רוי:רבי משה טייטלבוים (ישמח משה)
רבי משה טייטלבוים (ה'תקי"ט - כ"ח תמוז ה'תר"א), רב אין איהעל, באקאנט אלס "דער ישמח משה".
אפשטאם
רבי משה איז געבוירן אין פרעמישלא (פשעמישל), גאליציע, אין יאר ה'תקי"ט, צו זיין פאטער הרב צבי הירש שיף, און צו זיין מוטער חנה.
כשהגיע לפרקו האט ער חתונה געהאט מיט הרבנית חיה שרה ע"ה די טאכטער פון הנגיד ר' ניסן פון פרעמישלא. ער איז נתקרב געווארן צו חסידות דורך זיין איידעם, ווערנדיג א תלמיד מובהק פונעם הייליגן חוזה פון לובלין. עס איז באקאנט אז איידער דער ישמח משה האט גענצליך מחליט געווען אנצונעמען דעם דרך החסידות האט ביי אים געעגבערט א הארבע קשיא אויף די חסידים: היתכן חסידים זענען שטענדיג פרייליך, דער מחבר פסקנ'ט דאך "ראוי לכל ירא שמים להיות מיצר ודואג על חורבן בית המקדש". האט ער געקלערט ער וועט פרעגן דעם חוזה די קשיא און אויב ער וועט אים ענטפערן א תשובה הוגנת וועט ער אננעמען חסידות. אריינקומענדיג צום חוזה, זאגט אים דער הייליגער חוזה "חסידים זענען אבלם בלבם וצהלתם בפניהם" ער האט תיכף תופס געווען זיין מחשבה און בטוב טעם פארשטיין געגעבן פאר'ן ישמח משה וואס אים האט געארט.
דער ישמח משה איז געווען פון די ערשטע חסידישע רבי'ס אויפן אונגארישן באדן איינפלאצנדיג די ערשטע קערנדליך פון חסידות פאר די קומענדיגע הונדערט יאר אין אונגארן ווען ער איז אויפגענומען פאר רב אין איהעל, אונגארן אין יאר תקע"ח. צו דער זעלבער צייט איז דער ישמח משה געווען א תל תלפיות שכל פיות אליו פונים צו וועם מ'האט זיך געוואנדן פון נאנט און ווייט מיט שאלות בהלכה ווי מען זעהט אין זיין חיבור "שו"ת השיב משה", ווי אויך מיט פארשידענע פראבלעמען זייענדיג באקאנט אלס א גרויסער פועל ישועות מיט זיינע הייליגע קמיעות.
פון צווישן די וואס האבן זיך מזכיר געווען ביים ישמח משה איז באקאנט דאס אז דער גרויסער חתם סופר, ווען זיין זון שמואל בנימין, דער שפעטערדיגער כתב סופר, איז אלס יונג קינד שטערבליך קראנק געווען, האט ער געשיקט מזכיר זיין צום ישמח משה ז"ל און נאכ'ן מוסיף זיין א נעמען אברהם על שמו איז ער וואונדערליך אויסגעהיילט געווארן, א זאך וואס האט בשעתו געהאט גאר א שטארקן אפקלאנג.
אויך דער באוואוסטער אונגארישער פרייהייט קעמפער לאיאש קאשוט איז אויסגעהיילט געווארן פונעם ישמח משה'ס א ברכה, און איז דערפאר געווען א גרויסער אוהב ישראל.
רבנות
רבי משה האט געלערנט ביי זיין פעטער הרב אברהם אריה לייב, סטריזשעווער רב, מחבר פונעם ספר "דרישות הארי". ער איז געווארן רב אין שינאווא נאכן רבין רבי שמעלקא פון ניקאלשבורג.[1] דורכן איינפלוס פון זיין איידעם דער אריה דבי עילאי איז ער דערנענטערט געווארן צו ווערן א תלמיד פון דעם חוזה פון לובלין.
אין יאר ה'תקע"ח איז רבי משה אויפגענומען געווארן אלס רב אין איהעל.
הסתלקות
רבי משה איז נפטר געווארן כ"ח תמוז ה'תר"א, און ליגט אין איהעל וואו מען האט געבויט אן אוהל אויף זיין קבר.
