בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,367
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(←אפּשטאם און מחבר: תיקון) |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 44: | שורה 44: | ||
די ערשטע מקורות פונעם יחוס צום אבן עזרא געפינען מיר הערשט אין די ת"ר יארן. צוערשט אין געוויסע אויפלאגעס פון ליקוטי צבי{{הערה|אין די אויפלאגעס פון ר’ יוסף הארעדעצקי, וועלכע האט ארויסגעגעבן כאטש דריי אויפלאגעס פון ליקוטי צבי מיט פילע הוספות. ער רעכנט דעם פיוט צווישן די הוספות וואס ער האט צוגעשטעלט צום ליקוטי צבי, אבער ער געט נישט אן פון וואו ער האט גענומען דעם יחוס צום אבן עזרא.}}, אנגעהויבן פון זיטאמיר תרי"ז, און פון דארט צום סידור בית יעקב{{הערה|”בית יעקב” איז דער יעב"ץ סידור מיט פיל הוספות, אנגעבליך פון ר’ משה יודקיס שו"ב פון ברדיטשוב. צוערשט געדרוקט אין ווארשא תרמ”א, און עטליכע מאל איבערגעדרוקט געווארן. צווישן די הוספות איז דער זמר אכלו משמנים מיטן יחוס צום אבן עזרא. - דער בית יעקב האט עס גענומען פון ליקוטי צבי, ווי עס ווייזט דאס אז ביי ביידע איז בטעות איבערגעהיפט געווארן א שורה אינעם זמר, און ס'איז גרייזיג געדרוקט "רך וטוב יחדלון מניסוך המים".}} פון די ערשטע אויפלאגע ווארשא תרמ"א. אויך ערשיינט עס אין א זמירות ”שלשה ספרים נפתחים” מיטן פירוש פרחי שושנים{{הערה|געדרוקט אין קראקא? תרנ”ה, און ס’איז עטליכע מאל איבערגעדרוקט געווארן און שטארק פארשפרייט געווארן.}}, פון [[מנחם אליעזר מאהלער]] פון [[צאנז]], וועלכער איז אויך מאריך אין זיין הקדמה ’עת הזמיר’ צו פארענטפערן דעם זמר. | די ערשטע מקורות פונעם יחוס צום אבן עזרא געפינען מיר הערשט אין די ת"ר יארן. צוערשט אין געוויסע אויפלאגעס פון ליקוטי צבי{{הערה|אין די אויפלאגעס פון ר’ יוסף הארעדעצקי, וועלכע האט ארויסגעגעבן כאטש דריי אויפלאגעס פון ליקוטי צבי מיט פילע הוספות. ער רעכנט דעם פיוט צווישן די הוספות וואס ער האט צוגעשטעלט צום ליקוטי צבי, אבער ער געט נישט אן פון וואו ער האט גענומען דעם יחוס צום אבן עזרא.}}, אנגעהויבן פון זיטאמיר תרי"ז, און פון דארט צום סידור בית יעקב{{הערה|”בית יעקב” איז דער יעב"ץ סידור מיט פיל הוספות, אנגעבליך פון ר’ משה יודקיס שו"ב פון ברדיטשוב. צוערשט געדרוקט אין ווארשא תרמ”א, און עטליכע מאל איבערגעדרוקט געווארן. צווישן די הוספות איז דער זמר אכלו משמנים מיטן יחוס צום אבן עזרא. - דער בית יעקב האט עס גענומען פון ליקוטי צבי, ווי עס ווייזט דאס אז ביי ביידע איז בטעות איבערגעהיפט געווארן א שורה אינעם זמר, און ס'איז גרייזיג געדרוקט "רך וטוב יחדלון מניסוך המים".}} פון די ערשטע אויפלאגע ווארשא תרמ"א. אויך ערשיינט עס אין א זמירות ”שלשה ספרים נפתחים” מיטן פירוש פרחי שושנים{{הערה|געדרוקט אין קראקא? תרנ”ה, און ס’איז עטליכע מאל איבערגעדרוקט געווארן און שטארק פארשפרייט געווארן.}}, פון [[מנחם אליעזר מאהלער]] פון [[צאנז]], וועלכער איז אויך מאריך אין זיין הקדמה ’עת הזמיר’ צו פארענטפערן דעם זמר. | ||
