מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
3,951
רעדאגירונגען
ק
←כראנאלאגיע: אויסשטעל
אין תקציר עריכה |
ק (←כראנאלאגיע: אויסשטעל) |
||
| שורה 9: | שורה 9: | ||
== כראנאלאגיע == | == כראנאלאגיע == | ||
*'''א'''', [[כ"ה אדר]] – [[ב' ניסן]] – [[ששת ימי בראשית|זעקס טעג פון וועלט באשאף]] און שבת בראשית לויט [[רבי יהושע]] אז בניסן נברא העולם{{הערה| | *'''א'''', [[כ"ה אדר]] – [[ב' ניסן]] – [[ששת ימי בראשית|זעקס טעג פון וועלט באשאף]] און שבת בראשית לויט [[רבי יהושע]] אז בניסן נברא העולם{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|ח|א|מפרש=תוספות|ד"ה=לתקופות}}.}}{{ביאור|לויט [[תקופת רב אדא|רב אדא]] איז עס געווען [[כ' אדר|כ']]-[[כ"ו אדר]]{{הערה|יסוד עולם, מאמר רביעי פרק י"ד.}}. דער רד"ל שרייבט עס איז געווען [[א' ניסן|א']]-[[ז' ניסן]]{{הערה|פירוש הרד"ל אויף פרקי דרבי אליעזר, פרק כ"א אות י"ח.}}.}}. | ||
*[[כ"ה אלול]] '''א'''' – [[א' תשרי]] '''ב'''' (לויט [[רבי אליעזר]] אז בתשרי נברא העולם) – [[ששת ימי בראשית|זעקס טעג פון וועלט באשאף]]: ג-ט האט באשאפן די (1) הימל און ערד; (2) רקיע; (3) [[פלאנץ|געוויקסן]]; (4) [[זון]], [[לבנה]] און [[שטערן|שטערנס]]; (5) [[פיש]]ן און [[פויגל]]ען; (6) ערד-באשעפענישן, [[אדם הראשון]] און [[חוה]]. פארגעקומען דער [[חטא עץ הדעת]], [[קין]] און [[הבל]] געבוירן{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כב|ב}}.}}{{ביאור|לויט אן אנדערע דעה איז הבל געבוירן שפעטער{{הערה|{{בבלי|סנהדרין|לח|ב|מפרש=תוספות|ד"ה=וירדו}}.}}, אויף [[ט"ו תשרי]]{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כב|ד}}, לויט פירוש מהרי"פ.}}.}} | *[[כ"ה אלול]] '''א'''' – [[א' תשרי]] '''ב'''' (לויט [[רבי אליעזר]] אז בתשרי נברא העולם) – [[ששת ימי בראשית|זעקס טעג פון וועלט באשאף]]: ג-ט האט באשאפן די (1) הימל און ערד; (2) רקיע; (3) [[פלאנץ|געוויקסן]]; (4) [[זון]], [[לבנה]] און [[שטערן|שטערנס]]; (5) [[פיש]]ן און [[פויגל]]ען; (6) ערד-באשעפענישן, [[אדם הראשון]] און [[חוה]]. פארגעקומען דער [[חטא עץ הדעת]], [[קין]] און [[הבל]] געבוירן{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כב|ב}}.}}{{ביאור|לויט אן אנדערע דעה איז הבל געבוירן שפעטער{{הערה|{{בבלי|סנהדרין|לח|ב|מפרש=תוספות|ד"ה=וירדו}}.}}, אויף [[ט"ו תשרי]]{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כב|ד}}, לויט פירוש מהרי"פ.}}.}} | ||
* '''ב'''', [[ב' תשרי]] – ערשטער [[שבת]] | * '''ב'''', [[ב' תשרי]] – ערשטער [[שבת]] | ||
* '''ב''', [[ג' תשרי]] – פייער איז באשאפן געווארן{{הערה|{{בבלי|פסחים|נד|א}}.}}, אדם הראשון הייבט אן פאסטן זיבן וואכן אין תשובה{{הערה|ילקוט שמעוני, בראשית, רמז לד}} | * '''ב''', [[ג' תשרי]] – פייער איז באשאפן געווארן{{הערה|{{בבלי|פסחים|נד|א}}.}}, אדם הראשון הייבט אן פאסטן זיבן וואכן אין תשובה{{הערה|ילקוט שמעוני, בראשית, רמז לד}} | ||
* '''ב'''' | * '''ב'''', [[י"ד ניסן]] – די געשיכטע פון קין און הבל ({{תנ"ך|בראשית|ד|ג|טו}}){{הערה|תרגום יונתן, בראשית פרק ד פסוק ג; {{מדרש רבה|בראשית|כב|ד}}; {{פרקי דרבי אליעזר|כא}}.}}{{ביאור|לויט'ן [[מדרש רבה]] איז עס געווען חנוכה צייט; און לויט זיי, לויט רבי יהושע אז בניסן נברא העולם איז עס געווען שבועות צייט שנת א'{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כב|ד}}.}}. לויט אנדערע איז עס געווען א יאר שפעטער, שנת ב'{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ד|ג|מפרש=חזקוני}}.}}; אדער פערציג יאר שפעטער, שנת מ"ב{{הערה|[[מדרש תנחומא]], פרשת בראשית, אות ט'.}}.}} | ||
