אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי משה חיים אפרים פון סדילקאוו"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
ק (←‏ביאגראפיע: אינערליכע פארבינדונגען)
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(62 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
[[קובץ:ציונו של הדגל מחנה אפרים.jpg|שמאל|ממוזער|250px|די ציון פון דגל מחנה אפרים]] [[קובץ:sedilkov.jpg|שמאל|ממוזער|250px|די בית המדרש אין סאדילקאוו]]
{{דעסקריפציע|"דגל מחנה אפרים", אייניקל פון בעש"ט (~ה'תק"ב–ה'תק"ס)}}
'''רבי''' '''משה חיים אפרים (די "דגל") פון סאדילקאוו''', (בערך [[ה'תק"ב]] - [[י"ז אייר]] [[ה'תק"ס]]), אן [[אייניקל]] פון דעם [[בעל שם טוב]], פון זיינע נאכפאלגערס, און פון די ערשטע צו שרייבן [[חסידות|חסידי]]'שע [[ספרים]]
{{אדמו"ר
| נאמען = רבי משה חיים אפרים פון סדילקאוו
| טיטל = דער "דגל"
| בילד = ציונו של הדגל מחנה אפרים.jpg
| כיתוב = די ציון פון דער דגל מחנה אפרים
| געבורט ארט = [[מעזשיבוזש]],  [[אוקראינע]]
| מקום קבורה = [[מעזשיבוזש]]
| מדינה = [[פוילן-ליטא]]
| תאריך פטירה עברי = [[י"ז אייר]] [[ה'תק"ס]]
| רביס = [[בעש"ט]], [[רבי דוב בער פון מעזריטש]], [[רבי וואלף קיצעס]], [[רבי יעקב יוסף פון פולנאה]]
| ספרים = [[דגל מחנה אפרים]]
| טאטע = [[רבי יחיאל אשכנזי]]
| מאמע = [[אדל]] טאכטער פון בעל שם טוב
}}
[[טעקע:sedilkov.jpg|שמאל|ממוזער|250px|די בית המדרש אין סדילקאוו]]
'''רבי משה חיים אפרים (דער "דגל") פון [[סדילקאוו]]''', (בערך [[ה'תק"ב]] [[י"ז אייר]] [[ה'תק"ס]]), איז געווען אן אייניקל פון דעם [[בעל שם טוב]], פון זיינע ממשיכים, און פון די ערשטע צו שרייבן [[חסידות|חסיד'ישע]] ספרים.


