אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "לשנה הבאה בירושלים"

ק
הגהה
אין תקציר עריכה
ק (הגהה)
שורה 12: שורה 12:


== באנוץ און סימבאָליזם ==
== באנוץ און סימבאָליזם ==
פון נאכ'ן חורבן בית שני איז די האפענונג צו ביאת המשיח און קיבוץ גלויות, און אז דער בית המקדש זאל ווידער אויפגעבויט ווערן א דריטן מאל, גאר צענטראל אין אידישקייט. בקשות פאר'ן אויפבוי פונעם בית המקדש און ירושלים ווערן אפט דערמאנט אין די תפילות. דער וואונטש "לשנה הבאה בירושלים" ווערט געזאגט ביי געלעגנהייטן וואס קומען איינמאל א יאר. עס ווערט געזען אלס אן אופן צו דערמאנען ירושלים ביי גרויסע געלעגנהייטן, ווי אויך איז עס אן אויסדרוק פון אונזער אמונה איבער אחרית הימים. עס ווערט געזען אלס אויסדרוק צו די האפענונג וואס האלטן אונטער די אידישע גייסט אין אלע זמנים{{הערה|[[#גוטהולד|גוטהולד]], עיון}}.
פון נאכ'ן חורבן בית שני איז די האפענונג צו ביאת המשיח און קיבוץ גלויות, און אז דער בית המקדש זאל ווידער אויפגעבויט ווערן א דריטן מאל, געווארן גאר צענטראל אין אידישקייט. בקשות פאר'ן אויפבוי פונעם בית המקדש און ירושלים ווערן אפט דערמאנט אין די תפילות. דער וואונטש "לשנה הבאה בירושלים" ווערט געזאגט ביי געלעגנהייטן וואס קומען איינמאל א יאר. עס ווערט געזען אלס אן אופן צו דערמאנען ירושלים ביי גרויסע געלעגנהייטן, ווי אויך איז עס אן אויסדרוק פון אונזער אמונה איבער אחרית הימים. עס ווערט געזען אלס אויסדרוק צו די האפענונג וואס האלטן אונטער די אידישע גייסט אין אלע זמנים{{הערה|[[#גוטהולד|גוטהולד]], עיון}}.


דער פשוט'ער באדייט פונעם בקשה איז איז אז קומענדיגע יאר, ווען מיר וועלן ווידער אמאל טון דאס וואס מ'טוט יערליך, זאל מיר שוין זיין אין ירושלים. וויבאלד אויבנאויף טוט די בקשה אפשטופן די גאולה ביז איבער א יאר, זענען געזאגט געווארן פארשידענע פשטים דערין{{הערה|זע {{אוצר החכמה|רבי יואל טייטלבוים|הגדה של פסח מהר"י ט"ב|149571|page=192|ברוקלין תשכ"ט, זייט קצג}}; {{אוצר החכמה|הנ"ל|דברי יואל על התורה|170739|באנד=ו|ברוקלין תשס"ה, זייט קעא}}; {{אוצר החכמה|רבי יקותיאל יהודה הלברשטאם|שפע חיים תורה ומועדים|601054|באנד=יב|ברוקלין תשס"ו, זייט יא}}; {{אוצר החכמה|רבי מנחם מנדל שניאורסאהן|תורת מנחם|141670|באנד=ה|עמ=119|ברוקלין תשנ"ו}}}}.
דער פשוט'ער באדייט פונעם בקשה איז איז אז קומענדיגע יאר, ווען מיר וועלן ווידער אמאל טון דאס וואס מ'טוט יערליך, זאל מיר שוין זיין אין ירושלים. וויבאלד אויבנאויף טוט די בקשה אפשטופן די גאולה ביז איבער א יאר, זענען געזאגט געווארן פארשידענע פשטים דערין{{הערה|זע {{אוצר החכמה|רבי יואל טייטלבוים|הגדה של פסח מהר"י ט"ב|149571|page=192|ברוקלין תשכ"ט, זייט קצג}}; {{אוצר החכמה|הנ"ל|דברי יואל על התורה|170739|באנד=ו|ברוקלין תשס"ה, זייט קעא}}; {{אוצר החכמה|רבי יקותיאל יהודה הלברשטאם|שפע חיים תורה ומועדים|601054|באנד=יב|ברוקלין תשס"ו, זייט יא}}; {{אוצר החכמה|רבי מנחם מנדל שניאורסאהן|תורת מנחם|141670|באנד=ה|עמ=119|ברוקלין תשנ"ו}}}}.
שורה 21: שורה 21:


