אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דצ"ך עד"ש באח"ב"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
238 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 8 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 21: שורה 21:
*[[רלב"ג]] ווייזט אן אז יעדער גרופּע איז געווען מער שווער ווי די פריערדיגע. די ערשטע טריאדע איז באשטאנען בעיקר פון אומבאקוועמליכקייטן, נישט ווי דראענדע קאטאסטראפעס. דער צווייטער גרופּע האט מער ערנסט אטאקירט די מצרי'שע לעבנס-קוואלן פון פרנסה און האט געברענגט קערפערליכע ווייטאג דורך די שְׁחין. די דריטע גרופּע, האט אטאקירט די גערעטענישן, און האט אפעקטירט אויך צוקונפטיגע פרנסות, און די פינסטערניש האט פאראורזאכט ווייטערע ליידענישן. ענדליך האט די לעצטע מכה געבראכט דעם טויט אליין{{הערה|שם=רלבג|רלב"ג [[שית:Ralbag_on_Torah,_Exodus/7|תועלות, שמות ז, ד"ה התועלת השני]]}}.
*[[רלב"ג]] ווייזט אן אז יעדער גרופּע איז געווען מער שווער ווי די פריערדיגע. די ערשטע טריאדע איז באשטאנען בעיקר פון אומבאקוועמליכקייטן, נישט ווי דראענדע קאטאסטראפעס. דער צווייטער גרופּע האט מער ערנסט אטאקירט די מצרי'שע לעבנס-קוואלן פון פרנסה און האט געברענגט קערפערליכע ווייטאג דורך די שְׁחין. די דריטע גרופּע, האט אטאקירט די גערעטענישן, און האט אפעקטירט אויך צוקונפטיגע פרנסות, און די פינסטערניש האט פאראורזאכט ווייטערע ליידענישן. ענדליך האט די לעצטע מכה געבראכט דעם טויט אליין{{הערה|שם=רלבג|רלב"ג [[שית:Ralbag_on_Torah,_Exodus/7|תועלות, שמות ז, ד"ה התועלת השני]]}}.
*רלב"ג גיבט אָן, אַז אין יעדן דרייער איז געווען סיי אַן אטאקע אויף די עסן־פארזארגונג, סיי אויף די אייגענע קערפּער פון די מצריים{{הערה|שם=רלבג}}.
*רלב"ג גיבט אָן, אַז אין יעדן דרייער איז געווען סיי אַן אטאקע אויף די עסן־פארזארגונג, סיי אויף די אייגענע קערפּער פון די מצריים{{הערה|שם=רלבג}}.
* אין יעדע גרופע זענען געווען צוויי מכות וואס משה האט געווארנט פרעה דערוועגן פון פריער, און די דריטע איז געקומען אָן א התראה. למשל, ביי דצ"ך זענען דם און צפרדע געווען מיט א ווארענונג, און כינים נישט. ביי עד"ש זענען ערוב און דבר געווען מיט א ווארענונג, און שחין נישט. ביי באח"ב זענען ברד און ארבה געווען מיט א ווארענונג, און חושך נישט (מכת בכורות איז אויך געווען מיט א ווארענונג){{הערה|כל בו בשם רבי יוסף בדוס; [https://mg.alhatorah.org/SP/Lekach%20Tov/Shemot/8.15 לקח טוב שמות ח, טו]; שבלי הלקט בשם זיין ברודער רבי בנימין {{העב|רבי בנימין בן אברהם}}; [https://library.alhatorah.org/?r1=Maharal%20Gevurot%20Hashem%2057 מהר״ל גבורות ה׳ נ"ז]}}.
* אין יעדע גרופע זענען געווען צוויי מכות וואס משה האט געווארנט פרעה דערוועגן פון פריער, און די דריטע איז געקומען אָן א התראה. למשל, ביי דצ"ך זענען דם און צפרדע געווען מיט א ווארענונג, און כינים נישט. ביי עד"ש זענען ערוב און דבר געווען מיט א ווארענונג, און שחין נישט. ביי באח"ב זענען ברד און ארבה געווען מיט א ווארענונג, און חושך נישט (מכת בכורות איז אויך געווען מיט א ווארענונג){{הערה|כל בו בשם רבי יוסף בדוס; [https://mg.alhatorah.org/SP/Lekach%20Tov/Shemot/8.15 לקח טוב שמות ח, טו]; שבלי הלקט בשם זיין ברודער רבי בנימין {{העב|רבי בנימין בן אברהם}}; {{תנ"ך|שמות|ח|יב|מפרש=ספורנו}}; [https://library.alhatorah.org/?r1=Maharal%20Gevurot%20Hashem%2057 מהר"ל גבורות ה׳ נ"ז]}}.