אויף דער לינקער זייט ליגט זיין רביצין חיה שרה ע"ה וועלכע איז נפטר געווארן ער"ח ניסן ה'ת"ר.
פאמיליע
רבי משה האט געהייראט מרת חיה שרה א טאכטער פון הרב ניסן, רב אין פרעמישלא. זייערע קינדער:
- הרב רבי אלעזר ניסן טייטלבוים (ה'תקמ"ו - ט' תשרי ה'תרט"ו) רב אין דראהביטש.
- מרת חנה, די ווייב פון הרב רבי אריה לייביש ליפשיץ, (ה'תקכ"ז - י"ז טבת ה'תר"ו), רב אין ווישניצא, דער אריה דבי עילאי.
דער אוהעלער בוים
רבי משה טייטלבוים (ה'תקי"ט - כ"ח תמוז ה'תר"א), רב אין אוהעל, באקאנט אלס "דער ישמח משה".
- רבי אלעזר ניסן טייטלבוים (ה'תקמ"ו - ט' תשרי ה'תרט"ו), רב אין דראהאביטש.
- רבי יקותיאל יהודה טייטלבוים (ה'תקס"ח - ו' אלול ה'תרמ"ג), רב אין סיגוט, דער ייטב לב.
- שמואל טייטלבוים (ה'תקע"ד (אומגעפער) - ט' חשוון ה'תרמ"ט), רב אין גארליץ.
סיגוטער צווייג
- רבי יקותיאל יהודה טייטלבוים (ה'תקס"ח - ו' אלול ה'תרמ"ג), רב אין סיגוט, דער ייטב לב.
- רבי אברהם אהרן טייטלבוים (ה'תקפ"ו - י"ב אלול ה'תר"ע), רב אין קאלבאסאוו
- רבי חנניה יו"ט ליפא טייטלבוים (ו' סיון ה'תקצ"ו - כ"ט שבט ה'תרס"ד), רב אין סיגוט.
- רבי משה יוסף טייטלבוים (ה'תר"ה - כ"ד טבת ה'תרנ"ז), רב אין איהעל
- רבי אליהו בצלאל טייטלבוים (ה'תר"י - כ"ט מנחם אב ה'תרע"ח), רב אין טעטש.
- מרת הענדל ( - ג' אלול ה'תרפ"ד), די ווייב פון רבי ישראל יעקב יוקיל טייטלבוים (ה'ת"ר - ט"ו אלול ה'תרפ"ד), רב אין וואלאווע.
- מרת פעסיל, די ווייב פון רבי ברוך האלבערשטאם (ה'תקפ"ט – א' אדר ה'תרס"ו), רב אין גארליץ.
- די ווייב פון רבי משה הורוויץ, (ה'תקפ"ד - י' סיון ה'תרנ"ד), רב אין ראזוואדאוו.
גארליצער צווייג
- שמואל טייטלבוים (ה'תקע"ד (אומגעפער) - ט' חשוון ה'תרמ"ט), רב אין גארליץ.
- רבי ישראל יעקב יוקיל טייטלבוים (ה'ת"ר - ט"ו אלול ה'תרפ"ד), רב אין וואלאווע.
- רבי משה דוד טייטלבוים (ה'תרט"ו - כ"א אדר ב' ה'תרצ"ה), רב אין מאדיאר-לאפאש.
- רבי יצחק שמואל טייטלבוים ( - ) רב אין לאפאש.
- רבי יקותיאל יהודה טייטלבוים ( - ) רב אין בראנקס.
- רבי אברהם חיים טייטלבוים הי"ד, רב אין קרעניץ. אן איידעם פון אריה לייביש האלבערשטאם, רב אין גריבאוו.
- רבי אביגדור טייטלבוים הי"ד, רב אין פיווניטשא און דיין אין צאנז. אן איידעם פון רבי שלום האלבערשטאם רב אין פיעקלא, א זון פון הרב רבי אהרן האלבערשטאם דער קרייזער רב.
- רבי שמואל טייטלבוים הי"ד, יונגער רב אין קרעניץ.
- מרת ביילא, די ווייב פון רבי אהרן גראס רב אין לאפאש.
- ( [2] רבי אהרן טייטלבוים, רב אין קרעניץ).
