פרשת משפטים

פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:פרשת שבוע
פאראמעטער [ הפטרה1, הפטרה3, הפטרה2 ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע

משפטים
פסוקים	פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:תנ"ך פאראמעטער [ קצר ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע שמות כא, א - פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:תנ"ך פאראמעטער [ קצר ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע כד, יח
צאל פסוקים	118
אינהאלט	א לאנגע ליסטע פון מצוות און דינים, דערנאך ווערט ערציילט ווי משה רבינו גייט ארויף אויפן בארג סיני באקומען די לוחות הברית
מצוות אין דער פרשה לויטן ספר החינוך
עשה (23)  לא תעשה (30) דיני עבד עברי, ייעוד און אויסלייזן א אמה עברייה, מיתת חנק, דיני קנסות, מיתת סייף, דיני ארבעה אבות נזיקין, דיני גנב, דיני שומרים, דין מפתה, פארבארגן פאר אן ארעמאן, פסק'ענען נאך רוב דיינים, פריקה וטעינה, שמיטת קרקעות, שביתה אין שבת, עלייה לרגל, ביכורים. פארקויפן א אמה עברייה, אפהאלטן פון איר שאר כסות ועונה, שלאגן עלטערן, עסן שור הנסקל, לאזן א מכשפה לעבן, אויספאפן א גר מיט רייד אדער מיט געלט, פאניגן א אלמנה אדער א יתום, מאנען א חוב פון אן ארעמאן, איסור ריבית, שעלטן א דיין אדער א נשיא, פארטוישן די סדר תרומות און מעשרות, עסן טרפה, לשון הרע אדער שמע שווא, פסולי עדות, א טיילנעמען מיט עושי רע, זיך פארלאזן אין דיני נפשות אויף א צווייטן דיין, פארדרייען א משפט, פסק'נען לויט היפּאָטהעסעס, שוחד, זיך באשווערן אין א אפגאט, בארעדן צו דינען עבודה זרה, שחט'ן קרבן פסח ווען ס'איז נאך דא חמץ אין שטוב,איבערנעכטיגן די אימורים פון קרבן פסח, קאכן בשר בחלב, בינדן א בונד מיט אזעלכע וואס דינען עבודה זרה, לא תחנם

פרשת מִשְׁפָּטִים איז די זעקסטע פרשה פון ספר שמות. ס'גייט אהן פון כא, א ביז כד, יח. אן מערהייט פרשה ווערט אויסגערעכנט אסאך מצוות און דינים, בעיקר וואס האט מיט דיני ממונות. אין סוף פרשה ווערט ערציילט איבער די בונד פון די אידן מיטן באשעפער, און אויפן ארויפגיין פון משה צום בארג סיני.

א טייל פון די יארן ווערט פרשת משפטים געליינט אין שבת בעפאר ראש חודש אדר, וואס דערין ליינט מען אויך די ערשטע פרשה פון די "ארבע פרשיות" - פרשת שקלים.

פרשה אינהאלט

די בונד פון די אידן מיטן באשעפער, געמאלעוועט דורך דזש'אן סטיפל דעייוויס

נאך די מעמד הר סיני ווי סזענען געגעבן געווארן פאר כלל ישראל די עשרת הדברות, גיבט די באשעפער פאר כלל ישראל דורך משה רבינו, נאך א לאנגע ליסטע פון מצוות און דינים. מערהייט פון די מצוות זענען איבער די אידישע געזעצן וואס איז נוגע צווישן א מענטש און זיין פראנדצווישן זיי ווי פאלגנד:

• דיני עבד עברי און אמה עברייה,
• דיני גנב
• דיני שומרים
• פארבארגן פאר אן ארעמאן
• דין מפתה פסק'ענען נאך רוב דיינים, פריקה וטעינה, שמיטת קרקעות, שביתה אין שבת, עלייה לרגל, ביכורים.

| לא תעשה חינוך = פארקויפן א אמה עברייה, אפהאלטן פון איר שאר כסות ועונה, שלאגן עלטערן, עסן שור הנסקל, לאזן א מכשפה לעבן, אויספאפן א גר מיט רייד אדער מיט געלט, פאניגן א אלמנה אדער א יתום, מאנען א חוב פון אן ארעמאן, איסור ריבית, שעלטן א דיין אדער א נשיא, פארטוישן די סדר תרומות און מעשרות, עסן טרפה, לשון הרע אדער שמע שווא, פסולי עדות, א טיילנעמען מיט עושי רע, זיך פארלאזן אין דיני נפשות אויף א צווייטן דיין, פארדרייען א משפט, פסק'נען לויט היפּאָטהעסעס, שוחד, זיך באשווערן אין א אפגאט, בארעדן צו דינען עבודה זרה, שחט'ן קרבן פסח ווען ס'איז נאך דא חמץ אין שטוב,איבערנעכטיגן די אימורים פון קרבן פסח, קאכן בשר בחלב, בינדן א בונד מיט אזעלכע וואס דינען עבודה זרה, לא תחנם

