אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרשת לך לך"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
(פארברייטערט)
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(29 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט}}
{{דעסקריפציע|דריטע פרשה פון ספר בראשית}}{{פרשת שבוע
<!-- הייבט אן רעדאגירן אונטער די שורה -->
{{פרשת שבוע
| פריערדיגע = פרשת נח
| פריערדיגע = פרשת נח
| קומענדיגע = פרשת חיי שרה
| קומענדיגע = פרשת וירא
| פסוקים = {{תנ"ך|בראשית|יב|א}} - {{תנ"ך|בראשית|יז|כז|אן=ספר}}
| פסוקים = {{תנ"ך|בראשית|יב|א}} - {{תנ"ך|בראשית|יז|כז|אן=ספר}}
| צאל פסוקים = 126
| צאל פסוקים = 126 (13'טע - אייניג מיט [[פרשת ראה]])
| צאל ווערטער = 1686
| צאל ווערטער = 1686 (17'טע)
| צאל אותיות =  
| צאל אותיות = 6336 (19'טע)
| אינהאלט = אברם גייט קיין ארץ כנען, א הונגער ברענגט אים קיין מצרים, מלחמת המלכים, ברית בין הבתרים, הגר געבוירט ישמעאל, ברית מילה
| אינהאלט = [[אברהם|אברם]] גייט קיין ארץ כנען, א הונגער ברענגט אים קיין [[מצרים]], מלחמת המלכים, [[ברית בין הבתרים]], [[הגר]] געבוירט [[ישמעאל]], [[ברית מילה]]
| מספר עשה חינוך = 1
| מספר עשה חינוך = 1
| מספר לא תעשה חינוך = 0
| מספר לא תעשה חינוך = 0
| עשה חינוך = [[ברית מילה|מצוות מילה]]
| עשה חינוך = [[ברית מילה|מצות מילה]]
| לא תעשה חינוך =  
| לא תעשה חינוך =
| הפטורה1 = {{תנ"ך|ישעיהו|מ|כז}} - {{תנ"ך|ישעיהו|מא|טז|אן=ספר}}
| הפטורה1 = {{תנ"ך|ישעיהו|מ|כז}} - {{תנ"ך|ישעיהו|מא|טז|אן=ספר}}
| הפטורה2 = {{תנ"ך|ישעיהו|מ|כה}} - {{תנ"ך|ישעיהו|מא|יז|אן=ספר}}
| הפטורה2 = {{תנ"ך|ישעיהו|מ|כה}} - {{תנ"ך|ישעיהו|מא|יז|אן=ספר}}
שורה 20: שורה 18:
| עדה3 = ראָמאַניאָטן
| עדה3 = ראָמאַניאָטן
}}
}}
'''פרשת לֶךְ-לְךָ''' איז די דריטע [[פרשה]] פון [[ספר בראשית]]. די פרשה גייט פון {{תנ"ך|בראשית|יב|א}}, ביז {{תנ"ך|בראשית|יז|כז|אן=ספר|לאנג=יא}}, לויטן אנגענומענעם צעטיילונג פון [[קאפיטלען פון תנ"ך|קאפיטלען]].
'''פרשת לֶךְ-לְךָ''' איז די דריטע [[פרשה]] פון [[ספר בראשית]]. די פרשה גייט פון {{תנ"ך|בראשית|יב|א|אן=ספר|לאנג=יא}}, ביז {{תנ"ך|בראשית|יז|כז|אן=ספר|לאנג=יא}}, לויטן אנגענומענעם צעטיילונג פון [[קאפיטלען פון תנ"ך|קאפיטלען]]. די 126 פסוקים זענען איינגעטיילט אין זיבן פרשיות, דריי [[פרשה פתוחה|פתוחות]] און פיר [[פרשה סתומה|סתומות]].


