אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:פסח"

'''פסח''' איז א [[יידישקייט|יידישער]] [[יום טוב]] וואס שטאמט פון דער [[תורה]], דער יום טוב ווערט געפייערט [[י"ד ניסן]] במשך זיבן אדער אכט טעג צו דערמאנען און זיך אויפרישען די נסים און נפלאות וואס די יידישע פאלק האט איבערגעלעבט ביי [[יציאת מצרים]].

אפילו די קלוגסטע לייט פון דאס יידישע פאלק קאכן זיך אין די מאמענטן צו דערפרישן די יסודות פון זייער [[אמונה]] און [[רעליגיע]] וואס איז באזירט אויף '''זכר ליציאת מצרים''', וואס יענעם גורלדיגען מינוט זענען זיי געווארן '''אויסדערוועלט'''. דער באשעפער האט זיי ארויסגענומען פון פארשקלאפטקייט פון צווישן אנדערע [[גוים]], און געשטעלט אין גאנג צו ווערן געפירט צו זייער אייגן לאנד און נאציאן מיט א מיסיע און לעבן העכער און הייליגער פון אלע פעלקער פון די וועלט.

ס'איז א מצווה עסן [[מצה]], [[מרור]], און [[פסח]], ביים [[ליל הסדר]]. און דערצו טאן פארשידענע [[מנהג|מנהגים]] און [[מצווה|מצוות]] כדי די קליינע [[קינדער]] זאלן ווערן נייגעריג און גוט אויסהערן די דערציילונגען פון [[יציאת מצרים]].

זאגן די הגדה, באזירט אויפן פסוק "והגדת לבנך", כדי צו פארציילן די כראניקאלן פון יציאת מצרים, עס פירן זיך אידן צו פארציילן אפילו די מופתים און [[ניסים]] וואס זיי האבן מיטגעלעבט היינט צו טאגס, ווי למשל [[חורבן אייראפע]] איבערלעבער פארציין מיט טרערן אין די אויגן ווי גליקליך זיי זענען געווען צו ווערן געראטעוועט איינס פון זייער גאנצע משפחה. ווייל די מצרים מיינט נישט דוקא איינמאל אין [[היסטאריע]] נאר שבכול דור ודור חזר'ט זיך דאס איבער.

די הגדה הייבט אן מיט קידוש, דער ערשטעט פון די פיר כוסות. נאכדעם פרעגט א קינד (אדער אלע קינדער) די ''מה נשתנה'' און דער פאטער (אדער ווער עס פירט דעם סדר) זאגט איבער ''מגיד''. מען טרינקט דעם צווייטן כוס, מעט עסט די כזית מצה, און מרור. דערנאך עסט מען די סעודה און מען בענטשט אויפן דריטן כוס. דערנאך איז מען ממשיך די הגדה מיטן צווייטן טייל פון [[הלל]] און [[נשמת]] און מען טרינקט דעם פערטן כוס. ס'איז א מנהג צו זינגען פארשיידענע פיוטים און געזאנגען ביים סוף פונעם סדר.

פארשטייט זיך אליין, אז מ'האט געמוזט זארגן פאר פסח אז די יודן זאלן נישט האבן קיין צוריק - האלט אויף די וועגן. די משנה דערציילט אין מסכת שקלים, אז שוין פון ראש חודש אדר אן, האט מען אנגעהויבן צו פארעכטן די אלע וועגן וואס זענען קאליע געווארן אין ווינטער פון די רעגענס און שנייען. אויך האט מען געגראבן ברונערס וואסער אויף די הויפט וועגן, אז די יודן זאלן האבן וואס צו טרינקען אינמיטען וועג. אויך האט מען איינגעפיהרט א תקנה, אז די יודן וואס האבן הייזער אין ירושלים, זאלן נישט נעמען קיין געלט פון די געסט וואס שטייען איין ביי זיי. ווייל ירושלים געהערט פאר אלע יודן צוזאמען, און עס איז נישט איינגעטיילט געווארן פאר די שבטים. די אלע זאכן האבן צוגעברענגט, אז די יודן האבן "עולה רגל" געווען מיט שמחה אהן קיין שום זארג.

ביינאכט האבן זיך איינגעזאמעלט יעדע "חבורה", און מ'האט אפגעראכטען א פסח סדר אזוי ווי מיר טוהן היינט. אבער אנשטאט לייגען אויף די קערה "זרוע" - וואס דאס איז נאר א זכר אויף דעם קרבן פסח - האבן זיי געברענגט דעם קרבן פסח אליין און דאס געגעסן מיט געוואלדיגע פרייד און לוסטיגקייט.  

* מען פארברענט דאס איבעריגע חמץ פרייטאג פארמיטאג (אחוץ וואס מען גייט עסן אויף די שבת'דיגע סעודות). מען זאגט נישט ''כל חמירא'' ווייל מען וועט נאך עסן חמץ.

{{ייִדישע חגים}}

[[קאטעגאריע: פסח]]

[[קאטעגאריע:אומבאקוקט]]

[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]