אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "שאול המלך"

20 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
ק (←‏אומקום: הגהה)
שורה 113: שורה 113:


=== אומקום ===
=== אומקום ===
נאך שמואל הנביא'ס פטירה האבן זיך די פלשתים און די אידן געגרייט פאר א מלחמה. די פלשתים האבן זיך צוזאמגענומען אין שטאט [[שונם]], אין דער צייט וואס די אידן האבן זיך צוזאמגענומען אין [[הר הגלבוע]]. שאול המלך האט זיך געוואלט באראטן מיט דער שכינה, און נאכ'ן פרובירן דורך די נביאים אן ערפאלג, האט ער זיך געוואנדן צו א [[בעלת אוב]] אין [[עין דאר]], פארהוילנדיג זיין אידענטיטעט. זי האט אים דערמאנט אז שאול האט אויסגעראטן [[כישוף]] פון איבער דאס לאנד, אבער ער האט איר פארשפראכן אז שאול וועט איר גארנישט שלעכטס טון. די בעלת אוב האט ארויפגעברענגט די נשמה פון שמואל, וועלכע האט געזאגט שאול'ן אז ער וועט פארלירן די קריג און פאלן אין שלאכט. שאול איז צוזאמגעפאלן הערנדיג די רייד, און די בעלת אוב האט אים דערמונטערט מיט א סעודה{{הערה|{{תנ"ך|שמואל א|כח}}.}}.
נאך שמואל הנביא'ס פטירה האבן זיך די פלשתים און די אידן געגרייט פאר א מלחמה. די פלשתים האבן זיך צוזאמגענומען אין שטאט [[שונם]], אין דער צייט וואס די אידן האבן זיך צוזאמגענומען אין [[הר הגלבוע]]. שאול המלך האט זיך געוואלט באראטן מיט דער שכינה, און נאכ'ן פרובירן דורך די נביאים אן ערפאלג, האט ער זיך געוואנדן צו א [[אוב|בעלת אוב]] אין [[עין דאר]], פארהוילנדיג זיין אידענטיטעט. זי האט אים דערמאנט אז שאול האט אויסגעראטן [[כישוף]] פון איבער דאס לאנד, אבער ער האט איר פארשפראכן אז שאול וועט איר גארנישט שלעכטס טון. די בעלת אוב האט ארויפגעברענגט די נשמה פון שמואל, וועלכע האט געזאגט שאול'ן אז ער וועט פארלירן די קריג און פאלן אין שלאכט. שאול איז צוזאמגעפאלן הערנדיג די רייד, און די בעלת אוב האט אים דערמינטערט מיט א סעודה{{הערה|{{תנ"ך|שמואל א|כח}}.}}.


וויסנדיג אז ער גייט צו זיין טויט, האט שאול מיט מסירות הנפש נישט צוריק געצויגן פון זיינע פלענער, נאר ארויס אין מלחמה כדי די גזירה זאל אויסגעפירט ווערן{{הערה|אברבנאל אויף שמואל א', פרק כח, פסוק כה}}. שאול איז געפאלן אינעם שלאכט אינאיינעם מיט זיינע דריי זון, [[יונתן]], [[אבינדב]], און [[מלכי שוע]]. שאול, זעענדיג אז ער גייט געכאפט ווערן דורך די פשלתים האט ער געבעטן פון זיין וואפנטרעגער אז ער זאל אים אומברענגען, און ווען יענע האט נישט געוואלט, האט שאול זיך ארויפגעווארפן אויף זיין שווערד {{הערה|{{תנ"ך|שמואל א|לא|א|ד}}.}}.
וויסנדיג אז ער גייט צו זיין טויט, האט שאול מיט מסירות הנפש נישט צוריקגעצויגן פון זיינע פלענער, נאר ארויס אין מלחמה כדי די גזירה זאל אויסגעפירט ווערן{{הערה|אברבנאל אויף שמואל א', פרק כח, פסוק כה}}. שאול איז געפאלן אינעם שלאכט אינאיינעם מיט זיינע דריי זון, [[יונתן]], [[אבינדב בן שאול|אבינדב]], און [[מלכי שוע]]. שאול, זעענדיג אז ער גייט געכאפט ווערן דורך די פלשתים האט ער געבעטן פון זיין וואפן-טרעגער אז ער זאל אים אומברענגען, און ווען יענער האט נישט געוואלט, האט שאול זיך ארויפגעווארפן אויף זיין שווערד{{הערה|{{תנ"ך|שמואל א|לא|א|ד}}.}}.