די פרשה הייסט "לך לך" אויפ'ן באפעל פונעם אויבערשטן צו אברם ארויסצוגיין פון זיין פלאץ און זיך ציען צום לאנד [[כנען]]. די פרשה שילדערט די ערשטע טייל פון [[אברהם אבינו]]'ס לעבנס געשיכטע; לויט'ן באפעל פונעם אויבערשטן פארלאזט ער חרן און באזעצט זיך אין צוגעזאגטן לאנד כנען, צוליב'ן [[הונגער]] איז ער געצווינגען צוויי מאל אראפצוגיין פון דארט קיין [[מצרים]] און [[פלישתים]]; די קרוגעריי און שיידונג פון אברהם און זיין פלימעניק [[לוט]], און ראטעוועט אים שפעטער ביי די מלחמה פון די פיר קעניגן קעגן די פינף. [[הגר|הָ‏גָר‏]] ווערט פארטריבן און געבוירט [[ישמעאל]]. דער באשעפער שניידט די [[ברית בין הבתרים]] מיט אברהם און באפעלט אים צו מל'ן זיך און זיין הויזגעזונד.
די פרשה הייסט "לך לך" אויפ'ן באפעל פונעם אויבערשטן צו אברם ארויסצוגיין פון זיין פלאץ און זיך ציען צום [[ארץ כנען|לאנד כנען]]. די פרשה שילדערט די ערשטע טייל פון [[אברהם אבינו]]'ס לעבנס־געשיכטע; לויט'ן באפעל פונעם אויבערשטן פארלאזט ער [[חרן]] און באזעצט זיך אין צוגעזאגטן לאנד כנען, צוליב'ן [[הונגער]] איז ער געצווינגען צוויי מאל אראפצוגיין פון דארט קיין [[מצרים]] און [[פלשתים]]; די קריגעריי און שיידונג פון אברהם און זיין פלימעניק [[לוט]], וועמען ער ראטעוועט שפעטער ביי די מלחמה פון די פיר קעניגן קעגן די פינף. [[הגר|הָגָר]] ווערט פארטריבן און געבוירט [[ישמעאל]]. דער באשעפער שניידט די [[ברית בין הבתרים]] מיט אברהם און באפעלט אים צו מל'ן זיך און זיין הויזגעזינד.


פרשת לך לך ווערט געליינט צווישן [[ח' חשון|ח']] און [[י"ג חשון]].
פרשת לך לך ווערט געליינט צווישן [[ח' חשון|ח']] און [[י"ג חשון]].


== פרשה אינהאלט ==
== פרשה אינהאלט ==
[[טעקע:Abraham Journeying into the Land of Canaan.png|קליין|לינקס|טעקסט=Abraham Journeying into the Land of Canaan|די שיירא פון אברהם רייזט קיין כנען, א קריצונג פון גוסטאוו דורעי.]]
===לך לך מארצך===
===לך לך מארצך===
גא-ט באפעלט אברם צו פארלאזן זיין וואוינארט. ער קומט אן מיט זיין פרוי [[שרה|שרי]], זיין פלומעניק [[לוט]], זיינע קנעכט און דינסטן, און די מענטשן וועם זיי האבן מגייר געווען{{הערה|[[s:בראשית רבה לט יד|בראשית רבה לט יד]]; {{תנ"ך|בראשית|יב|ה|מפרש=רש"י|ד"ה=אשר עשו בחרן}}.}}, צום לאנד [[כנען]], וואו גא-ט באווייזט זיך צו אים און פארשפרעכט צו געבן די דאזיגע לאנד פאר זיינע קינדער{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יב|א|ט|אן=ספר|לאנג=יא}}.}}. א [[הונגער]] אין כנען צווינגט אים אראפצוגיין קיין מצרים, אויס מורא פאר זיין לעבן שטעלט ער אהער שרי ווי זיין שוועסטער, ווען [[פרעה]]'ס קנעכט פארכאפן איר צום הויז פון פרעה, דער באשעפער שלאגט פרעה מיט שווערע קרענק ביזאיר צוריקגעבן און זיי פארשיקן{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יב|י|כ|אן=ספר|לאנג=יא}}.}}.
{{הויפט ארטיקל|אברהם'ס רייזע צו כנען}}
גאט האט באפוילן אברם צו פארלאזן זיין וואוינארט. ער האט זיך ארויסגעלאזט מיט זיין פרוי [[שרה|שרי]], זיין פלומעניק [[לוט]], און זייער גאנצע פארמעגן און מענטשן וואס זיי האבן געשאפן אין חרן, צום לאנד [[כנען]], וואו גאט האט זיך באוויזן צו אים און פארשפראכן צו געבן די דאזיגע לאנד פאר זיינע קינדער{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יב|א|ט|אן=ספר}}.}}. א [[הונגער]] איז אנטשטאנען אין כנען, צווינגנדיג אים אראפצוגיין קיין מצרים. אויס מורא פאר זיין לעבן האט ער אהערגעשטעלט שרי ווי זיין שוועסטער, ווען [[פרעה]]'ס קנעכט האבן איר פארכאפט צום הויז פון פרעה. דער באשעפער האט דאן געשלאגן פרעה מיט שווערע קרענק, ביז ער האט איר צוריקגעגעבן און זיי פארשיקט{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יב|י|כ|אן=ספר}}.}}.