- רבי יצחק שמואל טייטלבוים הי"ד, פון לאפאש. אן איידעם פון רבי נפתלי טייטלבוים, רב אין נירבאטור.
- ישראל יעקב יוקיל הי"ד... יקותיאל יהודה הי"ד.
- רבי יקותיאל יהודה טייטלבוים, פון איהעל נאכהער אין בראנקס. אן איידעם בז"ר פון נפתלי האלבערשטאם, רב אין קשאנאוו.
- די ווייב פון רבי אהרן גראס, רב אין לאפאש
- רבי נפתלי טייטלבוים ( - ג' אלול ה'תרח"ץ), רב אין נירבאטור.
- מרת לאה זיסל, די ווייב פון רבי יוסף מנחם רובין פון דינאוו, א זון פון רבי יצחק טוביה רובין, פון צאנז.
- מרת רחל, די ווייב פון רבי משולם זושא יצחק האלבערשטאם, פון ראצפערט.
- מרת רויזא בלימא הי"ד ( - ג' סיון ה'תש"ד), די ווייב פון רבי אורי גליקליך, דיין אין נירבאטור הי"ד ( - ה'תש"א).
- מרת פעסיל הי"ד, די ווייב פון רבי דוד טווערסקי הי"ד, פון אוסטילא.
- משה יוסף הי"ד... הענדל הי"ד... הינדא הי"ד... יצחק הי"ד.
- מרת חנה, די ווייב פון רבי יצחק שמואל טייטלבוים, א זון פון רבי משה דוד טייטלבוים, רב אין לאפאש.
- מרת שרה הי"ד, די ווייב פון רבי חיים הורוויץ, יונגער רב אין בארניוו, א זון פון רבי אביגדור הורוויץ, רב אין בארניוו.
- מאיר הי"ד... הענדל הי"ד.
- רבי יצחק טייטלבוים הי"ד ( - ג' אב ה'תש"ב), פון ריישא.
- רבי חיים יוסף טייטלבוים ( - ), פון דינאוו.
- רבי שלמה טייטלבוים הי"ד (ג' אלול ה'תרל"ה - ב' אלול ה'תש"ב), ראש בית דין אין ריגליץ.
- רבי חיים אלעזר טייטלבוים (ה'תר"ן (אומגעפער) - ה'תש"ב (אומגעפער) ), דיין אין טאשנאד און גרוסווארדיין. אן איידעם פון רבי רפאל גראס רב אין בערבעשט.
- מרת פרימא רבקה די ווייב פון רבי אברהם חיים ריינמאן הי"ד (ה'תר"ן (אומגעפער) - י"ח טבת ה'תש"א), רב אין קרעטשניף.
- רבי שמואל טייטלבוים (דער צווייטער) הי"ד (ה'תר"ע (אומגעפער) - ד' אלול ה'תש"ב), ראש ישיבה אין גארליץ. אן איידעם פון נפתלי חיים האלבערשטאם, פון גארליץ.
- מרת רחל הי"ד, די ווייב פון רבי אהרן דעגען, פון גארליץ.
- הבתולה פעסיל הי"ד.
- רבי מנחם מענדל טייטלבוים ( - ), פון ירושלים.
- רבי שאול טייטלבוים הי"ד, פון האלמין.
- מרת חיה הי"ד.
- מרת רויזא בלימא.
- אהרן טייטלבוים ( - ), רב אין וואלאווע.
- מרת רייצא הי"ד ( - ח' סיון ה'תש"ד), די ווייב פון רבי יחיאל מיכל ניסן גראס ( - כ"ט תמוז ה'תרח"ץ), דיין פון אודווארי, א זון פון רבי רפאל גראס, רב אין בערבעשט.
- הענדל הי"ד... רפאל הי"ד... יקותיאל יהודה הי"ד... רויזא בלימא הי"ד... ביילא הי"ד... שמואל הי"ד.
- רבי שמואל טייטלבוים הי"ד ( - סיון ה'תש"ד), רב אין ניגרעשט.
- הבחור יקותיאל יהודה טייטלבוים ( - ט"ז סיון ה'תרפ"ט).
- רבי יצחק טייטלבוים הי"ד ( - כ"ה ניסן ה'תש"ה), יונגער רב אין וואלאווע. אן איידעם פון רבי משולם זושא יצחק האלבערשטאם פון ראצפערט.