== ביאגראפיע ==
==ביאגראפיע==
איז געבורן געווארן צו [[יחיאל (מיכל) אשכנזי]] און [[אדל די טאכטער פון בעל שם טוב|אדל]], טאכטער פון [[בעש"ט]]. רבי אפרים נולד ב[[מז'יבוז']] עיר מגורי סבו. שנת לידתו אינה ידועה וחלוקות הדעות על גילו בעת פטירת סבו [[הבעל שם טוב]] (בחג השבועות שנת [[תק"כ]]). על פי "ספר החסידות" של [[אברהם כהנא]] נולד בשנת [[תק"ב]] ואילו בספר "החסידות והחסידים" של [[שמואל אבא הורודצקי]] נולד בשנת [[תק"ח]]. חשיבות הוויכוח נוגעת לטיב זכרונותיו מדרשותיו של סבו בילדותו ובנעוריו. יהא גילו אשר יהא, סבו הבעל שם טוב מכנה אותו: "עילוי גדול בתכלית הלימוד", זאת באיגרת לגיסו רבי [[גרשון מקיטוב]] משנת [[תקי"ג]] לערך, כלומר כשהיה בן חמש או בן אחת-עשרה.  
רבי אפרים איז געבוירן צו [[רבי יחיאל אשכנזי|רבי יחיאל מיכל אשכנזי]] און [[אדל די טאכטער פון בעל שם טוב]], אין שטאט [[מעזשיבוזש]] וואו זיין זיידע האט געוואוינט. איבער דאס יאָר פון זיין געבורט זענען פארהאן עטליכע מיינונגען{{ביאור|די מיינונגען פון רבי אפרים'ס געבורט לויפן פון תצ"ז ביז תק"ח. אברהם כהנא שרייבט אין "ספר החסידות" אז ער איז געבוירן אין יאר [[ה'תק"ב]], [[שמואל אבא האראדעצקי]] שרייבט אין "החסידות והחסידים" אז ער איז געבוירן אין יאר [[ה'תק"ח]], ווידער אנדערע נעמען אן אז ער איז שוין געווען געבוירן אזוי פרי ווי [[ה'ת"ק]]{{הערה|שם=אורות|{{אקדמיה|מכון משכנות יעקב|דער הייליגער דגל|36440425|אורות|אייר תשע"ח}}}} אדער נאך פריער{{הערה|שמעון דובנוב, '''תולדות החסידות''', עמ' 205. ער דרינגט דאס אויף פונעם בעש"ט'ס בריוו געברענגט שפעטער, אז אין תק"י איז ער שוין געווען א חתן.}}{{הערה|זעט {{היברובוקס|שלמה אבי"ש|היכל הבעש"ט|65696|תשרי תשס"ד, הערה 23|page=120|קעפל=קורות־חייו המקוריים של הבעש"ט זי"ע (ב)|באנד=ד}}}}.}}. יונגערהייט האט אים זיין זיידע שוין אנגערופן: "נכדי החתן החשוב כ' אפרים עילוי גדול בתכלית הלימוד"{{ביאור|אין א בריוו צו זיין שוואגער [[רבי אברהם גרשון פון קיטוב]]. דער בריוו איז בערך פון יאר [[ה'תקי"ב]]. {{היברובוקס|דוד פרענקל|מכתבים מהבעש״ט ז״ל ותלמידיו|44004|לעמבערג תרפ, ע' ד|page=5}}}}. לויט איין מקור איז ער א חתן געווארן מיט די טאכטער פון זיין פעטער [[רבי אברהם גרשון פון קיטוב]], אבער צוליב וואס ער איז ארויף קיין [[ארץ ישראל]] איז דער שידוך נישט צושטאנד געקומען{{הערה|{{היברובוקס|בריוו פון רבי יחיאל אשכנזי|מכתבים מהבעש״ט ז״ל ותלמידיו|44004|לעמבערג תרפ"ג, ע' ה|page=9}}. טייל זענען אבער מפקפק אין פארלעסליכקייט פון דעם בריוו, זעט: {{אקדמיה|מכון משכנות יעקב|דער הייליגער דגל|36440425|אורות|אייר תשע"ח}}}}. רבי אפרים האט למעשה חתונה געהאט צו פעסיל{{הערה|דגל מחנה אפרים, הוצאת "פאר מקדושים", בראש המחנה-פרקי תולדות, זעט דארט אן אריכות}}, אדער צו יענטא (אדער יענטל){{הערה|שם=אורות}}.


לאחר פטירת סבו, למד אצל תלמידיו רבי דב בער [[המגיד ממעזריטש]], וכן אצל [[רבי זאב וולף קיציס]], ובעיקר אצל רבה של פולנאה מחבר הספר [[תולדות יעקב יוסף]] המהווה למעשה את המקור הראשון והמרכזי לתורת הבעש"ט, אולם למרות זאת נחשב רבי אפרים כבן הדור השני לחסידות, כיוון שהוא עצמו קיבל ישירות מתורת סבו ואף מצטט אמירות ישירות שלו בספרו.
נאך די פטירה פון זיין זיידן האט ער געלערנט ביי זיינע תלמידים: [[רבי דוב בער פון מעזריטש]], [[רבי וואלף קיצעס]], און בעיקר ביי [[רבי יעקב יוסף פון פולנאה]] דער 'תולדות'. רבי אפרים ווערט אבער נאך פאררעכנט ווי פונעם צווייטן דור פון חסידות, ווייל ער האט אליין מקבל געווען [[תורה]] פון זיין זיידן און ער ציטירט דירעקט זיינע ווערטער אין זיין ספר.


