אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דצ"ך עד"ש באח"ב"

95 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 7 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט}}
{{דרעפט}}
{{דעסקריפציע|סימנים פון רבי יהודה פאר די צען מכות}}
{{דעסקריפציע|סימנים פון רבי יהודה פאר די צען מכות}}
[[טעקע:National Library of Israel, Rothschild Haggadah 2861723 486098.jpg|קליין|די [[צען מכות]] געמאלן אין די [[ראטשילד הגדה]], 1450]]
{{חלונית
די ווערטער '''דצ"ך עד"ש באח"ב''' זענען אנגעגעבן אלס [[סימנים (ש"ס)|סימנים]] פאר די [[צען מכות]] דורך [[רבי יהודה]] אין די [[הגדה של פסח]].
| תוכן = רַבִּי יְהוּדָה הָיָה נוֹתֵן בָּהֶם סִמָּנִים: דְּצַ"ךְ עַדַ"שׁ בְּאַחַ"ב
די סימנים אנטהאלטן די [[ראשי תיבות]] פון די מכות: '''ד'''ם, '''צ'''פרדע, '''כ'''ינים; '''ע'''רוב, '''ד'''בר, '''ש'''חין; '''ב'''רד, '''א'''רבה, '''ח'''ושך, מכת '''ב'''כורות. עס זענען פארהאן מערערע ערקלערונגען איבער די אויפטו און מאטיוו פון די סימנים.
| מקור = {{שיתופתא|1=Pesach_Haggadah/,_Magid,_The_Ten_Plagues?selectedunittext=16|2=הגדה של פסח, מגיד}}
}}[[טעקע:National Library of Israel, Rothschild Haggadah 2861723 486098.jpg|קליין|די [[צען מכות]] געמאלן אין די [[ראטשילד הגדה]], 1450]]
די ווערטער '''דצ"ך עד"ש באח"ב''' זענען אנגעגעבן אלס [[סימנים (ש"ס)|סימנים]] פאר די [[צען מכות]] דורך [[רבי יהודה]] אין די [[הגדה של פסח]] ביי מגיד, נאכ'ן אויסרעכענען די צען מכות.
די סימנים אנטהאלטן די [[ראשי תיבות]] פון די מכות: '''ד'''ם, '''צ'''פרדע, '''כ'''ינים; '''ע'''רוב, '''ד'''בר, '''ש'''חין; '''ב'''רד, '''א'''רבה, '''ח'''ושך, מכת '''ב'''כורות.
רבי יהודה זאגט אין מדרש אז די סימנים איז געווען אויסגעקריצט אויף [[משה'ס שטעקן]]{{הערה|שם=רבה|{{מדרש רבה|שמות|ח|ג}}}}.
רבי יהודה זאגט אין מדרש אז די סימנים איז געווען אויסגעקריצט אויף [[משה'ס שטעקן]]{{הערה|שם=רבה|{{מדרש רבה|שמות|ח|ג}}}}.


== די סימנים און טעם ==
== ערקלערונגען ==
אין די הגדה ביי מגיד, נאכ'ן אויסרעכענען די צען מכות, ווערט געברענגט די סימנים פון רבי יהודה:
עס זענען פארהאן מערערע ערקלערונגען איבער די אויפטו און מאטיוו פון די סימנים. די מפרשים ערקלערן וועלכע ציל די סימנים דינען, זינט עס איז גרינג צו געדענקען די נעמען פון די מכות{{הערה|שם=הגדה|{{היברובוקס|2=הגדה של פסח עם עשרה פירושים|3=10767|page=39|מקום הוצאה=ווילנא|שנת הוצאה=תרכ"ח}}}}.
{{ציטוט|רַבִּי יְהוּדָה הָיָה נוֹתֵן בָּהֶם סִמָּנִים: דְּצַ"ךְ עַדַ"שׁ בְּאַחַ"ב|מקור={{שיתופתא בשורה|1=Pesach_Haggadah/,_Magid,_The_Ten_Plagues?selectedunittext=16|2=הגדה של פסח, מגיד}}}}
די מפרשים ערקלערן וועלכע ציל די סימנים דינען, זינט עס איז גרינג צו געדענקען די נעמען פון די מכות{{הערה|שם=הגדה|{{היברובוקס|2=הגדה של פסח עם עשרה פירושים|3=10767|page=39|מקום הוצאה=ווילנא|שנת הוצאה=תרכ"ח}}}}.


[[רש"י]] ערקלערט אז דאס קומט צו ווייזן אז די סדר פון די מכות איז געווען ווי געשילדערט אין [[ספר שמות]], און מען זאגט נישט "[[אין מוקדם ומאוחר בתורה]]", ספעציעל אז אין [[תהלים]]{{הערה|{{תנ"ך|תהלים|עח|לאנג=יא|אן=ספר}}; {{תנ"ך|תהלים|קה|לאנג=יא|אן=ספר}}}} ווערן די מכות געשילדערט מיט אן אנדערע סדר. רש"י ברענגט נאך א פשט, אז - ווי געברענגט אין מדרש{{הערה|שם=רבה}} - זענען די ווערטער דצ"ך עד"ש באח"ב זענען געווען געשריבן אויף [[משה'ס שטעקן]], און [[משה]] האט געקוקט אויפ'ן ספעציפישן אות פון די מכה ביים ברענגען דערמיט די מכה{{הערה|[https://haggadah.alhatorah.org/Parshan/Ritva/Maggid/13.11 ריטב"א אויף הגדה] בשם רש"י; [https://haggadah.alhatorah.org/Parshan/From_Rashi's_Beit_Midrash/Maggid/13.3 מבית מדרשו של רש"י] אויף הגדה.}}.
[[רש"י]] ערקלערט אז דאס קומט צו ווייזן אז די סדר פון די מכות איז געווען ווי געשילדערט אין [[ספר שמות]], און מען זאגט נישט "[[אין מוקדם ומאוחר בתורה]]", ספעציעל אז אין [[תהלים]]{{הערה|{{תנ"ך|תהלים|עח|לאנג=יא|אן=ספר}}; {{תנ"ך|תהלים|קה|לאנג=יא|אן=ספר}}}} ווערן די מכות געשילדערט מיט אן אנדערע סדר. רש"י ברענגט נאך א פשט, אז - ווי געברענגט אין מדרש{{הערה|שם=רבה}} - זענען די ווערטער דצ"ך עד"ש באח"ב זענען געווען געשריבן אויף [[משה'ס שטעקן]], און [[משה]] האט געקוקט אויפ'ן ספעציפישן אות פון די מכה ביים ברענגען דערמיט די מכה{{הערה|[https://haggadah.alhatorah.org/Parshan/Ritva/Maggid/13.11 ריטב"א אויף הגדה] בשם רש"י; [https://haggadah.alhatorah.org/Parshan/From_Rashi's_Beit_Midrash/Maggid/13.3 מבית מדרשו של רש"י] אויף הגדה.}}.