• דיני עבד עברי ואמה עברייה
• אלימות לגווניה - הריגה, חבלה גופנית,
• דיני נזק שנגרם על ידי רכושו של אדם (ארבעה אבות נזיקין): שורו שנגח, בור שפתח ונפל לתוכו אדם, אש שהבעיר אדם והזיקה לרכוש
• דיני גנב, גזלן, ודין הבא במחתרת
• דיני שומרים - אחריות אדם על רכוש אחרים המופקד בידו
• דין המפתה נערה לשכב עמו
• איסור עינוי אלמנה ויתום ואיסור אונאת הגר
• דיני הלוואה - איסור ריבית ומצוות השבת משכון
• איסור הטיית משפט, עדות שקר ולקיחת שוחד
• מצוות השבת אבדה ופריקה וטעינה

לקראת סוף הרשימה מפורטים גם מצוות שבין אדם למקום, כגון:

• מצוות בכור בהמה טהורה, איסור טרפה ובשר בחלב
• מצוות שבת, שמיטה ושלושת הרגלים
• הנחיות בנוגע לכניסה לארץ ישראל - הבטחת סיוע שמימי, ואזהרה שלא ילכו אחרי עבודת האלילים של עמי הארץ

לאחר שמשה מוסר לעם את המצוות שנאמרו לו, נערכת כריתת ברית בין ה' ובין עם ישראל. משה בונה מזבח ומקריב קרבנות למרגלות הר סיני יחד עם אהרן וזקני ישראל. אחר כך הוא עולה אל הר סיני לקבלת לוחות הברית, ושוהה שם "ארבעים יום וארבעים לילה".

הפטרה

מפטירים בירמיהו לד, שם מתאר ירמיהו את דיני העבד העברי, ונוזף בעם על שאינם מקיימים אותם. לגבי סיום ההפטרה נחלקו המנהגים שמנהג התימנים להמשיך עד סוף פרק ל"ה ומנהג הספרדים והאשכנזים לחזור למפרע לפסוקים האחרונים של פרק לג, לגבי החזרה למפרע דנו בזה האם מותר לחזור למפרע, במשנה ברורה הביא מחלוקת אם מותר לחזור למפרע, וברש"ש כתב שהמנהג בפרשת משפטים לחזור למפרע, ובספר טעמא דקרא (פרשת משפטים) כתב שבמקום שקוראים מנביא על קלף אין לחזור למפרע .

הפטרת משפטים נקראת רק בכרבע מהשנים, בשנים מסוג השא, השג, החא, בשז וגכז. בשאר השנים הפשוטות קוראים את הפטרת פרשת שקלים, ובשאר השנים המעוברות קוראים את הפטרת ראש חודש או "מחר חודש".

קישורים חיצוניים

פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:פרשה לינקס
פאראמעטער [ בר-אילן, ממרא, ישיבה, תורת אמת פרשה, נחמה, תורת אמת ספר, פרשה ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע טעקסט:

• פרשת משפטים, אויף שיתופתא
• פרשת משפטים, אויפן "וויקיטעקסט" זייטל
• פרשת משפטים - טעקסט מיט תרגום אונקלוס, אויפ'ן "מכון ממרא" זייטל
• פרשת משפטים, אויפ'ן "מקראות גדולות הכתר" זייטל

טייטש

• מאיר הלוי לעטעריס, "פרשת משפטים", חמשה חומשי תורה אין אידיש, ניו יארק, תרע"ד

פארברייטערונג:

• שיעורים אויף פרשת משפטים אויף קול הלשון
• פרשת משפטים, אויפ'ן מחלקי המים זייטל
• פרשת משפטים, אויפ'ן "בית חב"ד" זייטל
• זעט שיעורים אויף פרשת משפטים, אויפן "בינינו" זייטל
• פרשת משפטים, אויפן "פרשת השבוע" זייטל
• דער ארטיקל "פרשת משפטים", אויפ'ן "ויקישיבה" זייטל
• נושאים אויף פרשת משפטים אויפ'ן "על התורה" זייטל

הערות שוליים

משפטים קטגוריה:משפט עברי משפטים [[{{{1}}}|ו{{{1}}}]] פרשת משפטים איז די זעקסטע פרשה אין ספר שמות, זי קומט נאך פרשת יתרו.

• עבד עברי
• ווען א בהמה פון א מענטש איז מזיק
• שומרים
• שמיטה

הפטרה

מען ליינט די הפטורה אין ספר ירמיהו, פרק ל"ד, דארט שרייבט ירמיהו די דינים פון אן עבד עברי און זאגט דאס פאלק מוסר וואס זיי היטן נישט די דינים. רוב יארן ליינט מען נישט די הפטורה משפטים, נאר די יארן מיט א קביעות השא, השג, החא, בשז אדער גכז. אין אנדערע פשוטע יארן ליינט מען די הפטורה פון פרשת שקלים, אין אנדערע עיבור יארן ליינט מען די הפטורה אדער פון ראש חודש אדער "מחר חודש".

דער ארטיקל בנוגע אידישקייט איז א שטומף. איר זענט געלאדנט עס צו פארברייטערן.

דער ארטיקל קומט פון יידיש-וויקיפעדיע.
אריגינעלער בלאט • ערלויבעניש cc-by-sa 3.0.