"בעל הדגל" כיהן כרב ומגיד מישרים בעיירה [[סדילקוב]], הסמוכה לעיר [[שפטיבקה]] ולא רחוקה ממז'יבוז' עיירת הולדתו. בשנת [[תקמ"ח]] לערך, שב רבי משה חיים אפרים לעיירת הולדתו מז'יבוז' בה כיהן אחיו [[רבי ברוך ממז'יבוז']] כ[[אדמו"ר]]. משום כך, פנה הוא להתפלל בבית מדרשו של סבו הבעש"ט ואף הוא כיהן בעיר כאדמו"ר. ידוע שקשר הידידות בין האחים היה הדוק מאוד, אף על פי ששניהם כיהנו בכתר האדמו"רות בעיר אחת.
דער דגל האט געדינט אלס [[רב]] און [[מגיד מישרים]] אין [[סדילקאוו]] וואס איז נעבן [[שפיטיווקא]] און נישט ווייט פון מעזשיבוזש זיין געבורטס ארט. ער האט דארט שטארק געליטן פון רדיפות צוליב די [[מתנגדים|התנגדות]] צו חסידות צוזאמען מיט ארעמקייט, צוליב וואס די קהילה האט אים נישט באזארגט זיין פרנסה{{הערה|שם=אורות}}. אין יאר תקמ"ח בערך איז ער צוריק צו זיין געבורטס ארט, וואו זיין ברודער [[רבי ברוך פון מעזשיבוזש]] האט געדינט אלס [[אדמו"ר|רבי]]; דער דגל פלעגט דערפאר דאווענען אין [[בית המדרש]] פון זיין זיידן.


רבי אפרים לא התבלט רבות בחייו כמנהיג עדה גדולה, כרבו בעל [[תולדות יעקב יוסף]] כחו היה גדול בכתיבה יותר מבהנהגת עדה, אף על פי שנודע כדרשן. אחיו לעומתו, הנהיג עדה גדולה ואף הרבה בנסיעות לערי אוקראינה השונות בהן התגוררו חסידיו, ורבים מאדמו"רי הדור הבא של החסידות נמנו עם תלמידיו.
די ברידער זענען געווען זייער נאנט און עס האט געהערשט גרויס פריינדשאפט צווישן זיי, כאטש זיי האבן ביידע געפירט רעביסטווע אין זעלבן שטאט. רבי אפרים איז נישט ארויסגעשטאנען ביים לעבן אלס מנהיג פון א גרויסע קהילה, כאטש ער איז געווען באקאנט אלס דרשן; ווי זיין רבי דער [[תולדות יעקב יוסף]] איז זיין כח געווען גרעסער אין שרייבן ווי אין פירן א געמיינדע. זיין ברודער, פון דער אנדערער זייט, האט געפירט א גרויסע קהילה, ער איז אסאך ארומגעפארן צו די פארשידענע שטעטלעך אין [[אוקראינע]] וואו זיינע חסידים האבן געוואוינט, און אסאך פון די [[מנהיג]]ים פון קומענדיגן דור אין חסידות האבן זיך געציילט צווישן זיינע תלמידים.


ביבאייר, ערב [[ל"ג בעומר]] שנת [[תק"ס]] נפטר רבי אפרים ונקבר באוהל סבו במז'יבוז'.
אום [[יאייר]], ערב [[ל"ג בעומר]] פון יאר [[ה'תק"ס]] (לויט אנדערע, [[ה'תקנ"ח]]{{הערה|שם=אורות}}), איז רבי משה חיים אפרים אוועק. ער איז באהאלטן געווארן אין אוהל פון זיין זיידן אין מעזשיבוזש.