אברם קערט זיך צוריק קיין ארץ כנען ווען א שטרייט אנטוויקלט זיך צווישן די פאסטוכער פון אברם און די פון לוט, זיי שיידן זיך, און לוט באזעצט זיך אין די זינדיגע [[סדום]]. גא-ט באווייזט זיך ווידער צו אברם און ווידערהאלט די צוזאג צו געבן דאס לאנד און אים מאכן פאר א גרויס פאלק{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יג|אן=ספר|לאנג=יא}}.}}.
אברם האט זיך צוריקגעקערט קיין ארץ כנען, ווען א שטרייט האט זיך אנטוויקלט צווישן די פאסטוכער פון אברם און די פון לוט. זיי האבן זיך דאן געשיידט, און לוט האט זיך באזעצט אין די זינדיגע [[סדום]]. גאט האט זיך ווידער באוויזן צו אברם און ווידערהאלט די צוזאג אים צו געבן דאס לאנד און אים מאכן פאר א גרויס פאלק{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יג|אן=ספר|לאנג=יא}}.}}.


===מלחמת המלכים===
===מלחמת המלכים===
פיר קעניגן פון [[בבל]] נעמען איין די געגענט פון די [[ירדן]] פאר צוועלף יאר, אין דרייצנטע יאר האבן פינף לאקאלע קעניגן רעוואלטירט, אין די פערצנטע יאר זענען די פיר קעניגן געקומען אונטערדרוקן די פינף קעניגן, און אפגעהאלטן א מלחמה אין "עמק הַשִׂדִּים", ווען זיי האבן געזיגט האבן זיי גענומען אין געפענגעניש די קעניגן פון סדום און עמורה, און צוזאמען מיט זיי אויך לוט. ווען אברם הערט דערוועגן פון דער "פליט" - [[עוג מלך הבשן]]{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יד|יג|מפרש=רש"י|ד"ה=ויבא הפליט}}, לויט'ן מדרש [[s:מדרש תנחומא חוקת|תנחומא חוקת, כה]] און [[s:בראשית רבה מב ח|בראשית רבה מב, ח]].}} לאזט ער זיך ארויס אין שפיץ פון זיינע 318 מענטשן, האלט מלחמה און באזיגט די פינף קעניגן און ראטעוועט לוט. אברם אנטזאגט זיך פון נעמען פון די רויב: {{ציטוטון|הֲרִימֹתִי יָדִי אֶל ה' קֵל עֶלְיוֹן קֹנֵה שָׁמַיִם וָאָרֶץ. אִם מִחוּט וְעַד שְׂרוֹךְ נַעַל וְאִם אֶקַּח מִכָּל אֲשֶׁר לָךְ וְלֹא תֹאמַר אֲנִי הֶעֱשַׁרְתִּי אֶת אַבְרָם.|{{תנ"ך|בראשית|יד|כב|כג}}}}. איינאיינעם מיט [[מלכיצדק]], דער "כהן לקל עליון" האט ער געלויבט דעם אויבערשטן{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יד|אן=ספר|לאנג=יא}}.}}.
{{הויפט ארטיקל|מלחמת המלכים}}
פיר קעניגן פון געגנט פון [[בבל]] האבן איינגענומען דעם [[ירדן טייך|ירדן]] אומגעגענט, און באצווינגען די קעניגן פון סדום און פיר שטעט ארום פאר צוועלף יאר. אין דרייצנטן יאר האבן די פינף לאקאלע קעניגן רעוואלטירט, און אין דער פערצנטער יאר זענען די פיר קעניגן געקומען אונטערדרוקן די פינף קעניגן און אפגעהאלטן א מלחמה אין "עמק הַשִׂדִּים". די פיר קעניגן האבן געזיגט, און זיי האבן גענומען אין געפענגעניש די קעניגן פון סדום און עמורה, און צוזאמען מיט זיי אויך לוט. ווען אברם האט געהערט דערוועגן פון דער "פָּלִיט", האט ער זיך ארויסגעלאזט אין שפיץ פון זיינע 318 מענטשן צו באפרייען זיין פלומעניק. ער האט מלחמה געהאלטן, באזיגט די פיר קעניגן, און געראטעוועט לוט. אברם האט זיך אנטזאגט פון נעמען די רויב. אינאיינעם מיט [[מלכי צדק]], דער "כהן לקל עליון", האט ער געלויבט דעם אויבערשטן{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יד|אן=ספר|לאנג=יא}}.}}.