==מאדערנע ענדערונגען און קאנטראווערסיעס==
==מאדערנע ענדערונגען און קאנטראווערסיעס==
אין ארץ ישראל זענען פארהאן אזעלכע וואס לייגן צו א ווארט צו דער פראזע "לשנה הבאה בירושלים '''הבנויה'''", און עס ווערט באצייכנט אלס "נוסח ארץ ישראל" אדער "נוסח ירושלים"{{הערה|שם=ציון}}. די צוגאב פון "הבנויה" האט זיך אנגעהויבן אין ארץ ישראל אין 20טן יארהונדערט, ארום די שפּעטע 1920ער אָדער פריע 1930ער יארן. עס איז געווען באאיינפלוסט פון אימיגראנטן וואס זענען געקומען פון אייראפּע און אזיע בעת דער "פערטער עליה" (1924-1928){{הערה|1=https://sites.google.com/site/jewishdigitalhumanities/Downhome/Topic4/nextyearinjerusalemhabenuya}}{{הערה|זע {{היברובוקס|רבי גבריאל ציננער|נטעי גבריאל|46445|page=423|באנד=יום הכיפורים|מקום הוצאה=ירושלים תשס"א|עמ=תכז|הערה לח}} בשם רבי חיים נאה.}}. עס ווערט געברענגט בשם דעם סאטמארער רבי און דער בריסקער רב קעגנערשאפט צו דעם נוסח{{הערה|שם=ציון}}.
אין ארץ ישראל זענען פארהאן אזעלכע וואס לייגן צו א ווארט צו דער פראזע "לשנה הבאה בירושלים '''הבנויה'''", און עס ווערט באצייכנט אלס "נוסח ארץ ישראל" אדער "נוסח ירושלים"{{הערה|שם=ציון}}. די צוגאב פון "הבנויה" האט זיך אנגעהויבן אין ארץ ישראל אין 20'טן יארהונדערט, ארום די שפּעטע 1920'ער אָדער פריע 1930'ער יארן. עס איז געווען באאיינפלוסט פון אימיגראנטן וואס זענען געקומען פון אייראפּע און אזיע בעת דער "פערטער עליה" (1924-1928){{הערה|1=https://sites.google.com/site/jewishdigitalhumanities/Downhome/Topic4/nextyearinjerusalemhabenuya}}{{הערה|זע {{היברובוקס|רבי גבריאל ציננער|נטעי גבריאל|46445|page=423|באנד=יום הכיפורים|מקום הוצאה=ירושלים תשס"א|עמ=תכז|הערה לח}} בשם רבי חיים נאה.}}. עס ווערט געברענגט בשם דעם סאטמארער רבי און דער בריסקער רב קעגנערשאפט צו דעם נוסח{{הערה|שם=ציון}}.


זינט דער [[זעקס טאגיגער מלחמה]] האבן מזרחיסטישע קרייזן אנגעהויבן צו זאגן און זינגען די תפילה ענדע דאווענען פון [[יום העצמאות]] און [[יום ירושלים]]. רבנים פון דעם מזרחי האבן אין געוויסע פעלער אויך געטוישט דעם נוסח צו "לשנה '''הזאת''' בירושלים הבנויה" אויסצודריקן זייער בליק אויף געוויסע געשעענישן{{הערה|שם=ציון|{{אוצר החכמה|מרדכי צבי ציון|בשובי לירושלים|635460|page=126|מקום הוצאה=ירושלים תשע"ט|עמ=קכה–קלב}}}}.
זינט דער [[זעקס טאגיגער מלחמה]] האבן מזרחיסטישע קרייזן אנגעהויבן צו זאגן און זינגען די תפילה ענדע דאווענען פון [[יום העצמאות]] און [[יום ירושלים]]. רבנים פון דעם מזרחי האבן אין געוויסע פעלער אויך געטוישט דעם נוסח צו "לשנה '''הזאת''' בירושלים הבנויה" אויסצודריקן זייער בליק אויף געוויסע געשעענישן{{הערה|שם=ציון|{{אוצר החכמה|מרדכי צבי ציון|בשובי לירושלים|635460|page=126|מקום הוצאה=ירושלים תשע"ט|עמ=קכה–קלב}}}}.