לאחר פטירתו, לא ירשו בניו את תפקידו באדמור"ות. את תפקידו כמגיד מישרים ואדמו"ר בסדילקוב, המשיך חתנו רבי דוד הלוי איש הורוביץ עוד בחייו.
נאך זיין פטירה האבן זיינע זין נישט איבערגענומען זיין פירערשאפט אין מעזשיבוזש. נאך ביים לעבן האט זיין איידעם, רבי דוד הלוי איש הורוויץ, איבערגענומען זיין שטעלע אלס מגיד מישרים און אדמו"ר אין סדילקאָוו.


{{ציר זמן לרבנים|התחלה=5502|מספר שנים=58}}
==זיין ספר==
{{ערך מורחב|דגל מחנה אפרים}}
רבי אפרים האט איבערגעלאזט שריפטן פון זיינע דברי תורה, צווישן זיי פילע מאמרים וואס ער האט געהערט פון זיין זיידן דער בעל שם טוב. אין יאר תק"ע האט זיין זון רבי יעקב יחיאל פון קאריץ זיי געדרוקט, געבנדיג א נאמען פאר דעם [[ספר]] "דגל מחנה אפרים". דאָס ספר ווערט פאררעכנט אלס אַ ספר יסוד אין [[חסידות]].
 
==פאמיליע==
{{רשימת עץ}}
* רבי אפרים האט געהאט צוויי זין און צוויי טעכטער:
** זיין טאכטער עטל, פרוי פון רבי דוד הלוי איש הורביץ פון סדילקאוו{{הערה|בן אחר בן פון דער [[של"ה]]}}.
*** זיין איידעם רבי אריה לייב גוטמאן, זון פון רבי אברהם פון קאריסטשאוו{{ביאור|איידעם פון דער [[רבי מנחם נחום טווערסקי|מאור עינים]] פון [[טשערנאביל]].}}.
**** זיין זון רבי ישראל, סדילקאווער רבי אין [[יאס]].
** זיין זון רבי יצחק אשכנזי פון קאליס.
*** זיין איידעם רבי יעקב יוסף, זון פון [[רבי חיים פון טשערנאוויץ]] דער "באר מים חיים".
*** זיין איידעם רבי יוסף פון שפיטיווקא, אייניקל פון [[רבי פנחס קאריצער]] און [[רבי יעקב שמשון שעפעטיווקער]].
*** זיין זון רבי יוסף יחיאל פון מעזשיבוזש, איידעם פון רבי חנינא ליפא פון כמעלניק. ער איז געווען געשעצט ביי [[רבי ישראל פון רוזשין]].
** זיין זון רבי יעקב יחיאל פון קאריץ.
*** זיין איידעם רבי לייבוש פון [[כמעלניצקי]].
** זיין איידעם רבי יוסף פון וואלאטשיסק, א זון פון [[רבי מרדכי פון קרעמניץ]] וועלכער איז געווען דער יונגסטער זון פון [[רבי יחיאל מיכל פון זלאטשוב]].
היינט דינען צוויי פון זיינע אייניקלעך אלס רבי'ס פון סדילקאוו: רבי אריה לייב גלאנץ אין [[מאנסי]], [[ניו יארק]]; און רבי אריה וואהל פון סדילקאוו אין [[בית שמש]].
</div>
 
==צו ליינען מער==
*{{אקדמיה|מכון משכנות יעקב|דער הייליגער דגל|36440425|אורות|אייר תשע"ח}}
*{{דעת|אברהם כהנא|daat/history/hasidut/kahana8-2.htm|רבי משה חיים אפרים ב"ר יחיאל בעל "דגל מחנה אפרים", אין "ספר החסידות" ([[ווארשע]] [[ה'תרפ"ב]])}}
*{{אקדמיה|שמואל גרובער|זרע קודש מחצבתה צאצאי רבינו הבעל שם טוב שמונה דורות מהדורה שניה|102317657||}}
 
