ליקוטי אמרים תניא

תניא לקוטי אמרים - תניא

ספר התניא געדרוקט אין פאיד, מצרים סוף מלחמת יום הכיפורים, דורך חסידי חב"ד (הוצאה 78).
אלגעמיינע אינפארמאציע
דורך	אדמו"ר הזקן
שפת המקור	לשון הקודש
תורגם לשפות	ענגליש, פראנצויזיש, רוסיש, אידיש, שפאניש, איטאליעניש, גרוזיניש, דייטש און העברעיש.
סוגה	ספרי חסידות, חב"ד
הוצאה
הוצאה	סלאוויטא
מספר עמודים	503
נאך אויסגאבעס
דאטום פון ערשטער אויסגאבע	ה'תקנ"ז
דרויסנדיגע לינקס
היברובוקס	49432

ספר התניא, וואס ווערט אויך גערופן לקוטי אמרים אדער ספר של בינונים אויפן נאמען פונעם ערשטן חלק, איז א ספר יסוד אין חב"ד בפרט, און אין חסידות בכלל. עס איז געדרוקט געווארן צום ערשטן מאל אין יאר ה'תקנ"ז אין סלאוויטא, דורכן מחבר, דער גרינדער פון חסידות חב"ד רבי שניאור זלמן פון לאדי. דער ספר ווערט גערופן "תניא" לויטן ווארט מיט וואס עס הייבט זיך אן, און אויף דעם נאמען ווערט דער מחבר גערופן דער "בעל התניא".

דער ספר דינט אלס דער ספר יסוד פון חסידות חב"ד, און אנטהאלט אנווייזונגען צום לעבן און עבודת הבורא, באזירט אויף געמיינזאמע ארבעט פון הארץ און מח. עס ווערן דערין אנאליזירט דריי סארט אידן - "צדיק", "רשע" און "בינוני", און דער מחבר שמועסט אויס דער וועג אין עבודת ה' פאר'ן "בינוני", וואס יעדער איד קען זיין (אנדערש ווי די מדריגה פון "צדיק", וואס איז נישט פאר יעדן).

דאס איז דער ערשטער ספר וואו עס זענען סיסטעמאטיש אראפגעשריבן געווארן די פרינציפן פון חסידות, און עס האט משפיע געווען אויך אויף די נישט-חסידישע וועלט. ווען דער ספר איז ארויס האט עס אויסגערופן א קאנטראווערסיע אויך אינערהאלב די חסיד'ישע קרייזן, וואס טייל האבן זיך קעגנגעשטעלט צום מהלך פון חב"ד, און בכלל צום פארשפרייטן טיפע חסידות אפענערהייט.

געבוי

דער נוסח פון שער בלאט איז געשריבן געווארן דורכ'ן מחבר. נאכדעם איז דא הסכמות פון רבי משולם זושא פון האניפאלי און רבי יהודה לייב הכהן וואס זיי האבן געגעבן פארן מחבר צום ערשטן דרוק; די הסכמה צום נאכפאלגנדן דרוק פון די קינדער פונעם מחבר: דער מיטלער רבי, רבי חיים אברהם, און רבי משה. דערנאך קומט די "הקדמת המלקט", וואס איז א בריוו פונעם מחבר וואס ער האט צוגעפאסט אלס הקדמה צום ערשטן חלק, לקוטי אמרים.

לקוטי אמרים

דער חלק איז בעצם דער עיקר ספר, און אסאך מאל רופט מען דעם גאנצן ספר אויף דעם נאמען, דער מחבר רופט דאס (ביים 'שער בלאט'): 'ספר של בינונים'. און וויבאלד ער האט זיך געהאלטן קליין, רופט ער דעם ספר א 'ליקוט' - 'מלוקט מפי ספרים ומפי סופרים', דער חלק איז פארנומען מיטן פסוק "כי קרוב אליך הדבר מאוד בפיך ובלבבך לעשותו", וואס במשך די פרקים איז ער מסביר באריכות יעדן ווארט פונעם פסוק.

ספר התניא געדרוקט אין תל אביב אין יאר תש"ג. - די ערשטע מהדורה געדרוקט אין ארץ ישראל.

דער בינוני

אין די-53 פרקים פונעם ספר איז דער מחבר מסביר אז א 'בינוני' איז א מדרגה וואס יעדער איד דארף וועלן זיין, וואס אנדערש פון א 'צדיק', וואס דינט דעם באשעפער נאר מיט תענוג, איז דער בינוני פארנומען א גאנצן לעבן צו זיך אמפערן צווישן די צווי נפשות וואס זענען אין אים - וואס דאס איז דער 'נפש האלוקית' און דער 'נפש הבהמית'.

