אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי יהושע בן חנניה"

2,873 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
שורה 68: שורה 68:


== מיט רבי אליעזר ==
== מיט רבי אליעזר ==
ווען רבן יוחנן בן זכאי האט געזאגט פאר זיינע תלמידים: "צאו וראו איזוהי דרך ישרה שיבור לו האדם", האט רבי יהושע געזאגט: "חבר טוב"{{הערה|{{משנה|אבות|ב|ט}}}}. רבי יהושע האט טאקע זוכה געווען צו א גוטער פריינט – זיין גרויסער ידיד רבי אליעזר. פון זייער יוגנט זענען זיי צוזאמען אויפגעוואקסן אינעם ישיבה פון רבן יוחנן בן זכאי, און צוזאמען האבן זיי געפירט א גרויסע ישיבה (וואו רבי עקיבא האט געלערנט), און צוזאמען זענען זיי געקומען קיין יבנה.
רבי יהושע איז פון זיין יוגנט אויפגעוואקסן אינעם ישיבה פון רבן יוחנן בן זכאי צוזאמען מיט רבי אליעזר, און צוזאמען האבן זיי געפירט א גרויסע ישיבה, וואו רבי עקיבא האט געלערנט, און צוזאמען זענען זיי געקומען קיין יבנה.


די פריינטשאפט האט זיך געצויגן צענדליגער יארן, ביז דער גרויסער מחלוקת וואס האט אויסגעבראכן אין יבנה צווישן רבי אליעזר און די אנדערע חכמים לגבי די דין טומאה אין א "[[תנור של עכנאי]]"{{הערה|זעט {{משנה|עדיות|ז|ז}}; {{משנה|כלים|ה|י}}}}, ווען רבי יהושע האט זיך שארף קעגנגעשטעלט רבי אליעזר'ס שיטה. ווען רבי אליעזר האט געזאגט: "אויב איז די הלכה ווי מיר זאלן די ווענט פון בית המדרש אויפווייזן" און די ווענט האבן אנגעהויבן אראפפאלן, האט זיי רבי יהושע אנגעשריגן: "אויב תלמידי חכמים זענען מנצחים זה את זה בהלכה, אתם מה טיבכם?" צוליב דעם כבוד פון רבי יהושע זענען די ווענט נישט ווייטער אראפגעפאלן, אבער האבן זיך אויך נישט אויפגעשטעלט, צוליב דעם כבוד פון רבי אליעזר, נאר זענען געבליבן שטיין געבויגן. ווען רבי אליעזר האט ביים ענדע געזאגט: "אויב איז דער הלכה ווי מיר, זאל מען אויפווייזן פון הימל", און ס'איז ארויס א [[בת קול]] "מה לכם אצל רבי אליעזר שהלכה כמותו בכל מקום", איז רבי יהושע אויפגעשטאנען אויף די פיס און געזאגט: "[[לא בשמים היא|לֹא בַשָּׁמַיִם הִיא]]"{{הערה|{{תנ"ך|דברים|ל|יב}}}}, ווייל דער תורה איז שוין געגעבן געווארן אין סיני און עס שטייט דערין{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כג|ב}}}}: "אַחֲרֵי רַבִּים לְהַטֹּת", דעריבער קוקן מיר נישט אויף א בת קול{{ביאור|דהיינו, הקב"ה האט איבערגעגעבן די תורה צו מענטשן אז די הלכה זאל אנטשידן ווערן דורך זיי, לויט די כללים וואס זענען איבערגעגעבן געווארן אין סיני.{{ש}}
נאך צענדליגער יארן האט אויסגעבראכן א גרויסער מחלוקת לגבי די טומאה פון א "[[תנור של עכנאי]]"{{הערה|זעט {{משנה|עדיות|ז|ז}}; {{משנה|כלים|ה|י}}}}; רבי אליעזר האט מטהר געווען, און די איבריגע חכמים האבן מטמא געווען. די חכמים האבן מכריע געווען ווי דער רוב, אבער רבי אליעזר האט זיך נאך אלס געהאלטן ביי זיינס און האט נישט אנגענומען די הכרעה. די חכמים האבן זיך צוזאמגעציילט און אים מנדה געווען{{הערה|{{בבלי|בבא מציעא|נט|ב}}}}, און רבי אליעזר האט דאן פארלאזט יבנה און איז זיך געגאנגען קיין לוד, און זיך אפגעטיילט פון רבי יהושע ביז זיין פטירה.
רבי יהושע האט אפגעלערנט דעם בת קול ווי א נסיון פון הימל, צו פרואוון די חכמים אויב וועלן זיי צוליב דעם ענדערן פון וואס זיי האבן מקובל. דעריבער האט רבי יהושע געזאגט "ס'איז נישט אין הימל", דהיינו, די תורה איז געגעבן געווארן צו אונז אין סיני גאנצערהייט, און עס וועט זיך גארנישט ענדערן פון איר לויט א מופת פון הימל{{הערה|רבינו ניסים, געברענגט אין [[שיטה מקובצת]]}}. די גמרא פארציילט טאקע ווייטער אז [[רבי נתן]] האט אנגעטראפן אליהו הנביא און אים געפרעגט: "וואס האט הקב"ה געטון יענע צייט [ווען רבי יהושע האט אפגעווארפן דעם בת קול]?" האט אליהו געענטפערט: ער האט געשמייכלט און געזאגט: נצחוני בני, מיין זון האט מיר באזיגט" (פאר ערקלערונג אויף די ווערטער זעט {{ספר החינוך|תצו}}).}}. ווען רבי אליעזר האט זיך נאך אלס געהאלטן ביי דאס זייניגע און האט נישט אנגענומען דעם דעת פונעם רוב, האבן די חכמים זיך צוזאמגעציילט און אים מנדה געווען{{הערה|{{בבלי|בבא מציעא|נט|ב}}}}, א נידוי וואס האט אנגעהאלטן ביז זיין פטירה.


