אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:גאטפריד ווילהעלם לייבניץ"
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (13 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = German mathematician and philosopher (1646–1716)|העב=פילוסוף גרמני|דייטש=deutscher Philosoph und Wissenschaftler|}} | |||
[[טעקע:Gottfried Wilhelm von Leibniz.jpg|קליין|גאטפריד ווילהעלם לייבניץ]] | [[טעקע:Gottfried Wilhelm von Leibniz.jpg|קליין|גאטפריד ווילהעלם לייבניץ]] | ||
''' | '''גאטפריד ווילהעלם (פאן) לייבניץ''' ({{שפראך-de|Gottfried Wilhelm von Leibniz}}; {{ר}}[[1טן יולי]]{{הערה|21סטן יוני אינעם [[יוליאנישער קאלענדאר|יוליאנישן קאלענדאר]]}} [[1646]] - [[14טן נאוועמבער]] [[1716]]) איז געווען א [[דייטשלאנד|דייטשער]] [[פילאזאף]] און [[מאטעמאטיק]]ער. ער האט געשריבען אויף [[לאטיין]], [[פראנצויזיש]] און [[דייטשיש]]. | ||
לייבניץ פארנעמט א פראמינענטן ארט אין דער [[היסטאריע פון מאטעמאטיק]] צוליב דעם וואס ער האט אנטוויקלט דעם [[קאלקולוס]] | לייבניץ פארנעמט א פראמינענטן ארט אין דער [[היסטאריע פון מאטעמאטיק]] צוליב דעם וואס ער האט אנטוויקלט דעם [[קאלקולוס]] אומאפהענגיג פון [[אייזיק ניוטאן]], און די סימבאלן וואס לייבניץ האט איינגעפירט ניצט מען נאך היינט. ער האט ראפינירט די [[בינארישע סיסטעם]], וואס איז דער יסוד פון כמעט אלע [[קאמפיוטער]]ס. לייבניץ פארנעמט אויך א פראמינענטן ארט אין דער [[היסטאריע פון פילאזאפיע]]. ער איז געווען, צוזאמען מיט [[רענע דעקארט]] און [[ברוך שפינאזא]], פון די גרעסטע אדוואקאטן פאר די פילאזאפיע פון [[ראציאנאליזם]]. | ||
לייבניץ האט אויך בייגעשטייערט אין א שיינעם אופן צו [[פיזיק]] און [[טעכנאלאגיע]], און האט | לייבניץ האט אויך בייגעשטייערט אין א שיינעם אופן צו [[פיזיק]] און [[טעכנאלאגיע]], און האט פאראויסגעזען איינפאלן און באגריפן וואס זענען אויסגעטונקען הערשט אסאך שפעטער אין [[ביאלאגיע]], [[מעדיצין]], [[געאלאגיע]], [[טעאריע פון משמעותדיקייט|ווארשיינליכקייט טעאריע]], [[פסיכאלאגיע]], [[פילאלאגיע]] און [[אינפארמאציע טעאריע]]. | ||
== ביאגראפיע == | == ביאגראפיע == | ||
| שורה 10: | שורה 11: | ||
אין 1672 האט זיך לייבניץ געצויגן קיין [[פאריז]], [[פראנקרייך]]. קורץ נאכער האט ער געטראפן דעם [[האלאנד|האלענדישן]] פיזיקער און מאטעמאטיקער [[כריסטיאן הויגנס]] און ער האט איינגעזען אז ער דארף שטודירן ווייטער מאטעמאטיק און פיזיק. דאס האט ער טאקע געטון, מיט הויגנס זיין מענטאר, ביז ער האט געמאכט | אין 1672 האט זיך לייבניץ געצויגן קיין [[פאריז]], [[פראנקרייך]]. קורץ נאכער האט ער געטראפן דעם [[האלאנד|האלענדישן]] פיזיקער און מאטעמאטיקער [[כריסטיאן הויגנס]] און ער האט איינגעזען אז ער דארף שטודירן ווייטער מאטעמאטיק און פיזיק. דאס האט ער טאקע געטון, מיט הויגנס זיין מענטאר, ביז ער האט געמאכט וויכטיגע ביישטייערונגען צו ביידע טעמעס, און ער האט דערפינדן זיין ווערסיע פון דעם אינטעגראלן און דיפערענציאלן [[קאלקולוס]]. | ||
