אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "יארן ה'ש"ל–ה'של"ט"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
ק (תנא קמא האט אריבערגעפירט בלאט רוי:יארן ה'ש"ל–ה'של"ט צו יארן ה'ש"ל–ה'של"ט אן לאזן א ווייטערפירונג) |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|יארצענדליג אין אידישן לוח}} | |||
<!-- {{יארצענדליג|5330}} | |||
-->די ה'ש' יארן, אדער אין קורצן די ש' יארן, איז א [[יארצענדליג]] וואס האט זיך אנגעהויבן ראש השנה ה'ש' און געענדיגט כ"ט אלול ה'של"ט. | |||
אין דעם יארצענדליג האט זיך געשלאסן די רייכע לעבנס פון אזעלכע גרויסע לייט ווי דער אר"י הק', רדב"ז און רבי יוסף קארו אין צפת און דער רמ"א, און מהרש"ל אין פּוילן. אין אשכנז איז אין די זעלבע צייט געבוירן דער תוספות יום טוב. | |||
==געשעענישן== | ==געשעענישן== | ||
* '''ש"ל''' - [[אר"י הקדוש|אריז"ל]] האט זיך באזעצט אין [[צפת]] | * '''ש"ל''' - [[אר"י הקדוש|אריז"ל]] האט זיך באזעצט אין [[צפת]] | ||
* '''של"ה''', [[י"ח אדר]] - [[רבי אליהו די וידאש]] מסיים את כתיבת הספר [[ראשית חכמה]] | * '''של"ה''', [[י"ח אדר]] - [[רבי אליהו די וידאש]] מסיים את כתיבת הספר [[ראשית חכמה]] | ||
*'''של"ז''', ערשטער העברעאישער דרוק אין ארץ-ישראל ווערט אויפגעשטעלט אין | *'''של"ז''', ערשטער העברעאישער דרוק אין ארץ-ישראל ווערט אויפגעשטעלט אין צפת דורך [[אברהם בן יצחק אשכנזי]]. | ||
*'''של"ח''' – דער "גרויסער [[קאמעט]] פון 1577" גייט אריבער נאנט צו דער ערד. צווישן אנדערע איז עס געשילדערט געווארן אום [[א' כסלו]] אין | *'''של"ח''' – דער "גרויסער [[קאמעט]] פון 1577" גייט אריבער נאנט צו דער ערד. צווישן אנדערע איז עס געשילדערט געווארן אום [[א' כסלו]] אין צפת דורך [[רבי חיים וויטאל]] אין 'ספר החזיונות'. אום ט"ו כסלו איז רבי חיים אריבער קיין ירושלים. | ||
*'''של"ח''', | *'''של"ח''', כסלו – אויפבוי פון קהל שלום שול אין [[רודוס]], עלטסטער [[שול]] וואס שטייט נאך אין [[גריכנלאנד]]. | ||
*'''של"ח''', [[א' אלול]] – [[סאבעסטיאו, קעניג פון פארטוגאל]] און זיינע אליאירטע, וועלכע האבן אינוואדירט [[מאראקא]], זענען באזיגט געווארן. די מאראקאנער אידן זענען קובע דעם טאג פאר א [[ספעציעלע פורימ'ס|ספּעציעלע פורים]]. | *'''של"ח''', [[א' אלול]] – [[סאבעסטיאו, קעניג פון פארטוגאל]] און זיינע אליאירטע, וועלכע האבן אינוואדירט [[מאראקא]], זענען באזיגט געווארן. די מאראקאנער אידן זענען קובע דעם טאג פאר א [[ספעציעלע פורימ'ס|ספּעציעלע פורים]]. | ||
*'''של"ח''' – [[רבי אליעזר אשכנזי]] ווערט געשטעלט אלס [[אב בית דין]] פון [[פויזן]]. | *'''של"ח''' – [[רבי אליעזר אשכנזי]] ווערט געשטעלט אלס [[אב בית דין]] פון [[פויזן]]. | ||
| שורה 23: | שורה 29: | ||
* '''של"ה''', [[יוסף הכהן הרופא]], היסטוריון יהודי | * '''של"ה''', [[יוסף הכהן הרופא]], היסטוריון יהודי | ||
* '''של"ח''' – רבי [[עזריה מן האדומים]], א איטאליענער היסטאריקער און חוקר. | * '''של"ח''' – רבי [[עזריה מן האדומים]], א איטאליענער היסטאריקער און חוקר. | ||
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | |||
רעוויזיע פון 09:42, 29 אפריל 2025
די ה'ש' יארן, אדער אין קורצן די ש' יארן, איז א יארצענדליג וואס האט זיך אנגעהויבן ראש השנה ה'ש' און געענדיגט כ"ט אלול ה'של"ט.
