אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי משה חיים אפרים פון סדילקאוו"

ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
(←‏ביאגראפיע: רעדאגירונג)
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(60 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
[[קובץ:ציונו של הדגל מחנה אפרים.jpg|שמאל|ממוזער|250px|די ציון פון דגל מחנה אפרים]] [[קובץ:sedilkov.jpg|שמאל|ממוזער|250px|די בית המדרש אין סאדילקאוו]]
{{דעסקריפציע|"דגל מחנה אפרים", אייניקל פון בעש"ט (~ה'תק"ב–ה'תק"ס)}}
'''רבי''' '''משה חיים אפרים (די "דגל") פון סאדילקאוו''', (בערך [[ה'תק"ב]] - [[י"ז אייר]] [[ה'תק"ס]]), אן [[אייניקל]] פון דעם [[בעל שם טוב]], פון זיינע נאכפאלגערס, און פון די ערשטע צו שרייבן [[חסידות|חסידי]]'שע [[ספרים]]
{{אדמו"ר
| נאמען = רבי משה חיים אפרים פון סדילקאוו
| טיטל = דער "דגל"
| בילד = ציונו של הדגל מחנה אפרים.jpg
| כיתוב = די ציון פון דער דגל מחנה אפרים
| געבורט ארט = [[מעזשיבוזש]],  [[אוקראינע]]
| מקום קבורה = [[מעזשיבוזש]]
| מדינה = [[פוילן-ליטא]]
| תאריך פטירה עברי = [[י"ז אייר]] [[ה'תק"ס]]
| רביס = [[בעש"ט]], [[רבי דוב בער פון מעזריטש]], [[רבי וואלף קיצעס]], [[רבי יעקב יוסף פון פולנאה]]
| ספרים = [[דגל מחנה אפרים]]
| טאטע = [[רבי יחיאל אשכנזי]]
| מאמע = [[אדל]] טאכטער פון בעל שם טוב
}}
[[טעקע:sedilkov.jpg|שמאל|ממוזער|250px|די בית המדרש אין סדילקאוו]]
'''רבי משה חיים אפרים (דער "דגל") פון [[סדילקאוו]]''', (בערך [[ה'תק"ב]] [[י"ז אייר]] [[ה'תק"ס]]), איז געווען אן אייניקל פון דעם [[בעל שם טוב]], פון זיינע ממשיכים, און פון די ערשטע צו שרייבן [[חסידות|חסיד'ישע]] ספרים.