==דרויסנדיגע לינקס==
*{{אייוועלט|7647|רבי משה חיים אפרים מסאדילקוב 'הדגל' י"ז אייר תק"ס}}


== זיין ספר ==
==נאטיצן==
{{ערך מורחב|דגל מחנה אפרים}}
{{ביאורים}}
עשר שנים לאחר פטירתו בשנת [[ה'תק"ע]] הדפיס בנו רבי יעקב יחיאל מקוריץ את כתביו שהשאיר אחריו, בהעניקו לספר את השם "[[דגל מחנה אפרים]]".
 
==רעפערענצן==
{{רעפערענצן}}


ספר זה נחשב כספר יסוד בתורת החסידות.
{{תלמידי בעש"ט}}


== פאמיליע ==
[[קאַטעגאָריע:אייניקלעך פון בעש"ט]]
*רבי יעקב יחיאל מקוריץ. הוציא את ספרו של אביו.
[[קאַטעגאָריע:תלמידי בעש"ט]]
**חתנו רבי לייבוש מ[[חסידות פרוסקורוב]].
[[קאַטעגאָריע:מחברי ספרי חסידות]]
*רבי יצחק מקאליס.
**חתנו רבי יעקב יוסף בנו של רבי [[חיים טירר]] ה"באר מים חיים".
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]
**חתנו רבי יוסף משיפיטובקה נכד רבי [[פנחס מקוריץ]] ורבי [[יעקב שמשון משיפיטובקה]].
*רבי יוסף יחיאל ממז'יבוז'. חתן רבי חנינא ליפא מחמלניק. היה נחשב אצל רבי [[ישראל מרוז'ין]].
*אטל אשת רבי דוד הלוי איש הורביץ מסדילקוב.
**חתנו וממלא מקומו רבי אריה לייב גוטמן בן רבי אברהם מקוריסטשוב (חתן רבי [[מנחם נחום טברסקי (הראשון)|מנחם נחום מצ'רנוביל]]).
***רבי ישראל, האדמו"ר מסדליקוב ב[[יאסי]].
כיום מכהנים שניים מצאצאיו כאדמו"רי סדילקוב. הקשיש שבהם רבי אריה לייב גלאנץ ב[[מונסי]] שב[[ניו יורק]]. והרב אריה וואהל מסדילקוב ב[[בית שמש]].


== דרויסנדע לינקס ==
{{מיון רגיל: משה חיים אפרים}}
* {{דעת|[[אברהם כהנא]]|daat/history/hasidut/kahana8-2.htm|רבי משה חיים אפרים ב"ר יחיאל בעל "דגל מחנה אפרים", אין "ספר החסידות" ([[ווארשע]] [[ה'תרפ"ב]])}}
* [http://www.zadikim.org/index.asp?catID=17098&siteLang=3 רבי משה חיים אפרים פון סאדילקוב] אויף [http://www.zadikim.org אהלי צדיקים] זייטל


[[קטגוריה:משפחת הבעל שם טוב]]
[[HE:רבי משה חיים אפרים מסדילקוב]]
[[קטגוריה:מחברי ספרי חסידות]]
{{דרעפט}}

יעצטיגע רעוויזיע זינט 08:22, 8 יולי 2024

דער "דגל"
רבי משה חיים אפרים פון סדילקאוו
די ציון פון דער דגל מחנה אפרים
די ציון פון דער דגל מחנה אפרים
געבורט מעזשיבוזש, אוקראינע
פטירה י"ז אייר ה'תק"ס
מקום קבורה מעזשיבוזש
מדינה פוילן-ליטא
רבי'ס בעש"ט, רבי דוב בער פון מעזריטש, רבי וואלף קיצעס, רבי יעקב יוסף פון פולנאה
ספרים דגל מחנה אפרים
טאטע רבי יחיאל אשכנזי
מאמע אדל טאכטער פון בעל שם טוב
די בית המדרש אין סדילקאוו

רבי משה חיים אפרים (דער "דגל") פון סדילקאוו, (בערך ה'תק"בי"ז אייר ה'תק"ס), איז געווען אן אייניקל פון דעם בעל שם טוב, פון זיינע ממשיכים, און פון די ערשטע צו שרייבן חסיד'ישע ספרים.

