מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
3,951
רעדאגירונגען
←מקור
(←מקור) |
|||
| שורה 5: | שורה 5: | ||
==מקור== | ==מקור== | ||
[[טעקע:סדרת דפי הגדת פסח על ניר סטנסיל שהודפסה בקרב חיילי הבריגאדה היהודית הל btm8205.jpeg|קליין|"לשנה הבאה בירושלים הבנויה", הגדה של פסח אויף סטענסיל פון די [[אידישע בריגאדע]], [[נאפאלי]], 1945]] | [[טעקע:סדרת דפי הגדת פסח על ניר סטנסיל שהודפסה בקרב חיילי הבריגאדה היהודית הל btm8205.jpeg|קליין|"לשנה הבאה בירושלים הבנויה", הגדה של פסח אויף סטענסיל פון די [[אידישע בריגאדע]], [[נאפאלי]], 1945]] | ||
די פראזע "לשנה הבאה בירושלים" ווערט נישט דערמאנט אין תנ"ך, ש"ס, אדער סיי וועלכע פון די הגדות פון די פריע ראשונים. דער ערשטער דאָקומענטירטער ערשיינונג פון דעם וואונטש איז אין פיוטים פון [[רבי יוסף אבן אביתור]] (ענדע | די פראזע "לשנה הבאה בירושלים" ווערט נישט דערמאנט אין תנ"ך, ש"ס, אדער סיי וועלכע פון די הגדות פון די פריע ראשונים. דער ערשטער דאָקומענטירטער ערשיינונג פון דעם וואונטש איז אין פיוטים פון [[רבי יוסף אבן אביתור]] (ענדע 10'טער יארהונדערט). אין זיין פיוט "אאמיר מסתתר", וועלכע איז געפונען געווארן אין דער קאירא גניזה און ערשיינט אין פילע אשכנזישע מחזורים ביי די פיוטים פאר שבת הגדול{{הערה|[https://he.wikisource.org/wiki/סידור/נוסח_אשכנז/שבת/שחרית_לשבת_הגדול_(מזרחי) שחרית לשבת הגדול], אויף וויקיטקסט}}, געפונט זיך א וואריאציע: "בירושלים לשנה הבאה". פון די קאנטעקסט אין די פיוטים איז קלאר אז רבי יוסף אבן אביתור האט נישט מחדש געווען דעם אויסדרוק, נאר ער האט זיך באנוצט מיט דעם ווי א ציטאט פון א באוואוסטע אידיאם. אין דעם פיוט "ידידך מאמש" פון רבי יהודה [[אבן גיאת]] (11'טער יארהונדערט) ערשיינט די פראזע אין די מער באקאנטע סדר, "לשנה הבאה בירושלים"{{הערה|{{אוצר החכמה|שולמית אליצור|תרביץ|182819|page=20|קעפל=בין יוסף ליוסף: לזהות מחברו של יוצר קדום|באנד=עא [א–ב] (תשרי–אדר תשס"ב), עמ' 85}}; הנ"ל, "[https://jstudies.huji.ac.il/sites/default/files/jstudies/files/tarbiz_-_8502_-_archive_from_irit_-_03_-_elizur_-_pp._293-307.pdf כהיום הזה בירושלים: למקורה, לתפוצתה ולגלגוליה של תפילה לסיום טקסים]", '''תרביץ''' פה [ב] (טבת תשע"ח), עמ' 305.}}. | ||
דער ערשטער וואס דערמאנט דעם מנהג פון עס זאגן ביים סדר איז [[רבי יצחק אייזיק טירנא]] אין זיין "ספר המנהגים" ( | דער ערשטער וואס דערמאנט דעם מנהג פון עס זאגן ביים סדר איז [[רבי יצחק אייזיק טירנא]] אין זיין "ספר המנהגים" (15'טן יארהונדערט){{הערה|{{אוצר החכמה|רבי יצחק אייזיק טירנא|ספר המנהגים|147985|page=69|שנת הוצאה=תש"ס|מו"ל=מכון ירושלים|עמ=נא|אבאנענטן=יא}}}}. איר פּאָפּולאַריטעט איז געוואַקסן נאָך די 11'טן-12'טן יאָרהונדערט, מעגליך א רעזולטאַט פון די קרייצפאָרער שחיטות און די לענגערע צוגעבונדנקייט צו ירושלים. צו די עלטסטע הגדות וואָס אנטהאלטן די פראזע געהערן די "בירדס העד הגדה" (פון פריע 14טן יארהונדערט, ריינלאַנד) און די "באַרסעלאָנאַ הגדה" (פון 1370){{הערה|{{לינק|אדרעס=https://momentmag.com/next-year-in-jerusalem/|שרייבער=George E. Johnson|קעפל=Jewish Word {{!}} Why We Say ‘Next Year in Jerusalem’|זייטל=Moment Magazine|דאטום=April 4, 2022}}}}. ביים 15'טן יארהונדערט איז עס שוין געווען א געווענליכער מנהג פאר אשכנזישע אידן צו פאַרענדיגן זייערע סדרים מיט דער פראזע, און ביים 16טן יארהונדערט, מיטן אויפקומען פון געדרוקטע הגדות, איז עס געווארן א סטאנדארט. | ||
אין | אין אמעריקע איז די ענגלישע פראַזע "Next Year in Jerusalem" נישט ערשינען אין קיין אמעריקאנער הגדה פאר 1942. דאס איז געווען צוליב מורא פאר אז עס זאל נישט אויסזען ווי אידן האָבן טאפעלטע לויאַליטעטן. דער ערשטער וואָס האָט דאָס עפנטליך איבערגעזעצט אויף ענגליש איז געווען Cecil Roth אין ענגלאַנד אין 1934. אין אמעריקע האט מאָריץ סאַמועל און די "de Sola Pool Haggadah" (וואס איז פארשפרייט געווארן צו אמעריקאנער סאלדאטן במשך דעם צווייטן וועלט־קריג) געבראכן דעם טאַבו, ווי די קאמף קעגן נאציזם און דער שטיצע פאר א אידישער מדינה האבן געוואקסן{{הערה|1=Sarna, Jonathan D., '[https://doi.org/10.1093/oso/9780197783214.003.0001 The Transformation of “Next Year in Jerusalem” in the Postwar American Haggadah]', in Richard I. Cohen (ed.), ''Jerusalem Transformed: Politics, Culture, and Hidden Corners'' (2024).}}. | ||
== באדײט און סימבאָליזם == | == באדײט און סימבאָליזם == | ||