אמפעריי פון 'נפש האלוקית' און 'נפש הבהמית'

דער 'נפש האלוקית' איז א 'חלק אלוקה ממעל ממש', און וויל נאר טון רצון ה'. און צייט וואס דער 'נפש הבהמית' - וויל די רצונות וואס אלע בעלי חיים ווילן, ווי עסן, שלאפן, לעבן וכו', יעדער פון זיי ציט צו זיין זייט און וויל אליין געוועלטיגן אויפן מענטש, ווי זיין לשון אין ספר 'שתהא היא לבדה המושלת עליו ומנהיגתו וכל האיברים יהיו סרים למשמעתה' (פרק ט').

דער 'נפש הבהמית' ווערט אויך גערופן מיט די נעמען - 'הנפש הטבעית' אדער 'החיונית', וואס די נעמען געבן ארויס אז עס האט נישט נאר שלעכט - נאר אין 'נפש הבהמית' פון א איד איז דא בטבע אויך גוטע זאכן, ווי 'רחמנות' און 'גמילות חסדים', דערפאר איז נישט דער תפקיד פונעם 'נפש האלוקית' צו מבטל זיין די 'נפש הבהמית' נאר צו איר פארעכטן,

גווינס פון 'נפש האלוקית'

דער מחבר געבט אפאר עצות, וויאזוי צו מגביר זיין די 'נפש האלוקית' אז ער זאל געוועלטיגן אליין אויפן גוף. דער עיקר עצה איז 'התבוננות', דער מחבר איז מסביר, אז דער עיקר פלאץ פונעם 'נפש הבהמית' איז אינעם לינקן זייט פונעם הארץ, און עיקר פלאץ פונעם 'נפש האלוקית' איז אין מח, און וויבאלד בטבע איז דער מוח שולט אויפן הארץ ווי דער לשון פונעם מחבר: "המוח שליט על הלב מתולדתו", דארף דער 'בינוני' משקיע זיין זיינע אלע כוחות צו זיך מתבונן זיין אין די גרויסקייט פון די מעשים פונעם באשעפער, וואס דער התבוננות, וועט משפיע זיין אופן הארץ, - וואס דארט איז דער 'נפש הבהמית' און ער וועט אויכט וועלן טון רצון השם.

אזוי אויך פאברייטערט דארט דער מחבר אין די כח פון תורה און מצוות וואס דאס דרייט איבער דעם 'נפש הבהמית' און דער גוף, אז זיי זאלן העלפן טון רצון השם,

דער חלק קען מען צוטיילן אין זעקס חלקים: א. ביאורים וואס איז דאס א בינוני (א-י"ב), ב. די עבודה פון א בינוני (י"ג-כ"ה), ג. עצות אין עבודת השם (כ"ו-ל"ד), ד. די רצון אז עס זאל זיין א דירה בתחתונים (ל"ה-מ), ה. אהבת השם (מ"א-נ), ו. די מעלה פון מצוות דווקא אין דער וועלט (נ"א-נ"ג). דרך אגב ווערט אויך מבואר אין ספר אנדערע נושאים אין עבודת השם אויפן דרך החסידות ווי 'גאולה', 'אהבת ישראל', און נאך.

שער היחוד והאמונה

חינוך קטן

קודם ברענגט ער א הקדמה וואס ריפט זיך 'חינוך קטן', וואס רעדט אויף דעם וואס, עס איז פאראן 'אהבה' וואס א יוד וועקט אויף זיין הארץ, און עס איז פאראן 'אהבה עצמית' וואס איז דא אין ידער איד פונעם נשמה, און אפילו וואס דער 'אהבה עצמית' איז אן העכערע דרגה, דארף יעדער הארווען אויף די 'אהבה' וואס קומט דורך די אייגענע מחשבות, און דער וועג איז דורך אמונה (וואס דאס איז דער תוכן פון 'שער היחוד והאמונה').

שער היחוד והאמונה

אין די-12 פרקים פונעם 'שער היחוד והאמונה' איז ער פארנומען צו מסביר זיין די שיטה פונעם בעל שם טוב אז אחדות השם איז נישט נאר פשט אז עס איז נישטא נאך א גאט אדער זאך אין דער וועלט, נאר אז דער גאנצער בריאה איז נאר א חלק פונעם התגלות האלוהית. ער איז מבאר באריכות די נושאים וואס זענען פון די יסודות אין אידישקייט און קבלה ווי דער נושא פון 'צמצום' . וואס רעדט אז דאס וואס דער באשעפער האט זיך מצמצם געווען אז א מענטשן קענען אים נישט זען, מיינט אבער נישט ח"ו אז ער איז באמת נישטא.