ביאגראפיע

רבי אפרים איז געבוירן צו רבי יחיאל מיכל אשכנזי און אדל די טאכטער פון בעל שם טוב, אין שטאט מעזשיבוזש וואו זיין זיידע האט געוואוינט. איבער דאס יאָר פון זיין געבורט זענען פארהאן עטליכע מיינונגען[א]. יונגערהייט האט אים זיין זיידע שוין אנגערופן: "נכדי החתן החשוב כ' אפרים עילוי גדול בתכלית הלימוד"[ב]. לויט איין מקור איז ער א חתן געווארן מיט די טאכטער פון זיין פעטער רבי אברהם גרשון פון קיטוב, אבער צוליב וואס ער איז ארויף קיין ארץ ישראל איז דער שידוך נישט צושטאנד געקומען[4]. רבי אפרים האט למעשה חתונה געהאט צו פעסיל[5], אדער צו יענטא (אדער יענטל)[1].

נאך די פטירה פון זיין זיידן האט ער געלערנט ביי זיינע תלמידים: רבי דוב בער פון מעזריטש, רבי וואלף קיצעס, און בעיקר ביי רבי יעקב יוסף פון פולנאה דער 'תולדות'. רבי אפרים ווערט אבער נאך פאררעכנט ווי פונעם צווייטן דור פון חסידות, ווייל ער האט אליין מקבל געווען תורה פון זיין זיידן און ער ציטירט דירעקט זיינע ווערטער אין זיין ספר.

דער דגל האט געדינט אלס רב און מגיד מישרים אין סדילקאוו וואס איז נעבן שפיטיווקא און נישט ווייט פון מעזשיבוזש זיין געבורטס ארט. ער האט דארט שטארק געליטן פון רדיפות צוליב די התנגדות צו חסידות צוזאמען מיט ארעמקייט, צוליב וואס די קהילה האט אים נישט באזארגט זיין פרנסה[1]. אין יאר תקמ"ח בערך איז ער צוריק צו זיין געבורטס ארט, וואו זיין ברודער רבי ברוך פון מעזשיבוזש האט געדינט אלס רבי; דער דגל פלעגט דערפאר דאווענען אין בית המדרש פון זיין זיידן.

די ברידער זענען געווען זייער נאנט און עס האט געהערשט גרויס פריינדשאפט צווישן זיי, כאטש זיי האבן ביידע געפירט רעביסטווע אין זעלבן שטאט. רבי אפרים איז נישט ארויסגעשטאנען ביים לעבן אלס מנהיג פון א גרויסע קהילה, כאטש ער איז געווען באקאנט אלס דרשן; ווי זיין רבי דער תולדות יעקב יוסף איז זיין כח געווען גרעסער אין שרייבן ווי אין פירן א געמיינדע. זיין ברודער, פון דער אנדערער זייט, האט געפירט א גרויסע קהילה, ער איז אסאך ארומגעפארן צו די פארשידענע שטעטלעך אין אוקראינע וואו זיינע חסידים האבן געוואוינט, און אסאך פון די מנהיגים פון קומענדיגן דור אין חסידות האבן זיך געציילט צווישן זיינע תלמידים.

אום י"ז אייר, ערב ל"ג בעומר פון יאר ה'תק"ס (לויט אנדערע, ה'תקנ"ח[1]), איז רבי משה חיים אפרים אוועק. ער איז באהאלטן געווארן אין אוהל פון זיין זיידן אין מעזשיבוזש.