* '''ק'–קל"ב''' – געבוירן [[חנוך בן קין]], [[עירד]], [[מחויאל]], [[מתושאל]], [[למך בן מתושאל]] און זיינע קינדער [[יבל]], [[יובל בן למך|יובל]] און [[תובל קין]]{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ד|כג|מפרש=רש"י}}}} | * '''ק'–קל"ב''' – געבוירן [[חנוך בן קין]], [[עירד]], [[מחויאל]], [[מתושאל]], [[למך בן מתושאל]] און זיינע קינדער [[יבל]], [[יובל בן למך|יובל]] און [[תובל קין]]{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ד|כג|מפרש=רש"י}}}} | ||
* '''קל"ב''' – די געשיכטע פון למך בן מתושאל וועלכער הרג'עט קין ({{תנ"ך|בראשית|ד|כג|כד}}){{הערה|מדרש תנחומא, בראשית י"א; {{תנ"ך|בראשית|ד|כג|מפרש=רש"י}}.}}{{ביאור|לויט אן אנדערע שיטה איז קין געשטארבן ביים [[מבול]], יאר {{לינק צו אידיש יאר|1658}}{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כב|יב}}; {{תנ"ך|בראשית|ד|יז|מפרש=רמב"ן}}}}.}}, געבוירן [[שת]] דער זון פון [[אדם הראשון]] | * '''קל"ב''' – די געשיכטע פון למך בן מתושאל וועלכער הרג'עט קין ({{תנ"ך|בראשית|ד|כג|כד}}){{הערה|מדרש תנחומא, בראשית י"א; {{תנ"ך|בראשית|ד|כג|מפרש=רש"י}}.}}{{ביאור|לויט אן אנדערע שיטה איז קין געשטארבן ביים [[מבול]], יאר {{לינק צו אידיש יאר|1658}}{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כב|יב}}; {{תנ"ך|בראשית|ד|יז|מפרש=רמב"ן}}}}.}}, געבוירן [[שת]] דער זון פון [[אדם הראשון]] | ||
* '''רל"ז''' – געבוירן [[אנוש]] דער זון פון שת | * '''רל"ז''' – געבוירן [[אנוש]] דער זון פון שת | ||
* '''רס"ח'''{{הערה|פענח רזא פרשת בראשית, געברענגט אין {{סדר הדורות|ימות עולם|רס"ו}}.}}{{ביאור|דער {{תנ"ך|בראשית|ב|יג|מפרש=רמב"ן}} זאגט אז עס קען זיין אז אנוש האט נישט געדינט עבודה זרה ווילאנג אדם הראשון האט נאך געלעבט.}} | * '''רס"ח''' – אנוש און זיין דור הייבן אן דינען [[עבודה זרה]]{{הערה|פענח רזא פרשת בראשית, געברענגט אין {{סדר הדורות|ימות עולם|רס"ו}}.}}{{ביאור|דער {{תנ"ך|בראשית|ב|יג|מפרש=רמב"ן}} זאגט אז עס קען זיין אז אנוש האט נישט געדינט עבודה זרה ווילאנג אדם הראשון האט נאך געלעבט.}} | ||
*ים אוקיינוס פארפלייצט א דירטל פון דער וועלט{{הערה|ירושלמי שקלים יז.}}, בערג ווערן שטיינערן, די טויטע הייבן אן שימלען, די פנימ'ער פון די מענטשן ווערן ווי מאלפעס, מזיקין באקומען שליטה אויף מענטשן{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כג|ו}}.}}, אין די צייטן פון אנוש. | *ים אוקיינוס פארפלייצט א דירטל פון דער וועלט{{הערה|ירושלמי שקלים יז.}}, בערג ווערן שטיינערן, די טויטע הייבן אן שימלען, די פנימ'ער פון די מענטשן ווערן ווי מאלפעס, מזיקין באקומען שליטה אויף מענטשן{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כג|ו}}.}}, אין די צייטן פון אנוש. | ||
* '''שכ"ז''' – געבוירן [[קינן]] דער זון פון אנוש | * '''שכ"ז''' – געבוירן [[קינן]] דער זון פון אנוש | ||
| שורה 24: | שורה 24: | ||
* '''תס"ב''' – געבוירן [[ירד]] דער זון פון מהללאל | * '''תס"ב''' – געבוירן [[ירד]] דער זון פון מהללאל | ||
* '''תרכ"ד''' – געבוירן [[חנוך]] דער זון פון ירד | * '''תרכ"ד''' – געבוירן [[חנוך]] דער זון פון ירד | ||
* '''תרפ"ט''', [[י' חשון]]{{הערה|רבי שלמה בן שם טוב גבאי, עבד שלמה, אויף בראשית ז, ד}} | * '''תרפ"ט''', [[י' חשון]] – געבוירן [[מתושלח]] דער זון פון חנוך{{הערה|רבי שלמה בן שם טוב גבאי, עבד שלמה, אויף בראשית ז, ד}} | ||
* '''תתע"ו''' – געבוירן [[למך]] דער זון פון מתושלח און פאטער פון [[נח]] | * '''תתע"ו''' – געבוירן [[למך]] דער זון פון מתושלח און פאטער פון [[נח]] | ||
* '''תתקל"ב''' – געשטארבן [[אדם הראשון]] | * '''תתקל"ב''' – געשטארבן [[אדם הראשון]] | ||