* די ערשטע גרופע - דצ"ך, איז געווען מכות אויף דער ערד, די צווייטע - עד"ש, אויף די באשעפענישן אויף דער ערד, די דריטע - בא"ח, פון הימל{{הערה|אורחות חיים, מיוחס לרשב״ם, והביאם האבודרהם (סדר ההגדה עמ׳ רכח), רוקח, [[מהר"ל]] - גבורות ה'}}.
* די ערשטע גרופע - דצ"ך, איז געווען מכות אויף דער ערד, די צווייטע - עד"ש, אויף די באשעפענישן אויף דער ערד, די דריטע - בא"ח, פון הימל{{הערה|אורחות חיים; מיוחס לרשב״ם; והביאם האבודרהם (סדר ההגדה עמ׳ רכח); רוקח; {{תנ"ך|שמות|ח|יב|מפרש=ספורנו}}; [[מהר"ל]] - גבורות ה'}}.
* די ערשטע גרופע (דצ"ך) איז געברענגט געווארן דורך אהרן, די צווייטע גרופע (עד"ש, מיטן אויסנאם פון שחין וואס איז געווען דורך ביידע, משה און אהרן, און מיטן צוגאב פון בכורות) דורך גאט אליין, און די דריטע גרופע (בא"ח) דורך משה{{הערה|שבלי הלקט בשם זיין ברודער רבי בנימין. זעט {{תנחומא|וארא|יד}}.}}. אדער, די ערשטע גרופע (דצ"ך), איז געקומען דורך [[אהרן]] מיטן שטעקן; די צווייטע (עד"ש), דורך משה אנעם שטעקן, די דריטע (באח"ב) דורך משה מיט'ן שטעקן{{הערה|[[הגהות מיימוניות]], [https://rambam.alhatorah.org/Parshan/Hagahot_Maimoniyot/Chametz_uMatzah/8.15 נוסח ההגדה (סוף הל' חמץ ומצה) אות ב], בשם [[ראב"ן]]}}.
* די ערשטע גרופע (דצ"ך) איז געברענגט געווארן דורך אהרן, די צווייטע גרופע (עד"ש, מיטן אויסנאם פון שחין וואס איז געווען דורך ביידע, משה און אהרן, און מיטן צוגאב פון בכורות) דורך גאט אליין, און די דריטע גרופע (בא"ח) דורך משה{{הערה|שבלי הלקט בשם זיין ברודער רבי בנימין. זעט {{תנחומא|וארא|יד}}.}}. אדער, די ערשטע גרופע (דצ"ך), איז געקומען דורך [[אהרן]] מיטן שטעקן; די צווייטע (עד"ש), דורך משה אנעם שטעקן, די דריטע (באח"ב) דורך משה מיט'ן שטעקן{{הערה|[[הגהות מיימוניות]], [https://rambam.alhatorah.org/Parshan/Hagahot_Maimoniyot/Chametz_uMatzah/8.15 נוסח ההגדה (סוף הל' חמץ ומצה) אות ב], בשם [[ראב"ן]]}}.
* מיט יעדע דריטע מכה איז מיטגעקומען די אנדערע צוויי דריטע. ביי כנים איז אויך געווען שחין מיט חושך, ביי שחין - כינים און חושך, און ביי חושך אויך כנים און שחין; ווען די יעצטיגע מכה איז דאמינירנד און די אנדערע קומען מיט{{הערה|[[הגהות מיימוניות]], [https://rambam.alhatorah.org/Parshan/Hagahot_Maimoniyot/Chametz_uMatzah/8.15 נוסח ההגדה (סוף הל' חמץ ומצה) אות ב], בשם [[ריב"א]]}}.
* מיט יעדע דריטע מכה איז מיטגעקומען די אנדערע צוויי דריטע. ביי כנים איז אויך געווען שחין מיט חושך, ביי שחין - כינים און חושך, און ביי חושך אויך כנים און שחין; ווען די יעצטיגע מכה איז דאמינירנד און די אנדערע קומען מיט{{הערה|[[הגהות מיימוניות]], [https://rambam.alhatorah.org/Parshan/Hagahot_Maimoniyot/Chametz_uMatzah/8.15 נוסח ההגדה (סוף הל' חמץ ומצה) אות ב], בשם [[ריב"א]]}}.