== ביאגראפיע ==
==ביאגראפיע==
איז געבורן געווארן צו [[יחיאל מיכל אשכנזי]] און [[אדל די טאכטער פון בעל שם טוב|אדל]], טאכטער פון [[בעש"ט]] אין [[מעזשביזש]] די שטאט וויזיין זיידע האט געוואוינט. די יאָר פון זיין געבורט איז אומבאַקאַנט{{הערה|זענען פארהאן אפאר מיינונגען איבער זיין עלטער אין דער צייט פון זיין זיידעפטירה אום [[יו"ט]] [[שבועות]] [[ה'תק"כ]]. אין "ספר החסידות" פון [[אברהם כהנא]] ווערט געברענגט אז ער איז געבורן אום יאר [[ה'תק"ב]], און אין ספר "החסידות והחסידים" פון [[שמואל אבא האראדצקי]] ווערט געברענגט אז ער איז געבורן אום יאר [[ה'תק"ח]]. די וויכטיקייט פון דער דעבאַטע איז די קוואַליטעט פון זיינע זכרונות פון זיין זיידעס דרשות אין זיין קינדשאַפט און יוגנט.}}. {{ש}}זיין זיידע רופט אים אן: "עילוי גדול בתכלית הלימוד"{{ביאור|אין די בריוו צו זיין שוואגער [[רבי גרשון פון קיטוב]]. די בריוו איז בערך פון יאר [[ה'תקי"ג]], ד.ה. ווען ער איז געווען צווישן פינף און עלף יאר.}}  
רבי אפרים איז געבוירן צו [[רבי יחיאל אשכנזי|רבי יחיאל מיכל אשכנזי]] און [[אדל די טאכטער פון בעל שם טוב]], אין שטאט [[מעזשיבוזש]] וואו זיין זיידע האט געוואוינט. איבער דאס יאָר פון זיין געבורט זענען פארהאן עטליכע מיינונגען{{ביאור|די מיינונגען פון רבי אפריםגעבורט לויפן פון תצ"ז ביז תק"ח. אברהם כהנא שרייבט אין "ספר החסידות" אז ער איז געבוירן אין יאר [[ה'תק"ב]], [[שמואל אבא האראדעצקי]] שרייבט אין "החסידות והחסידים" אז ער איז געבוירן אין יאר [[ה'תק"ח]], ווידער אנדערע נעמען אן אז ער איז שוין געווען געבוירן אזוי פרי ווי [[ה'ת"ק]]{{הערה|שם=אורות|{{אקדמיה|מכון משכנות יעקב|דער הייליגער דגל|36440425|אורות|אייר תשע"ח}}}} אדער נאך פריער{{הערה|שמעון דובנוב, '''תולדות החסידות''', עמ' 205. ער דרינגט דאס אויף פונעם בעש"ט'ס בריוו געברענגט שפעטער, אז אין תק"י איז ער שוין געווען א חתן.}}{{הערה|זעט {{היברובוקס|שלמה אבי"ש|היכל הבעש"ט|65696|תשרי תשס"ד, הערה 23|page=120|קעפל=קורות־חייו המקוריים של הבעש"ט זי"ע (ב)|באנד=ד}}}}.}}. יונגערהייט האט אים זיין זיידע שוין אנגערופן: "נכדי החתן החשוב כ' אפרים עילוי גדול בתכלית הלימוד"{{ביאור|אין א בריוו צו זיין שוואגער [[רבי אברהם גרשון פון קיטוב]]. דער בריוו איז בערך פון יאר [[ה'תקי"ב]]. {{היברובוקס|דוד פרענקל|מכתבים מהבעש״ט ז״ל ותלמידיו|44004|לעמבערג תרפ"ג, ע' ד|page=5}}}}. לויט איין מקור איז ער א חתן געווארן מיט די טאכטער פון זיין פעטער [[רבי אברהם גרשון פון קיטוב]], אבער צוליב וואס ער איז ארויף קיין [[ארץ ישראל]] איז דער שידוך נישט צושטאנד געקומען{{הערה|{{היברובוקס|בריוו פון רבי יחיאל אשכנזי|מכתבים מהבעש״ט ז״ל ותלמידיו|44004|לעמבערג תרפ"ג, ע' ה|page=9}}. טייל זענען אבער מפקפק אין פארלעסליכקייט פון דעם בריוו, זעט: {{אקדמיה|מכון משכנות יעקב|דער הייליגער דגל|36440425|אורות|אייר תשע"ח}}}}. רבי אפרים האט למעשה חתונה געהאט צו פעסיל{{הערה|דגל מחנה אפרים, הוצאת "פאר מקדושים", בראש המחנה-פרקי תולדות, זעט דארט אן אריכות}}, אדער צו יענטא (אדער יענטל){{הערה|שם=אורות}}.