רבי אליעזר האט דאן פארלאזט יבנה און איז זיך געגאנגען צו לוד, און מיט דעם האבן זיך די צוויי באליבטע פריינט אפגעטיילט פאר די רעשט פון זייער לעבן, ביז רבי אליעזר'ס פטירה. נאך זיין פטירה האט זיך רבי יהושע געשטעלט אויף די פיס און געזאגט: "הותר הנדר, הותר הנדר" [ד.ה. דער נידוי וואס מ'האט אים מנדה געווען]{{הערה|שם=סנהדריןסח}}{{ביאור|רבי יהושע האט געדארפט מבטל זיין דעם נידוי כדי מ'זאל נישט דארפן פירן מיט רבי אליעזר דין מנודה שמת, וואס מ'איז אים נישט מספיד און מ'רייסט נישט אויף אים קריעה און מ'לייגט א שטיין אויף זיין ארון{{הערה|תורת האדם לרמב"ן, שער האבל, נ; זעט {{שולחן ערוך|יורה דעה|שלד|ג}}}}.}}, און האט אים ארום געארעמט און אים געקושט און געוויינט, און געזאגט: "רבי, רֶכֶב יִשׂרָאֵל וּפָרָשָׁיו"{{הערה|{{תנ"ך|מלכים ב|יג|יד}}}}{{הערה|{{ירושלמי|שבת|ב|ז}}}}.
בשעת'ן ויכוח האט רבי אליעזר באוויזן איבערנאטירליכע זאכן אויפצואווייזן זיין שיטה, אבער רבי יהושע האט אלס אפגעשלאגן. רבי אליעזר האט ביים ענדע געזאגט: "אויב איז דער הלכה ווי מיר, זאל מען אויפווייזן פון הימל", און א [[בת קול]] איז ארויס, "מה לכם אצל רבי אליעזר שהלכה כמותו בכל מקום". אבער רבי יהושע איז אויפגעשטאנען אויף די פיס און געזאגט: "[[לא בשמים היא|לֹא בַשָּׁמַיִם הִיא]]"{{הערה|{{תנ"ך|דברים|ל|יב}}}}, און וויבאלד עס שטייט {{הערה|{{תנ"ך|שמות|כג|ב}}}}: "אַחֲרֵי רַבִּים לְהַטֹּת", קוקט מען זיך נישט אום אויף א בת קול. רבינו נסים זאגט אז רבי יהושע האט אפגעלערנט דעם בת קול ווי א נסיון פון הימל צו פרואוון די חכמים אויב זיי וועלן ענדערן פון וואס זיי האבן מקובל{{הערה|רבינו ניסים, געברענגט אין [[שיטה מקובצת]]}}.


איינמאל איז רבי יהושע אריין אינעם בית המדרש פון רבי אליעזר, און האט אנגעהויבן קושן דעם שטיין אויף וואס רבי אליעזר פלעגט זיצן, און געזאגט: "דער שטיין איז גלייך צום [[בארג סיני]], און דער וואס איז געזעסן דערויף איז גלייך צום [[ארון הברית]]"{{הערה|{{מדרש רבה|שיר השירים|א|ג}}}}. ווען די חכמים האבן זיך אמאל געזעצט אפפרעגן די רייד פון רבי אליעזר נאך זיין פטירה, האט זיך רבי יהושע קעגנגעשטעלט, זאגנדיג: "מען ווענדט נישט אפ דעם לייב נאך זיין טויט"{{הערה|שם=גיטיןפגא|{{בבלי|גיטין|פג|א}}}}.
נאך רבי אליעזר פטירה האט זיך רבי יהושע געשטעלט אויף די פיס און געזאגט: "הותר הנדר, הותר הנדר", דאס הייסט אז דער נידוי איז אויס {{הערה|שם=סנהדריןסח}}, און האט אים ארום געארעמט און אים געקושט און געוויינט, און געזאגט: "רבי, רֶכֶב יִשׂרָאֵל וּפָרָשָׁיו"{{הערה|{{תנ"ך|מלכים ב|יג|יד}}}}{{הערה|{{ירושלמי|שבת|ב|ז}}}}.
 
רבי יהושע איז אמאל אריין אינעם בית המדרש פון רבי אליעזר און האט געקושט דעם שטיין אויף וואס רבי אליעזר פלעגט זיצן, זאגנדיג, "דער שטיין איז גלייך צום [[בארג סיני]], און דער וואס איז דערויף געזעסן צום [[ארון הברית]]"{{הערה|{{מדרש רבה|שיר השירים|א|ג}}}}. ווען די חכמים האבן זיך אמאל געוואלט אפפרעגן א שיטה פון רבי אליעזר נאך זיין פטירה, האט זיך רבי יהושע קעגנגעשטעלט, זאגנדיג: "מען ווענדט נישט אפ דעם לייב נאך זיין טויט"{{הערה|שם=גיטיןפגא|{{בבלי|גיטין|פג|א}}}}.


==מחלוקת מיט רבן גמליאל ==
==מחלוקת מיט רבן גמליאל ==