט געברענגט אין מופת הדור}}. ווען ער איז צוריקגעקומען פון צאנז איז ער זייער קראנק געווארן, און דאן האט ער אנגעהויבן זיך צוגרייטן צו צוריקקערן זיין נשמה צום בורא. צווישן אנדערן האט ער אויך געזארגט אז מען זאל קאכן אסאך עסן פאר די מענטשן וואס וועלן זיך איינזאמלען ביי זיין לויה, ווי פארציילט, אז ווען ער האט געשפירט אז זיין צייט איז געקומען זיך צו געזעגענען פון דער וועלט, האט ער גערופן איינעם פון די מקורבים וועלכער איז געווען אחראי אויף דעם קיך און אים געזאגט: "נאך א וויילע וועט דא זיין א לויה, און מסתמא וועלן דא אנקומען פיל אידן פון ווייטע ערטער. דערפאר, לייגט בבקשה אויפ'ן פייער גרויסע טעפ פול מיט "קרומפירן" (קארטאפל) מיט אסאך פוטער, כדי די געסט זאלן האבן מיט וואס צו דערכאפן דאס הארץ". | ||
רבי ישעי'לע האט זיך נישט באגנוגנט דערמיט, ווייל ער האט נאך געזארגט אז אפשר וועלן די מקורבים זיין פארנומען מיט זייער טרויער און זייער הארץ וועט נישט זיין דערביי צו באהאנדלען די אויסגעבן פון די עסן ווי עס דארף צו זיין. דערפאר האט ער געשיקט רופן א פרוי וואס האט געדארפט א ישועה. ער האט איר צוגעזאגט אז אויב זי וועט זארגן און באהאנדלען ביי דער צייט פון דער לויה די אויסגעבן דאס עסן פאר די געסט, וועט זי האבן א ישועה, מיט דער זאך וואס זי האט זיך דערמאנט פאר אים. מיט איר גרויסן אמונה אין דער הבטחה פון צדיק, איז די פרוי געשטאנען אין דעם קאך במשך דעם טאג פון דער לויה און האט געשריגן: טייערע אידן, ביטע האט רחמנות אויף מיר, און קומט נעמען פון מיר עסן, ווייל איך דארף א ישועה. און דער רבי האט מיר צוגעזאגט אז אויב איר וועט קומען עסן – וועל איך געהאלפן ווערן. | רבי ישעי'לע האט זיך נישט באגנוגנט דערמיט, ווייל ער האט נאך געזארגט אז אפשר וועלן די מקורבים זיין פארנומען מיט זייער טרויער און זייער הארץ וועט נישט זיין דערביי צו באהאנדלען די אויסגעבן פון די עסן ווי עס דארף צו זיין. דערפאר האט ער געשיקט רופן א פרוי וואס האט געדארפט א ישועה. ער האט איר צוגעזאגט אז אויב זי וועט זארגן און באהאנדלען ביי דער צייט פון דער לויה די אויסגעבן דאס עסן פאר די געסט, וועט זי האבן א ישועה, מיט דער זאך וואס זי האט זיך דערמאנט פאר אים. מיט איר גרויסן אמונה אין דער הבטחה פון צדיק, איז די פרוי געשטאנען אין דעם קאך במשך דעם טאג פון דער לויה און האט געשריגן: טייערע אידן, ביטע האט רחמנות אויף מיר, און קומט נעמען פון מיר עסן, ווייל איך דארף א ישועה. און דער רבי האט מיר צוגעזאגט אז אויב איר וועט קומען עסן – וועל איך געהאלפן ווערן. | ||
| שורה 102: | שורה 102: | ||
עס זענען דא וואס האלטן זיינס א בילד אלס א סגולה צו דערווייטערן [[מייז]]{{הערה|[https://www.dirshu.co.il/זקני-לא-ידע-כמובן-ממה-שמצפה-לו-בדרך-ויצ/ אויף דרשו זייטל]}}, טראץ וואס ביי די אייניקלעך איז אנגענומען אז עס האט נישט קיין אמת'ן מקור, און רבי ישעי'לע אליין האט זיך קעגנגעשטעלט צו אים פאטאגראפירן{{הערה|מופת הדור זייט ת"צ}}. | עס זענען דא וואס האלטן זיינס א בילד אלס א סגולה צו דערווייטערן [[מייז]]{{הערה|[https://www.dirshu.co.il/זקני-לא-ידע-כמובן-ממה-שמצפה-לו-בדרך-ויצ/ אויף דרשו זייטל]}}, טראץ וואס ביי די אייניקלעך איז אנגענומען אז עס האט נישט קיין אמת'ן מקור, און רבי ישעי'לע אליין האט זיך קעגנגעשטעלט צו אים פאטאגראפירן{{הערה|מופת הדור זייט ת"צ}}. | ||
רבי ישעי'לע האט געהאט א ברודער ר' יהודה צבי שטיינער וואס האט עמיגרירט קיין אמעריקע, האט געוואוינט אין ניו יארק. ער איז נפטר געווארן | רבי ישעי'לע האט געהאט א ברודער ר' יהודה צבי שטיינער וואס האט עמיגרירט קיין אמעריקע, האט געוואוינט אין ניו יארק. ער איז נפטר געווארן י"ב אייר תרע"ו און איז באערדיגט אין סטעטן איילענד. די חסידים האבן אויך געמאכט זיין קבר אלס פּלאץ צו באזוכן{{הערה|{{אייוועלט|68901|רבי יהודה צבי שטיינער אחיו של רבי ישעיה מקערעסטיר - י”ב אייר תרע”ו}}; {{לינק|קעפל=Rabbi Yehuda Tzvi Steiner|זייטל=kevarim.com|אדרעס=https://kevarim.com/reb-yehuda-tzvi-herman-steiner/}}}}. | ||
== ליינט מער == | == ליינט מער == | ||