אנהייב האט דער מחבר געוואלט אנהייבן דעם הספר מיט דעם חלק ווייל כדי צו אנקומען צו אהבת השם און יראת השם, וואס דאס איז דער תוכן פונעם ערשטן חלק ('לקוטי אמרים'), דארף מען קודם אמונה אין יחודו ואחדותו יתברך - וואס דאס איז דער תוכן פון 'שער היחוד והאמונה' (חלק ב'), האבער שוין ביים ערשטן דריק האט דער מחבר דאס פארביטן און געדרוקט ווי עס איז היינט (קודם 'לקוטי אמרים' און נאכדעם 'שער היחוד והאמונה'), וועגן בהאלטענע טעמים.

אגרת התשובה (מהדורה בתרא)

אין די 12 פרקים פון אגרת התשובה איז דער מחבר מבאר דעם חסידי'שן מהלך אויף תשובה, וואס דאס איז, אז תשובה איז נישט נאר אויף עבירות, נאר תשובה מיינט אז א יוד הייבט זיך אויף צום באשעפער, ווי עס שטייט אין פסוק "והרוח תשוב אל האלוקים אשר נתנה", ער לייגט צו אז מען קען נישט תשובה טון אויף א עבירה אן תשובה טון און צריקערן דעם גאנצן מענטש, דרך אגב איז ער אויך מבאר די סוגיות פון תעניות און סיגופים על-פי התורה, און נאך,

די צוועלעף פרקים קין מען צוטיילן אין דריי חלקים, די ערשטע דריי פרקים (א-ג) איז ער מבאר 'תשובה' על פי נגלה, די קומענדיגע פינעף (ד-ח) איז ער מבאר 'תשובה' על פי חסידות, די לעצטע פיר (ט-"יב) איז ער משלב דעם חסידישן ביאור מיטן נגלה'דיגן ביאור.

אגרת הקודש

32 בריוון (וואס ווערן געריפן 32 סימנים), וואס 26 פון זיי איז כללות'דיגע בריוון פונעם מחבר און די אנדערע 6 זענען בריוון אין ענינים פון חסידות, די סימנים רעדן פון אסאך נושאים, צווישן זיי ביאורים אין מאמרים פון ספר הזוהר, סוגיות אין קבלת האר"י, בקשות צו שטיצן די אידן פון ארץ ישראל, און אויף צדקה בכלל, עידוד און חיזוק אין עבודת השם און נאך.

קונטרס אחרון

9 פרקים (וואס ווערן געריפן 9 סימנים), אין די ערשטע פינעף איז ער מבאר סתירות אין זוהר און קבלה, - די ערשטע דריי איז אויף א סתירה פון א זוהר וואס ווערט געברענגט אין פרקים ל"ט-מ"א אין ספר. די אנדערע צווי איז א ביאור אין פרי עץ חיים. די לעצטע דריי איז בריוון פונעם מחבר, (ווען מען רעכנט די חלקים פון תניא, רעכנט מען על פי רוב נאר פיר חלקים און דער חלק רעכנט מען א חלק פון 'אגרת הקודש' וואס איז דער פערדער חלק).

א בילד פונעם ערשטן שער פונעם ספר ספרוואס איז צוגעלייגט 'אגרת התשובה' און 'קונטרס אחרון' (זאלקווא ה'תקס"ה)

גדולי ישראל אויפן ספר

די התנגדות

נאך וואס עס איז ארויס געקומען דער ספר, איז ארויס רבי אברהם קאליסקער דער בעל התניא'ס נאנטער פריינד, אנטקעגן דעם ספר און האט געטאנעט אז נישט דאס איז דער דרך החסידות, ער האט געטאנעט אז די רבי'ס - דהיינו דער מעזריטשער מגיד און רבי מנחם מענדל פון וויטעבסק פלעגן אכטונג געבן אז פאר רוב חסידים האבן זיי גערעדט נאר דברי מוסר און אמונת חכמים, ווייל רוב חסידות דארף זיין געבויט אויף 'אמונת חכמים' און יראת שמים, אבער פנימיות התורה, וואס דאס האט דער 'בעל התניא' דערמאנט אין ספר, דארף מען רעדן נאר פאר בני עלייה, דער מחלוקת איז זייער גרויס געווארן אין נאך צדיקים זענען אריינגעמישט געווארן, ווי רבי ברוך מעזשביזשער און רבי אשר פון סטולין, ביז רבי נחמן מברסלב האט פראבירט מאכן שלום צווישן זיי ביי זיין באזוך אין ארץ ישראל אין יאר ה'תקנ"ט (1799 למנינם).