===ברית בין הבתרים===
===ברית בין הבתרים===
{{הויפט ארטיקל|ברית בין הבתרים}}
די פרשה זעצט פאר מיט א שילדערונג פונעם [[ברית בין הבתרים]] וואס דער אויבערשטער האט געשניטן מיט אברם{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|טו|אן=ספר|לאנג=יא}}.}}, אין וועלכע דער צוזאג פאר קינדער און די ירושה פונעם לאנד איז געווארן פארזיגלט אין א פיזישע בונד. אברם איז דערביי אויך געווארן געמאלדן אז זיינע קינדער וועלן זיין [[גלות מצרים|פארקנעכטעט אין מצרים]] און דערנאך אויסגעלייזט ווערן: {{ציטוטון|יָדֹעַ תֵּדַע כִּי גֵר יִהְיֶה זַרְעֲךָ בְּאֶרֶץ לֹא לָהֶם, וַעֲבָדוּם וְעִנּוּ אֹתָם אַרְבַּע מֵאוֹת שָׁנָה|{{תנ"ך|בראשית|טו|יג}}}}.
===שרי און הגר===
שרי האט געבעטן אברם צו נעמען איר דינסט [[הגר]] פאר א פרוי, נאכ'ן זען אז זי איז נישט מצליח צו האבן קינדער. הגר איז טראגעדיג געווארן און גרינגעשעצט שרי. נאכ'ן זיך אפרעדן צו אברם, האט ער געגעבן רשות פאר שרי צו טון מיט הגר וואס זי וויל. שרי האט איר דערביטערט דאס לעבן און זי איז אנטלאפן. א מלאך האט איר אנגעטראפן, און איר באפוילן זיך צוריקצוקערן צו איר הארנטע. דערביי האט ער געבענטשט איר און איר זון ישמעאל, וועלכער איז געווארן געבוירן באלד דערויף{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|טז|אן=ספר|לאנג=יא}}.}}.
===ברית מילה===
{{הויפט ארטיקל|ברית מילה}}
א פרישער אייביגער בונד איז געווארן געשניטן צווישן השי"ת און אברהם און זיינע קינדער, ווען גאט האט זיך באוויזן צו אים ווען ער איז געווען 99 יאר אלט, און אים באפוילן צו מל'ן זיך און זיין הויזגעזונד, און זיינע קינדער נאך אים. דער אויבערשטער האט דאן געטוישט אברם'ס נאמען צו אברהם{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יז|א|יד|אן=ספר}}.}}.
דער אויבערשטער האט דערביי אויך געטוישט שרי'ס נאמען צו שרה, און צוגעזאגט אברהם אז ער וועט האבן א זון פון שרה איבערס יאר, ביי וועמען עס וועט מקויים ווערן די הבטחות פון דורות און די ירושה פונעם לאנד{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יז|טו|כז|אן=ספר}}.}}.