נאכן זיידן'ס פטירה האט ער געלערנט ביי זיינע [[תלמיד]]ים [[רבי דוב בער פון מעזריטש]], ווי אויך ביי [[רבי וואלף קיצעס]], און מערסטנס ביי [[רבי יעקב יוסף פון פולנאה]] בעל ה[[תולדות יעקב יוסף]] וואָס איז למעשה דער ערשטער און צענטראלער מקור פון תורת הב”ש, אבער טראץ דעם ווערט רבי אפרים פאררעכנט ווי א מיטגליד פונעם צווייטן דור פון חסידות, ווייל ער האט אליין באקומען דירעקט פון זיין זיידנס תורה. און אפילו ציטירט זיינע דירעקטע ווערטער אין זיין ספר.לאחר פטירת סבו, למד אצל תלמידיו רבי דב בער [[המגיד ממעזריטש]], וכן אצל [[רבי זאב וולף קיציס]], ובעיקר אצל רבה של פולנאה מחבר הספר [[תולדות יעקב יוסף]] המהווה למעשה את המקור הראשון והמרכזי לתורת הבעש"ט, אולם למרות זאת נחשב רבי אפרים כבן הדור השני לחסידות, כיוון שהוא עצמו קיבל ישירות מתורת סבו ואף מצטט אמירות ישירות שלו בספרו.
נאך די פטירה פון זיין זיידן האט ער געלערנט ביי זיינע תלמידים: [[רבי דוב בער פון מעזריטש]], [[רבי וואלף קיצעס]], און בעיקר ביי [[רבי יעקב יוסף פון פולנאה]] דער 'תולדות'. רבי אפרים ווערט אבער נאך פאררעכנט ווי פונעם צווייטן דור פון חסידות, ווייל ער האט אליין מקבל געווען [[תורה]] פון זיין זיידן און ער ציטירט דירעקט זיינע ווערטער אין זיין ספר.


"בעל הדגל" כיהן כרב ומגיד מישרים בעיירה [[סדילקוב]], הסמוכה לעיר [[שפטיבקה]] ולא רחוקה ממז'יבוז' עיירת הולדתו. בשנת [[תקמ"ח]] לערך, שב רבי משה חיים אפרים לעיירת הולדתו מז'יבוז' בה כיהן אחיו [[רבי ברוך ממז'יבוז']] כ[[אדמו"ר]]. משום כך, פנה הוא להתפלל בבית מדרשו של סבו הבעש"ט ואף הוא כיהן בעיר כאדמו"ר. ידוע שקשר הידידות בין האחים היה הדוק מאוד, אף על פי ששניהם כיהנו בכתר האדמו"רות בעיר אחת.
דער דגל האט געדינט אלס [[רב]] און [[מגיד מישרים]] אין [[סדילקאוו]] וואס איז נעבן [[שפיטיווקא]] און נישט ווייט פון מעזשיבוזש זיין געבורטס ארט. ער האט דארט שטארק געליטן פון רדיפות צוליב די [[מתנגדים|התנגדות]] צו חסידות צוזאמען מיט ארעמקייט, צוליב וואס די קהילה האט אים נישט באזארגט זיין פרנסה{{הערה|שם=אורות}}. אין יאר תקמ"ח בערך איז ער צוריק צו זיין געבורטס ארט, וואו זיין ברודער [[רבי ברוך פון מעזשיבוזש]] האט געדינט אלס [[אדמו"ר|רבי]]; דער דגל פלעגט דערפאר דאווענען אין [[בית המדרש]] פון זיין זיידן.


רבי אפרים לא התבלט רבות בחייו כמנהיג עדה גדולה, כרבו בעל [[תולדות יעקב יוסף]] כחו היה גדול בכתיבה יותר מבהנהגת עדה, אף על פי שנודע כדרשן. אחיו לעומתו, הנהיג עדה גדולה ואף הרבה בנסיעות לערי אוקראינה השונות בהן התגוררו חסידיו, ורבים מאדמו"רי הדור הבא של החסידות נמנו עם תלמידיו.
די ברידער זענען געווען זייער נאנט און עס האט געהערשט גרויס פריינדשאפט צווישן זיי, כאטש זיי האבן ביידע געפירט רעביסטווע אין זעלבן שטאט. רבי אפרים איז נישט ארויסגעשטאנען ביים לעבן אלס מנהיג פון א גרויסע קהילה, כאטש ער איז געווען באקאנט אלס דרשן; ווי זיין רבי דער [[תולדות יעקב יוסף]] איז זיין כח געווען גרעסער אין שרייבן ווי אין פירן א געמיינדע. זיין ברודער, פון דער אנדערער זייט, האט געפירט א גרויסע קהילה, ער איז אסאך ארומגעפארן צו די פארשידענע שטעטלעך אין [[אוקראינע]] וואו זיינע חסידים האבן געוואוינט, און אסאך פון די [[מנהיג]]ים פון קומענדיגן דור אין חסידות האבן זיך געציילט צווישן זיינע תלמידים.