די הערצה

מצד שני האט עס באקומען אסאך הערצה פון אנדערע חסיד'ישע גדולים, ווען רבי לוי יצחק פון בארדיטשוב האט געזען דעם ספר האט ער זיך אנגערופן: "איך ווינדער זיך וויאזוי קען מען אריינלייגן אזא גרויסן באשעפער אין אזא קליין ספר", רבי ברוך'ל מעזשביזשער האט געזאגט: אז "'תניא' איז דער 'ספר פארן שכל'", דער אוהב ישראל (אפטער רב) האט געזאגט: "אויך אונזערע עלטערן אברהם יצחק און יעקב האבן זיך געפירט אין די דרך וואס עס שטייט אין 'תניא'", און אפילו ביי רבי עקיבא אייגער פלעגט ליגן דער ספר ביי אים אופן טיש.

בפרט אין חב"ד איז עס זייער גרויס, דער ריי"ץ פלעגט דאס רופן 'דער תורה שבכתב פון חסידות', אין חב"ד לערנט מען שוין תניא פון קליין, און עס איז מקובל אז האלטן דעם ספר מיט זיך איז א סגולה אויף: אמונה און מחשבות זרות און הרהורי כפירה, אהבת ה' און יראת ה' ^{[מקור פארלאנגט]}, קטורת אויף אלע רוחניות'דיגע מגפות, שפע ברכה און הצלחה, הצלה און ישועה. די רבי'ס פון חב"ד האבן געזאגט אז מען זאל מיטנעמען דעם ספר צו וואו מען פארט אלס סגולה צו שמירה און הצלה.

דרוק און ביאורים

פארן דרוקן פלעגן די חסידים זיך אליין נאכשרייבן ביכלעך. אבער וויבאלד עס איז אריינגעפאלן אסאך טעותים, האט דער 'בעל התניא' מחליט געווען צו דריקן דעם ספר און דאס אליין געדריקט אין יאר ה'תקנ"ז, אבער דארט איז נאר געדריקט געווארן די ערשטע דריי חלקים 'לקוטי אמרים' 'שער היחוד והאמונה' און 'אגרת התשובה', אין יאר ה'תקע"ד - נאכן פטירה פונעם מחבר האבן די קינדער פונעם מחבר צוגעלייגט די לעצטע צווי חלקים 'אגרת הקודש' און 'קונטרס אחרון', אין דריק פון וילנה אין יאר ה'תר"ס האט מען צוגעלייגט נאך השלמות פון די בריוון.
עס איז דא אפאר ספרים אין חב"ד וואס איז מיוסד אופן 'תניא', ווי דער 'מחבר' האט געזאגט אז ער האט מדייק געווען אין יעדן אות: 'קונטרס ההתפעלות (פון מיטלער רבי). 'נר מצווה ותורה אור - שער האמונה ושער היחוד' (פון מיטלער רבי). 'דרך חיים' און 'שער התשובה' - (ספרים וואס איז מבוסס אויף "אגרת התשובה" וואס איז אין תניא) (פון מיטלער רבי). 'קיצורים והערות לספר התניא' פון דער צמח צדק. 'מאמר האמנת אלקות' (אין ספר דרך מצוותיך) פון צמח צדק, 'רשימות על התניא מראי מקומות, הערות וציונים בספר של בינונים' פון רבי מנחם מענדל שניאורסאהן. אזוי אויך 'שערי עבודה' און 'שערי היחוד והאמונה' פון זיין תלמיד מובהק רבי אהרון פון סטרשלה.

דרויסנדע לינקס

• ספר התניא, גבוי פון א ספר, אינעם וועבזייטל פון די ספרי'ה פון חב"ד מיט היברובוקס
• ספר התניא אין טקסט, אינעם וועבזייטל פון די ספרי'ה פון חב"ד
• דער שיעור היומי מיט די פירוש "שיעורים בספר התניא", אין וועבזייטל "Chabad.org"
• לקוטי אמרים-תניא, דרוק פון דב בר בן ישראל און דב בר בן פסח, אין סלאוויטא יאר התקנ"ו, במאגר הספרים הסרוקים של הספרייה הלאומית
• ספר התניא אין ערשטע דרוק, אינעם וועבזייטל פון די ספרי'ה פון חב"ד מיט היברובוקס