== מצוות אין דער פרשה ==
== מצוות אין דער פרשה ==
לויט ווי ס'איז אויסגערעכנט אינעם [[ספר החינוך]] איז פארהאן איין [[תרי"ג מצוות|מצוה]] אין דער פרשה:
לויט ווי אויסגערעכנט אינעם [[ספר החינוך]]{{הערה|{{ספר החינוך|ב}}}} איז פארהאן איין [[תרי"ג מצוות|מצוה]] אין דער פרשה:
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|+
|+
שורה 47: שורה 59:
|-
|-
|[[ברית מילה]]
|[[ברית מילה]]
|הִמּוֹל לָכֶם כָּל זָכָר{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יז|י}}}}
|הִמּוֹל לָכֶם כָּל זָכָר ({{תנ"ך|בראשית|יז|י|אן=ספר}})
|יא
|יא
|מענער: דער טאטע, בית דין, דער מענטש
|מענער: דער טאטע, בית דין, דער מענטש
|-
|-
|}
|}
יעדע אידישע זכר אדער [[עבד כנעני]] דארף ווערן גע'מל'ט, אזוי אויך גרים ווען זיי קומען זיך מגייר זיין. דער טאטע איז מחוייב צו מל'ן זיין זון ביי אכט טאג, אויב ווערט עס נישט געטון דורכ'ן טאטן איז בית דין מחויב, און דאן ווען דער מענטש ווערט 13 און מחויב מיט מצות ווער ער זעבלסט באאויפטראגט דערמיט{{הערה|{{בבלי|קידושין|כא|א}}.}}.
יעדער אידישער זכר אדער [[עבד כנעני]] דארף ווערן גע'מל'ט, אזוי אויך גרים ווען זיי קומען זיך מגייר זיין. דער טאטע איז מחויב צו מל'ן זיין זון ביי אכט טאג; אויב ווערט עס נישט געטון דורכ'ן טאטן איז בית דין מחויב, און ווען דער מענטש ווערט דרייצן יאר און [[בר מצוה|מחויב מיט מצות]] ווערט ער זעלבסט באאויפטראגט דערמיט{{הערה|{{בבלי|קידושין|כא|א}}.}}.


==דאטומען==
==דאטומען==
שורה 62: שורה 74:


== הפטורה ==
== הפטורה ==
מען ליינט די [[הפטורה]] אין [[ספר ישעיהו]]. די ספרדים און אשכנזים פון {{תנ"ך|ישעיהו|מ|כז|אן=ספר|לאנג=יא}} ביז {{תנ"ך|ישעיהו|מא|טז|אן=ספר|לאנג=יא}}, די תימנים און איטאליענער פון {{תנ"ך|ישעיהו|מ|כה|אן=ספר|לאנג=יא}} ביז {{תנ"ך|ישעיהו|מא|יז|אן=פרק|לאנג=יא}}.
מען ליינט די [[הפטורה]] אין [[ספר ישעיהו]]. די ספרדים און אשכנזים פון {{תנ"ך|ישעיהו|מ|כז|אן=ספר|לאנג=יא}} ביז {{תנ"ך|ישעיהו|מא|טז|אן=ספר|לאנג=יא}}, די תימנים און איטאליענער פון {{תנ"ך|ישעיהו|מ|כה|אן=ספר|לאנג=יא}} ביז {{תנ"ך|ישעיהו|מא|יז|אן=ספר|לאנג=יא}}.


אין די הפטורה ווענדט זיך דער נביא צו די אידן און הייבט ארויס, {{ציטוטון|וְאַתָּה יִשְׂרָאֵל עַבְדִּי יַעֲקֹב אֲשֶׁר בְּחַרְתִּיךָ זֶרַע אַבְרָהָם אֹהֲבִי. אֲשֶׁר הֶחֱזַקְתִּיךָ מִקְצוֹת הָאָרֶץ וּמֵאֲצִילֶיהָ קְרָאתִיךָ וָאֹמַר לְךָ עַבְדִּי אַתָּה בְּחַרְתִּיךָ וְלֹא מְאַסְתִּיךָ|{{תנ"ך|ישעיהו|מא|ח|ט}}}}.
אין די הפטורה ווענדט זיך דער נביא צו די אידן און הייבט ארויס, {{ציטוטון|וְאַתָּה יִשְׂרָאֵל עַבְדִּי יַעֲקֹב אֲשֶׁר בְּחַרְתִּיךָ זֶרַע אַבְרָהָם אֹהֲבִי. אֲשֶׁר הֶחֱזַקְתִּיךָ מִקְצוֹת הָאָרֶץ וּמֵאֲצִילֶיהָ קְרָאתִיךָ וָאֹמַר לְךָ עַבְדִּי אַתָּה בְּחַרְתִּיךָ וְלֹא מְאַסְתִּיךָ|{{תנ"ך|ישעיהו|מא|ח|ט}}}}.


ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאטן]] ליינט מען אין [[ספר יהושע]] פון {{תנ"ך|יהושע|כד|ג|כג|אן=ספר|לאנג=יא}}, וואס הייבט זיך אן "ואקח את אביכם את אברהם מעבר הנהר ואולך אותו בכל ארץ כנען".
ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאטן]] ליינט מען אין [[ספר יהושע]] פון {{תנ"ך|יהושע|כד|ג|כג|אן=ספר|לאנג=יא}}, וואס הייבט זיך אן "וָאֶקַּח אֶת אֲבִיכֶם אֶת אַבְרָהָם מֵעֵבֶר הַנָּהָר וָאוֹלֵךְ אוֹתוֹ בְּכָל אֶרֶץ כְּנָעַן".


==דרויסנדע לינקס==
==דרויסנדיגע לינקס==
{{פרשה לינקס}}
{{פרשה לינקס|בית חב"ד=577273|בינינו=7288|אתר פרשת השבוע=2010/10/parashat-lech-lecha|לך לך}}


==רעפערענצן==
==רעפערענצן==
שורה 77: שורה 89:
{{ספר בראשית}}
{{ספר בראשית}}


[[:קאַטעגאָריע:פרשת לך לך|*]]
[[קאַטעגאָריע:פרשת לך לך|*]]
[[:קאַטעגאָריע:פרשיות ספר בראשית]]
[[קאַטעגאָריע:פרשיות ספר בראשית|לך לך]]
[[קאַטעגאָריע:חשון]]
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]
[[he:פרשת לך לך]]
[[he:פרשת לך לך]]

יעצטיגע רעוויזיע זינט 08:16, 8 יולי 2024

Arrow r.svg לך לך Arrow l.svg
פסוקים בראשית יב, א - יז, כז
צאל פסוקים 126 (13'טע - אייניג מיט פרשת ראה)
צאל ווערטער 1686 (17'טע)
צאל אותיות 6336 (19'טע)
אינהאלט אברם גייט קיין ארץ כנען, א הונגער ברענגט אים קיין מצרים, מלחמת המלכים, ברית בין הבתרים, הגר געבוירט ישמעאל, ברית מילה
מצוות אין דער פרשה לויטן ספר החינוך
עשה (1)  לא תעשה (0)
מצות מילה
הפטורה
ספרדים און אשכנזים ישעיהו מ, כז - מא, טז
תימנים און איטאליענער ישעיהו מ, כה - מא, יז
ראָמאַניאָטן יהושע כד, ג–כג

פרשת לֶךְ-לְךָ איז די דריטע פרשה פון ספר בראשית. די פרשה גייט פון קאַפּיטל י"ב, פסוק א', ביז קאַפּיטל י"ז, פסוק כ"ז, לויטן אנגענומענעם צעטיילונג פון קאפיטלען. די 126 פסוקים זענען איינגעטיילט אין זיבן פרשיות, דריי פתוחות און פיר סתומות.

די פרשה הייסט "לך לך" אויפ'ן באפעל פונעם אויבערשטן צו אברם ארויסצוגיין פון זיין פלאץ און זיך ציען צום לאנד כנען. די פרשה שילדערט די ערשטע טייל פון אברהם אבינו'ס לעבנס־געשיכטע; לויט'ן באפעל פונעם אויבערשטן פארלאזט ער חרן און באזעצט זיך אין צוגעזאגטן לאנד כנען, צוליב'ן הונגער איז ער געצווינגען צוויי מאל אראפצוגיין פון דארט קיין מצרים און פלשתים; די קריגעריי און שיידונג פון אברהם און זיין פלימעניק לוט, וועמען ער ראטעוועט שפעטער ביי די מלחמה פון די פיר קעניגן קעגן די פינף. הָגָר ווערט פארטריבן און געבוירט ישמעאל. דער באשעפער שניידט די ברית בין הבתרים מיט אברהם און באפעלט אים צו מל'ן זיך און זיין הויזגעזינד.