עס איז אבער בכלל נישט מסתבר אז דאס לידל זאל קומען פונעם אבן עזרא, סיי צוליב דער תוכן<ref>{{היברובוקס|רבי חיים אלעזר שפירא|שער יששכר|4765|page=466|עמ=תנד|לינק טעקסט=מאמרי כסלו מאמר ימי אורה אות עה}}</ref>, און סיי צוליב דער געבוי וואס איז בכלל נישט ווי דעם אבן עזרא'ס שירים | עס איז אבער בכלל נישט מסתבר אז דאס לידל זאל קומען פונעם אבן עזרא, סיי צוליב דער תוכן<ref>{{היברובוקס|רבי חיים אלעזר שפירא|שער יששכר|4765|page=466|עמ=תנד|לינק טעקסט=מאמרי כסלו מאמר ימי אורה אות עה}}</ref>, און סיי צוליב דער געבוי וואס איז בכלל נישט ווי דעם אבן עזרא'ס שירים{{הערה|שפיגל: קמד}}. | ||
==אינהאלט== | ==אינהאלט== | ||
דער זמר רעדט זיך ארום די סעודה פון שבת חנוכה, און רעכנט אויס פארשידענע פעטע שפייזן וואס מען זאל איינקויפן לכבוד שבת חנוכה. עס דערמאנט אויך אז מען זאל פארקויפן פעלדער צו קענען איינקויפן אויף די סעודה, און רעדט וועגן נעכטיגן יעדן טאג צוויי מאל אינעם "וויין הויז", ווי מען זאל טרונקען פון די פילע וויין וואס דער פיוט מוטיגט צו טרינקען. | דער זמר רעדט זיך ארום די סעודה פון שבת חנוכה, און רעכנט אויס פארשידענע פעטע שפייזן וואס מען זאל איינקויפן לכבוד שבת חנוכה. עס דערמאנט אויך אז מען זאל פארקויפן פעלדער צו קענען איינקויפן אויף די סעודה, און רעדט וועגן נעכטיגן יעדן טאג צוויי מאל אינעם "וויין הויז", ווי מען זאל טרונקען פון די פילע וויין וואס דער פיוט מוטיגט צו טרינקען. | ||
אין שפעטערע ווערסיעס, פון ארום די ת"ק יארן, איז דער נוסח געטוישט געווארן פון לצורך חנוכה צו לצורך "שבת" חנוכה. געוויסע | אין שפעטערע ווערסיעס, פון ארום די ת"ק יארן, איז דער נוסח געטוישט געווארן פון לצורך חנוכה צו לצורך "שבת" חנוכה. געוויסע{{הערה|שפיגל: קמו}} שפעקולירן אז דאס איז געטון געווארן מיטן ציל צו פארענטפערן די הלכה'דיגע פראבלעמען פונעם זמר, אז עס רעדט זיך דווקא פון שבת חנוכה און נישט פון די וואכן סעודות פון חנוכה. אבער אין ערשטן בית ווערט סייווי דערמאנט קלאר "שבת וחנוכה", אין אלע ווערסיעס, וואס ווייזט אז דער זמר איז אלעמאל געווען געאייגנט ספעציעל פאר שבת חנוכה<ref>ווסרמן</ref>. | ||
די ווערטער "בית כור תמכור תחכור, תשכור בית כור" זענען עטוואס אומפארשטענדליך. עס זענען דא וואס שפעקולירן אז די ווערטער "בית כור" איז א ווערטער-שפיל וואס באציט זיך אויף א "באס-קור" - דאס איז ווי מ'האט גערופן אין מערב-אייראפע א הויף צו שטאפן עופות, און די כוונה איז "בית כור תמכור", מען זאל פארקויפן א פעלד, און מיט די געלט "תשכור באס-קור" זאל מען איינהאנדלען געשטאפטע עופות אויף שבת חנוכה<ref>יום טוב לעווינסקי, ספר המועדים, כרך ה' עמ' 284</ref>. | די ווערטער "בית כור תמכור תחכור, תשכור בית כור" זענען עטוואס אומפארשטענדליך. עס זענען דא וואס שפעקולירן אז די ווערטער "בית כור" איז א ווערטער-שפיל וואס באציט זיך אויף א "באס-קור" - דאס איז ווי מ'האט גערופן אין מערב-אייראפע א הויף צו שטאפן עופות, און די כוונה איז "בית כור תמכור", מען זאל פארקויפן א פעלד, און מיט די געלט "תשכור באס-קור" זאל מען איינהאנדלען געשטאפטע עופות אויף שבת חנוכה<ref>יום טוב לעווינסקי, ספר המועדים, כרך ה' עמ' 284</ref>. | ||