ביבאייר, ערב [[ל"ג בעומר]] שנת [[תק"ס]] נפטר רבי אפרים ונקבר באוהל סבו במז'יבוז'.
אום [[יאייר]], ערב [[ל"ג בעומר]] פון יאר [[ה'תק"ס]] (לויט אנדערע, [[ה'תקנ"ח]]{{הערה|שם=אורות}}), איז רבי משה חיים אפרים אוועק. ער איז באהאלטן געווארן אין אוהל פון זיין זיידן אין מעזשיבוזש.


לאחר פטירתו, לא ירשו בניו את תפקידו באדמור"ות. את תפקידו כמגיד מישרים ואדמו"ר בסדילקוב, המשיך חתנו רבי דוד הלוי איש הורוביץ עוד בחייו.
נאך זיין פטירה האבן זיינע זין נישט איבערגענומען זיין פירערשאפט אין מעזשיבוזש. נאך ביים לעבן האט זיין איידעם, רבי דוד הלוי איש הורוויץ, איבערגענומען זיין שטעלע אלס מגיד מישרים און אדמו"ר אין סדילקאָוו.


{{ציר זמן לרבנים|התחלה=5502|מספר שנים=58}}
==זיין ספר==
{{ערך מורחב|דגל מחנה אפרים}}
רבי אפרים האט איבערגעלאזט שריפטן פון זיינע דברי תורה, צווישן זיי פילע מאמרים וואס ער האט געהערט פון זיין זיידן דער בעל שם טוב. אין יאר תק"ע האט זיין זון רבי יעקב יחיאל פון קאריץ זיי געדרוקט, געבנדיג א נאמען פאר דעם [[ספר]] "דגל מחנה אפרים". דאָס ספר ווערט פאררעכנט אלס אַ ספר יסוד אין [[חסידות]].
 
==פאמיליע==
{{רשימת עץ}}
* רבי אפרים האט געהאט צוויי זין און צוויי טעכטער:
** זיין טאכטער עטל, פרוי פון רבי דוד הלוי איש הורביץ פון סדילקאוו{{הערה|בן אחר בן פון דער [[של"ה]]}}.
*** זיין איידעם רבי אריה לייב גוטמאן, זון פון רבי אברהם פון קאריסטשאוו{{ביאור|איידעם פון דער [[רבי מנחם נחום טווערסקי|מאור עינים]] פון [[טשערנאביל]].}}.
**** זיין זון רבי ישראל, סדילקאווער רבי אין [[יאס]].
** זיין זון רבי יצחק אשכנזי פון קאליס.
*** זיין איידעם רבי יעקב יוסף, זון פון [[רבי חיים פון טשערנאוויץ]] דער "באר מים חיים".
*** זיין איידעם רבי יוסף פון שפיטיווקא, אייניקל פון [[רבי פנחס קאריצער]] און [[רבי יעקב שמשון שעפעטיווקער]].
*** זיין זון רבי יוסף יחיאל פון מעזשיבוזש, איידעם פון רבי חנינא ליפא פון כמעלניק. ער איז געווען געשעצט ביי [[רבי ישראל פון רוזשין]].
** זיין זון רבי יעקב יחיאל פון קאריץ.
*** זיין איידעם רבי לייבוש פון [[כמעלניצקי]].
** זיין איידעם רבי יוסף פון וואלאטשיסק, א זון פון [[רבי מרדכי פון קרעמניץ]] וועלכער איז געווען דער יונגסטער זון פון [[רבי יחיאל מיכל פון זלאטשוב]].
היינט דינען צוויי פון זיינע אייניקלעך אלס רבי'ס פון סדילקאוו: רבי אריה לייב גלאנץ אין [[מאנסי]], [[ניו יארק]]; און רבי אריה וואהל פון סדילקאוו אין [[בית שמש]].
</div>
 