אן [[עמלק'ישע]] יונג וואס איז אהין געקומען האט געהאלפן שאול זיך ענדגילטיג אומברענגען, גענומען שאול'ס קרוין און ארעם באנד, אדער ווי חז"ל זאגן – זיינע [[תפילין של ראש]] און [[של יד]], און געלאפן קיין צקלג צו ווייזן דוד'ן. אנדערש ווי ער האט געקלערט, האט דוד זייער געקלאגט איבער שאול, און גאר געהייסן הרג'ענען דעם עמלקי וואס האט אומגעברענגט שאול. דוד האט דאן פארפאסט א [[קינה]] איבער די אומקום פון שאול און פון יונתן וועלכע איז צו אים געווען א ליבער פריינד{{הערה|{{תנ"ך|שמואל ב|א}}.}}.
אן [[עמלק]]'ישער יונג וואס איז אהין געקומען האט געהאלפן שאול זיך ענדגילטיג אומברענגען, גענומען שאול'ס קרוין און ארעם באנד, אדער ווי חז"ל זאגן – זיינע [[תפילין]] של ראש און של יד, און געלאפן קיין צקלג צו ווייזן דוד'ן. אנדערש ווי ער האט געקלערט, האט דוד זייער געקלאגט איבער שאול, און גאר געהייסן הרג'ענען דעם עמלקי וואס האט אומגעברענגט שאול. דוד האט דאן פארפאסט א [[קינה]] איבער די אומקום פון שאול און פון יונתן וועלכע איז צו אים געווען א ליבער פריינד{{הערה|{{תנ"ך|שמואל ב|א}}.}}.


די פלשתים וואס האבן געטראפן די קערפער פון שאול און זיינע קינדער האבן אפגעהאקט די קעפ און ארום געשיקט צו ווייזן דאס פאלק. די קערפער האבן זיי אויפגעהאנגען אויף די מויערן פון [[בית שן]], און שאול'ס פאנצער האבן זיי געשטעלט אין די טעמפל פון [[עשתרות]] און [[דגון]]{{הערה|{{תנ"ך|שמואל א|לא|ח|י}}.}}. איינוואוינער פון [[יביש גלעד]] האבן ארויס געכאפט די קערפער און עס באגראבן אין [[יבשה]]{{הערה|{{תנ"ך|שמואל א|לא|יא|יג}}.}}, און שפעטער האט דוד אריבערגעפירט די ביינער צום שטאט [[צלע]] אין בנימין{{הערה|{{תנ"ך|שמואל ב|כא|ד}}.}}, וואס ווערט דערקענט אלס כירבאט צאלאך{{הערה|{{אוצר החכמה|בן ציון לוריא|ירושלים|612813|ירושלים, תשט"ו, זייט כ|page=20|כותרת=מסע החיפוש של שאול אחרי האתונות|כרך=ה}}.}}, אדער אלס [[נאבי סאמוויל]]{{הערה|{{אוצר החכמה|דניאל משה לוי|מקרא וארכיאולגיה|166397|ירושלים, תשע"א, זייט 58|page=57}}.}}.
די פלשתים וואס האבן געטראפן די קערפער פון שאול און זיינע קינדער האבן אפגעהאקט די קעפ און ארום געשיקט צו ווייזן דאס פאלק. די קערפער האבן זיי אויפגעהאנגען אויף די מויערן פון [[בית שן]], און שאול'ס פאנצער האבן זיי געשטעלט אין די טעמפל פון [[עשתרות]] און [[דגון]]{{הערה|{{תנ"ך|שמואל א|לא|ח|י}}.}}. איינוואוינער פון [[יביש גלעד]] האבן ארויס געכאפט די קערפער און עס באגראבן אין יבש{{הערה|{{תנ"ך|שמואל א|לא|יא|יג}}.}}, און שפעטער האט דוד אריבערגעפירט די ביינער צום שטאט [[צלע]] אין בנימין{{הערה|{{תנ"ך|שמואל ב|כא|ד}}.}}, וואס ווערט דערקענט אלס כירבאט צאלאך{{הערה|{{אוצר החכמה|בן ציון לוריא|ירושלים|612813|ירושלים, תשט"ו, זייט כ|page=20|כותרת=מסע החיפוש של שאול אחרי האתונות|כרך=ה}}.}}, אדער אלס [[נאבי סאמוויל]]{{הערה|{{אוצר החכמה|דניאל משה לוי|מקרא וארכיאולגיה|166397|ירושלים, תשע"א, זייט 58|page=57}}.}}.


דער פסוק אין דברי הימים א פירט אויס: {{ציטוט|און שאול איז געשטארבן פאר זיין פעלשונג וואס ער האט געפעלשט אין גאט, און וועגן דעם ווארט פון גאט וואס ער האט נישט געהיטן, און אויך פארוואס ער האט געפרעגט ביי א גייסט צו פארשן ביי אים. און ער האט נישט געפרעגט ביי גאט; דערפאר האט ער אים אומגעברענגט און אפגעקערט די מלוכה צו דוד דעם זון פון ישי|{{תנ"ך|דברי הימים א|י|יג|יד}}.}}.
דער פסוק אין דברי הימים פירט אויס: {{ציטוט|און שאול איז געשטארבן פאר זיין פעלשונג וואס ער האט געפעלשט אין גאט, און וועגן דעם ווארט פון גאט וואס ער האט נישט געהיטן, און אויך ווייל ער האט געפרעגט ביי א גייסט צו פארשן ביי אים. און ער האט נישט געפרעגט ביי גאט; דערפאר האט ער אים אומגעברענגט און אפגעקערט די מלוכה צו דוד דעם זון פון ישי|{{תנ"ך|דברי הימים א|י|יג|יד}}.}}.


== בית שאול ==
== בית שאול ==