נאך זיין פטירה האבן זיינע זין נישט איבערגענומען זיין פירערשאפט אין מעזשיבוזש. נאך ביים לעבן האט זיין איידעם, רבי דוד הלוי איש הורוויץ, איבערגענומען זיין שטעלע אלס מגיד מישרים און אדמו"ר אין סדילקאָוו.

זיין ספר

Postscript-viewer-blue.svg דגל מחנה אפרים

רבי אפרים האט איבערגעלאזט שריפטן פון זיינע דברי תורה, צווישן זיי פילע מאמרים וואס ער האט געהערט פון זיין זיידן דער בעל שם טוב. אין יאר תק"ע האט זיין זון רבי יעקב יחיאל פון קאריץ זיי געדרוקט, געבנדיג א נאמען פאר דעם ספר "דגל מחנה אפרים". דאָס ספר ווערט פאררעכנט אלס אַ ספר יסוד אין חסידות.

פאמיליע

  • רבי אפרים האט געהאט צוויי זין און צוויי טעכטער:

היינט דינען צוויי פון זיינע אייניקלעך אלס רבי'ס פון סדילקאוו: רבי אריה לייב גלאנץ אין מאנסי, ניו יארק; און רבי אריה וואהל פון סדילקאוו אין בית שמש.

צו ליינען מער

דרויסנדיגע לינקס

נאטיצן

  1. די מיינונגען פון רבי אפרים'ס געבורט לויפן פון תצ"ז ביז תק"ח. אברהם כהנא שרייבט אין "ספר החסידות" אז ער איז געבוירן אין יאר ה'תק"ב, שמואל אבא האראדעצקי שרייבט אין "החסידות והחסידים" אז ער איז געבוירן אין יאר ה'תק"ח, ווידער אנדערע נעמען אן אז ער איז שוין געווען געבוירן אזוי פרי ווי ה'ת"ק[1] אדער נאך פריער[2][3].
  2. אין א בריוו צו זיין שוואגער רבי אברהם גרשון פון קיטוב. דער בריוו איז בערך פון יאר ה'תקי"ב. דוד פרענקל, מכתבים מהבעש״ט ז״ל ותלמידיו, לעמבערג תרפ"ג, ע' ד
  3. איידעם פון דער מאור עינים פון טשערנאביל.

רעפערענצן

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 מכון משכנות יעקב, ‏דער הייליגער דגל, אורות, אייר תשע"ח, אויף Academia.edu
  2. שמעון דובנוב, תולדות החסידות, עמ' 205. ער דרינגט דאס אויף פונעם בעש"ט'ס בריוו געברענגט שפעטער, אז אין תק"י איז ער שוין געווען א חתן.
  3. זעט שלמה אבי"ש, "קורות־חייו המקוריים של הבעש"ט זי"ע (ב)", היכל הבעש"ט ד, תשרי תשס"ד, הערה 23
  4. בריוו פון רבי יחיאל אשכנזי, מכתבים מהבעש״ט ז״ל ותלמידיו, לעמבערג תרפ"ג, ע' ה. טייל זענען אבער מפקפק אין פארלעסליכקייט פון דעם בריוו, זעט: מכון משכנות יעקב, ‏דער הייליגער דגל, אורות, אייר תשע"ח, אויף Academia.edu
  5. דגל מחנה אפרים, הוצאת "פאר מקדושים", בראש המחנה-פרקי תולדות, זעט דארט אן אריכות
  6. בן אחר בן פון דער של"ה
תלמידים פון בעש"ט