==צו ליינען מער==
*{{אקדמיה|מכון משכנות יעקב|דער הייליגער דגל|36440425|אורות|אייר תשע"ח}}
*{{דעת|אברהם כהנא|daat/history/hasidut/kahana8-2.htm|רבי משה חיים אפרים ב"ר יחיאל בעל "דגל מחנה אפרים", אין "ספר החסידות" ([[ווארשע]] [[ה'תרפ"ב]])}}
*{{אקדמיה|שמואל גרובער|זרע קודש מחצבתה צאצאי רבינו הבעל שם טוב שמונה דורות מהדורה שניה|102317657||}}
 
==דרויסנדיגע לינקס==
*{{אייוועלט|7647|רבי משה חיים אפרים מסאדילקוב 'הדגל' י"ז אייר תק"ס}}


== זיין ספר ==
==נאטיצן==
{{ערך מורחב|דגל מחנה אפרים}}
{{ביאורים}}
עשר שנים לאחר פטירתו בשנת [[ה'תק"ע]] הדפיס בנו רבי יעקב יחיאל מקוריץ את כתביו שהשאיר אחריו, בהעניקו לספר את השם "[[דגל מחנה אפרים]]".
 
==רעפערענצן==
{{רעפערענצן}}


ספר זה נחשב כספר יסוד בתורת החסידות.
{{תלמידי בעש"ט}}


== פאמיליע ==
[[קאַטעגאָריע:אייניקלעך פון בעש"ט]]
*רבי יעקב יחיאל מקוריץ. הוציא את ספרו של אביו.
[[קאַטעגאָריע:תלמידי בעש"ט]]
**חתנו רבי לייבוש מ[[חסידות פרוסקורוב]].
[[קאַטעגאָריע:מחברי ספרי חסידות]]
*רבי יצחק מקאליס.
**חתנו רבי יעקב יוסף בנו של רבי [[חיים טירר]] ה"באר מים חיים".
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]
**חתנו רבי יוסף משיפיטובקה נכד רבי [[פנחס מקוריץ]] ורבי [[יעקב שמשון משיפיטובקה]].
*רבי יוסף יחיאל ממז'יבוז'. חתן רבי חנינא ליפא מחמלניק. היה נחשב אצל רבי [[ישראל מרוז'ין]].
*אטל אשת רבי דוד הלוי איש הורביץ מסדילקוב.
**חתנו וממלא מקומו רבי אריה לייב גוטמן בן רבי אברהם מקוריסטשוב (חתן רבי [[מנחם נחום טברסקי (הראשון)|מנחם נחום מצ'רנוביל]]).
***רבי ישראל, האדמו"ר מסדליקוב ב[[יאסי]].
כיום מכהנים שניים מצאצאיו כאדמו"רי סדילקוב. הקשיש שבהם רבי אריה לייב גלאנץ ב[[מונסי]] שב[[ניו יורק]]. והרב אריה וואהל מסדילקוב ב[[בית שמש]].


== דרויסנדע לינקס ==
{{מיון רגיל: משה חיים אפרים}}
* {{דעת|[[אברהם כהנא]]|daat/history/hasidut/kahana8-2.htm|רבי משה חיים אפרים ב"ר יחיאל בעל "דגל מחנה אפרים", אין "ספר החסידות" ([[ווארשע]] [[ה'תרפ"ב]])}}
* [http://www.zadikim.org/index.asp?catID=17098&siteLang=3 רבי משה חיים אפרים פון סאדילקוב] אויף [http://www.zadikim.org אהלי צדיקים] זייטל


[[קטגוריה:משפחת הבעל שם טוב]]
[[HE:רבי משה חיים אפרים מסדילקוב]]
[[קטגוריה:מחברי ספרי חסידות]]
{{דרעפט}}