פרשת לך לך ווערט געליינט צווישן ח' און י"ג חשון.

פרשה אינהאלט

Abraham Journeying into the Land of Canaan
די שיירא פון אברהם רייזט קיין כנען, א קריצונג פון גוסטאוו דורעי.

לך לך מארצך

גאט האט באפוילן אברם צו פארלאזן זיין וואוינארט. ער האט זיך ארויסגעלאזט מיט זיין פרוי שרי, זיין פלומעניק לוט, און זייער גאנצע פארמעגן און מענטשן וואס זיי האבן געשאפן אין חרן, צום לאנד כנען, וואו גאט האט זיך באוויזן צו אים און פארשפראכן צו געבן די דאזיגע לאנד פאר זיינע קינדער[1]. א הונגער איז אנטשטאנען אין כנען, צווינגנדיג אים אראפצוגיין קיין מצרים. אויס מורא פאר זיין לעבן האט ער אהערגעשטעלט שרי ווי זיין שוועסטער, ווען פרעה'ס קנעכט האבן איר פארכאפט צום הויז פון פרעה. דער באשעפער האט דאן געשלאגן פרעה מיט שווערע קרענק, ביז ער האט איר צוריקגעגעבן און זיי פארשיקט[2].

אברם האט זיך צוריקגעקערט קיין ארץ כנען, ווען א שטרייט האט זיך אנטוויקלט צווישן די פאסטוכער פון אברם און די פון לוט. זיי האבן זיך דאן געשיידט, און לוט האט זיך באזעצט אין די זינדיגע סדום. גאט האט זיך ווידער באוויזן צו אברם און ווידערהאלט די צוזאג אים צו געבן דאס לאנד און אים מאכן פאר א גרויס פאלק[3].

מלחמת המלכים

פיר קעניגן פון געגנט פון בבל האבן איינגענומען דעם ירדן אומגעגענט, און באצווינגען די קעניגן פון סדום און פיר שטעט ארום פאר צוועלף יאר. אין דרייצנטן יאר האבן די פינף לאקאלע קעניגן רעוואלטירט, און אין דער פערצנטער יאר זענען די פיר קעניגן געקומען אונטערדרוקן די פינף קעניגן און אפגעהאלטן א מלחמה אין "עמק הַשִׂדִּים". די פיר קעניגן האבן געזיגט, און זיי האבן גענומען אין געפענגעניש די קעניגן פון סדום און עמורה, און צוזאמען מיט זיי אויך לוט. ווען אברם האט געהערט דערוועגן פון דער "פָּלִיט", האט ער זיך ארויסגעלאזט אין שפיץ פון זיינע 318 מענטשן צו באפרייען זיין פלומעניק. ער האט מלחמה געהאלטן, באזיגט די פיר קעניגן, און געראטעוועט לוט. אברם האט זיך אנטזאגט פון נעמען די רויב. אינאיינעם מיט מלכי צדק, דער "כהן לקל עליון", האט ער געלויבט דעם אויבערשטן[4].

ברית בין הבתרים

די פרשה זעצט פאר מיט א שילדערונג פונעם ברית בין הבתרים וואס דער אויבערשטער האט געשניטן מיט אברם[5], אין וועלכע דער צוזאג פאר קינדער און די ירושה פונעם לאנד איז געווארן פארזיגלט אין א פיזישע בונד. אברם איז דערביי אויך געווארן געמאלדן אז זיינע קינדער וועלן זיין פארקנעכטעט אין מצרים און דערנאך אויסגעלייזט ווערן: ”יָדֹעַ תֵּדַע כִּי גֵר יִהְיֶה זַרְעֲךָ בְּאֶרֶץ לֹא לָהֶם, וַעֲבָדוּם וְעִנּוּ אֹתָם אַרְבַּע מֵאוֹת שָׁנָה” (בראשית טו, יג).