שורה 39: שורה 39:


== בלוט בלבולים ==
== בלוט בלבולים ==
אין 18טער יארהונדערט האבן די [[יעקב פראנק|פראנקיסטן]] געניצט די סימנים צו איבערצייגן די "ווארהייט" פונעם [[בלוט בלבול]] ביי די בלבול פון [[שמעון פון טרענט]] {{ענ|Simon of Trent}}, אין א בריוו צום [[פויבסט]], זאגנדיג אז די באהאלטענע באדייט דערפון איז "'''ד'''ם '''צ'''ריכים '''כ'''ולנו '''ע'''ל '''ד'''רך '''ש'''עשו '''ב'''[[אותו האיש|אותו ה'''א'''יש]] '''ח'''כמים '''ב'''ירושלים". די אידישע פירער זענען גערופן געווארן אפצואווענדן די באשולדיגונג אין א ויכוח אין [[לעמבערג]], וואו עס האבן אנטיילגענומען [[רבי חיים הכהן ראפאפארט]], און לויט געוויסע מקורות אויך דער [[בעל שם טוב]]{{הערה|{{דעת|בצלאל לנדוי|daat/kitveyet/mahanaim/pesah/alilat.htm|עלילת הדם בתולדות ישראל}}}}. עס ווערט דערציילט אויף א ויכוח איבער א בלוט בלבול ווי דער גלח האט אויפגעברענגט אז די סימנים באדייטן "'''ד'''ם '''צ'''ריכים '''כ'''ולנו, '''ע'''ל '''ד'''בר '''ש'''הרגנו '''ב'''ן '''א'''-ל '''ח'''י '''ב'''שמים"; אויף וואס דער אידישער פארטרעטער האט געענטפערט "'''ד'''וברים '''צ'''וררינו '''כ'''זב, '''ע'''לילת '''ד'''ם '''ש'''קר, '''ב'''ני '''א'''ברהם '''ח'''לילה '''ב'''זאת"{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://he.chabad.org/library/article_cdo/aid/495687|שרייבער=הרב משה בוגמילסקי|קעפל=דצ"ך עד"ש באח"ב|זייטל=chabad.org}}}}.
אין 18טער יארהונדערט האבן די [[יעקב פראנק|פראנקיסטן]] געניצט די סימנים צו איבערצייגן די "ווארהייט" פונעם [[בלוט בלבול]] ביי די בלבול פון [[שמעון פון טרענט]] {{ענ|Simon of Trent}}, אין א בריוו צום [[פויבסט]], זאגנדיג אז די באהאלטענע באדייט דערפון איז "'''ד'''ם '''צ'''ריכים '''כ'''ולנו '''ע'''ל '''ד'''רך '''ש'''עשו '''ב'''[[אותו האיש|אותו ה'''א'''יש]] '''ח'''כמים '''ב'''ירושלים". די אידישע פירער זענען גערופן געווארן אפצואווענדן די באשולדיגונג אין א ויכוח אין [[לעמבערג]], וואו עס האבן אנטיילגענומען [[רבי חיים הכהן ראפאפארט]], און לויט געוויסע מקורות אויך דער [[בעל שם טוב]]{{הערה|{{דעת|בצלאל לנדוי|daat/kitveyet/mahanaim/pesah/alilat.htm|עלילת הדם בתולדות ישראל}}}}.
 
עס ווערט דערציילט אויף א ויכוח וואס א גלח האט געהאט מיט א אידישן רב, ווי דער גלח האט אויפגעברענגט אז די סימנים באדייטן "'''ד'''ם '''צ'''ריכים '''כ'''ולנו, '''ע'''ל '''ד'''בר '''ש'''הרגנו '''ב'''ן '''א'''-ל '''ח'''י '''ב'''שמים"; אויף וואס דער רב האט געענטפערט "'''ד'''וברים '''צ'''וררינו '''כ'''זב, '''ע'''לילת '''ד'''ם '''ש'''קר, '''ב'''ני '''א'''ברהם '''ח'''לילה '''ב'''זאת"{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://he.chabad.org/library/article_cdo/aid/495687|שרייבער=הרב משה בוגמילסקי|קעפל=דצ"ך עד"ש באח"ב|זייטל=chabad.org}}; אין פארשידענע מקורות איז דאס דערציילט אויף [[רבי איצעלע פון וואלאזשין]].}}.


==דרויסנדיגע לינקס==
==דרויסנדיגע לינקס==

נאוויגאציע מעניו