אין דעם יארצענדליג האט זיך געשלאסן די רייכע לעבנס פון אזעלכע גרויסע לייט ווי דער אר"י הק', רדב"ז און רבי יוסף קארו אין צפת און דער רמ"א, און מהרש"ל אין פּוילן. אין אשכנז איז אין די זעלבע צייט געבוירן דער תוספות יום טוב.
געשעענישן
- ש"ל - אריז"ל האט זיך באזעצט אין צפת
- של"ה, י"ח אדר - רבי אליהו די וידאש מסיים את כתיבת הספר ראשית חכמה
- של"ז, ערשטער העברעאישער דרוק אין ארץ-ישראל ווערט אויפגעשטעלט אין צפת דורך אברהם בן יצחק אשכנזי.
- של"ח – דער "גרויסער קאמעט פון 1577" גייט אריבער נאנט צו דער ערד. צווישן אנדערע איז עס געשילדערט געווארן אום א' כסלו אין צפת דורך רבי חיים וויטאל אין 'ספר החזיונות'. אום ט"ו כסלו איז רבי חיים אריבער קיין ירושלים.
- של"ח, כסלו – אויפבוי פון קהל שלום שול אין רודוס, עלטסטער שול וואס שטייט נאך אין גריכנלאנד.
- של"ח, א' אלול – סאבעסטיאו, קעניג פון פארטוגאל און זיינע אליאירטע, וועלכע האבן אינוואדירט מאראקא, זענען באזיגט געווארן. די מאראקאנער אידן זענען קובע דעם טאג פאר א ספּעציעלע פורים.
- של"ח – רבי אליעזר אשכנזי ווערט געשטעלט אלס אב בית דין פון פויזן.
- של"ח – רבי שמעון וואלף אויערבאך ווערט געשטעלט אלס מרא דאתרא און ראש ישיבה אין לובלין אויפ'ן ארט פון מהרש"ל.
געבוירן
- של"א, הרב יהודה אריה מודינא, רב, דרשן, סופר ומשורר יהודי-איטלקי (נפטר ב-ה'ת"ח)
- של"ט – רבי יום טוב ליפּמאַן העלער "דער תוספות יום טוב".
- של"ט – רבי עזריה פיגו, פון די חכמי ווענעציע.
נפטר געווארן
- ש"ל, כ"ג תמוז – רבי משה קארדאווערא, פון די מקובלים אין צפת, מחבר פון ספרי קבלה און דער רבי פונעם אריז"ל
- של"ב, י"ח אייר – דער רמ"א - רבי משה בן ישראל איסרלס (געב' ה'ר"צ)
- של"ב, ה' אב – רבי יצחק לוריא - דער הייליגער אר"י (געב' ה'רצ"ד)
- של"ד, י"ב כסלו – רבי שלמה לוריא, דער מהרש"ל (געב' ה'רע"א)
- של"ד, כ"א חשון – רבי דוד בן זמרא (הרדב"ז), פוסק הלכה, ראש ישיבה, אב בית דין. מנהיגה של יהדות מצרים, ובסוף ימיו בצפת.
- של"ה, י"ג ניסן – הרב רבי יוסף קארו, דער מחבר פונעם שלחן ערוך
- של"ה, יוסף הכהן הרופא, היסטוריון יהודי
- של"ח – רבי עזריה מן האדומים, א איטאליענער היסטאריקער און חוקר.