שרי און הגר

שרי האט געבעטן אברם צו נעמען איר דינסט הגר פאר א פרוי, נאכ'ן זען אז זי איז נישט מצליח צו האבן קינדער. הגר איז טראגעדיג געווארן און גרינגעשעצט שרי. נאכ'ן זיך אפרעדן צו אברם, האט ער געגעבן רשות פאר שרי צו טון מיט הגר וואס זי וויל. שרי האט איר דערביטערט דאס לעבן און זי איז אנטלאפן. א מלאך האט איר אנגעטראפן, און איר באפוילן זיך צוריקצוקערן צו איר הארנטע. דערביי האט ער געבענטשט איר און איר זון ישמעאל, וועלכער איז געווארן געבוירן באלד דערויף[6].

ברית מילה

Postscript-viewer-blue.svg ברית מילה

א פרישער אייביגער בונד איז געווארן געשניטן צווישן השי"ת און אברהם און זיינע קינדער, ווען גאט האט זיך באוויזן צו אים ווען ער איז געווען 99 יאר אלט, און אים באפוילן צו מל'ן זיך און זיין הויזגעזונד, און זיינע קינדער נאך אים. דער אויבערשטער האט דאן געטוישט אברם'ס נאמען צו אברהם[7].

דער אויבערשטער האט דערביי אויך געטוישט שרי'ס נאמען צו שרה, און צוגעזאגט אברהם אז ער וועט האבן א זון פון שרה איבערס יאר, ביי וועמען עס וועט מקויים ווערן די הבטחות פון דורות און די ירושה פונעם לאנד[8].

מצוות אין דער פרשה

לויט ווי אויסגערעכנט אינעם ספר החינוך[9] איז פארהאן איין מצוה אין דער פרשה:

מצוה מקור אקטועל היינטיגע צייטן באפוילענע
ברית מילה הִמּוֹל לָכֶם כָּל זָכָר (יז, י) יא מענער: דער טאטע, בית דין, דער מענטש

יעדער אידישער זכר אדער עבד כנעני דארף ווערן גע'מל'ט, אזוי אויך גרים ווען זיי קומען זיך מגייר זיין. דער טאטע איז מחויב צו מל'ן זיין זון ביי אכט טאג; אויב ווערט עס נישט געטון דורכ'ן טאטן איז בית דין מחויב, און ווען דער מענטש ווערט דרייצן יאר און מחויב מיט מצות ווערט ער זעלבסט באאויפטראגט דערמיט[10].

דאטומען

דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין פיר אנדערע דאטומען:

הפטורה

מען ליינט די הפטורה אין ספר ישעיהו. די ספרדים און אשכנזים פון קאַפּיטל מ', פסוק כ"ז ביז קאַפּיטל מ"א, פסוק ט"ז, די תימנים און איטאליענער פון קאַפּיטל מ', פסוק כ"ה ביז קאַפּיטל מ"א, פסוק י"ז.

אין די הפטורה ווענדט זיך דער נביא צו די אידן און הייבט ארויס, ”וְאַתָּה יִשְׂרָאֵל עַבְדִּי יַעֲקֹב אֲשֶׁר בְּחַרְתִּיךָ זֶרַע אַבְרָהָם אֹהֲבִי. אֲשֶׁר הֶחֱזַקְתִּיךָ מִקְצוֹת הָאָרֶץ וּמֵאֲצִילֶיהָ קְרָאתִיךָ וָאֹמַר לְךָ עַבְדִּי אַתָּה בְּחַרְתִּיךָ וְלֹא מְאַסְתִּיךָ” (ישעיהו מא, ח–ט).

ביי די ראָמאַניאטן ליינט מען אין ספר יהושע פון קאַפּיטל כ"ד, פסוקים ג'–כ"ג, וואס הייבט זיך אן "וָאֶקַּח אֶת אֲבִיכֶם אֶת אַבְרָהָם מֵעֵבֶר הַנָּהָר וָאוֹלֵךְ אוֹתוֹ בְּכָל אֶרֶץ כְּנָעַן".

דרויסנדיגע לינקס

טעקסט:

טייטש

  • מאיר הלוי לעטעריס, "פרשת לך לך", חמשה חומשי תורה אין אידיש, ניו יארק, תרע"ד

פארברייטערונג:

רעפערענצן