- מרת רחל אסתר הי"ד ( - ז' אדר ה'תש"ד) די ווייב בז"ר פון רבי אלכסנדר אשר באב"ד, טארטיקאווער רב פון ברוקלין.
- ביילא ברכה הי"ד... הענדל הי"ד... גיטל.
- רבי חנניה יו"ט ליפא טייטלבוים, וואלאווע רב פון ניו יארק.
- מרת רייצא הי"ד ( - ח' סיון ה'תש"ד), די ווייב פון רבי יחיאל מיכל ניסן גראס ( - כ"ט תמוז ה'תרח"ץ), דיין פון אודווארי, א זון פון רבי רפאל גראס, רב אין בערבעשט.
- מרת רויזא בלימא ( - כ"א אלול ה'תרצ"ו), די ווייב פון הרב רפאל גראסס ( - כ"ט טבת ה'תרע"ז), רב אין בערבעשט.
- מרת דבורה, די ווייב פון הרב רבי אריה לייביש מרדכי האלבערשטאם (ה'תרל"ב (אומגעפער) – כ"ז חשוון ה'תרצ"א), פון שינאווא.
- מרת רבקה ( - כ"ז שבט ה'תש"ב), די ווייב פון רבי יחיאל מיכל תאומים-פרענקל הי"ד ( - כ"ח אייר ה'תש"ד) פון סיגוט.
- רבי משה דוד טייטלבוים (ה'תרט"ו - כ"א אדר ב' ה'תרצ"ה), רב אין מאדיאר-לאפאש.
- רבי יוסף טייטלבוים (ה'תר"כ (אומגעפער) - ה'תר"צ (אומגעפער) ), רב אין ניעפולומיץ. אן איידעם פון רבי יחזקאל שרגא תאומים–פרענקל הי"ד ( - ל"ב בעומר ה'תש"ד), דיין אין וויעליטשקא.
- רבי משה טייטלבוים ( - ), פון אוהעל.
- רבי חיים טייטלבוים ( - ), דיין פון קראקא.
- רבי יעקב טייטלבוים ( - ), רב אין ניעפולומיץ.
- רבי נפתלי טייטלבוים, פון גארליץ
- רבי אהרן טייטלבוים, פון גארליץ
- רבי ישראל יעקב יוקיל טייטלבוים (ה'ת"ר - ט"ו אלול ה'תרפ"ד), רב אין וואלאווע.
דראהאביטשער צווייג
- רבי נחום צבי טייטלבוים, רב אין דראהאביטש.
- רבי אהרן טייטלבוים, רבי אין דראהאביטש
- רבי מרדכי דוד טייטלבוים ( - ו' כסלו ה'תר"פ), דיין אין סטוטשין.
- די ווייב פון רבי אהרן טווערסקי.
- רבי יצחק טייטלבוים, רב אין האסאקאוו.
- רבי מנשה טייטלבוים ( - כ"ט אייר ה'תרס"ה), פון בריגעל.
- רבי טוביה טייטלבוים, רב אין בריגעל.
- מרת רעכיל בריינדל הי"ד, די ווייב בז|ש פון שלמה האלבערשטאם, רב אין באבאוו.
- מרת רבקה, די ווייב פון רבי חיים דאכנער, פון ארץ ישראל.
- רבי נפתלי טייטלבוים.
- רבי חיים טייטלבוים.
- מרת ראכיל, די ווייב פון רבי ישראל הכהן ראפאפורט, רב אין טארנא.
- מרת חנה רחל.
זיינע ספרים
- ישמח משה - תנ"ך
- השיב משה - שו"ת
- תפלה למשה - תהלים
- מעין טהור - אויף אידיש, איבער די הלכות פון נדה און יולדת. היינט איז עס אריינגעדרוקט אינעם קרבן מנחה סידור.
אויך האט דער ישמח משה פארפאסט א תפלה צו זאגן ארויפגייענדיג אויפ'ן ציון פון א רבי באקאנט אלס "שלום עליך", און סגולות לפרנסה ולשמירה וועלכע זענען מקובל בכל תפוצות ישראל.
רעפערענצן
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!