לייבניץ איז געווען דער ערשטער צו ניצן דאס ווארט "[[פונקציע]]" אין מאטעמאטיק, און האט פארשטאנען אז מען קען לייזן א סיסטעם פון [[לינעארע גלייכונג]]ען דורך דעם [[מאטריקס]] פון די קאעפיציענטן. | לייבניץ איז געווען דער ערשטער צו ניצן דאס ווארט "[[פונקציע]]" אין מאטעמאטיק, און האט פארשטאנען אז מען קען לייזן א סיסטעם פון [[לינעארע גלייכונג]]ען דורך דעם [[מאטריקס]] פון די קאעפיציענטן. | ||
| שורה 19: | שורה 20: | ||
{{רעפליסטע}} | {{רעפליסטע}} | ||
{{ | {{פילאזאפיע|פראמינענטע מענטשן}} | ||
{{גרונטסארטיר:לייבניץ, גאטפריד}} | {{גרונטסארטיר:לייבניץ, גאטפריד}} | ||
| שורה 25: | שורה 26: | ||
[[קאַטעגאָריע:דייטשן]] | [[קאַטעגאָריע:דייטשן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:מאטעמאטיקער]] | [[קאַטעגאָריע:מאטעמאטיקער]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:פילאזאפן]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | |||
[[קאַטעגאָריע:וויכטיגע ארטיקלען]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:גוטפריד וילהלם לייבניץ]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 12:50, 26 אקטאבער 2023
גאטפריד ווילהעלם (פאן) לייבניץ (דייטש: Gottfried Wilhelm von Leibniz; 1טן יולי[1] 1646 - 14טן נאוועמבער 1716) איז געווען א דייטשער פילאזאף און מאטעמאטיקער. ער האט געשריבען אויף לאטיין, פראנצויזיש און דייטשיש.
לייבניץ פארנעמט א פראמינענטן ארט אין דער היסטאריע פון מאטעמאטיק צוליב דעם וואס ער האט אנטוויקלט דעם קאלקולוס אומאפהענגיג פון אייזיק ניוטאן, און די סימבאלן וואס לייבניץ האט איינגעפירט ניצט מען נאך היינט. ער האט ראפינירט די בינארישע סיסטעם, וואס איז דער יסוד פון כמעט אלע קאמפיוטערס. לייבניץ פארנעמט אויך א פראמינענטן ארט אין דער היסטאריע פון פילאזאפיע. ער איז געווען, צוזאמען מיט רענע דעקארט און ברוך שפינאזא, פון די גרעסטע אדוואקאטן פאר די פילאזאפיע פון ראציאנאליזם.
לייבניץ האט אויך בייגעשטייערט אין א שיינעם אופן צו פיזיק און טעכנאלאגיע, און האט פאראויסגעזען איינפאלן און באגריפן וואס זענען אויסגעטונקען הערשט אסאך שפעטער אין ביאלאגיע, מעדיצין, געאלאגיע, ווארשיינליכקייט טעאריע, פסיכאלאגיע, פילאלאגיע און אינפארמאציע טעאריע.
ביאגראפיע
גאטפריד לייבניץ איז געבוירן געווארן דעם 1טן יולי 1646 אין לייפציג, זאקסן, צו זיין פאטער פרידריך לייבנוטץ און זיין מוטער קאטערינא שמוק. זיין פאטער איז געשטארבן ווען ער איז געווען אלט זעקס יאר. ביי 15 יאר האט ער אנגעהויבן שטודירן אין אוניווערסיטעט.
אין 1672 האט זיך לייבניץ געצויגן קיין פאריז, פראנקרייך. קורץ נאכער האט ער געטראפן דעם האלענדישן פיזיקער און מאטעמאטיקער כריסטיאן הויגנס און ער האט איינגעזען אז ער דארף שטודירן ווייטער מאטעמאטיק און פיזיק. דאס האט ער טאקע געטון, מיט הויגנס זיין מענטאר, ביז ער האט געמאכט וויכטיגע ביישטייערונגען צו ביידע טעמעס, און ער האט דערפינדן זיין ווערסיע פון דעם אינטעגראלן און דיפערענציאלן קאלקולוס.
לייבניץ איז געווען דער ערשטער צו ניצן דאס ווארט "פונקציע" אין מאטעמאטיק, און האט פארשטאנען אז מען קען לייזן א סיסטעם פון לינעארע גלייכונגען דורך דעם מאטריקס פון די קאעפיציענטן.
איינער פון זיין מערסט באקאנטע סטודענטן אין יאהאן בערנולי.
רעפערענצן
- ↑ 21סטן יוני אינעם יוליאנישן קאלענדאר
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!