רבי אברהם פאדלוסקער · רבי אברהם פון מעזשיבוזש · רבי אברהם אבא פון דוביסאר · רבי אברהם אבא פון לובלין · רבי אברהם אבא פון קריבוש · רבי אברהם גרשון פון קיטוב · רבי אברהם שמשון פון ראשקאוו · רבי אהרן פון מעזשיבוזש · רבי אהרן משרת · רבי אהרן הגדול פון קארלין · רבי אהרן פון קיטוב · רבי אליהו פון סאקאלובקי · רבי אליעזר פון טאמאשפאלי · רבי אלכסנדר סופר · רבי אריה לייב פון שפאלע · רבי בנימין פון זאלאשיץ · רבי ברוך פון מעזשיבוזש · רבי ברוך פון קאמינקא · רבי גרשון פון פאווליץ · רבי דוב בער פון זאסלאוו · רבי דוב בער פון מעזריטש · רבי דוד פון חאלאדאווקע · רבי דוד פון ליניץ · רבי דוד פון מיקאלייאוו · רבי דוד פון קאלאמייע · רבי דוד פון שאריגראד · רבי דוד היילפרין פון אוסטראה · רבי דוד לייקעס  · רבי דוד מגיד פון טולטשין · רבי דוד פירקוס · רבי זאב פון אליק · זאב וואלף קיצעס · רבי זעליג פון לאטושוב · רבי חיים פון קראסנא · רבי חיים מגיד פון ליניץ · רבי יהודה ליב פון פולנאה · רבי יואל פון פראטהור · רבי יואל פון נעמיראוו · רבי יודל פון טשודנוב · רבי יונה פון אוסטראה · רבי יונה פון פולוצק · רבי יונה פון קאמינקא · רבי יוסף פון דראהאביטש · רבי יוסף פון זורניץ · רבי יוסף פון קאמינקא · יוסף אשכנזי · רבי יוסף יואל פון סטעפאן · רבי יוסף יוזפא פון אוסטראה · רבי יוסף משה פון מעזשיבוזש · רבי יוסף מלמד פון חמעלניק · רבי יוסף ספראוועדליווער פון פיסטין · רבי יחיאל מיכל פון האראדנע · רבי יחיאל מיכל פון זלאטשאוו · רבי יעקב פון האניפאלי · רבי יעקב פון מעזשיבוזש · רבי יעקב יוסף פון אוסטראה · רבי יעקב יוסף פון פולנאה · רבי יעקב קאפל חסיד · רבי יצחק פון דראהאביטש · רבי יצחק פון מעזריטש · רבי יצחק דוב מרגליות פון יאזלאוויץ · רבי ישכר בער פון ליובאוויטש · רבי ישכר פון קישינאוו · רבי ישעיהו פון יאנאוו · רבי ישראל חריף פון סאטינאוו · רבי לייב שרה'ס · רבי לייב קעסלער · רבי ליפא פון חמעלניק · רוי:רבי מאיר הגדול פון פרעמישלאן · רבי מאיר מרגליות פון אוסטראה · רבי מנחם מענדל פון באר · רבי מנחם מענדל פון דוביסאר · רבי מנחם מענדל פון וויטעבסק · רבי מנחם מענדל פון פרימישלאן · רבי מנחם מענדל פון קאלאמייע · רבי מנחם נחום טווערסקי פון טשערנאביל · רבי מרדכי פון זאסלאוו · רבי משה פון קיטוב · רבי משה פון שאטנאווע · רבי משה פון שדה חדש · רבי משה קעדס · רבי משה שהם פון דאלינא · רבי משה חיים אפרים פון סדילקאוו · רבי נחמן פון האראדענקע · רבי נחמן פון קאסוב · רבי נטע פון אוורוטש · רבי ניסן כ"ץ פון דווארט · רבי פאלק פון טיטשלניק · פנחס שפירא פון קאריץ · רבי צבי חסיד פון זלאטשאוו · רבי צבי סופר · רבי צבי הערש, זון פונעם בעל שם טוב · רבי צבי הערש פון אוסטראה · רבי צבי הערש פון קאמינקא · רבי שמואל פון קאמינקא · רבי שבתי פון ראשקאוו ·